Giải pháp Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3

Nội dung tóm tắt: Giải pháp Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3

1. SKKN : “Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3” === MỤC LỤC Phần 1. Thực trạng đề tài Trang 1 Phần 2. Nội dung cần giải quyết Trang 1 Phần 3. Biện pháp giải quyết Trang 2 Phần 4. Kết quả Trang 9 Phần 5. Kết luận Trang 10 ===
2. SKKN : “Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3” === Phần 1: Thực trạng đề tài Tin học ngày nay là một phần không thể thiếu được của nhiều ngành trong cuộc sống xây dựng và phát triển xã hội. Chính vì tầm quan trọng đó nên Nhà nước ta đã đưa môn Tin học vào trong nhà trường và ngay từ cấp học tiểu học, học sinh được tiếp xúc với môn Tin học nhằm làm quen dần với lĩnh vực công nghệ thông tin, tạo nền móng cơ sở ban đầu để học những phần nâng cao trong các cấp tiếp theo. 1.1. Kết quả khảo sát: Trước khi thực hiện đề tài, tôi đã khảo sát học sinh khối lớp 3 trường tiểu học Nhựt Tảo vào tháng 4/2017 năm học 2016 - 2017, thông qua giờ dạy lý thuyết, dạy thực hành, thông qua kiểm tra bài cũ. Sau khi tổng hợp, kết quả nhận được: Lớp Tỷ lệ % gõ được mười ngón 3/1 40% 3/2 45% 1.2. Nhận xét kết quả: Từ bảng kết quả trên cho thấy số học sinh thực hiện thao tác gõ bàn phím bằng mười ngón tay trong năm học vừa qua còn thấp. Do đó, nhiệm vụ của người giáo viên Tin học là tìm cách giúp học sinh thực hiện thao tác gõ bàn phím bằng mười ngón tay tăng dần số lượng trong năm học này. 1.3. Nguyên nhân những hạn chế: Học sinh khối 3 mới tiếp xúc với môn Tin học, các em chưa quen với máy tính, chưa nhận ra được lợi ích của việc gõ bàn phím bằng mười ngón; chưa có thái độ làm việc đúng đắn với máy tính nên thao tác gõ còn sai sót. Đa số các em ở gia đình chưa có máy tính nên không có điều kiện luyện tập thêm ở nhà. Chính vì những lý do nêu ở trên tôi đã chọn đề tài "Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng mười ngón tay cho học sinh lớp 3" nhằm giúp các em học tốt môn Tin học, hình thành kĩ năng gõ bàn phím bằng mười ngón; rèn luyện tư thế làm việc đúng đắn, khoa học ngay từ buổi đầu làm quen với máy tính. Phần 2: Nội dung cần giải quyết: Trước thực trạng trên, bản thân đã nghiên cứu và đề ra những phương pháp giúp học sinh học rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng mười ngón tay như sau: 1. Hướng dẫn học sinh làm quen với bàn phím máy tính. === 1
3. SKKN : “Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3” === 2. Giúp học sinh hiểu được ích lợi của việc gõ bàn phím bằng mười ngón và tư thế ngồi đúng. 3. Hướng dẫn học sinh luyện gõ bằng 10 ngón. 4. Luyện gõ bằng phần mềm soạn thảo Word. 5. Luyện gõ bằng phần mềm Typing Quick & Ersy. 6. Tạo điều kiện để học sinh được tiếp xúc với máy vi tính nhiều hơn nhằm giúp các em có cơ hội thực hành thường xuyên, gõ phím chính xác hơn. Phần 3: Biện pháp giải quyết 3.1. Hướng dẫn học sinh làm quen với bàn phím máy tính - Học sinh được làm quen với bàn phím máy tính qua bài 3: Làm quen với bàn phím máy tính. Trong bài học này tôi cho học sinh học trực tiếp trên phòng máy. Các em được quan sát trực tiếp bàn phím kết hợp với ảnh minh hoạ giúp học sinh ghi nhớ tên các hàng phím trong khu vực chính của bàn phím: Hàng phím số Hàng phím trên Hàng phím cơ sở Hàng phím dưới Hai phím có gai Khu vực chính của bàn phím - Trong bài này giáo viên lưu ý để học sinh phân biệt hàng phím cơ sở với các hàng phím khác ở chỗ: hàng phím cơ sở nằm ở vị trí trung tâm của bàn phím có hai phím có gai là phím F và phím J dùng để đặt hai ngón tay trỏ của tay trái và tay phải. Khi soạn thảo văn bản các ngón đặt lên các phím xuất phát hàng phím cơ sở A S D F J K L ; - Do điều kiện thực tế của học sinh không có đủ mỗi em một máy tính, thời gian trên lớp tập gõ còn hạn chế nên để các em gõ tốt được thì giáo viên phải chuẩn bị một mô hình bàn phím máy tính trên giấy rồi sau đó phô tô cho mỗi em một bản để học gõ. Giáo viên giao nhiệm vụ cho các em về nhà phải học thuộc các chữ cái ở trên bàn phím, cho các em kiểm tra lẫn nhau. Khi các em đã thuộc các chữ cái ở trên bàn phím thì các em không phải đi tìm các chữ cái khi gõ văn === 2
4. SKKN : “Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3” === bản. Qua cách này giúp các em thành thạo hơn trong việc gõ bàn phím. Nhưng để đạt được kết quả cao thì giáo viên phải kiểm tra công việc đã giao cho các em để xem các em về nhà có học bài hay không. Từ đó có biện pháp thích hợp như nhắc nhở, khuyến khích các em về nhà luyện tập, tuyên dương những em có kết quả gõ tiến bộ. Trong các tiết thực hành giáo viên phải thường xuyên kiểm tra xem các em đã gõ tốt chưa và nhận xét kết quả thực hành trong cuối tiết. 3.2. Học sinh hiểu được ích lợi của việc gõ bàn phím bằng mười ngón và tư thế ngồi đúng. * Ích lợi của việc gõ bàn phím bằng mười ngón: - Gõ phím bằng mười ngón giúp tốc độ gõ nhanh và chính xác hơn, hình thành tác phong làm việc chuyên nghiệp với máy tính. - Kỹ năng gõ mười ngón sẽ giúp con người khi làm việc với máy tính hiệu quả hơn cho phép tập trung tư duy vào nội dung gõ, tránh phân tán làm ảnh hưởng đến chất lượng của văn bản. * Hướng dẫn tư thế ngồi cho học sinh - Ở phần này tôi đưa ra một số ví dụ về việc ngồi sai tư thế gây mỏi mắt, căng cơ, đau khớp cổ và nhức đầu; vị trí ngồi không thoải mái ảnh hưởng xấu tới đốt sống lưng và hình dáng cơ thể. Nếu không kịp thời điều chỉnh thì cột sống bị cong vẹo, xuất hiện đường uốn nghiêng làm lưng gù rõ rệt tạo nên hình dáng rất xấu. Tư thế ngồi làm việc trên máy tính. - Nêu cách ngồi đúng và yêu cầu học sinh thực hiện ngay: lưng thẳng, bắp đùi song song với mặt sàn, cẳng chân vuông góc với mặt sàn, bàn chân đặt trên mặt sàn, cánh tay thả lỏng, khuỷu tay nghiêng về hai bên để giúp cho cẳng tay và bàn tay song song mặt sàn. Cổ và đầu ở tư thế thẳng, mắt nhìn hơi xuống một cách tự nhiên. Đôi lúc cũng cần thay đổi tư thế để nghỉ ngơi, thư giãn. === 3
5. SKKN : “Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3” === 3.3. Hướng dẫn học sinh luyện gõ bằng 10 ngón. a. Cách đặt ngón tay. - Đặt tay lên bàn phím: Các ngón tay đặt lên các phím xuất phát. Giáo viên cho học sinh quan sát hình minh hoạ cách đặt ngón tay và làm mẫu, đặt các ngón tay lên bàn phím xuất phát trên hàng cơ sở giống như hình minh hoạ: Cách đặt tay trên bàn phím - Giáo viên yêu cầu học sinh đọc tên các phím xuất phát theo chữ trên phím, gọi tên các ngón tay sẽ đặt lên các phím. Giáo viên yêu cầu một học sinh làm mẫu để các em khác nhận xét. Sau đó yêu cầu học sinh thực hiện việc đặt ngón tay trên các phím. - Khi học sinh luyện tập thao tác này nên yêu cầu các em đặt tay và nhấc tay lên rồi lại đặt tay xuống nhiều lần, giáo viên lưu ý sửa sai cho học sinh để giúp các em nhớ cách đặt tay và các ngón tay hơi co lại, khuỷu tay hơi nghiêng tạo cảm giác thoải mái. b. Nguyên tắc khi luyện tập: - Giáo viên nêu nguyên tắc khi luyện tập để học sinh có thể tự rèn luyện ở nhà hoặc tự giác kết hợp rèn luyện trong các bài thực hành khác: + Đặt các ngón tay lên hàng phím cơ sở. + Nhìn thẳng vào màn hình và không nhìn xuống bàn phím. + Gõ phím nhẹ nhưng dứt khoát. + Mỗi ngón tay chỉ gõ một số phím nhất định. c. Luyện gõ các hàng phím chính: - Vì các em chỉ mới làm quen với việc gõ phím nên trong chương 3: Em tập gõ bàn phím, các em sẽ được học gõ từng hàng phím. Giáo viên cho học sinh luyện gõ tám phím xuất phát hàng cơ sở, sau đó mở rộng ra phím cách và cuối cùng mới thực hành đến các phím G và H. Khi tập gõ các phím G và H, giáo === 4
6. SKKN : “Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3” === viên luôn lưu ý các em vươn ngón tay trỏ ra để gõ, nhưng khi gõ xong phải đưa ngay các ngón tay về các phím F và J. - Trước khi giới thiệu cách gõ các phím hàng phím trên, hàng dưới, hàng phím số giáo viên cho học sinh ôn luyện gõ các phím trên các hàng đã học (khoảng 10 phút). Tiếp theo là luyện gõ chỉ các phím trong bài mới và cuối cùng mới kết hợp các phím ở các hàng đã học. Luôn luôn lưu ý các em gõ xong phải đưa ngay các ngón tay về các phím xuất phát tương ứng, giáo viên lưu ý các thành viên trong nhóm quan sát cách gõ của bạn; nhắc nhở bạn gõ đúng vị trí các phím và đưa tay về các phím xuất phát tương ứng. - Khi giới thiệu cách gõ của từng hàng phím giáo viên cho học sinh nêu cách gõ; giáo viên làm mẫu và gọi một em lên làm mẫu để các em khác nhận xét. Sau đó cho học sinh luyện tập theo nhóm. Giáo viên cho các em thi đua trong nhóm và nhận xét cách gõ của bạn cùng nhóm để cả lớp nghe rút kinh nghiệm cho những bài gõ sau. 3.4. Luyện gõ bằng phần mềm soạn thảo Word. Giáo viên giới thiệu phần mềm soạn thảo Word, biểu tượng phần mềm, cách khởi động phần mềm: Biểu tượng của Word === 5
7. SKKN : “Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3” === Giới thiệu giao diện và một số thành phần chính của phần mềm: Con trỏ soạn thảo Vùng soạn thảo - Đầu tiên giáo viên cho học sinh khởi động làm quen với màn hình soạn thảo Word và gõ tự do. Giáo viên hướng dẫn học sinh phím Backspace và Delete để xoá chữ gõ sai. Sau đó giáo viên đưa ra các nhóm chữ kết hợp với dấu cách đã chuẩn bị sẵn để các em tập gõ theo yêu cầu. Lưu ý rằng các từ trong bài chỉ nên bao gồm các chữ gõ được bằng các phím trên từng hàng phím và phím cách. Ví dụ: Trong “Bài 1: Tập gõ các phím hàng cơ sở” thì bài thực hành gõ bằng phần mềm soạn thảo chỉ nên bao gồm các chữ gõ được bằng các phím trên hàng cơ sở và phím cách. Với “Bài 2: Tập gõ các phím hàng trên” các từ chỉ bao gồm các chữ gõ được từ các phím ở hàng cơ sở và hàng trên. - Sau khi học sinh luyện tập đầy đủ các phím ở tất cả các hàng phím; giáo viên yêu cầu học sinh thống kê theo mẫu sau để ghi nhớ các ngón tay sẽ phụ trách các phím trên bàn phím. CÁCH GÕ MƯỜI NGÓN Bàn tay trái Các phím cần gõ Bàn tay phải Các phím cần gõ Số 4, R, F, V, số 5, T, Số 6, Y, H, N, số 7, U, J, Ngón trỏ Ngón trỏ G, B. M. Ngón giữa Số 3, E, D, C Ngón giữa Số 8, I, K, dấu phẩy Ngón áp út Số 2, W, S, X Ngón áp út Số 9, O, L, dấu chấm Số 0, P, dấu chấm phẩy, Ngón út Số 1, Q, A, Z Ngón út dấu gạch chéo Ngón cái Phím cách Ngón cái Phím cách - Cho học sinh quan sát lại bàn phím và phát hiện ra điểm đặc biệt giữa các phím cần gõ và các ngón tay từ đó học sinh dễ nhớ nhất. Điểm đó là: mỗi ngón === 6
8. SKKN : “Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3” === tay sẽ phụ trách một đường chéo trên bàn phím. Riêng ngón tay trỏ thì phụ trách hai đường chéo của bàn phím: - Lưu ý đối với các phím chứa hai ký hiệu ta sẽ giữ phím Shift để gõ ký hiệu trên. Nếu phím đó thuộc về phía tay phải thì ngón út tay trái ta sẽ giữ phím Shift và tay phải gõ phím đó và ngược lại để cả hai tay đều làm việc tránh tình trạng < , khi gõ những phím này học sinh chỉ dùng một tay để gõ. Ví dụ phím muốn gõ dấu (<) ta dùng ngón út tay trái giữ phím Shift ngón giữa tay phải gõ phím ! 1 này hay phím muốn gõ dấu (!) thì ngón út tay phải giữ phím Shift và ngón út tay trái gõ phím. 3.5. Luyện gõ bằng phần mềm Typing Quick & Ersy. - Phần mềm Typing Quick & Ersy có giao diện rất đẹp mắt, hiệu ứng hình ảnh và âm thanh rất sinh động phù hợp với lứa tuổi. Vì vậy các em sẽ tập trung vào luyện tập gõ mười ngón. Trong chương trình Tin học lớp 3 phần mềm Typing Quick & Ersy được dùng để luyện gõ kết hợp sau khi học cách gõ từng hàng phím. Khó khăn đối với việc sử dụng các phần mềm học tập ở chỗ nó đều do người nước ngoài viết, ngôn ngữ là tiếng Anh mà vốn tiếng Anh của các em là rất ít. Vì vậy, tôi cho học sinh ghi vào vở rất chi tiết nghĩa của một số lệnh cơ bản trong bảng chọn Lesson tương ứng với từng bài học để các em có những lựa chọn đúng khi thực hiện thao tác: === 7
9. SKKN : “Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3” === - Bài Take A Lesson (Bài luyện gõ các phím chữ) Lesson 1 – 4: Luyện gõ các phím ở hàng cơ sở. Lesson 5 – 7: Luyện gõ các phím ở hàng trên. Lesson 8 – 10: Luyện gõ các phím ở hàng dưới. Lesson 14 – 16: Luyện gõ các phím ở hàng phím số. - Bài Take A Test (Bài luyện gõ các từ đơn giản) Key Leaning 1: Bài luyện gõ các từ ở hàng phím cơ sở. Key Leaning 2: Bài luyện gõ các từ ở hàng phím cơ sở và hàng phím trên. Key Leaning 3: Bài luyện gõ các từ ở hàng phím cơ sở, hàng phím trên và hàng phím dưới. - Giáo viên lưu ý cho học sinh trong tất cả các bài chỉ chọn mức 1. Từ mức 2 trở lên dành cho học sinh các lớp trên. Nếu học sinh nào đã thành thạo gõ ở mức 1, giáo viên có thể hướng dẫn tập gõ ở mức 2. - Giáo viên từng bước hướng dẫn các em khởi động phần mềm, đánh giá kết quả luyện gõ phím của em trong quá trình học tập. Tiếp đến là lựa chọn bài học và mức luyện gõ bàn phím, cách thoát khỏi phần mềm. - Một thực tế là học sinh tự hướng dẫn cho nhau rất nhanh nên tận dụng đặc điểm này, sau khi thao tác mẫu cho cả lớp cùng quan sát tôi đã phân nhóm học sinh sao cho trong nhóm các em có thể hướng dẫn, giúp đỡ lẫn nhau. - Hướng dẫn học sinh cách theo dõi, quan sát, đánh giá kết quả lẫn nhau giữa các nhóm hoặc giữa các học sinh trong nhóm tạo không khí thi đua học tập, lớp === 8
10. SKKN : “Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3” === học sôi nổi, có hiệu quả. Khuyến khích các em về nhà tự giác luyện tập các bài tập từ dễ đến khó trong phần mềm để chuẩn bị tốt cho việc học soạn thảo văn bản ở học kỳ II. 3.6. Tạo điều kiện để học sinh được tiếp xúc với máy vi tính nhiều để các em có cơ hội thực hành thường xuyên, giúp các em gõ phím chính xác hơn. - Bên cạnh các giờ học Tin học trên lớp, giáo viên có thể cho học sinh sử dụng máy tính trong giờ chơi, sau giờ học từ 10h15p đến 11h, để học sinh có thể luyện tập thực hành thêm những bài tập chưa hoàn thành. Các em có thể mở các phần mềm giúp luyện gõ chữ được tốt hơn như phần mềm luyện gõ Mario hay phần mềm Typing Quit & Ersy vì ngoài việc giao diện đẹp, màu sắc sinh động thì trên màn hình sẽ xuất hiện các mô hình chỉ dẫn cách đặt các ngón tay trên bàn phím và hướng dẫn cách gõ các phím ở từng hàng một cách cụ thể theo từng mức độ khác nhau để học sinh dễ dàng nhận biết và ôn luyện một cách tập trung, yêu thích phần mềm. - Ngoài ra, tôi còn cho các em học sinh học nhóm ở nhà dưới sự theo dõi của phụ huynh nhằm giúp các em có thể giúp đỡ, trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau. Các em học sinh sẽ tập trung tại nhà của bạn có máy tính để thực hành. Các em có thể thực hành lại các bài tập ở sách tin học hoặc luyện gõ các bài thơ, bài văn trong sách giáo khoa ở các môn học khác nhằm phong phú hơn nội dung luyện gõ chữ. Phần 4: Kết quả - Qua việc áp dụng sáng kiến kinh nghiệm trên vào dạy học đã giúp cho học sinh thích thú với môn học, tạo cho các em niềm hăng say học tập tự mình tìm tòi, khám phá và tiếp thu kiến thức, vận dụng kiến thức vào việc tạo ra cho mình các sản phẩm đơn giản phục vụ bản thân. - Học sinh bước đầu hình thành kỹ năng gõ mười ngón, tư thế, tác phong làm việc với máy tính một cách chuyên nghiệp. - Tạo nền tảng cho việc luyện tập gõ mười ngón khi các em học lên các lớp trên. - Tư thế ngồi đúng giúp các em tránh được các hiện tượng cong vẹo cột sống hay suy giảm thị lực ở học sinh. - Học sinh tự giác rèn luyện gõ mười ngón ở nhà, những em nhà không có máy vi tính thì đến nhà bạn có hoặc nhà người thân để luyện tập giảm được hiện tượng các em tập trung chơi điện tử hay tụ tập chơi bời gây gổ đánh nhau dẫn === 9
11. SKKN : “Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3” === đến mất đoàn kết, mất trật tự an ninh trong trường học cũng như ngoài trường học. - Kết quả khảo sát vào tháng 4 năm học 2016 - 2017 trước khi áp dụng sáng kiến và kết quả khảo sát vào tháng 4 năm học 2017– 2018 sau khi áp dụng sáng kiến: Tỷ lệ % gõ được mười ngón Tỷ lệ % gõ được mười ngón Lớp trước khi áp dụng sáng kiến sau khi áp dụng sáng kiến 3/1 40% 75% 3/2 45% 80% Phần 5: Kết luận 1. Tóm lược giải pháp - Từ bảng kết quả trên cho thấy các phương pháp áp dụng vào rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng mười ngón tay cho học sinh lớp 3 đã trình bày ở trên các em không những nắm chắc kiến thức mà còn giúp các em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, có chất lượng. - Các biện pháp trên không phải được thực hiện tách rời mà có mối liên hệ mật thiết với nhau, mỗi biện pháp có một vai trò riêng tùy theo từng giai đoạn. Tuy nhiên, sự tích cực chủ động của giáo viên cũng như việc tạo hứng thú và duy trì hứng thú cho học sinh cần được thực hiện xuyên suốt trong quá trình thực hiện đề tài. * Khi thực hiện đề tài, bản thân rút ra những bài học sau: - Tìm tòi, học hỏi sáng tạo trong cách dạy, cách học tạo sự hứng thú cho học sinh . - Yêu nghề, mến trẻ, không ngừng học tập để cập nhật kiến thức nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ - Thăm lớp dự giờ, hội thảo phương pháp giảng dạy các bộ môn khác. - Học hỏi, trao đổi giáo viên trường bạn để có phương pháp và chương trình giảng dạy hợp lí. - Tích cực tham mưu với nhà trường để tăng cường nâng cấp máy, trang thiết bị dạy học. - Thực hiện tốt các quy định của ngành đề ra. 2. Phạm vi, đối tượng áp dụng: === 10
12. SKKN : “Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng 10 ngón tay cho học sinh lớp 3” === Đề tài “ Rèn kĩ năng gõ bàn phím bằng mười ngón tay cho học sinh lớp 3” áp dụng đối với học sinh khối 3 trường Tiểu học Nhựt Tảo và có thể áp dụng cho học sinh khối 3 trong toàn huyện. Người viết Ngô Trọng Nhân === 11