Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh Khối 3

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh Khối 3

1. năm học chỉ để một em làm Chủ tịch hoặc phó chủ tịch Với học sinh tiểu học, thầy cô giáo là người mẹ hiền thứ hai của các em, các em luôn luôn nghe lời dạy bảo và làm theo những gì thầy cô dạy, thầy cô giáo phải là tấm gương sáng về đạo đức, nhất là tấm gương về cách ứng xử văn hóa, chuẩn mực trong lời nói và việc làm. Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh sẽ khó hơn khi chính thầy cô không phải là một tấm gương sáng. Nguồn động viên của BGH cùng phụ huynh và giáo viên tới các em. - Nhà trường tổ chức tốt các buổi chào cờ đầu tuần. Theo đó mục tiêu buổi chào cờ không chỉ là đánh giá xếp loại nền nếp, học tập, các hoạt động giáo dục trong tuần qua của HĐTQ trực, triển khai kế hoạch tuần tới của Ban giám hiệu nhà trường mà thay đổi hình thức buổi lễ chào cờ một cách sáng tạo, rèn luyện các kỹ năng cho học sinh. Chẳng hạn như để tự các em được thay nhau thay mặt lớp trực đánh giá, nhận xét thêm phần giao lưu với toàn trường qua các tiết mục văn nghệ, kể chuyện, câu đố, trò chơi do chính các em đứng ra tổ chức dưới sự giúp đỡ và hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm. Nhà trường đã tổ chức các hoạt động như diễn đàn “Văn hóa ứng xử trong học đường”, “Phòng, chống bạo lực học đường”, “Một số kỹ năng cần thiết” Trong những giờ học, những ngày nghỉ hè, trường học kết hợp với địa phương tổ chức các em sinh hoạt hè, tổ chức hoạt động cung cấp kiến thức và kỹ năng giữ môi trường xanh – sạch – đẹp , thân thiên với thiên nhiên, với môi trường xung quanh, quét dọn làng xóm, các khu di tích để tử đó các em hình thành được thói quen biết bảo vệ môi trường sống của mình. Qua đó, học sinh không chỉ có kiến thức văn hóa từ sách vở mà còn có kỹ năng sống, thiết thực phục vụ trong cuộc sống hàng ngày. Một nội dung quan trọng trong việc thực hiện phong trào này là trường học coi trọng tổ chức hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh vào các ngày sinh hoạt ngoại khóa. Qua đó giúp hoc sinh hiểu hơn về truyền thống quê hương, tình tương thân tương ái “ Lá lành đùm lá rách”, “ Một miếng khi đói bằng một gói khi no” 8
2. Nghĩa cử đẹp của các em. Xây dựng trường, lớp an toàn – xanh - sạch - đẹp. Trong đó cần chú trọng tạo môi trường tự nhiên gần gũi với cuộc sống như trồng cây ( vườn thực nghiệm), các câu khẩu hiệu ở các cây xanh, bồn hoa để thông qua đó mà giáo dục ý thức bảo vệ môi trường ở các em. Ngoài ra, nhà trường còn phối hợp với gia đình, các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường để cùng góp phần giáo dục kỹ năng sống cho các em. Tổ chức các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp, các cuộc thi bằng các hình thức như: giao lưu, vẽ tranh, xé dán tranh, tiểu phẩm về bảo vệ môi trường, Hàng năm lớp tổ chức cho các em đi chăm sóc và trải nghiệm Đền, Miếu, thăm và chăm sóc bà mẹ Việt Nam anh hùng neo đơn, thăm và thắp hương Nghĩa trang nơi các anh hùng liệt sĩ yên nghỉ, dã ngoại, du lịch như cha ông ta đã nói: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”. 9
3. Tổ chức cho các em đi chăm sóc và trải nghiệm Nghĩa trang, Đền của xã. Dạy kỹ năng sống cho các em trong giai đoạn hiện nay là một yêu cầu cấp thiết. Trong lúc nội dung về rèn luyện kỹ năng sống đã được đưa vào thành một chương trình dạy và chủ yếu được giáo viên lồng ghép trong từng bộ môn như giáo dục đạo đức, tự nhiên xã hội, Tiếng Việt hay trong các tiết chào cờ đầu tuần. Với thời lượng hạn hẹp như vậy, các em đã và chưa được trang bị đầy đủ các kỹ năng sống. Đó là điều đang còn lúng túng cho giáo viên nhằm rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Việc Bộ GD&ĐT quyết định đưa giáo dục kỹ năng sống lồng ghép vào giảng dạy các môn là phù hợp với xu hướng quốc tế cũng như mong đợi của xã hội. Học sinh cần phải được rèn luyện song song cả kiến thức và kỹ năng, nếu chỉ có kiến thức không thì các em sẽ gặp khó khăn trong cuộc sống, dễ bị vướng vào tệ nạn xã hội. Tình trạng bạo lực học đường cũng một phần do các em thiếu các kỹ năng sống như kỹ năng kiềm chế. Cảm xúc, kỹ năng giải quyết mâu thuẫn, kỹ năng đoàn kết Hiện nay; chúng ta vẫn thường hay nói đến việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, giáo dục kỹ năng sống tức là không chỉ dạy cho học sinh kiến thức mà là giáo dục toàn diện về đức, trí , thể, mỹ, giúp các em biết ứng xử có văn hóa, biết cách xử lý những tình huống xảy ra trong cuộc sống. Hạn chế của giáo viên hiện nay là mới chủ yếu dạy chữ, còn quan tâm đến dạy kĩ năng sống cho các em một cách toàn diện còn hạn chế. Còn các gia đình là thước đo của sự tiến bộ của con cái về học tập nên tạo thành sức ép buộc học sinh chỉ nghĩ đến chuyện phải học. Trường học cũng đã tích cực triển khai phong trào thi đua “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” nhưng cũng còn dập khuôn và chậm chạp. Nhiều gia đình chưa thực sự quan tâm, cùng với nhà trường giáo dục con cái cũng là nguyên nhân của tình trạng trên. Giáo dục kỹ năng sống, góp phần xây dựng đạo đức, lối sống lành mạnh cho học sinh là trách nhiệm và cần có sự phối hợp chặt chẽ của gia đình, nhà trường, và của toàn xã hội. Vì vậy, việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học qua học tập – sinh hoạt ở trường , ở nhà, xã hội là điều hết sức cần thiết. 10
4. III.HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI: 1. Hiệu quả kinh tế (Giá trị làm lợi tính thành tiền): (Nêu hiệu quả, lợi ích cụ thể giải pháp mang lại; tính toán số tiền làm lợi hoặc dự kiến thu được theo ý kiến của tác giả sáng kiến, của tổ chức, cá nhân đã được áp dụng sáng kiến (nếu có). 2. Hiệu quả về mặt xã hội: Bằng trách nhiệm, bằng kinh nghiệm và vốn sống của mình, tôi từng bước một giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua từng tiết dạy, bài dạy và thông qua các hoạt động ở trường, ở lớp. Qua giáo dục hàng ngày trên lớp hoặc thông qua các tiết dạy tôi thấy các em đã biết và làm quen được một số kỹ năng, biết cách phân công, công việc, lắng nghe ý kiến người khác, tranh luận, biết chấp nhận đúng sai, thống nhất ý kiến, thực hiện đúng ý kiến đã thống nhất. Các em biết làm việc trong tập thể, các em biết được việc quét nhà, quét lớp, chăm sóc cây đơn giản và biết tránh những việc làm xấu như nói không với thuốc lá, ma túy, rượu, biết tránh được các sự việc xảy ra trong cuộc sống: lũ lụt, sạt lở đất, bắt cóc, dứt khoát với những lời dụ dỗ, lôi kéo vào những thói hư tật xấu. Ở môn đạo đức, qua các bài học tôi lồng ghép thêm giáo dục các em biết chào hỏi lễ phép, kính trọng ông bà, cha mẹ, anh chị em, thầy cô giáo, biết chia sẻ yêu thương, giúp đỡ người già, em nhỏ, bạn bè, và những người có công lao to lớn , hy sinh gian khổ bảo vệ quê hương đất nước như các anh hùng thương binh - liệt sĩ, những người lao động nghèo khổ. Bằng những hành vi, thái độ, việc làm nho nhỏ hằng ngày, biết xác định các giá trị hành vi đạo đức. Ở môn tự nhiên xã hội, giáo dục các em yêu thiên nhiên, gần gũi với thiên nhiên, động vật, thực vật để từ đó các em biết giá trị của sống quan trọng như thế nào để từ đó các em cảm nhận được bảo vệ môi trường là hết sức quan trọng đối với cuộc sống của con người . Trong sinh hoạt hằng ngày các em biết sử dụng đúng các quy tắc : ứng xử giao tiếp với mọi người , biết thông cảm chia sẻ với mọi niềm vui, nỗi buốn với mọi người xung quanh . Luôn luôn là một người mẫu mực, trung thực là niềm tự hào của cha mẹ . Là giáo viên, bản thân tôi hiểu rõ tầm quan trọng trong công tác trồng người. Vì thế, bản thân luôn cố gắng trao dồi kinh nghiệm, học hỏi từ đồng nghiệp cũng như đúc kết kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, nâng cao đạo đức và chuyên môn, luôn tôn trọng và kiên nhẫn, nhất là tạo cơ hội cho các em được nói, được diễn đạt, bày tỏ thoải mái ở mọi nơi mọi lúc để các em có cơ hội phát triển một cách toàn diện. - Bản thân tôi luôn học tập, rèn luyện, nêu cao khẩu hiệu là một giáo viên có tấm gương tốt cho học sinh noi theo . - Phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng trong và ngoài nhà trường để xây dựng môi trường an toàn, thân thiện, hiệu quả, phù hợp với điều kiện của địa phương đáp ứng nhu cầu mới của xã hội . Học và học nữa , học mãi và không ngừng nghiên cứu thực hiện các giải pháp phát huy cao độ tính chủ động, khả năng sáng tạo của, giáo viên, tổng phụ trách đội xây dựng 11
5. nhà trường “ Xây dựng trường học thân thiện , học sinh tích cực”. Qua phong trào phát động của Phòng giáo dục và đào tạo“Rèn kỹ năng sống đi đôi với xây dựng trường học thân thiện , học sinh tích cực” tôi kết hợp cùng với cán bộ quản lý , giáo viên, tổng phụ trách đội có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc rèn luyện cho các em phẩm chất đạo đức năng lực học tập và tự học của các em, xây dựng cho các em những kế hoạch thiết thực, những buổi học tổ, nhóm, học sinh giỏi khá kèm những học sinh yếu kém. Hình thành và phát triển các kỹ năng ứng xử hợp lý các tình huống trong cuộc sống, sinh hoạt . Cuối năm học, học sinh lớp tôi các em đã đạt gần 70% xếp loại Năng lực và Phẩm chất Tôt và tự tổ chức các hoạt động trên lớp và ngoài giờ học một cách hiệu quả tốt. Em nào cũng có thể tổ chức và lãnh đạo một cách tốt. * Trong quá trình thực hiện và áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, tôi đã rút ra được những bài học quí giá để bổ sung kinh nghiệm nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ cho các năm học sau: - Thực hiện đúng theo các văn bản chỉ đạo của Ngành, bám sát chủ đề kế hoạch thực hiện phù hợp với đặc điểm tâm lý và hoàn cảnh cụ thể của từng học sinh trong lớp . - Có bước chủ động trong công việc, nắm bắt kết quả qua các bước thực hiện một cách nhanh nhất để đưa vào việc điều chỉnh kế hoạch đúng lúc, đúng thời điểm. - Luôn tạo sự đổi mới, sáng tạo trong công việc để tăng sự thu hút từ phía học sinh. - Phối hợp nhịp nhàng với các đoàn thể trong nhà trường, phụ huynh học sinh. Luôn lắng nghe những ý kiến về những khó khăn của học sinh. 3. Khả năng áp dụng và nhân rộng Bản thân tôi đã cố gắng áp dụng những kinh nghiệm, sáng tạo thêm những phương pháp mới nhằm nâng cao nhiều kỹ năng sống tốt cho học sinh từ môi trường giáo dục ở nhà trường, giáo dục và xây dựng cho các em có năng lực tốt, lối sống lành mạnh để các em có thể tự lập, tự tin hơn trong cuộc sống, đem lại niềm vui, hạnh phúc cho các em, gia đình và xã hội. Tôi cũng đã nhân rộng cùng giáo viên trong khối, lớp trong các giờ SHCM để cùng thực hiện, để học sinh trong trường học của mình được hoàn thiện hơn. Trên đây là những suy nghĩ của bản thân về việc nghiên cứu một số biện pháp giáo dục và rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 3 thông qua các môn học và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của tôi. Rất mong được nhận sự giúp đỡ góp ý bổ sung của đồng nghiệp và ban lãnh đạo các cấp để đề tài hoàn thiện hơn. IV. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền. Nghĩa Hồng, ngày 10 tháng 5 năm 2021 Người viết Nguyễn Thị Thu Chinh 12
6. CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM (Xác nhận, đánh giá, xếp loại) PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO (Xác nhận, đánh giá, xếp loại)
7. 13 CÁC PHỤ LỤC I. Điều kiện, hoàn cảnh tạo ra sáng kiến. 1 II. Mô tả giải pháp. 1 III. Hiệu quả do sáng kiến đem lại. 11 IV. Cam kết của người viết sáng kiến 12