Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp dạy tốt phần mềm Paint Lớp 3

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp dạy tốt phần mềm Paint Lớp 3

1. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: Một số biện pháp dạy tốt phần mềm Paint lớp 3. 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Môn Tin học lớp 3. 3. Tác giả - Họ và tên: Nguyễn Thị Toàn - Ngày sinh: 01 / 8/ 1993 - Trình độ chuyên môn: Cao đẳng. - Chức vụ: Giáo viên Tin học. - Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Ngọc Kỳ - Điện thoại: 01636 735 493. 4. Đơn vị áp dụng sáng kiến lần đầu: - Trường Tiểu học Ngọc Kỳ - Địa chỉ: Ngọc Kỳ - Tứ Kỳ - Hải Dương. - Số điện thoại: 03203 748 067 5. Các điều kiệ cần thiết để áp dụng sáng kiến: - Giáo viên có đầy đủ đồ dung, sách giáo khoa, sách tham khảo và trang thiết bị máy tính đầy đủ. - Học sinh tham gia học tập tại trường. - Học sinh phải có đầy đủ sách vở và đồ dung học tập cần thiết. 6. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Năm học 2015 – 2016. TÁC GIẢ XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN Nguyễn Thị Toàn
2. TÓM TẮT NỘI DUNG SÁNG KIẾN Môn tin học ở bậc tiểu học bước đầu giúp học sinh làm quen với một số kiến thức ban đầu về công nghệ thông tin như: Một số bộ phận của máy tính, một số thuật ngữ thường dùng, rèn luyện một số kỹ năng sử dụng máy tính Tuy nhiên nội dung dạy học môn tin học ở tiểu học nói chung và nhất là lớp 3 nói riêng là rất mới mẻ đối với học sinh. Đối với những nội dung khó, yêu cầu dài, vẽ những hình phức tạp mà giáo viên chỉ dùng lời nói và các hình ảnh để minh họa thì học sinh vẫn rất khó hình dung, việc tiếp thu bài của các em vẫn hạn chế. Chính vì điều đó bản thân tôi là giáo viên dạy bộ môn tin học, tôi đã chọn đề tài nghiên cứu: “Một số biện pháp dạy tốt phần mềm Paint lớp 3” Sáng kiến này sẽ đề xuất các biện pháp nhằm bồi dưỡng học sinh lớp 3 môn Tin học trong phần mềm vẽ hình - Paint. Giúp học sinh phát huy hết khả năng vẽ hình của mình.
3. NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận - Trong nhiệm vụ năm học 2013/2014 Bộ trưởng giáo dục đào tạo nhấn mạnh: Khẩn trương triển khai chương trình phát triển nguồn nhân lực CNTT của chính phủ và đề án dạy Tin học ứng dụng CNTT và truyền thông của ngành. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy - học và công tác quản lý giáo dục.Tiếp tục thực hiện tổ chức dạy học môn Tin học theo Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05 tháng 5 năm 2006 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. - Nghị quyết 40/2000/QH10 và chỉ thị 14/2001/CT-TTg ngày 9/12/2000 về việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông: Nội dung chương trình là tích cực áp dụng một cách sáng tạo các phương pháp tiên tiến, hiện đại, ứng dụng CNTT vào dạy và học. 2. Thực trạng 2.1. Những thuận lợi và khó khăn. 2.1.1. Thuận lợi: - Nhà trường: + Tuy môn Tin học mới chỉ là môn học tự chọn nhưng nhà trường đã tạo điều kiện để học sinh có thể học từ khối lớp 2, tạo điều kiện sắm sửa máy móc, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học môn Tin học. + Được sự ủng hộ của các cấp uỷ – UBND – các ban ngành, phụ huynh toàn trường hỗ trợ cơ sở vật chất cho nhà trường. - Giáo viên: Giáo viên được đào tạo những kiến thức cơ bản về tin học để đáp ứng yêu cầu cho dạy và học môn tin học trong bậc tiểu học. - Học sinh: Vì là môn học trực quan, sinh động, môn học khám phá những lĩnh vực mới nên học sinh rất hứng thú học, nhất là những tiết thực hành. 2.1.2. Khó khăn: - Nhà trường: Nhà trường đã có một phòng máy vi tính để cho học sinh học nhưng vẫn còn hạn chế về số lượng cũng như chất lượng, mỗi ca thực hành có tới 2 – 3 em ngồi cùng một máy nên các em không có nhiều thời gian để thực hành làm bài tập một cách đầy đủ. Đời sống kinh tế của địa phương còn gặp nhiều khó khăn, rất ít học sinh ở nhà có máy vi tính. - Giáo viên: Môn Tin học mới chỉ là môn tự chọn trong chương trình bậc tiểu học nên chương trình và sự phân phối chương trình bước đầu có sự thống nhất và đang hoàn chỉnh. Hơn nữa khi thực hành, máy móc gặp sự cố, trục trặc, giáo viên không xử lý kịp thời dẫn đến học sinh thiếu máy, không thực hành được. - Học sinh: Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy vi tính ở trường là chủ yếu, do đó sự tìm tòi và khám phá máy vi tính với các em còn hạn chế, nên việc học tập của học sinh vẫn còn mang tính chậm chạp. 2.2. Những giải pháp cũ thường thực hiện dạy Tin học cho học sinh khối 3 trong phần mềm Paint.
4. Trước khi thực hiện chuyên đề, tôi đã khảo sát khối lớp 3 thông qua giờ dạy lý thuyết, dạy thực hành, thông qua kiểm tra bài cũ. Khi tổng hợp kết quả thu được: Trước khi thực hiện chuyên đề Mức độ thao tác Số Hs Tỷ lệ Thao tác nhanh, đúng 18/62 29% Thao tác đúng 27/62 43% Thao tác chậm 12/62 19% Chưa biết thao tác 5/62 9% 3. Giải pháp mới thực hiện để dạy Tin học có hiệu quả hơn cho học sinh khối 3 trong phần mềm Paint. 3.1. Giáo viên có kế hoạch bài dạy, xây dựng ý tưởng, thiết kế bài dạy phù hợp: Ngay từ bài học đầu tiên trong chương trình học Tin học, giáo viên phải xác định rõ cho học sinh nhận biết các bộ phận của máy tính và tác dụng của các bộ phận đó bằng cách cho học sinh quan sát ngay trong giờ giảng lý thuyết. Ví dụ: Bài em tập vẽ. Giáo viên dạy tô màu nền bằng chuột phải chuột, và tô màu vẽ bằng nút trái chuột nhưng học sinh chưa hiểu được màu sẽ được tô như thế nào. Chỉ khi thực hành học sinh mới thực sự hiểu rằng tô màu nền ta nhấn nút chuột phải, khi tô màu vẽ ta nhấn nút chuột trái. Giáo viên nên tận dụng những phương tiện sẵn có của môn Tin học áp dụng vào trong giảng dạy lý thuyết để học sinh dễ quan sát và nhận biết, giúp cho buổi thực hành có hiệu quả hơn. Ví dụ: Bài tập tô màu bằng màu nền. Giáo viên giao bài tập thực hành, sau đó hướng dẫn(theo nhóm) trực tiếp trên máy cho học sinh dễ quan sát thao tác của cô, trong khi thực hành, nếu em học sinh nào chưa thực hành được, giáo viên lại hướng dẫn cho em đó hoặc bắt tay em đó và hướng dẫn các thao tác. 3.2. Hệ thống các bài tập thực hành, các bài tập phù hợp với nội dung của bài giảng, liên hệ với một số môn học khác trong chương trình học của các em.
5. Các bài tập không quá dài, nâng dần từ mức đơn giản đến phức tạp, ngoài ra giáo viên cũng phải kết hợp những bài đã học trước để học sinh ôn lại và vận dụng tô màu một cách có hệ thống. V í dụ: Trong bài thực hành tô màu bằng màu nền. Ở hình a là một chiếc thuyền chưa được tô màu, học sinh phải vận dụng kiến thức đã học để tô màu bằng màu nền như hình b. Ngoài kiến thức tô màu học sinh phải vận dụng cách phóng to thu nhỏ để tô vào những chỗ nhỏ nhất. - Học sinh kết hợp vừa vẽ theo mẫu vừa theo cảm nhận riêng của bản thân. Giáo viên trợ giúp khi các em cần cũng như là sửa những chỗ chưa phù hợp. - Học sinh tập vẽ cây cối, hoa lá, con vật đặc trưng nhằm giúp hs có kỹ năng vẽ hình nhanh, đẹp. - Kết hợp tất cả các chi tiết trên để hoàn thành bức tranh theo một chủ đề cho trước. Học sinh chuẩn bị ý tưởng trước sau đó sử dụng máy tính thể hiện ý tưởng của mình . 3.3. Trong giờ thực hành giáo viên nên tạo sự tranh đua giữa các nhóm bằng cách phân công các nhóm làm bài thực hành, sau đó các nhóm nhận xét đánh giá(dưới sự chỉ dẫn của giáo viên) để tạo được sự hào hứng học tập và sáng tạo trong quá trình thực hành. - Trong các giờ học giáo viên cần kết hợp với giáo viên mỹ thuật để lưu ý, chỉnh sửa bài vẽ của hs. Để bài vẽ đạt được các yêu cầu về bố cục và màu sắc. - Cùng với học sinh nhaanhj xét các bài thực hành, nêu lên những ưu điểm nhược điểm trong bài vẽ của học sinh để các em học tập, rút kinh nhiệm cho các bài vẽ sau được tốt hơn.
6. 3.4. Tận dụng những nguồn tài nguyên sẵn có của máy vi tính, hoặc truy cập mạng để tìm kiếm thông tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet phục vụ cho quá trình dạy và học. 3.5. Giáo viên có kế hoạch bồi dưỡng để nâng cao kiến thức bản thân đáp ứng được những yêu cầu đổi mới, cập nhật thông tin một cách đầy đủ, chính xác. Muốn có giờ dạy đạt hiệu quả cao, bản thân mỗi giáo viên dạy Tin học nhận thức được cần phải có kế hoạch bồi dưỡng Tin học cho bản thân bằng cách tự tìm tòi, tham khảo các tài liệu có liên quan và có thể học tập các đồng nghiệp của trường bạn. Bên cạnh tìm hiểu kiến thức về Tin học, giáo viên cũng phải tìm hiểu các kiến thức khác như văn hoá, kinh tế, chính trị, xã hội để tự nâng cao nhận thức của bản thân. Ví dụ: Trong một tiết thực hành với bài vẽ hình vuông sau: Ở hình trên ngoài vẽ hình vuông ra học sinh còn phải sử dụng công cụ vẽ đường thẳng, vẽ đường cong một chiều, màu vẽ đã học ở bài trước để vẽ và trang trí cho các hoa văn của hình vuông trên. Từ hình vuông trên các em sẽ liên tưởng đến bài học trang trí hình vuông và sáng tạo vẽ một số hình vuông đã học ở môn Mỹ thuật. Ví dụ giáo án minh họa: Bài : VẼ HÌNH CHỮ NHẬT, HÌNH VUÔNG A. MỤC TIÊU - Học sinh biết sử dụng nút công cụ để vẽ hình chữ nhật, hình vuông. Biết kết hợp các hình chữ nhật với hình vuông với các đoạn thẳng đường cong và các nét vẽ thích hợp để tạo được những hình vẽ đơn giản. - Liên hệ những hình đã học trong môn Mĩ thuật để vẽ, trang trí hình vẽ sao cho thẩm mĩ và hài hoà. B. CHUẨN BỊ Giáo viên: SGK, giáo án, phòng máy có cài sẵn phần mềm Paint. Học sinh: Bút, vở. C. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
7. 1. Ổn định tổ chức (2’) - GV kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: (2 – 3’) - Em hãy nêu cách sao chép một - 2 – 3 HS trả lời. hình? - Em hãy nêu cách di chuyển hình? 3. Bài mới: VẼ HÌNH CHỮ NHẬT, HÌNH VUÔNG 1. Vẽ hình chữ nhật: (5 – 6’) - Sử nút công cụ vẽ - Ở bài học trước muốn vẽ một hình đường thẳng. chữ nhật ta sử dụng nút công cụ nào? - Vẽ không chuẩn, có - Khi vẽ các em thấy hiện tượng gì nét thừa phải tẩy, nét thiếu phải xảy ra? nối lại, mất nhiều thời gian.  Giáo viên làm mẫu. + B1: chọn biểu tượng . - HS quan sát. + B2: Chọn nét vẽ + B3: Chọn màu vẽ trong thanh bảng màu. - HS trả lời (4 bước). + B4: Tiến hành vẽ. - Em hãy nêu lại các bước vẽ hình -1 -> 2 HS lên thực chữ nhật? hành. - Em hãy vẽ hình chữ nhật màu xanh, nét vẽ đậm? * Chú ý: Vẽ hình chữ nhật có màu nền: ở bước 2 ta chọn nét vẽ thứ 3. - 1 ->2 HS lên vẽ. - Em hãy vẽ hình chữ nhật có màu nền là màu hồng? 2. Vẽ hình vuông (4 – 5’) - Là hình có 4 cạnh đều - Như thế nào được gọi là hình bằng nhau. vuông?  Giáo viên làm mẫu: + B1: chọn biểu tượng . + B2: Chọn nét vẽ + B3: Chọn màu vẽ trong thanh bảng màu. + B4: Tiến hành vẽ. Trong quá - Giống nhau: Đều chọn trình vẽ giữ phím Shift trên bàn phím ? biểu tượng và đều có 4 bước - Hãy so sánh cách vẽ hình vuông
8. với hình chữ nhật? vẽ. - Khác nhau: Khi vẽ hình vuông ta phải giữ phím - Em hãy vẽ hình vuông có đường Shift. viền nét mảnh, màu đỏ? - Vẽ hình vuông có màu nền màu - 1 -> 2 HS thực hành. vàng ta làm thế nào? - Chọn nét vẽ thứ 3 và 3. Luyện tập (20 - 21’) chọn màu vàng trong thanh - Quan sát màn hình: bảng màu - Hs quan sát. - Thân ngôi nhà, cửa - Trong hình trên, hình nào là hình chính, cửa sổ. chữ nhật? - Mái nhà. - Hình nào sử dụng nét thẳng? - lần lượt từng nhóm Chia nhóm thực hành (thảo luận lên thực hành. trong 1’) - Từng nhóm nhận xét bài làm của nhau, GV nhận xét, đánh giá. - Quan sát màn hình. - HS quan sát. - Trang trí bởi hình - Hình trên được trang trí bởi hình vuông và các hoa văn được vẽ gì và những nét vẽ gì? bởi các đường cong một chiều. * Giáo viên làm mẫu học sinh quan - Lần lượt các nhóm lên sát. thực hành. - Chia nhóm thực hành. - Giáo viên nhận xét, đánh giá. - 4 bước. 4. Củng cố, dặn dò: (2 – 3’) - Giữ phím Shift. - Nêu lại các bước vẽ hình chữ nhật? - Khi vẽ hình vuông ta phải giữ phím gì? Dặn dò: Ôn lại lý thuyết vẽ hình chữ nhật, vẽ hình vuông. Sưu tập một số hình ảnh có liên quan đến hình chữ nhật, hình vuông để giờ sau thực hành.
9. 4.Kết quả thu được sau khi áp dụng Sáng kiến. Qua quá trình áp dụng vào giảng dạy tin học khối 3, so sánh với bảng tổng hợp trước đó đã thu được kết quả như sau: Trước khi thực hiện đề Sau khi thực hiện đề Mức độ tài tài Mức độ thao tác Số Số tăng giảm Tỷ lệ Tỷ lệ học sinh học sinh Thao tác 18/62 29% 25/62 41% Tăng : 12% nhanh đúng Thao tác 27/62 43% 32/62 51% Tăng : 8 % đúng Thao tác 12/62 Giảm : 11 19% 5/62 8% chậm % Chưa biết 5/62 9% 0 0 Giảm : 9 % thao tác Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng vào việc dạy học Tin học tiểu học trong phần mềm Paint đã trình bày ở trên các em không những nắm chắc kiến thức mà còn thấy các em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, có chất lượng thực sự. Đề tài “Một số biện pháp dạy tốt phần mềm Paint lớp 3” sẽ phần nào giúp các đồng nghiệp có thêm những kinh nghiệm nhằm góp phần quan trọng vào việc giảng dạy bộ môn tin học còn mới mẻ trong trường tiểu học hiện nay đặc biệt là những trường đang bắt đầu áp dụng bộ môn tin học trong trường tiểu học. 5. Khả năng áp dụng: Bản thân tôi là giáo viên giảng dạy bộ môn tin học của nhà trường. Trong 2 năm học vừa qua tôi đã vận dụng vào đối tượng học sinh lớp 3 là lớp tiếp cận với phần mềm Paint nhưng tôi thấy có hiệu quả. Cơ bản đáp ứng được yêu cầu chuẩn kiến thức kỹ năng theo quy định của Bộ Giáo dục - Đào tạo đề ra, góp phần nâng cao chất lượng học sinh giỏi và tiên tiến trong nhà trường. Trong đơn vị trường tiểu học Ngọc Kỳ, trong 2 năm qua tôi đã áp dụng những giải pháp đã nêu trên và có hiệu quả khá tốt. Theo bản thân tôi thì các trường khác có thể áp dụng được. Song đòi hỏi người thầy trước hết phải là người thực sự say sưa với chuyên môn, thực sự tâm huyết với nghề nghiệp. Hiểu rõ vai trò quan trọng của việc sử dụng đồ dùng dạy học và truyền đạt kiến thức cho học sinh dễ hiểu nhất. Tích cực đào sâu nghiên cứu, học hỏi ở đồng nghiệp để có kinh nghiệm dạy tốt hơn.
10. 6. Hiệu của của Sáng kiến Trong quá trình giảng dạy, tôi đã áp dụng những giải pháp trên vào việc dạy học Tin học với phần mềm Paint lớp 3 đã trình bày ở trên, các em không những nắm chắc kiến thức mà tôi còn thấy các em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, có chất lượng thực sự. Ngoài ra còn giúp cho hoc sinh có khả năng sử dụng máy tính trong việc học những môn học khác, trong hoạt động vui chơi giải trí, ứng dụng Tin học trong học tập và trong đời sống nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và thích ứng với đời sống xã hội hiện đại. Đặc biệt học sinh có thể ứng dụng môn Mỹ thuật, học được từ môn Mỹ Thuật để vẽ những hình ảnh sao cho sinh động, hài hoà thẩm mĩ.
11. KẾT LUẬN 1. Khẳng định kết quả của sáng kiến Như đã nêu trên, việc sử dụng những phương pháp này có kết quả khá tốt làm cho chất lượng học tập của học sinh được năng lên, tạo cơ sở ban đầu cho các em học tốt môn tin học ở các lớp trên. Có thể áp dụng giải pháp này trong giảng dạy ở mọi lớp và mọi nhà trường tiểu học hiện nay. 2. Đề xuất, kiến nghị. 2.1. Đối với giáo viên - Phải thực sự yêu nghề, mến trẻ và tâm huyết với nghề. - Giáo viên cần chú ý xác định nhiệm vụ của từng nội dung dạy học, từng tiết học, từng bài tập để có kế hoạch tổ chức các hoạt động cho hợp lý. - Cần dành nhiều tời gian cho việc thiết kế bài soạn, đưa ra hệ thống câu hỏi phù hợp với từng đối tượng học sinh trong lớp để phát huy năng lực của học sinh khá – giỏi cũng như học sinh yêu, trung bình tự mình phát hiện và chiếm lĩnh tri thức. - Tích cực dự giờ thăm lớp, học hỏi kinh nghiệm giảng dạy qua đồng nghiệp, sách báo để tự bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của bản thân. - Tích cực tham mưu với nhà trường để tăng cường nâng cấp máy, trang thiết bị dạy học. 2.2. Đối với học sinh - Cần có thái độ đúng đắn trong việc học tập và thực hành với môn Tin học nói chung và phần mềm vẽ - Paint nói riêng. 2.3. Đối với cấp trên - Môn tin học là môn chủ yếu thực hành trên máy tính là dụng cụ học tập có giá trị cao về vật chất do đó cần có sự quan tâm đúng mức của các cấp các ngành và nhà trường tạo điều kiện sắm sửa máy móc, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học môn tin học để giúp cho các em có điều kiện học tập tốt nhất. - -Tăng cường công tác chuẩn hóa đội ngũ giáo viên trong các nhà trường. 2.4. Đối với phụ huynh học sinh - Cần có sự quan tâm đúng mực quản lý thời gian và tạo điều kiện mua sắm máy tính để các em thực hành ở nhà. Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng vào dạy tin học khối 3, tuy bản thân đã rất tích cực nghiên cứu tìm tòi song vẫn còn có những hạn chế nhất định. Việc ứng dụng sáng kiến này mới chỉ trong một phạm vi hẹp, vì thế cũng chưa thể đánh giá được toàn diện và chính xác nhất những ưu điểm và hạn chế trong dạy học. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng các cấp để sáng kiến của tôi đạt được hiệu quả cao hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn!
12. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bài tập tin học quyển 2 – NXBVHTT – 2009 2. Sách giáo viên cùng học Tin học quyển 2 - NXBGD – 2007 3. Tư liệu trên Internet : kinh-nghiem-mon-tin-hoc-tieu-hoc-414626.html.