Sáng kiến kinh nghiệm Quy trình thiết kế câu hỏi/bài tập trong dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn Công nghệ Lớp 11,12

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Quy trình thiết kế câu hỏi/bài tập trong dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn Công nghệ Lớp 11,12

1. Ta có: 74 5b 0 b 14 Và 0 1 2a 21 Vì 1+2a là số lẻ nên ta suy ra: 0,7a 0,5b 7, 4; a,b Z 7a 5b 74 1 2a 5 a 2 b 12 1 2a 15 a 7 b 5 Vậy ta có hai cách cắt một thanh 7,4 m tiết kiệm Cắt thành 2 đoạn 0,7m và 12 đoạn 0,5m Cắt thành 7 đoạn 0,7 và 5 đoạn 0,5 m. Bây giờ ta chọn các tiết kiệm nhất trong hai cách trên Gọi x thanh cắt theo kiểu thứ nhất , y thanh cắt theo kiểu thứ hai. Như vậy số đoạn 0,7m là: 2x 7 y Số đoạn 0,5m là: 12x 5 y Để có 1000 đoạn 0,7m và 2000 đoạn 0,5m nên x, y là nghiệm hệ phương trình sau: 2x 7 y 1000 x 121 12x 5y 2000 y 108 Vậy đã cắt được 2x 7 y 998 đoạn 0,7m Và 12x 5 y 1992 đoạn 0,5 m Ta chỉ cần cắt thêm một thanh theo kiểu thứ nhất Vậy đã dùng tất cả 121 108 1 230 thanh 7,4m Điều quan trọng lúc này chúng ta cần chỉ ra rằng cách cắt này là tiết kiệm nhất. Thật vậy, ta thấy tổng số độ dài của 1000 đoạn 0,7m và 2000 đoạn 0,5m là: 30
2. 0, 7.1000 0,5.2000 1700m 0, 7.1000 0,5.2000 1700m Vậy phải dùng ít nhất 1700 : 7, 4 230 thanh Tóm lại chỉ cần cắt 122 thanh theo kiểu thứ nhất, 108 thanh theo kiểu thứ hai. Giải thích câu hỏi: + Câu hỏi/bài tập này trong nội dung tích hợp môn Công nghệ lớp 11 với môn toán. + Mục đích năng lực cần đo là: Năng lực tính toán tối ưu, Năng lực lựa chọn và đánh giá công nghệ. + Mức độ mục tiêu: Vận dụng để giải quyết tình huống thực tiễn + Loại câu hỏi: Tự luận Ví dụ 6: Bài Động cơ đốt trong dùng cho ô tô ( Công nghệ lớp 11) Khi đi taxi (Tích hợp Công nghệ, Toán học và thực tiễn) Một hãng taxi định giá tiền thuê xe đi mỗi km là 6000đ cho 10km đầu tiên và 2500đ cho các km tiếp theo, hoặc 4000đ cho mỗi km trên cả quãng đường. Vậy một khách hàng muốn đi x km thì phải chọn phương án nào. Vấn đề đặt ra: Người thuê xe cần chọn 1 trong 2 cách đi trên sao cho tiết kiệm nhất Phương án giải quyết ( đề nghị ): Ta thấy nếu quãng đường khách hàng đi x ≤ 10km thì chọn cách hai để trả tiền sẽ tiết kiệm hơn và tiết kiệm được (6 4).1000x 2000x đồng Nếu x 10 x 10 y , y 0 Theo cách 1 số tiền khách phải trả là: T1 10.6000 y.2500 60000 2500y Theo cách 2 số tiền hành khách phải trả là: T2 (10 y).4000 40000 4000 y 31
3. Xét : T T 20000 1500 y 0 1 2 1500 y 20000 y 13,3 Vậy nếu đoạn đường hành khách đi lớn hơn 13,3 km thì nên chọn cách 1 sẽ đỡ tốn kém hơn. Giải thích câu hỏi: + Câu hỏi/bài tập này trong nội dung tích hợp môn Công nghệ lớp 11 với môn toán và thực tiễn. + Mục đích năng lực cần đo là: Năng lực tính toán tối ưu, Năng lực lựa chọn và đánh giá công nghệ. + Mức độ mục tiêu: Vận dụng để giải quyết tình huống thực tiễn + Loại câu hỏi: Tự luận Kết luận phần 2 Quy trình thiết kế câu hỏi/bài tập trong dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn Từ những cơ sở lý thuyết ở phần cơ sở khoa học ở phần này tôi đã trình bày về nguyên tắc xây dựng quy trình và đề xuất quy trình thiết kế câu hỏi/ bài tập trong dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn. Bên cạnh đó tác giả cũng đưa ra một ví dụ minh họa cho đề xuất quy trình này. Với hy vọng quy trình này sẽ là nguồn tham khảo cho các thầy cô, các đồng nghiệp đang giảng dạy môn Công nghệ lớp 11,12. 2.3. Kiểm nghiệm sư phạm 2.3.1. Mục đích thực nghiệm Mục đích thực nghiệm là kiểm tra tính khả thi và hiệu quả của đề tài 2.3.2. Tổ chức thực nghiệm 2.3.2.1 Sử dụng phương pháp chuyên gia Tác giả đã sử dụng phiếu xin ý kiến chuyên gia (phụ lục1): - PGS TS Lê Huy Hoàng khoa Sư Phạm kỹ thuật, trường ĐHSP Hà Nội 32
4. - PGS TS Trần Khánh Đức Viện Sư phạm kỹ thuật, trường ĐH Bách khoa Hà Nội - Tác giả cũng đã sử dụng phiếu hỏi ý kiến của 15 giáo viên môn Công nghệ ở các trường THPT của các tỉnh Nam Định, Thái Bình, Ninh Bình, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, bằng cách gửi File phiếu câu hỏi qua hòm thư điện tử (Email). Các giáo viên tải xuống, nghiên cứu phiếu hỏi thảo luận với đồng nghiệp tại trường mình và trả lời vào phiếu hỏi rồi gửi lại. 2.3.2.2.Sử dụng phương pháp thực nghiệm Thực nghiệm sư phạm được tiến hành tại trường THPT Trực Ninh B – Trực Ninh – Nam Định. Tác giả tiến hành thực nghiệm như sau: Chọn hai lớp trong khối 11 năm học 2015 – 2016. Một lớp dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn, lớp còn lại dạy học theo phương thức thông thường. Sau một quả trình dạy tác giả cho học sinh làm bài kiểm tra thiết kế dựa theo quy trình trên. Lớp thực nghiệm là lớp 11 D, lớp đối chứng là lớp 11C. Hai lớp đều có sĩ số là 38, đều là hai lớp chọn của trường, có trình độ tương đồng nhau. 2.3.3. Thống kê và xử lý kết quả Kết quả xin ý kiến chuyên gia + PGS TS Lê Huy Hoàng Khoa Sư phạm kỹ thuật trường ĐHSP Hà Nội cho rằng “Quy trình thiết kế câu hỏi/bài tập trong dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn” là một quy trình thể hiện sự sáng tạo của tác giả, có tính thời sự cao, học sinh sẽ rất dễ vận dụng vào quá trình dạy học theo chủ đề tích hợp. Đồng thời sáng kiến sẽ là một tài liệu tham khảo rất hữu ích cho các thầy cô, bạn bè đồng nghiệp đang giảng dạy môn Công nghệ lớp 11,12. + PGS TS Trần Khánh Đức Viện Sư phạm kỹ thuật trường ĐH Bách Khoa Hà Nội cho rằng sáng kiến “Quy trình thiết kế câu hỏi/bài tập trong dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn” mang tính thời sự cao, và rất khả thi, có thể nghiên cứu phát triển sâu rộng hơn nữa, giáo viên có thêm một tài liệu tham khảo rất bổ ích. 33
5. Kết quả thực nghiệm + Phân tích định tính Đa số học sinh học tập sôi nổi hơn, tỏ ra hứng thú với những câu hỏi/ Bài tập được xây dựng trong dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn theo định hướng phát triển năng lực người học. Học sinh hứng thú trong việc trả lời các câu hỏi/bài tập. Sự hấp dẫn của bài học chính là ở chỗ đã liên hệ các kiến thức kỹ thuật đại cương, khô khan, trừu tượng với thực tiễn đa dạng, sinh động trong học tập cũng như trong đời sống, lao động, sản xuất. Học sinh sẽ thấy được vai trò rất cần thiết của môn học Công nghệ trong trường phổ thông. + Phân tích định lượng Lớp TN ĐC Phân loại theo điểm Điểm trung bình 6,77 5,52 Tỷ lệ bài làm đạt điểm 5 trở lên 94,64% 79,63% Tỷ lệ cao nhất là số bài đạt điểm 7 (37,5%) 6 (31,48%) Tỷ lệ bài đạt điểm trung bình (5;6) 28,57% 59,26% Tỷ lệ bài đạt điểm khá (7,8) 62,5% 20,37% Tỷ lệ bài đạt điểm giỏi (9,10) 3,57% 0% Như vậy, căn cứ vào kết quả kiểm tra có thể bước đầu nhận thấy được rằng chất lượng học tập môn Công nghệ của lớp thực nghiệm (11D) cao hơn so với lớp đối chứng (11C). 34
6. KẾT LUẬN Dạy học kiểm tra đánh giá theo chủ đề tích hợp liên môn là một chủ chương lớn,nhằm mục đích phát triển năng lực người học. Chỉ có dạy học tích hợp liên môn thì năng lực người học mới phát triển tốt.Sáng kiến quy trình thiết kế câu hỏi/bài tập môn Công nghệ lớp 11, 12 trong dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn là một sáng kiến mang tính thời sự cao. Sáng kiến này đã tìm hiểu có hệ thống các khái niệm cơ bản về tích hợp liên môn, chủ đề tích hợp liên môn, các công cụ kiểm tra đánh giá và kiểm tra đánh giá theo năng lực. Cuối cùng là sáng kiến đã đưa ra một quy trình thiết kế câu hỏi/bài tập trong dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn. III. Hiệu quả do sáng kiến đem lại: 1. Đã làm rõ một số khái niệm về tích hợp, dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn, kiểm tra đánh giá, công cụ kiểm tra đánh giá, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực. 2. Sáng kiên đã mang lại một cái nhìn tổng quan về dạy học tích hợp liên môn, đã đưa ra một quy trình thiết kế câu hỏi/bài tập theo chủ đề tích hợp liên môn giúp các thầy cô nâng cao hiệu quả, chất lượng dạy học. 3. Kết quả thực nghiệm sư phạm đã khẳng định tính khả thi và hiệu quả của sáng kiến. IV. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền. Tôi cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền của ai, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. 35
7. CƠ QUAN ĐƠN VỊ TÁC GIẢ SÁNG KIẾN ÁP DỤNG SÁNG KIẾN (Ký tên) (xác nhận) Ngô Văn Tới (Ký tên, đóng dấu) 36
8. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. ĐCSVN. Nghị quyết 29/NQ-TW về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục Việt Nam 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2006), Chương trình giáo dục phổ thông những vấn đề chung (ban hành theo Quyết định số 16/2006/QĐBGD&ĐT ngày 05/05/2006). Hà Nội. 3. Vũ Cao Đàm, Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, NXB GD Việt Nam, 2011. 4. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2015), Tài liệu tập huấn Dạy học tích hợp liên môn Lĩnh vực Công nghệ - Kỹ thuật (lưu hành nội bộ). 5. Phan Dũng, Phương pháp luận sáng tạo khoa học - kỹ thuật Uỷ ban khoa học và kỹ thuật Tp Hồ Chí Minh,1990 6. Nguyễn Xuân Lạc (2009) Sư phạm tương tác trong dạy học Các môn học kỹ thuật ở trường ĐHBK Hà Nội. Seminar khoa Sư phạm kỹ thuật – Trường ĐHBK Hà Nội. 7. Trần Khánh Đức (2015). Năng lực và Tư duy sáng tạo trong giáo dục đại học. NXB Đại học Quốc Gia Hà Nội. 8. Nguyễn Công Khanh (2004). Đánh giá & Đo lường trong KHXH.NXB Chính trị Quốc gia 9. Vụ giáo dục Trung học (2014), Tài liệu tập huấn dạy học kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lưc học sinh, Chương trình phát triển giáo dục Trung học. 37