SKKN Làm thế nào để giáo viên và học sinh dạy học tốt và ôn thi tốt môn Giáo dục công dân đáp ứng kỳ thi Tốt nghiệp THPT Quốc gia

Nội dung tóm tắt: SKKN Làm thế nào để giáo viên và học sinh dạy học tốt và ôn thi tốt môn Giáo dục công dân đáp ứng kỳ thi Tốt nghiệp THPT Quốc gia

1. Thứ 3: Trong quá trình giảng dạy phải chú ý đến đối tượng học sinh, nhất là học sinh có học lực trung bình, yếu. - Phân loại học sinhtrong quá trình ôn tập Là giáo viên ai cũng mong muốn học sinh của mình đều học tốt đạt điểm 9,10 trong các kì thi nhưng điều đó là bất khả thi. Trong lớp học sinh luôn có sự phân loại trong khả năng nhận thức, thái độ học tập khác nhau do đó dẫn đến trình độ khác nhau nên việc phân loại học sinh rong quá trình giáo dục là rất quan trọng nhắm phát huy tối đa khả năng học tập của các em. Nếu việc phân loại học sinh trong quá trình giảng dạy là cần thiết thì trong quá trình ôn tập lại càng cần thiết hơn cả vì đây là thời gian nước rút với thời lượng 1 tháng đến 1,5 tháng nên việc giáo viên thay đổi được học lực của học sinh là rất khó. Do vậy, ta nên mặc định học lực của học sinh ở thời điểm hiện tại để có hướng ôn thi phù hợp nhắm giúp học sinh có được cơ hội giành được kết quả cao nhất trong kì thi THPT Quốc gia ở trình độ của mình. Như: + Đối với học sinh yếu kém lúc này ta đặt ra mục tiêu giúp các em giành 2 đến 3 điểm để chống liệt trong kì thi THPT Quốc gia. Để đạt được điều này tất nhiên với thay đổi của việc sắp xếp đáp án không cho phép học sinh chọn tất cả một đáp án bất kì trong bài thi đều có cơ hội chống liệt từ kì thi THPT Quốc gia. Nên việc lựa chọn 1 đáp án duy nhất các em vẫn có rủi ro. Thực tế chỉ ra rằng, trong các lớp học bao giờ cũng có sự phân hóa các đối tượng học sinh. Do vậy, để giúp đỡ các học sinh yếu, kém tiến bộ, giáo viên chủ nhiệm lớp cần phối hợp với thầy, cô giáo bộ môn phải thật sự quan tâm, phát hiện ra những học sinh non về kiến thức, yếu về kĩ năng để giúp đỡ các em khắc phục. Từng bước vươn lên trong học tập để có kết quả như mong muốn. Thứ 4: Phải thật sự nghiêm túc trong khâu kiểm tra, đánh giá học sinh. Kiểm tra, đánh giá là khâu cuối cùng của quá trình dạy học. Mục đích của kiểm tra, đánh giá là để phân xếp loại học sinh, kiểm định chất lượng dạy học cuối cùng của thầy và trò. Nếu chúng ta làm tốt công tác kiểm tra, đánh giá định kỳ và thường xuyên tốt, phản ánh được một cách khách quan kết quả học tập, để từ đó điều chỉnh phương pháp dạy học, chúng tôi tin rằng chất lượng sẽ tăng lên. Ngược lại, nếu công tác kiểm tra, đánh giá không được coi trọng, không được làm bài bản, nghiêm túc, chắc chắn kết quả dạy học sẽ ngày càng trì trệ. Cũng qua khâu kiểm tra, đánh giá, phân loại học sinh giáo viên cũng có thể tiến hành dạy ôn thi, phụ đạo khi cần thiết. Cũng như các môn học khác, môn GDCD với tư cách là môn khoa học trực tiếp trong việc giáo dục và xây dựng con người toàn diện đáp ứng yêu cầu của đất nước, Và hiện là một môn thi trong bài thi KHXH của kì thi THPT quốc gia được Bộ giáo dục qui định. Để đáp ứng yêu cầu của mục tiêu đặt ra đối với học sinh trong môn học, giáo viên
2. cần xác định rõ mục tiêu và nguyên tắc của việc kiểm tra đánh giá để từ đó có tác dụng đổi mới phương pháp cho phù hợp với tình hình hiện nay. Mục đích và nguyên tắc của kiểm tra đánh giá cần được xác định như sau: * Mục đích của kiểm tra đánh giá: - Kiểm tra đánh giá khả năng nhận thức, vận dụng kiến thức đó học của học sinh vào giải quyết vấn đề thực tiễn của cuộc sống. - Kiểm tra đánh giá kiểm tra sự tiến bộ của học sinh để hướng dẫn, điều chỉnh phương pháp dạy học phù hợp với đặc trưng của bộ môn và phù hợp với đối tượng học sinh. - Kiểm tra đánh giá để học sinh tiếp cận và là quen với phương án ôn thi THPT quốc gia Thứ 5: Tăng cường kiểm tra dạng câu hỏi trắc nghiệm. Để giúp học sinh làm quen với dạng đề trắc nghiệm và rèn luyện tốt kiến thức, kỹ năng, ngoài việc thầy cô cũng phải tăng cường cho học sinh cả trong phần kiểm tra bài cũ và củng cố bài mới. Trước đây với hình thức kiểm tra đánh giá là dựa trên hình thức tự luận là chính do đó yêu cầu dạy học đối với giáo viên là dạy cho học sinh cách thức trình bày, diễn đạt, diễn giải, lập luận sao cho logic, đúng với nội dung bài học, đồng thời yêu cầu học sinh phải ghi nhớ và học thuộc lòng nội dung bài học. Hiện nay với việc đưa môn GDCD vào danh sách các môn thi của kỳ thi THPT Quốc gia với đề thi trắc nghiệm khách quan, giáo viên và học sinh phải thay đổi tinh thần và phương pháp dạy học môn GDCD. Việc dạy và học sẽ được thực hiện theo hướng tích cực hơn và sẽ hạn chế tình trạng học sinh coi nhẹ môn học; dạy học qua loa như trước đây. Với quan điểm “mưa dầm, thấm lâu”, tôi tin rằng, việc tăng cường kiểm tra, đánh giá bằng câu hỏi trắc nghiệm trong quá trình dạy học sẽ góp phần quan trọng trong việc định hướng và giúp học sinh rèn luyện các kiến thức, kĩ năng cần thiết để các em tự tin hướng đến kì thi tốt nghiệp THPT Quốc gia. Nội dung đề thi trắc nghiệm nằm trong tất cả các bài học (trừ các bài và những nội dung giảm tải) ở lớp 12, giáo viên và học sinh sẽ phải dạy và học đầy đủ tất cả các bài, các nội dung trong Chương trỡnh GDCD lớp 12. Nếu học sinh học tủ, học lệch, coi trọng bài này và coi nhẹ bài cụ thể sẽ dẫn đến kết quả không tốt. Tôi nghĩ, đây là điểm mới, tích cực của môn GDCD trong xu thế đổi mới giáo dục phổ thông ở nước ta hiện nay.
3. Thứ 6: Tăng cường sử dụng các tình huống pháp luật, video, tòa tuyên án để khắc sâu kiến thức cho học sinh, giúp các em có khả năng vận dụng vào thực tiễn. Trong điều kiện bùng nổ công nghệ thông tin và truyền thông hiện nay, việc khai thác các tình huống pháp luật, các video hay các phiên tòa xử án trên mạng internet đã trở thành một công cụ để đội ngũ có thể vận dụng vào dạy học. Muốn vậy, thầy cô cần tranh thủ thời gian để tìm kiếm, chọn lựa những tình huống pháp luật, những video phù hợp với nội dung bài học để triển khai giảng dạy, qua đó khắc sâu kiến thức pháp luật, gắn nội dung bài học với việc vận dụng kiến thức pháp luật vào đời sống thực tiễn một cách hiệu quả nhất. Thực tế giảng dạy cho thấy, một khi người thầy khai thác tốt phương tiện, thiết bị và công nghệ thông tin vào giảng dạy thì tiết ấy sôi nổi, học sinh tích cực hào hứng. Chất lượng, hiệu quả dạy học vì thế sẽ ngày càng cao hơn. 2. Về phía học sinh Môn GDCD trở thành một cấu phần trong tổ hợp môn thi Khoa học xã hội khiến cho các thí sinh rất lo lắng khi các em không biết nên ôn tập từ đâu và bắt đầu như thế nào? Căn cứ vào đề thi minh họa của Bộ giáo dục và đào tạo, thì nội dung đề thi nằm trong chương trình môn GDCD lớp 12. Với 40 câu hỏi trắc nghiệm khách quan, mỗi câu hỏi trắc nghiệm có 4 phương án trả lời, và có duy nhất 1 phương án trả lời đúng, trong đề thi có các câu hỏi ở các cấp độ cơ bản, phục vụ mục đích xét công nhận tốt nghiệp THPT (nhận biết: 40%, thông hiểu: 20%) và các câu hỏi phân hóa (vận dụng bậc thấp: 30%, vận dụng bậc cao: 10%) phục vụ mục đích xét tuyển đại học, cao đẳng. Với cấu trúc này, đề thi đáp ứng được yêu cầu đánh giá kết quả học tập, đảm bảo tính phân hóa rõ rệt, tạo thuận lợi cho học sinh làm bài theo lực học thực tế của mình. Do đó, để học sinh có thể làm bài đạt hiệu quả tốt, giáo viên cần chuyển từ dạy học theo kiểu tự luận sang dạy học trắc nghệm; thay vì dàn trải kiến thức người thầy nên xoáy sâu vào những vấn đề trọng tâm và dạy cho học sinh cách ghi nhớ kiến thức cơ bản và các dấu hiệu nhận biết nội dung kiến thức; đồng thời trang bị cho học sinh các kĩ năng phân tích, liên hệ, so sánh, loại trừ để làm bài tập trắc nghiệm một cách hiệu quả. Trong đề thi minh họa có nhiều câu hỏi trắc nghiệm khách quan mang tính tổng hợp nên theo tôi học sinh cần vận dụng tổng hợp kiến thức và kỹ năng bộ môn một cách tích cực mới có thể có câu trả lời đúng được. Để làm bài thi theo hình thức trắc nghiệm khách quan, học sinh không nhất thiết phải học thuộc từng khái niệm, định nghĩa, nội dung như trong sách giáo khoa, mà điều quan trọng là biết phân tích, tổng hợp, lý giải, nhận xét đánh giá các hiện tượng pháp luật trong thực tiễn đời sống xã hội. Đây là điểm mới mang tính lợi thế nổi bật của đề thi môn GDCD theo hình thức trắc nghiệm, phù hợp với xu thế đổi mới giáo dục hiện nay trên thế giới.
4. Do đặc thù của môn GDCD là có nội dung gắn bó mật thiết với thực tiễn đời sống xã hội. Trong đề thi sẽ có 30% câu hỏi vận dụng và vận dụng cao. Để làm được những câu hỏi này, giáo viên và học sinh phải đổi mới phương pháp dạy - học theo hướng tích cực hơn: Vận dụng nội dung kiến thức bài học vào việc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống xã hội phự hợp với lứa tuổi một cách nhiều hơn. Học sinh cần rèn luyện các năng lực tư duy phê phán, năng lực phân tích – tổng hợp, năng lực nhận xét đánh giá, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực thực hiện trách nhiệm công dân, phù hợp với yêu cầu dạy học theo định hướng trắc nghiệm khách quan. Đề thi trắc nghiệm môn GDCD cũng rất thuận lợi cho việc tổ chức học tập của học sinh. Với cấu trúc đề thi này, học sinh không nên quá lo lắng mà chỉ cần học đầy đủ, học kỹ kiến thức ở trên lớp và làm bài tập luyện tập củng cố, đồng thời cần tránh cách học thuộc lòng, ghi nhớ hoặc trình bày giải thích theo kiểu trả lời câu hỏi tự luận mà cần chuyển sang cách học hiểu, nắm chắt kiến thức cơ bản và vận dụng vào thực tiễn một cách linh hoạt cụ thể làm được và làm tốt bài thi. Qua đó giúp HS biết phân tích, tổng hợp, lý giải, nhận xét đánh giá các hiện tượng pháp luật trong thực tiễn đời sống xã hội. Vận dụng nội dung kiến thức bài học vào việc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống xã hội phù hợp với lứa tuổi các em. Có như vậy, tôi tin rằng, chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường nói chung và chất lượng dạy-học môn GDCD nói riêng sẽ đáp ứng được yêu cầu của đổi mới toàn diện giáo dục theo tinh thần Nghị quyết số 29/NQ-TW trong những năm tiếp theo III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ: 1. Kết luận: Trong những năm gần đây, đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, lấy học sinh làm trung tâm là một yêu cầu tất yếu đang được các cấp quản lý và các đơn vị giáo dục đặc biệt quan tâm. Phương pháp dạy học theo khuynh hướng đó cũng ảnh hưởng không nhỏ tới phương pháp kiểm tra - đánh giá kết quả nhận thức của học sinh. Và một trong những phương pháp có nhiều ưu điểm nổi bật đó là phương pháp trắc nghiệm khách quan. Đánh giá học sinh bằng hình thức trắc nghiệm khách quan là một trong những xu hướng để nâng cao độ tin cậy, tính khách quan của việc kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh, đồng thời tạo ra sự phản hồi thường xuyên để cải tiến chương trỡnh, phương pháp giảng dạy. Hiện nay, đổi mới phương pháp Kiểm tra đánh giá môn GDCD lớp 12 theo hình thức trắc nghiệm khỏch quan cũng là điều kiện quan trọng cần thiết để đảm bảo thực hiện theo đề án thi THPT quốc gia năm 2017 của Bộ giáo dục và đào tạo nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động dạy học của bộ môn.Vì vậy Giáo viên
5. và học sinh cần phải chú trọng thực hiện đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá để làm cơ sở, động lực cho việc thực hiện hoạt động dạy và học một cách hiệu quả thiết thực nhằm chủ động đáp ứng với yêu cầu của kì thi sắp tới, giúp học sinh nắm vững kiến thức đạt kết quả tốt trong học tập. Tôi tin nếu chúng ta tận dụng được ưu thế của phương pháp này sẽ tạo điều kiện để quá trình kiểm tra - đánh giá phù hợp, phục vụ cho quá trỡnh đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng học sinh trường ta và học sinh sẽ đạt được kết quả tốt trong các kỡ thi sắp tới. 2. Các đề xuất, kiến nghị: Nhà trường phải có sự chỉ đạo cụ thể, thống nhất về hỡnh thức,kết cấu, nội dung, thời lượng của việc ra đề kiểm tra theo hướng trắc nghiệm khỏch quan và cú kinh phớ hỗ trợ cho quá trình thực hiện in sao đề theo hình thức này. Trên đây là những giải pháp mà tôi rút ra từ thực tế giảng dạy của cá nhân, rất mong nhận được sự góp ý từ quý thầy cụ giáo.