Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn ôn tập thi tốt nghiệp THPT môn Địa lí ở trường THPT Thuận Thành số 3

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn ôn tập thi tốt nghiệp THPT môn Địa lí ở trường THPT Thuận Thành số 3

1. Như vậy qua kết quả thực nghiệm ta thấy nhóm HS được thực hiện các biện pháp ôn tập có kết quả cao hơn rất nhiều so với việc chưa được hướng dẫn ôn tập một cách chi tiết, cụ thể, khoa học với những kĩ thuật dạy học và phương pháp dạy học tích cực. - Về kết quả: Điểm trung bình môn cao hơn, điểm thi cao hơn so với trước khi áp dụng biện pháp: Trước khi áp Sau khi áp Sau khi áp Điểm TB dụng kì I dụng kì II dụng cả năm Từ 8 trở lên 2,65% 12% 32% Dưới 5 34,55% 5,3% 0,0 - Về năng lực : HS hình thành và phát triển được một số năng lực: Năng lực tự học; năng lực hợp tác; năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ; năng lực tính toán; năng lực sử dụng bản đồ, Atlat, - Về nhận thức: phần lớn HS được hỏi có nhận thức khá đầy đủ về các dạng câu hỏi trắc nghiệm địa lí, có thái độ tích cực, chủ động, hứng thú hơn với việc ôn tập môn Địa lí và trả lời tốt hơn các dạng câu hỏi khi làm bài thi môn Địa lí. Điều tra thực tế cho thấy, phần lớn HS lớp 12 cho rằng, dù việc học tập để trải qua các kì thi là rất vất vả, khối lượng kiến thức, kĩ năng phải ôn tập cũng rất lớn nhưng các em vẫn nhận thấy, việc ôn tập, rèn luyện trả lời các câu hỏi trắc nghiệm bài tập kĩ năng địa lí là rất cần thiết. Nếu làm tốt việc này, HS sẽ đạt kết quả cao hơn trong việc làm bài thi môn Địa lí. c. Điều chỉnh, bổ sung sau thực nghiệm Trong quá trình một năm học thực hiện đề tài GV nhận thấy để đề tài đạt được hiệu quả cao nhất cần những điều chỉnh và bổ sung sau: - Nắm vững kiến thức cơ bản. - Bám sát với đề thi tham khảo của Bộ Giáo dục và Đào tạo. - Xây dựng nội dung ôn tập với cả 4 mức độ. - Xây dựng chiến lược ôn tập thật hợp lí phù hợp từng đối tượng HS. 34
2. - Xây dựng kế hoạch và chiến lược làm bài để đạt được hiệu quả cao nhất đặc biệt đối với những câu hỏi của bài tập kĩ năng và những câu hỏi lí thuyết phần nhận biết và thông hiểu cần nắm chắc. - Để đạt hiệu quả cao hơn, cần phải có chiến lược hướng dẫn ôn tập dài hạn và có sự phối hợp đồng bộ trong nhà trường và phụ huynh HS. 4. Kết luận Việc hướng dẫn HS ôn tập tốt nghiệp THPT môn Địa lí là rất cần thiết và phải làm được. Thông qua việc rèn luyện trả lời các câu hỏi trắc nghiệm sẽ dần hình thành trong HS những kiến thức và kĩ năng một cách bền vững, hình thành thói quen tư duy logic và xây dựng năng lực học tập địa lí. Đây cũng là cách rèn luyện phương pháp tự học cho HS. Để có thể giúp học sinh hiểu, trả lời tốt các dạng câu hỏi trắc nghiệm trong đề thi, giáo viên cần nắm được các nguyên tắc, yêu cầu trong việc nhận biết, phân tích để trả lời được các dạng câu hỏi ôn thi môn Địa lí. Giáo viên cần có sự đầu tư chu đáo, kĩ lưỡng nội dung ôn tập. Biết cách hướng dẫn học sinh có thể hiểu và trả lời các câu hỏi một cách chủ động theo hướng dạy học đề cao chủ thể nhận thức và phát huy năng lực, phẩm chất của HS. Nhìn chung, việc hướng dẫn HS ôn tập, trả lời các câu hỏi trắc nghiệm môn Địa lí rất đa dạng, tuỳ thuộc vào sự sáng tạo của mỗi GV và HS. Để HS có kiến thức, kĩ năng đòi hỏi GV phải luôn tạo ra cơ hội và điều kiện để HS được làm việc, rèn luyện cách trả lời các câu hỏi trắc nghiệm thường xuyên, GV không ngừng củng cố, hướng dẫn để giúp HS hoàn thiện hơn trong việc trả lời các dạng câu hỏi trắc nghiệm Địa lí. Với sự cố gắng và nỗ lực của bản thân, tôi đã sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực, liên tục cập nhật những nội dung mới, hướng dẫn HS lĩnh hội kiến thức và rèn luyện các kĩ năng Địa lí thường xuyên và nhận thấy đã đạt được những hiệu quả nhất định. Tôi rất mong nhận được sự đánh giá và góp ý kiến từ các đồng nghiệp để việc học tập và nghiên cứu chuyên môn của bản thân đạt kết quả tốt hơn. 35
3. 5. Kiến nghị, đề xuất a. Đối với tổ/ nhóm chuyên môn - Tăng cường việc đổi mới trong dạy học gây hứng thú cho học sinh từ đó giúp học sinh yêu thích bộ môn. - Giáo viên nghiên cứu tài liệu, đề tham khảo, xây dựng kế hoạch ôn tập chi tiết để ôn luyện phù hợp với từng đối tượng HS, kịp thời bổ sung kiến thức còn thiếu, còn yếu. - Tăng cường giao lưu với các trường trong huyện, trong tỉnh về phương pháp ôn thi hiệu quả, xây xựng các chuyên đề ôn tập chuyên sâu giữa các trường. b. Đối với Lãnh đạo nhà trường - Tư vấn để học sinh chọn được đúng tổ hợp thi (KHTN, KHXH) ngay từ năm lớp 10. - Phải xác định việc ôn tập của HS như học chính khóa từ đó đưa ra biện pháp quản lý phù hợp nhất là việc chuyên cần của HS. - Có kế hoạch kiểm tra và đánh giá chất lượng giờ dạy ôn thi của các GV dạy một cách chi tiết theo từng giai đoạn cụ thể. - Luôn động viên, khuyến khích và có cơ chế cụ thể cho các GV dạy ở những lớp mà chất lượng HS chưa được tốt. - Bổ sung thêm các tài liệu tham khảo cho bộ môn Địa lí. - Bố trí tăng tiết ôn tập cho nhóm HS có lực học yếu. - GV chủ nhiệm kết hợp với giáo viên bộ môn, phụ huynh HS để giám sát việc học ở nhà. GV động viên tư vấn HS kịp thời để thay đổi tích cực. c. Đối với Sở GDĐT - Cần quan tâm hơn nữa đến chất lượng đại trà để nâng điểm trung bình lên. - Tăng cường tập huấn cho GV dạy ôn thi tốt nghiệp. - Bổ sung và cung cấp ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm phục vụ cho thi kỳ thi tốt nghiệp THPT trên cổng thông tin của Sở tạo điều kiện cho các đơn vị cơ sở tham khảo và khai thác. 36
4. - Duy trì hoạt động sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường để nâng cao chất lượng đội ngũ. Trên đây là một một vài biện pháp hướng dẫn ôn tập thi tốt nghiệp THPT môn Địa lí ở Trường THPT Thuận Thành số 3 của tôi. Do thời gian thực nghiệm còn ngắn, diện thực nghiệm còn hẹp, chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót. Rất mong được các đồng nghiệp tham khảo và có ý kiến đóng góp bổ sung để các biện pháp phát huy được tác dụng và có ý nghĩa ứng dụng thiết thực. 37
5. PHẦN III: TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đào Xuân Cường - Đào Trọng Năng, “Các phương pháp giảng dạy Địa lí” - NXB Giáo dục. 2. Đặng Văn Đức - Nguyễn Thu Hằng, “Phương pháp dạy học Địa lí theo hướng tích cực” - NXB ĐHSP. 3. Nguyễn Minh Tuệ, Vũ Đình Hòa, Bùi Bích Ngọc, Đỗ Ngọc Tiến, “Hướng dẫn giải các bài tập Địa lí lớp 12 theo chủ đề”, NXB Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, năm 2010. 4. Lê Thông, Nguyễn Minh Tuệ, Vũ Đình Hòa, “Hướng dẫn học và khai thác Atlat Địa lí Việt Nam”, NXB Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, năm 2009. 5. Lê Thông, “Sách giáo khoa Địa lí 12” - Nhà xuất bản giáo dục. Năm 2009. 6. Atlat Địa lí Việt Nam từ năm 2009, NXB Giáo dục Việt Nam. 7. Đề tham khảo, chính thức từ năm 2017 – 2020, NXB Giáo dục Việt Nam. 8. Tài liệu cập nhật một số thông tin, số liệu trong SGK môn Địa lí– GT. TS Nguyễn Viết Thịnh, GS.TS Đỗ Thị Minh Đức, NXB Giáo Dục Việt Nam. 9. Hướng dẫn ôn tập Khoa học xã hội năm 2020, NXB Giáo dục Việt Nam. 10. Một số trang Website: VTV7- kênh truyền hình Giáo dục quốc gia, dạy học trên truyền hình Bắc Ninh, Hà Nội, Hocmai.vn, Tuyển sinh247.com, 11. Lê Thông – Trắc nghiệm Địa lí 12, NXB Giáo dục Việt Nam. 12. Đàm Thanh Tùng – Xử lí nhanh trắc nghiệm Địa lí thi tốt nghiệp THPT, NXB tài nguyên môi trường và bản đồ Việt Nam. 13. Đề thi định kì, thi tập huấn, thi thử các năm của Tỉnh Bắc Ninh. 38
6. PHẦN IV: MINH CHỨNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP % 70 BIỂU ĐỒ THỂ HIỆN KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM TẠI LỚP 12A7 VÀ 12A9 63.1 59.5 60 51.4 Trước khi áp dung HKI 47.4 50 46 41.2 Sau khi áp dụng HK II 40 37.8 36.8 32.4 Sau khi áp dụng cả 28.9 năm 30 27 23.7 18.4 18.9 20 13.2 13.2 10.8 10 5.4 5.2 5.4 5.3 2.7 2.6 2.7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12A7 12A9 12A7 12A9 12A7 12A9 12A7 12A9 12A7 12A9 12A7 12A9 10 8-9,75 6,5-7,75 5-6,25 3,5-4,75 < 3,5 Làn điểm SO SÁNH ĐIỂM TB THI TN LỚP 12 ĐIỂM TB MÔN LỚP 12 NĂM HỌC 2019-2020 Làn điểm Trường THUẬN THÀNH SỐ 3 Tỉnh Bắc Ninh Điểm thi 7.14 6.78 Trung bình môn 7.31 8.04 Cao hơn điểm thi 0.15 1.26 Chênh lệch Thấp nhất các trường trong tỉnh 39
7. BIỂU ĐỒ SO SÁNH ĐIỂM TB THI TN LỚP 12 ĐIỂM TB MÔN LỚP 12 CỦA 23 TRƯỜNG TỈNH BẮC NINH NĂM HỌC 2019-2020 Địa lí 10.00 9.00 8.00 7.00 6.00 5.00 4.00 3.00 2.00 1.00 0.00 THPTTHPT THPT THPT THPT THPTTHPT THPT THPT THPT THPT THPT ThuậThuậThuậTHPTTHPT THPTTHPT THPT THPTTHPT THPT THPT Chuy HoànTHPT Lý Yên Yên Nguy Nguy THPT Hàn Lý n n n Lý Ngô QuếQuế Quế Tiên Gia Lê Lươn ên g Hàm ThườPhonPhon ễn ễn Lươn Thuy Nhân ThànThànThànThái Gia Võ sốVõ sốVõ số Du sốBình Văn g Tài Bắc QuốcLong ng g số g số Văn Đăng g Tài ên Tông h số h số h số Tổ Tự 1 2 3 1 số 1Thịnh số 2 Ninh Việt Kiệt 1 2 Cừ Đạo 1 2 3 Điểm Thi 8.027.116.617.426.827.187.206.797.256.777.166.936.916.676.977.107.606.526.937.076.717.086.91 TBM 8.998.058.028.098.777.628.178.288.167.777.318.407.838.128.487.737.897.577.797.457.967.987.68 Cao hơn ĐT 0.970.941.400.671.950.450.971.480.901.000.151.470.921.441.510.630.291.050.860.381.240.910.78 KẾT QUẢ THI TỐT NGHIỆP THPT CỦA HỌC SINH TRƯỜNG THPT THUẬN THÀNH SỐ 3 TỪ 2017 - 2020 - MÔN: ĐỊA LÍ Năm 2017 2018 2019 2020 Tổng số dự thi 428 502 475 453 Trung bình toàn trường 6,80 5,73 6,67 7,14 Trung bình bảng B 6,34 5,41 6,18 6,93 Trung bình toàn tỉnh 6.20 5,34 5.99 6.77 Vị trí trong toàn tỉnh 5 7 4 8 40
8. PHẦN V: CAM KẾT Trên đây là những biện pháp tôi đã áp dụng trong quá trình hướng dẫn ôn tập thi tốt nghiệp THPT môn Địa lí ở Trường THPT Thuận Thành số 3 – huyện Thuận Thành – tỉnh Bắc Ninh. Những minh chứng về sự tiến bộ của HS là chính xác. Tôi xin cam đoan những điều trên đây là đúng sự thật và không sao chép hoặc vi phạm bản quyền. Thuận Thành, ngày 15 tháng 12 năm 2020 GIÁO VIÊN (Ký và ghi rõ họ tên) Nguyễn Thị Dung 41