Sáng kiến kinh nghiệm Dạy học tập làm văn gắn với hoạt động trải nghiệm để phát huy các năng lực, phẩm chất học sinh

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Dạy học tập làm văn gắn với hoạt động trải nghiệm để phát huy các năng lực, phẩm chất học sinh

1. 23 c) Tổ chức viết bài thu hoạch: - Viết bài kể lại một hoạt động trải nghiệm mà em đã tham gia. - Tả khung cảnh một hoạt động tập thể mà em đã tham gia. - Viết đoạn văn nói lên cảm nhận, về ý nghĩa của hoạt động tập thể mà em đã tham gia. d. Tổ chức chia sẻ bài thu hoạch, rút kinh nghiệm qua hoạt động: - Chia sẻ, tổng kết lại những gì học sinh thu hoạch được qua trải nghiệm về hoạt động tập thể. - Chỉ ra những điều các bạn đã làm tốt để phát huy, những việc cần rút kinh nghiệm để làm tốt hơn. - Nhấn mạnh tầm quan trọng của những việc làm tích cực, cần thiết để giữ gìn, phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của địa phương. 2.2.5 Hoạt động ngoại khóa qua trò chơi dân gian a) Vai trò: Trò chơi dân gian không chỉ là một phương tiện giải trí mà còn là một công cụ giáo dục hiệu quả, đặc biệt trong việc dạy tập làm văn ở tiểu học. Các trò chơi này giúp học sinh: - Kích thích sự sáng tạo: Thông qua các trò chơi, học sinh có cơ hội tưởng tượng và kể lại những câu chuyện thú vị. - Phát triển kỹ năng ngôn ngữ: Học sinh học cách sử dụng từ ngữ, cấu trúc câu và ngữ pháp thông qua việc miêu tả và kể chuyện. - Xây dựng kỹ năng xã hội: Trò chơi dân gian yêu cầu sự tương tác và hợp tác, giúp học sinh phát triển kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm. - Giữ gìn và phát huy văn hóa dân tộc: Trò chơi dân gian là di sản văn hóa, giúp học sinh hiểu và trân trọng các giá trị truyền thống của dân tộc. b) Mục tiêu: Mục tiêu của việc sử dụng trò chơi dân gian trong dạy tập làm văn. - Phát triển kỹ năng viết: Giúp học sinh phát triển kỹ năng viết mạch lạc, rõ ràng và giàu hình ảnh. - Nâng cao khả năng sáng tạo: Khuyến khích học sinh sáng tạo trong việc viết các câu chuyện và miêu tả. - Tăng cường kỹ năng tham gia tập thể và hứng thú học tập: Làm cho giờ học tập làm văn trở nên thú vị và hấp dẫn hơn. - Phát triển kỹ năng tư duy và phản biện: Học sinh được khuyến khích suy nghĩ và thể hiện ý tưởng của mình một cách logic và thuyết phục. c) Hoạt động:
2. 25 HS trải nghiệm qua bài học: Kể , tả về một trò chơi dân gian d) Bài tập - Kể chuyện từ trò chơi: Học sinh tham gia vào một trò chơi dân gian và sau đó kể lại trải nghiệm của mình, hoặc sáng tạo một câu chuyện mới dựa trên trò chơi đó. - Miêu tả trò chơi: Học sinh được yêu cầu miêu tả lại quá trình chơi, luật chơi và cảm xúc khi tham gia. - Viết bài văn theo chủ đề trò chơi: Giáo viên cung cấp chủ đề liên quan đến trò chơi dân gian và yêu cầu học sinh viết một bài văn theo chủ đề đó.
3. 26 e) Đánh giá: - Đánh giá qua bài viết : Giáo viên chấm điểm và nhận xét các bài viết của học sinh dựa trên tiêu chí về nội dung, cấu trúc, từ ngữ và sự sáng tạo. - Phản biện từ học sinh: Lấy ý kiến phản hồi từ học sinh về mức độ thú vị và hữu ích của các hoạt động này. - Đánh giá sự tiến bộ: Giáo viên theo dõi và ghi nhận sự tiến bộ của học sinh qua các bài viết theo thời gian. - Thảo luận và phản hồi từ nhóm: Tổ chức các buổi thảo luận nhóm để học sinh chia sẻ bài viết và nhận xét lẫn nhau, giúp cải thiện kỹ năng viết. Tóm lại: Việc tích hợp trò chơi dân gian vào dạy tập làm văn không chỉ làm cho giờ học thêm phần sinh động mà còn giúp học sinh phát triển nhiều kỹ năng cần thiết cho việc học tập và cuộc sống. 2.2.6 Hoạt động phỏng vấn, khảo sát. a) Mục tiêu: Phát triển kỹ năng giao tiếp, thu thập thông tin và viết báo cáo. b) Hoạt động: Học sinh tự chọn đối tượng để phỏng vấn, chuẩn bị câu hỏi, thực hiện phỏng vấn và ghi chép lại. c) Bài tập: Viết bài phỏng vấn, báo cáo kết quả khảo sát hoặc viết câu chuyện dựa trên thông tin đã thu thập được 2.2.7 Dự án liên môn. a) Mục tiêu: Tích hợp kiến thức từ nhiều môn học, giúp học sinh thấy được sự liên kết giữa các lĩnh vực. b) Chủ đề: Một sự kiện lịch sử, một hiện tượng khoa học, một vấn đề môi trường. c) Hoạt động: việc nhóm, nghiên cứu tài liệu, thực hiện các thí nghiệm hoặc dự án thực tế. c) Bài tập: Viết bài báo cáo dự án, viết bài văn phân tích hoặc bình luận về chủ đề dự án. 2.2.8 Sử dụng công nghệ thông tin. a) Mục tiêu: Tận dụng các công cụ công nghệ để hỗ trợ quá trình học tập và viết văn. b) Hoạt động: Sử dụng phần mềm vẽ tranh, tạo blog cá nhân để đăng bài viết, làm video ngắn. c) Bài tập: Viết bài giới thiệu về một ứng dụng công nghệ, viết blog cá nhân, tạo kịch bản video và quay phim. 2.2.9 Hoạt động tình nguyện và cộng đồng. a) Mục tiêu: Tăng cường ý thức cộng đồng và kỹ năng sống cho học sinh.
4. 27 b) Hoạt động: Tham gia các hoạt động tình nguyện như dọn vệ sinh môi trường, thăm và giúp đỡ người già, trẻ em cơ nhỡ. c) Bài tập: Viết nhật ký tình nguyện, bài cảm nghĩ về trải nghiệm giúp đỡ người khác, viết bài luận về ý nghĩa của tình nguyện. 2.2.10 Tổ chức các cuộc thi viết. a) Mục tiêu: Khuyến khích học sinh viết và phát triển kỹ năng thông qua sự cạnh tranh lành mạnh. b) Hoạt động: Tổ chức cuộc thi, chấm điểm và trao giải. c) Bài tập: Học sinh tự chọn chủ đề để viết và nộp bài dự thi. 2.2.9 Kết nối với thực tế cuộc sống. a) Mục tiêu: - Giúp học sinh tiểu học kết nối kiến thức học được từ sách vở với thực tế cuộc sống thông qua các hoạt động trải nghiệm. + Phát triển kỹ năng tư duy, sáng tạo và giải quyết vấn đề. + Tăng cường kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm. + Khuyến khích học sinh hứng thú và chủ động trong học tập. Ví dụ 1: Kế hoạch chi tiết cho hoạt động tham quan nông trại. Hoạt động: Thăm quan nông trại I/ Mục tiêu: - Hiểu về quy trình trồng trọt và chăm sóc cây trồng. - Nhận biết các loại cây trồng phổ biến và lợi ích của chúng. II. Nội dung: - Học sinh sẽ tham gia chuyến thăm quan nông trại gần trường. - Tìm hiểu về quá trình gieo trồng, chăm sóc và thu hoạch cây trồng. - Học sinh sẽ có cơ hội tự tay gieo hạt, tưới nước và thu hoạch một số loại rau củ. III. Phương pháp đánh giá - Học sinh viết bài cảm nhận sau chuyến thăm quan. - Học sinh vẽ tranh hoặc làm sản phẩm thủ công thể hiện kiến thức đã học được.
5. 28 Ví dụ 2: Kế hoạch chi tiết cho hoạt động buổi chợ nông sản. Hoạt động: Tham gia buổi chợ nông sản I/ Mục tiêu: - Hiểu về quy trình sản xuất và tiêu thụ. - Tham gia buổi chợ nông sản sản phẩm nông sản. - Phát triển kỹ năng giao tiếp, quản lý tiền bạc cơ bản. II. Nội dung: - Học sinh sẽ tham gia buổi chợ nông sản do trường tổ chức hoặc thăm quan một chợ nông sản địa phương. - Tìm hiểu về cách thức mua bán, giá cả và giá trị của các sản phẩm nông sản. - Thực hành mua bán, tính toán giá tiền và thối lại tiền thừa. III. Phương pháp đánh giá - Học sinh viết báo cáo ngắn về những gì đã học được từ buổi chợ. - Học sinh tham gia vào buổi thảo luận nhóm để chia sẻ kinh nghiệm và những bài học rút ra. Ví dụ 3: Tham gia chương trình Bảo vệ môi trường Hoạt động: Tham gia chương trình Bảo vệ môi trường I/ Mục tiêu: - Nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường. - Phát triển kỹ năng làm việc nhóm và trách nhiệm xã hội. II. Nội dung: - Học sinh sẽ tham gia các hoạt động như nhặt rác, trồng cây xanh tại khu vực xung quanh trường học. - Nghe giảng và tham gia thảo luận về các vấn đề môi trường hiện nay. - Thực hiện dự án nhỏ như làm poster, viết bài tuyên truyền về bảo vệ môi trường. III. Phương pháp đánh giá - Học sinh hoàn thành bài thu hoạch cá nhân về hoạt động. - Học sinh tham gia thuyết trình nhóm về ý tưởng bảo vệ môi trường.
6. 29 3. Về khả năng áp dụng của biện pháp. - Biện pháp này có thể áp dụng rộng rãi trong nhiều trường học, từ thành thị đến nông thôn, và ở các cấp học khác nhau. 4. Các điều kiện cần thiết để áp dụng biện pháp - Sự hỗ trợ từ ban giám hiệu nhà trường và phụ huynh học sinh. - Kinh phí để tổ chức các hoạt động trải nghiệm. - Sự phối hợp giữa các giáo viên trong việc lập kế hoạch và thực hiện các hoạt động trải nghiệm. - Trang thiết bị, công nghệ hỗ trợ cho việc dạy học và trải nghiệm thực tế. 5. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng biện pháp - Học sinh hứng thú hơn với môn học, tích cực tham gia vào các hoạt động học tập. - Năng lực viết văn và các kỹ năng mềm của học sinh được cải thiện rõ rệt. - Môi trường học tập trở nên năng động, sáng tạo và gắn kết hơn. - Học sinh có thể áp dụng những gì đã học vào cuộc sống thực tế, chuẩn bị tốt hơn cho tương lai. Đầu năm học Cuối năm học TT Các lỗi HS mắc nhiều Số Tỷ lệ Số Ghi chú Tỷ lệ lượng % lượng 01 Viết sai các tiếng có âm đầu (l/n) 15/33 45,5 2/33 6,06 Giảm 02 Viết sai các tiếng có âm đầu (ph/v) 06/33 18,2 01/33 3,03 Giảm Viết sai các tiếng (có chứa thanh hỏi/ 03 04/33 12,1 01/33 3,03 Giảm thanh ngã) 04 Viết câu có cấu trúc lặp lại từ liên tục 20/33 60,6 02/33 6,06 Giảm Câu văn diễn đạt chưa rõ ý do chưa biết 05 25/33 75,8 05/33 15,15 Giảm bổ sung trạng ngữ cho câu. Câu văn kể kể liệt kê, chưa biết dùng từ 06 26/33 78,8 03/33 9,09 Giảm ngữ gợi tả, gợi cảm để bộc lộ cảm xúc. Dàn ý bài văn giống nhau về cấu trúc, 07 22/33 66,7 00/33 0 Giảm về ý trong từng đoạn văn. Bài văn chưa biết chia đoạn để trả theo 08 07/33 21,2 00/33 0 Giảm trình tự Chưa biết viết câu mở đoạn, liên kết 09 24/33 72,7 02/33 6,06 Giảm đoạn, kết đoạn cho bài văn. Chưa biết dùng câu có nhiều vế câu, 10 nhiều vị ngữ để miêu tả nhằm hạn chế 27/33 81,8 04/33 12,12 Giảm việc lặp từ ngữ.
7. 30 Kết quả khảo sát về tập làm văn đầu năm, nếu tính điểm bình quân 4 bài viết(miêu tả, kể chuyện, liên hệ, nêu cảm nghĩ, ) được thống kê như sau: Điểm dưới 5 Điểm 5-6 Điểm 7-8 Điểm 9-10 TT Ghi chú Số HS Tỷ lệ % Số HS Tỷ lệ % Số HS Tỷ lệ % Số HS Tỷ lệ % 01 0 0 7 21,2 8 25,0 17 51,5 III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI 1. Hiệu quả kinh tế - Tiết kiệm chi phí do giảm bớt việc in ấn, photo tài liệu lý thuyết. - Tăng cường sự đầu tư vào các hoạt động trải nghiệm có giá trị lâu dài. 2. Hiệu quả về mặt xã hội - Học sinh được phát triển toàn diện hơn, trở thành những công dân có trách nhiệm và sáng tạo. - Xây dựng môi trường giáo dục gắn kết, tương tác cao giữa nhà trường, gia đình và xã hội. 3. Khả năng áp dụng và nhân rộng - Mô hình này có thể được áp dụng và nhân rộng trong nhiều trường học khác nhau, đặc biệt là những trường có điều kiện tổ chức các hoạt động trải nghiệm. - Có thể chia sẻ kinh nghiệm và phương pháp với các giáo viên khác thông qua các hội thảo, lớp tập huấn, hoặc các diễn đàn giáo dục. IV. CAM KẾT KHÔNG SAO CHÉP HOẶC VI PHẠM BẢN QUYỀN Tôi xin cam đoan không sao chép, không vi phạm bản quyền tác giả. Nếu vi phạm bản quyền tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. TÁC GIẢ SÁNG KIẾN Nguyễn Xuân Thủy
8. 31 CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN (xác nhận) PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGHĨA HƯNG (xác nhận, đánh giá, xếp loại)