Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp học sinh Lớp 1 học tốt các bài toán có yếu tố hình học môn Toán Lớp 1

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp học sinh Lớp 1 học tốt các bài toán có yếu tố hình học môn Toán Lớp 1

1. sáng tạo giúp HS tính nhận diện hình, tính toán chính xác và phát triển kĩ năng tư duy và suy luận lô gic khi học giải có yếu tố hình ở lớp 1, qua đó đánh giá kết quả học tập của học sinh. 2. Khả năng áp dụng của sáng kiến: - Giúp giáo viên chủ nhiệm khối lớp 1 có thêm nhiều kinh nghiệm khi triển khai tổ chức dạy học nội dung môn toán có yếu tố hình học đạt hiệu quả. - Học sinh khối lớp 1 tham gia học nội dung toán có yếu tố hình học hiệu quả hơn. Học sinh đã mạnh dạn, tự tin, linh hoạt và sáng tạo hơn trong tư duy độc lập và phát hiện kiến thức mới, làm tiền đề cho học toán hình ở lớp trên. - Năm học 2019- 2020, sáng kiến đã được áp dụng trong công tác tổ chức dạy học môn toán có yếu tố hình học đạt hiệu quả ở khối lớp 1 và có thể áp dụng hiệu quả với tất cả các đối tượng HS. 3. Kết quả đạt được khi áp dụng sáng kiến. Với việc áp dụng các giải pháp nêu trên, HS lớp 1 không còn lúng túng khi đứng trước bài toán có yếu tố hình học, các em đam mê và thích thú khi học toán về hình học. Kĩ năng nhận diện hình nhanh và chính xác, biết dựng hình và vẽ hình theo quy trình hợp lý, thể hiện những đặc điểm chính xác của hình phải vẽ; bước đầu biết xếp và ghép hình với trí tưởng tượng về không gian; biết liên tưởng đến các vật có thật trong cuộc sống. Biết nhận diện một số hình như tam giác, tứ giác, hình chữ nhật và hình vuông. Đặc biệt các em đã biết làm các bài toán đếm hình một cách thành thạo và sáng tạo và chính xác dù cho đây là dạng toán hình khó nhất đòi hỏi tính sáng tạo và khả năng suy luận lô gic hợp lý. Tôi nhận thấy: thành công nhất trong sáng kiến này là từ các dạng toán hình đơn giản trong chương trình toán lớp 1, tác giả đã phân loại chúng thành các dạng bài tập đi từ đơn giản đến phức tạp; lập các bài tập mới có nội dung đếm hình sáng tạo giúp HS tính toán chính xác và phát triển kĩ năng tư duy và suy luận lô gic tốt. Cách làm trên phù hợp và hiệu quả với mọi đối tượng HS: đối với HS trung bình và còn hạn chế về nhận thức, các em có thể hoàn thành tốt các bài tập ở các dạng đơn giản và cơ bản; đối với HS khá giỏi có thể hoàn thành tốt các dạng bài có nội dung sáng tạo nêu trên. Cách làm nêu trên còn góp phần lớn trong việc truyền cảm hứng cho người học, đây là thành công lớn nhất mà mỗi người thầy đều hướng tới trong quá trình giúp HS chiếm lĩnh kiến thức mới. Tôi khẳng định sáng kiến nêu trên có thể áp dụng rộng rãi trong các nhà trường khi dạy học toán có yếu tố hình học ở lớp 1 đem lại hiệu quả cao, là nền móng cho sự phát triển tư duy toán hình học sau này của học sinh. * Chất lượng giáo dục của lớp chủ nhiệm:
2. Với sự chỉ đạo sát sao, sự kiểm tra, giám sát thường xuyên của cán bộ quản lý các cấp; sự cố gắng nỗ lực của giáo viên, HS nên chất lượng giáo dục của lớp HKI đạt được rất khả quan. Qua quá trình nghiên cứu và thực hiện dạy học giải toán có yếu tố hình học lớp 1 với những biện pháp trên, sau gần một năm học thực nghiệm tôi thấy rằng: Chất lượng giảng dạy và chất lượng học tập môn Toán của lớp đạt kết quả rõ rệt. Cái được lớn nhất mà cả cô lẫn trò thu hoạch được là thái độ làm việc, tinh thần học tập được nâng cao hơn, các em học sinh không còn lúng túng khi gặp các bài toán có yếu tố hình học. Khẳng định rằng tính ứng dụng của các giải pháp nêu trên rất hiệu quả hơn hẳn với cách dạy theo phương pháp truyền thụ kiến thức một chiều. HS không còn ngại học bộ môn mà thực sự giải toán có yếu tố hình học đã trở thành một môn học dễ dàng hơn với các em, góp phần rất hiệu quả vào việc nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. 4. Kiến nghị đề xuất: - Trường Tiểu học Gia Khánh A đề nghị Hội đồng sáng kiến các cấp xét công nhận sáng kiến. Xin trân trọng cảm ơn./. LÃNH ĐẠO ĐƠN VỊ (Ký ghi rõ họ và tên)
3. Mẫu số 5 Mã số - Tên sáng kiến: "Một số giải pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt các bài toán có yếu tố hình học trong chương trình toán lớp 1". - Lĩnh vực áp dụng: Môn Toán có yếu tố hình học lớp 1 bậc tiểu học. - Họ tên tác giả: - Đơn vị công tác: Bình Xuyên, năm 2020
4. Họ tên, chữ ký người chấm điểm, điểm Mã số Người số 1: Người số 2: - Mô tả sáng kiến: + Về nội dung của sáng kiến: Trong nhiều năm trực tiếp tham gia giảng dạy lớp 1, tôi nhận thấy việc dạy các yếu tố hình học trong chương trình Toán ở lớp 1 là hết sức cần thiết. Trong quá trình dạy học, giáo viên vừa phải đảm bảo tính hệ thống chính xác của toán học vừa phải đảm bảo tính vừa sức của học sinh. Kết hợp yêu cầu đó là một việc làm khó đòi hỏi tính khoa học về cả nội dung lẫn phương pháp. Trong chương trình toán lớp 1, các yếu tố hình học được đề cập thật sự là mới mẻ với học sinh. Các em bước đầu được làm quen với việc nhận dạng và gọi tên đúng về điểm; đoạn thẳng, hình vuông, hình chữ nhật, hình tam giác, hình tứ giác; biết thực hành đếm đoạn thẳng; đếm số hình bước đầu làm quen các thao tác lựa chọn, phân tích, tổng hợp hình, phát triển tư duy, trí tưởng tượng trong không gian. Do năng lực tư duy, khả năng quan sát, trí tưởng tượng của học sinh lớp 1 còn nhiều hạn chế. Nhiều học sinh có thể làm thành thạo các bài toán số học trong chương trình nhưng khi đứng trước bài toán có yếu tố hình học thì lại lúng túng không biết làm như thế nào. Vì vậy việc giúp học sinh lớp 1 học tốt được các bài toán có yếu tố hình học đòi hỏi người giáo viên phải có tính sáng tạo trong phương pháp để phát huy được khả năng tư duy, tính độc lập sáng tạo của học sinh. Đó là nội dung tôi muốn đề cập tới trong sáng kiến "Một số giải pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt các bài toán có yếu tố hình học trong chương trình môn toán lớp 1" để nghiên cứu. Nội dung cơ bản của sáng kiến là nghiên cứu kĩ thực trạng của việc dạy toán có yếu tố hình học ở lớp 1 thông qua nghiên cứu cấu trúc chương trình và khả năng tiếp cận với các bài toán có yếu tố hình học của HS lớp 1, từ đó tìm ra các giải pháp phù hợp để hướng dẫn các em tiếp cận với kiến thức mới trong nội dung toán có yếu tố hình học ở lớp 1 bằng cách phân loại chúng thành các dạng cơ bản, đi từ đơn giản đến phức tạp; phát triển chúng thành những dạng bài tập mới có nội dung sáng tạo, giúp HS biết nhận diện chính xác và dễ dàng hơn các bài toán có yếu tố hình học. Để thực hiện tốt vấn đề nêu trên tôi đưa ra các giải pháp cụ thể sau đây:
5. * Giải pháp1: Giáo viên tìm hiểu để nắm vững nội dung yêu cầu cơ bản về kiến thức, kỹ năng dạy các yếu tố hình học trong chương trình lớp 1 từ đó xây dựng hệ thống các dạng bài tập thực hành về dạy yếu tố hình học hợp lý. Nội dung dạy học yếu tố hình học lớp 1 được giới thiệu đầy đủ về: điểm, đoạn thẳng; nhận diện hình tam giác, hình tứ giác, hình chữ nhật, hình vuông bằng cách nhận dạng hình “tổng thể”, chưa yêu cầu nhận ra hình chữ nhật cũng là hình tứ giác, hình vuông cũng là hình chữ nhật. Biết vẽ hình trên giấy có kẻ ô li khi cho biết trước các điểm theo mẫu và đặc biệt là học sinh được làm quen với 1 số bài toán về đếm hình theo mẫu cho trước. Như vậy cấu trúc, nội dung các yếu tố hình học trong sách giáo khoa toán lớp 1 được sắp xếp đan xen với các mạch kiến thức khác nhau, nó phù hợp sự phát triển tư duy theo từng giai đoạn của học sinh và kiến thức đó là nền tảng không thể thiếu để các em tiếp tục phát triển lên các lớp trên. Dựa vào đó tôi có thể xây dựng các dạng bài tập cơ bản sau đây: 1. Dạng bài tập nhận biết về điểm, đoạn thẳng; 2. Dạng bài nhận biết hình chữ nhật, hình vuông, hình tam giác và tứ giác; 3. Dạng bài tập có nội dung đếm hình, đếm đoạn thẳng; * Giải pháp 2: Tôi đưa ra cách thực hiện dạy hệ thống các dạng bài tập thực hành về yếu tố hình học trong chương trình toán 1. 1. Dạng bài tập nhận biết hình: a. Dạy khái niệm về điểm, đoạn thẳng. Về nội dung dạy học “đoạn thẳng” được giới thiệu ở tiểu học có thể có nhiều cách khác nhau. Trong sách toán lớp 1, khái niệm “đoạn thẳng” được giới thiệu bắt đầu từ khái niệm về “ điểm” như sau: Cho điểm A và điểm B, lấy thước và bút nối hai điểm đó ta được đoạn thẳng AB. Khái niệm đoạn thẳng không định nghĩa được, học sinh làm quen với “biểu tượng” về đoạn thẳng thông qua hoạt động thực hành: Vẽ đoạn thẳng qua 2 điểm cho trước. Dùng thước thẳng và bút để nối 2 điểm cho trước thành đoạn thẳng và đọc đúng tên đoạn thẳng vừa nối. GV chốt kiến thức cần ghi nhớ: Đoạn thẳng có được do ta nối 2 điểm cho trước với nhau, không cần giải thích: “đoạn thẳng” là đường thẳng có giới hạn ở 2 đầu và có thể đo được độ dài cụ thể của nó một cách chính xác còn đường thẳng không có giới hạn ở 2 đầu và có thể kéo dài vô tận. b. Dạy HS nhận biết hình chữ nhật, hình vuông, hình tam giác và tứ giác. Trong chương trình toán lớp 1, giáo viên chưa yêu cầu học sinh nắm được khái niệm, định nghĩa hình học dựa trên các đặc điểm, tính chất của hình (chẳng hạn, chưa yêu cầu học sinh biết hình chữ nhật là tứ giác có 4 góc vuông, hoặc có 2 cạnh đối diện song song và bằng nhau ), chỉ yêu cầu học sinh phân biệt được hình ở dạng “tổng thể”, phân biệt được hình này với hình khác và gọi đúng tên
6. hình của nó là được. Bước đầu vẽ được hình đó bằng cách nối các điểm hoặc vẽ dựa trên các đường kẻ ô vuông (trên giấy kẻ ô ly) Như vậy: Các dạng bài nhận biết hình ở lớp 1 là các bài tập đơn giản nhất và chỉ cần quan sát kĩ là HS có thể nhận diện và đưa ra kết luận chính xác. Quan trọng là giáo viên định hướng cho HS quan sát, khai thác, tìm tòi kiến thức mới, tạo điều kiện cho HS bày tỏ ý kiến của mình trước lớp. Giáo viên có thể liên hệ đền những đồ vật xung quanh để làm rõ mối liên kết giữa kiến thức và thực tiễn qua đó khắc sâu kiến thức cần truyền thụ cho HS. 2. Dạy về nội dung "đếm đoạn thẳng; đếm hình". Ở lớp 1 học sinh được làm quen với hoạt động đếm hình, đếm đoạn thẳng đơn giản theo các dạng sau: a. Hình bên (cho trước) có bao nhiêu hình Tam giác. b. Hình bên (cho trước) có bao nhiêu hình Chữ nhật. c. Hình bên (cho trước) có bao nhiêu hình Vuông. d. Hình bên (cho trước) có bao nhiêu đoạn thẳng. e.Vẽ thêm đoạn thẳng để được hình mới rồi đếm số hình theo yêu cầu; Vậy khi dạy học sinh cách đếm hình, tôi thường tuân thủ theo các bước sau: 1. Yêu cầu: Hình vẽ cho trước phải rõ ràng, chuẩn xác về hình dạng và đặc điểm, các nét vẽ phải mảnh, không nhoè, không tẩy xoá có độ chính xác cao. 2. Phương pháp dạy học sinh đếm hình. Loại bài “đếm hình” trong sách giáo khoa toán 1 là loai bài toán khó nhất có tính phát triển, đòi hỏi HS biết “phân tích, tổng hợp”. Do đó sẽ là “khó” đối với một số HS chưa làm quen hoặc chưa biết nên xuất phát từ đâu khi làm bài toán này. Sau đây tôi xin gợi ý một cách làm để HS dễ thực hiện “đếm hình” (khỏi bị sót hình). Đó là cách đánh số vào hình rồi đếm hình cụ thể theo các bước sau: Bước 1: Đánh số thứ tự các hình. (1, 2, 3, 4, 5 ) Bước 2: Đếm các hình đơn theo thứ tự từ trên xuống dưới và từ trái sang phải, rồi ghi lại kết quả; Bước 3: Đếm thứ tự các hình được ghép từ các hình nhỏ hơn theo nguyên tắc từ trên xuống dưới và từ trái qua phải, rồi ghi lại kết quả. Ví dụ 1: Trong hình bên có mấy hình tam giác? Gợi ý cách đếm hình như sau: - Đánh số vào hình, chẳng hạn: 1, 2, 3, 4. - Hỏi: Hình tam giác nào chỉ gồm một hình có đánh số? (Có 4 hình 1 2 3 4 là hình 1, hình 2, hình 3 và hình 4).
7. - Hình tam giác nào gồm 2 hình có đánh số? (Có 3 hình là hình gồm hình 1 và hình 2, hình gồm hình 2 và hình 3, hình gồm hình 3 và hình 4). - Hình tam giác nào gồm 3 hình có đánh số? (Có 2 hình là hình gồm hình 1, hình 2 và hình 3, hình gồm hình 2, hình 3 và hình 4). - Hình tam giác nào gồm 4 hình có đánh số? (Có 1 hình gồm hình 1, hình 2, hình 3 và hình 4). Vậy tất cả có 10 hình tam giác (4 + 3 + 2 + 1 = 10). Cụ thể như sau: - Hình đơn : có 4 hình 1, 2, 3, 4; - Hình ghép 2: có 3 hình (1 + 2); (2 + 3); (3 + 4) - Hình ghép 3: có 2 hình (1 + 2 + 3), (2 + 3 + 4) - Hình ghép 4: có 1 hình (1 + 2 + 3 + 4) Ví dụ 2: Hình bên có mấy hình chữ nhật? - Dựa vào ví dụ 1, ta cũng đánh số như hình vẽ. (1, 2, 3, 4, 5) 1 2 3 4 5 Gợi ý HS cách đếm hình như sau: - Hình Chữ nhật nào chỉ gồm một hình có đánh số? (Có 5 hình là hình 1, hình 2, hình 3, hình 4 và hình 5). - Hình chữ nhật nào gồm 2 hình có đánh số? (Có 3 hình là hình gồm hình 1 và hình 2, hình gồm hình 3 và hình 4; hình gồm hình 4 và hình 5) - Hình chữ nhật nào gồm 3 hình có đánh số? (Có 1 hình là hình gồm hình 3, hình 4 và hình 5). - Hình chữ nhật nào gồm 4 hình có đánh số? (Không có) - Hình chữ nhật nào gồm 5 hình có đánh số? (Có 1 hình gồm hình 1, hình 2, hình 3, hình 4 và hình 5). Vậy tất cả có 10 hình chữ nhật (5 + 3 + 1 + 0 + 1 = 10). Ví dụ 3: Hình dưới đây gồm bao nhiêu đoạn thẳng? - Dựa vào ví dụ 1, ta cũng đánh 1 2 3 4 số như hình vẽ. . . . . . A B C D E Rồi hướng dẫn học sinh cách tính như sau:
8. - Các đoạn thẳng đơn có trong hình là: 1, 2, 3, 4 (Có 4 đoạn thẳng) - Các đoạn thẳng ghép từ 2 đoạn: (1, 2); (2, 3); (3, 4); (Có 3 đoạn thẳng) - Các đoạn thẳng ghép từ 3 đoạn: (1, 2, 3); (2, 3, 4); (Có 2 đoạn thẳng) - Đoạn thẳng ghép từ 4 đoạn: (1, 2, 3, 4); (Có 1 đoạn thẳng) Vậy tất cả có 10 đoạn thẳng (4 + 3 + 2 + 1 = 10). Ví dụ 4: Hình bên có bao nhiêu đoạn thẳng? - Dựa vào ví dụ 1, ta cũng đánh số như hình vẽ. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 1 2 3 4 5 6 7 Cách hướng dẫn HS tìm số đoạn thẳng có trong hình bên: - Các đoạn thẳng đơn có trong hình là: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 (Có 7 đoạn thẳng) - Các đoạn thẳng ghép từ 2 đoạn: (5, 6); (6, 7); (Có 2 đoạn thẳng) - Các đoạn thẳng ghép từ 3 đoạn: (5, 6, 7); (Có 1 đoạn thẳng) Vậy tất cả có 10 đoạn thẳng (7 + 2 + 1 = 10). Một điều lưu ý là: ở lớp 1 chỉ yêu cầu học sinh đếm được số hình (trả lời đúng số lượng hình cần đếm là được), chưa yêu cầu HS viết cách giải thích như trên. Tuy nhiên dạy cho HS cách đánh số hình như trên thật sự là sáng tạo vì không những giúp các em dễ dàng đếm chính xác được số hình sau khi vẽ, không bỏ xót hình mà còn định hướng cho các em phát triển kĩ năng tư duy, suy luận lô gíc rất tốt. Qua các ví dụ được nêu ở trên, tôi nhận thấy: việc dạy học các yếu tố hình học ở lớp 1 là rất khó, đặc biệt là phần đếm hình, ghép hình, học sinh rất dễ bị nhầm lẫn và thường đếm sai hình. Vậy để nâng cao hiệu quả giảng dạy các yếu tố hình học ở lớp 1, giáo viên cần làm tốt một số việc như sau: - Người giáo viên phải vẽ mẫu thật chuẩn, dạy cho học sinh nhận diện các hình học thật tốt trước khi dạy các em đếm hình. Việc dạy phần kiến thức cơ bản là rất quan trọng, giáo viên phải biết phát triển từ những bài tập cơ bản trong SGK, lập ra các bài tập mới có nội dung nâng cao, sáng tạo giúp học sinh không ngừng phát triển khả năng tư duy và hiểu biết của mình.
9. - Giúp học sinh thiết lập được mối quan hệ giữa phần kiến thức đã học với kiến thức mới (Từ bài học về “Điểm” giáo viên giúp học sinh liên hệ để học tốt bài: “Đoạn thẳng”, từ hình đơn ta liên hệ đến hình ghép rồi hướng dẫn các em đếm hình qua ghép hình). - Cho học sinh hoạt động nhóm nhiều, đặc biệt là với các bài tập về đếm hình, ghép hình. Từ đó khuyến khích khả năng học tập hợp tác và phát triển tư duy tập thể cho học sinh. - Về khả năng áp dụng của sáng kiến: Từ việc nghiên cứu các phương pháp dạy học để dạy học các yếu tố hình học ở lớp 1 nêu trên, tôi đã chọn bài: "Điểm. Đoạn thẳng"(SGK Toán 1 - trang 94) để dạy thực nghiệm, đồng thời trong suốt quá trình dạy học toán với việc đan xen các bài tập hình học tôi đã áp dụng các phương pháp dạy học giúp học sinh có thể ghi nhớ kiến thức một cách nhanh và vận dụng tốt nhất. Bước 1: Có thể hỏi: Từ hai điểm A, B cho trước, ta có thể vẽ một đoạn thẳng bằng cách nào? Em hãy thực hành vẽ và đọc tên đoạn thẳng vừa vẽ được? + Cho HS thực hành cách vẽ đoạn thẳng bằng cách nối hai điểm với nhau. Bước 2: Mở rộng hơn: Từ 3 điểm cho trước, dùng thước và bút để nối 3 đoạn thẳng rồi đọc tên 3 đoạn thẳng vừa vẽ? + Cho HS thực hành vẽ, đọc tên 3 đoạn thẳng vừa vẽ và nhận ra hình vừa vẽ được là hình gì? Đây là cách ta có thể giúp các em liên tưởng và hiểu sâu hơn về điểm, đoạn thẳng và các yếu tố hình học khác. Bước 3: Mở rộng hơn qua việc yêu cầu HS dùng thước nối 4 điểm cho trước rồi nhận diện hình vừa vẽ được là hình gì? (hình chữ nhật, hình vuông ) và GV có thể hỏi HS hình vừa vẽ có bao nhiêu đoạn thẳng? Dùng cách đánh số thứ tự đã nêu trên, HS có thể dễ dàng đếm được số đoạn thẳng trong từng hình vừa vẽ được. Như vậy, qua cách dạy 1 bài “Điểm. Đoạn thẳng” nêu trên, từ việc dạy phần kiến thức cơ bản trong SGK, với sáng tạo của mình, GV thiết lập ra các bài tập mới có nội dung sáng tạo giúp học sinh không ngừng phát triển khả năng tư duy cụ thể sang tư duy trìu tượng, các em có thể liên tưởng và hiểu sâu hơn về điểm, đoạn thẳng, nhận diện các hình học, đếm đoạn thẳng qua đánh số hình theo các bước đúng quy trình nêu trên. Bằng cách hỏi gợi mở, phương pháp trực quan sinh động, GV đã giúp các em chiếm lĩnh kiến thức mới trên nền tảng hệ thống kiến thức cũ một cách dễ dàng, hiệu quả. * Kết quả khảo sát học sinh lớp tôi chủ nhiệm qua các giai đoạn như sau:
10. Giỏi Khá Trung bình Yếu Bắt đầu thử nghiệm 10 = 30,3% 10 = 30,3% 12 = 36,4% 1 = 3.0% Cuối kì I 12 = 36,4% 14 = 42,4% 7 = 21,2% 0 Giữa kì II 14 = 42,4% 16 = 48,5% 3 = 9,1% 0 Cuối năm học 22 = 66,7% 10 = 30,3% 1 = 3,0% 0 Nhìn vào số liệu trên tôi thấy bằng việc nghiên cứu và áp dụng các phương pháp dạy học đúng đắn đã giúp tôi có thể truyền thụ toàn bộ kiến thức cơ bản giúp học sinh nắm chắc và vận dụng các kiến thức cơ bản để làm các bài tập có yếu tố hình học được tốt nhất và điều đặc biệt là số lượng học sinh đạt điểm giỏi của lớp tăng đáng kể, số HS điểm yếu không còn. Từ kết quả trên, tôi đó cố gắng hoàn thành sáng kiến của mình và thảo luận trong tổ chuyên môn dưới hình thức trao đổi thảo luận chuyên đề. Qua trình bày phần lý thuyết chuyên đề với kết quả thực nghiệm của lớp mình, số đông giáo viên trong tổ chuyên môn đều đồng ý với sáng kiến trên. Tôi mạnh dạn đề xuất tổ chuyên môn tổ chức hội thảo chuyên đề và áp dụng rộng rãi sáng kiến của tôi trong tổ. Sau nhiều giờ dạy thực nghiệm áp dụng ở nhiều đối tượng học sinh khối lớp 1 trong nhà trường, tôi khảo sát chất lượng của học sinh qua các bài tập dạng trắc nghiệm khách quan và kết quả cho thấy: học sinh có thể làm thành thạo các bài toán trong chương trình toán lớp 1 có yếu tố hình học, nhận diện hình, đếm hình chính xác hơn, sự tưởng tượng và tính sáng tạo của các em trong giải toán có yếu tố hình học tiến bộ rất nhiều. Tôi cảm thấy hài lòng hơn vì sáng kiến của tôi không chỉ đạt hiệu quả khi áp dụng với học sinh đại trà mà tôi còn áp dụng thành công trong năm học khi áp dụng với đối tượng học sinh giỏi. Số lượng học sinh ham mê học toán 1 có yếu tố hình học tăng đáng kể. - Đánh giá lợi ích thu được khi áp dụng sáng kiến 1. Khi chưa áp dụng sáng kiến: Những bài toán có yếu tố hình học ở lớp 1 là những bài toán yêu cầu phải có sự tư duy, óc quan sát và trí tưởng tượng. Nhiều học sinh có thể làm thành thạo các bài toán số học trong chương trình nhưng khi đứng trước bài toán có yếu tố hình học thì lại lúng túng không biết làm như thế nào, làm từ đâu. Kĩ năng nhận diện hình, gộp hình, đếm hình của các em gặp rất nhiều khó khăn do năng lực tư duy, khả năng quan sát, trí tưởng tượng còn hạn chế , do việc làm quen với các thao tác lựa chọn, phân tích, tổng hợp, phát triển tư duy, trí tưởng tượng trong không gian của học sinh lớp 1chủ yếu bằng nhận thức cảm tính.
11. 2. Khi áp dụng sáng kiến: Với việc áp dụng các giải pháp nêu trên tôi nhận thấy: HS không còn lúng túng khi đứng trước bài toán có yếu tố hình học, các em ham mê và thích thú khi học toán có yếu tố về hình học. Kĩ năng nhận diện hình nhanh và chính xác, biết vẽ hình theo quy trình hợp lý, thể hiện những đặc điểm chính xác của hình phải vẽ; xếp và ghép hình với trí tưởng tượng cao về không gian; biết liên tưởng đến các vật có thật trong cuộc sống. Biết nhận diện một số hình như hình tam giác; hình tứ giác; hình chữ nhật, hình vuông. Đặc biệt các em đã biết làm các bài toán đếm hình một cách thành thạo và sáng tạo và chính xác mặc dù đây là dạng toán hình khó nhất đòi hỏi tính sáng tạo và khả năng suy luận lô gic cao. Tôi nhận thấy thành công nhất trong sáng kiến của tôi là từ các dạng toán hình trong chương trình toán 1, tôi đã phân loại chúng thành các dạng cơ bản, đi từ đơn giản đến phức tạp; đưa ra cách đếm hình có nội dung sáng tạo giúp HS tính toán chính xác và phát triển kĩ năng tư duy và suy luận lô gic cao. Cách làm của tôi phù hợp với mọi đối tượng trong lớp: đối với HS trung bình và còn hạn chế về nhận thức, các em có thể hoàn thành tốt các bài tập ở các dạng đơn giản và cơ bản; đối với HS khá giỏi có thể hoàn thành tốt các dạng bài có nội dung sáng tạo nêu trên. Cách làm của tôi nêu trên còn góp phần lớn trong việc truyền cảm hứng cho người học, đây phải chăng là thành công lớn nhất mà mỗi người thầy đều hướng tới trong quá trình giúp HS chiếm lĩnh kiến thức mới. Tôi khẳng định rằng sáng kiến của mình có thể áp dụng rộng rãi trong các nhà trường tiểu học khi dạy toán có yếu tố hình học ở lớp 1 đem lại hiệu quả cao, là nền móng cho sự phát triển tư duy hình học cho học sinh trong những lớp học và bậc học tiếp theo . Tôi cam đoan đây là sáng kiến của tôi, không sao chép của người khác.
12. * Lưu ý không để lộ thông tin cá nhân, trường mình đang công tác trong nội dung này. Cô Hải dặn: In đóng thành 2 bộ nhé. - Một bộ gồm bìa cứng, bìa lót, mẫu 1, mẫu 2 có đủ chữ kí của cá nhân và trường. Một bộ từ mẫu số 5. không bìa, chỉ ghim ở góc, không để lộ thông tin cá nhân và nhà trường nhé