Sáng kiến kinh nghiệm Một số kĩ năng giải bài toán trắc nghiệm về hình nón, khối nón

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Một số kĩ năng giải bài toán trắc nghiệm về hình nón, khối nón

1. Chương 3: Kiểm chứng các giải pháp đã triển khai của sáng kiến 3.1. Thực nghiệm 3.1.1. Mục đích thực nghiệm Việc tổ chức thực nghiệm phương pháp “kĩ năng làm trắc nghiệm bài tập về hình nón, khối nón tại lớp 12A8 Trường THPT Tiên Du số 1” nhằm kiểm chứng những kết luận trong tiến trình nghiên cứu lí luận. Đồng thời, tìm hiểu tính khả thi và bước đầu đánh giá mức độ hiệu quả của các giải pháp được đề xuất cũng như những hạn chế còn tồn tại của các giải pháp đó khi ứng dụng vào thực tiễn. Từ đó làm cơ sở hoàn thiện các giải pháp đề xuất để ứng dụng vào dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học giờ đọc toán tại Trường THPT Tiên Du số 1. 3.1.2. Đối tượng và địa bàn thực nghiệm - Đối tượng thực nghiệm: Lớp 12a8. - Địa bàn thực nghiệm: Trường THPT Tiên Du số 1. 3.1.3. Nội dung và phương pháp thực nghiệm - Nội dung thực nghiệm sư phạm là đánh giá năng lực thông qua kết quả thực hiện bài kiểm tra thường xuyên tại lớp 12a8 và lớp đối chứng là 12a15. - Phương pháp thực nghiệm + Xây dựng thiết kế lên lớp theo tinh thần ứng dụng những nghiên cứu lý luận. + Trao đổi thống nhất với GV kế hoạch thực nghiệm. + Tổ chức cho làm bài tập và bài kiểm tra song song hai loại giáo án thực nghiệm và đối chứng. + Tiến hành kiểm tra HS: Sau khi học xong bài mặt tròn xoay thực , đưa ra các câu hỏi kiểm tra kiến thức giống nhau cho cả lớp thực nghiệm và đối chứng. + Tiến hành phân tích và đánh giá kết quả thực nghiệm và đối chứng để rút ra những kết luận về thực nghiệm. 3.1.4. Quy trình tiến hành thực nghiệm Quy trình tiến hành thực nghiệm được thực hiện lần lượt theo các bước sau: - Bước 1: Xây dựng phiếu và kiểm tra kiến thức thông qua khả năng tiếp thu của HS.
2. - Bước 2: Xây dựng thiết kế giáo án thực nghiệm . - Bước 3: Kiểm tra và đánh giá mức độ tiếp nhận của HS (cả lớp thực nghiệm và lớp đối chứng). - Bước 4: Xử lý và đánh giá kết quả thực nghiệm để rút ra những kết luận bước đầu về thực nghiệm . Tôi tiến hành tổ chức cho làm bài tập thực nghiệm làm bài kiểm tra thường xuyên ở lớp 12a8 và đối chứng với lớp 12a15 . Kết quả kiểm tra năm học 2021-2022: Năm học Sĩ số Trên trung bình Dưới trung bình 2021- 2022 12a8 38 34 4 (HK I) (89%) (11%) 12a15 40 24 16 (HK I) (60%) (40%)
3. PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 3.1. Vấn đề quan trọng nhất của sáng kiến Trong nội dung sáng kiến, chúng tôi trình bày nội dung : - Một số kĩ năng làm bài tập trắc nghiệm nói chung, bài tập về phần nón nói riêng. - Lí thuyết, công thức cần nhớ về hình nón. - Nhắc lại kiến thức bổ trợ. - Câu hỏi trắc nghiệm có phân tích lời giải, kĩ năng giải. - Câu hỏi trắc nghiệm ôn tập. Giúp học sinh có một hệ thống các dạng, bài toán câu hỏi trắc nghiệm chuyên đề về hình nón,khối nón. 3.2. Hiệu quả thực của sáng kiến Những biện pháp trên đã giúp học sinh tự hệ thống nội dung của chương 2, từng dạng toán đầy đủ hơn. Học sinh đã biết cách làm trắc nghiệm về hình nón, khối nón, biết cách trình bày lôgic hơn về nội dung bài học và bài tập. Qua học theo " kĩ năng giải bài tập trắc nghiệm về hình nón, khối nón”. Học sinh có thể tư duy một cách có hệ thống, tính toán chính xác hơn. Đồng thời ,có thể so sánh được những nội dung kiến thức ở mỗi phần và mỗi bài với nhau. Qua đó học sinh khắc sâu hơn những kiến thức theo chuẩn yêu cầu, sẽ góp một phần nhỏ vào việc hệ thống lại những mảnh rời rạc của một chương học giúp học sinh tự học, tự ôn tập nhằm nắm vững trọng tâm của bài tập hơn. Chuyên đề này, cho học sinh những dạng toán về khối nón hết sức cơ bản và cách giải các bài toán này một cách nhanh nhất để đi đến kết quả, rất phù hợp với việc thi trắc nghiệm môn toán THPT quốc gia hiện nay . Sáng kiến này sẽ dùng như tài liệu ôn tập thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia phần khối nón và hình nón. Trên nền tảng tư duy này xây dựng, ôn tập cho các chủ đề khác. Sáng kiến có thể dạy ở chương 2 hoặc ôn tập cuối năm chuẩn bị thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia.
4. 3.3. Khuyến nghị, đề xuất a. Đối với tổ chuyên môn: Tích cực trao đổi giữa các giáo viên trong tổ để có những kĩ năng cần thiết để hướng dẫn học sinh học làm tốt bài tập. Cách thiết kế bài dạy sao cho hiệu quả , học sinh dễ hiểu, tiếp thu tốt bài. Trong việc đánh giá, giáo viên cần nhận xét đúng năng lực thực hành của học sinh. Giáo viên cần dày công luyện tập cho các em, kiên trì trong quá trình đánh giá kết quả, không nên nóng vội, cần có tinh thần trách nhiệm cao. b. Đối với lãnh đạo nhà trường: Đề nghị ban giám hiệu nhà trường quan tâm hơn nữa đến tổ chuyên môn và giáo viên bộ môn. Giúp giáo viên phát huy năng lực chuyên môn. c. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo: Quan tâm hơn đến môn Toán và có những chỉ đạo hướng dẫn giáo viên dạy tốt môn Toán. Cung cấp đầy đủ các phương tiện hỗ trợ cần thiết như thiết đồ dùng dạy học, sách, tài liệu tham khảo. Có những biện pháp nhất định để vừa cổ vũ, động viên, vừa bắt buộc giáo viên thực hiện vận dụng kiến thức, nghiên cứu phương pháp mới vào dạy học. Tôi rất mong được hội đồng chuyên môn Nhà trường góp ý, bổ sung để đề tài này hoàn thiện hơn, và có thể triển khai áp dụng rộng rãi để giảng dạy cho học sinh toàn khối 12 trong Nhà trường. Hy vọng rằng, với đề tài này, có thể giúp cho các em học sinh có thêm một tài liệu tham khảo trong quá trình học tập. Trong quá trình biên soạn đề tài tôi đã có nhiều cố gắng, tuy nhiên cũng không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý chân thành của các thầy cô giáo, đồng nghiệp và Hội đồng chuyên môn nhà trường để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn. Bắc Ninh, tháng 2 năm 2023 Nguyễn Thị Huế
5. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Tài liệu tham khảo : sách giáo khoa hình học 12 cơ bản và nâng cao, sách bài tập, tài liệu trên mạng. 2. Đề thi đại học, THPTQG các năm. 3. Đề thi thử của các trường
6. PHẦN 4: PHỤ LỤC Đề kiểm tra của 2 lớp thực nghiệm và đối chứng ĐỀ KIỂM TRA Câu 1. Cho hình nón tròn xoay có đường cao h 20cm, bán kính đáy r 25cm. Tính độ dài đường sinh l của hình nón? A. l 26cm. B. l 28cm. C. l 5 41cm. D. l 6 30cm. Câu 2. Cho khối nón có bán kính đáy r 3, độ dài đường sinh l 5. Tính độ dài chiều cao h của khối nón? A. h 34. B. h 5. C. h 4. D. h 3. Câu 3. Một hình nón có chiều cao h a 3 và bán kính đáy bằng r a. Tính diện tích xung quanh Sxq của hình nón. 2 2 2 2 A. Sxq 2 a . B. Sxq 3 a . C. Sxq a . D. Sxq 2a . Câu 4. Cho khối nón có bán kính đáy r 3 và chiều cao h 4. Tính thể tích V của khối nón đã cho. 16 3 A. V  B. V 4 . C. V 16 3. D. V 12 . 3 Câu 5. Cho hình nón có chiều cao bằng3cm, góc giữa trục và đường sinh bằng 60 . Tính thể tíchV của khối nón đó. A. V 27 cm3. B. V 18 cm3. C. V 3 cm3. D. V 9 cm3. Câu 6. Người ta đặt được một tam giác đều ABC cạnh là 2a vào một hình nón sao cho A trùng với đỉnh của hình nón, còn BC đi qua tâm của mặt đáy hình nón. Tính thể tích V của khối nón đã cho. 3a3 a3 3a3 2 3a3 A. V  B. V  C. V  D. V  6 3 3 3 Câu 7. Cho hình nón đỉnh S, đáy là hình tròn tâm O, thiết diện qua trục là tam giác đều cạnh a.Tính thể tích V của khối nón. a3 3 a3 3 a3 3 a3 3 A. V  B. V  C. V  D. V  24 8 4 2 Câu 8. Trong không gian, cho tam giác ABC vuông tại A, AB a và AC a 3. Tính độ dài đường sinh l của hình nón nhận được khi quay tam giác ABC xung quanh trục AB. A. l a. B. l a 2. C. l a 3. D. l 2a.
7. Câu 9. Trong không gian cho tam giác vuông OIM vuông tại I, góc I·OM 30 và cạnh IM a. Khi quay tam giác OIM quanh cạnh góc vuông OI thì đường gấp khúc OIM tạo thành một hình nón tròn xoay. Tính thể tích V của khối nón tròn xoay được tạo nên bởi hình nón tròn xoay đó. a3 3 a3 3 a3 3 A. V  B. V  C. V a3 3. D. V  3 3 6 Câu 10. Cho tứ diện đều ABCD có cạnh bằng 3a. Hình nón (N) đỉnh A và đường tròn đáy là đường tròn ngoại tiếp tam giác BCD.Tính diện tích xung quanh Sxq của (N). 2 2 2 2 A. Sxq 6 a . B. Sxq 3 3 a . C. Sxq 12 a . D. Sxq 6 3 a . Câu 11. Cho hình nón đỉnh S có chiều cao h a và bán kính đáy r 2a. Mặt phẳng (P) đi qua S cắt đường tròn đáy tại A và B sao cho AB 2 3a . Tính khoảng cách d từ tâm của đường tròn đáy đến (P). 3 5 2 A. d a. B. d a. C. d a. D. d a. 2 5 2 Câu 12. Cho hình nón (N) có đường sinh tạo với đáy một góc 60. Mặt phẳng qua trục của (N) được thiết diện là một tam giác có bán kính đường tròn nội tiếp là 1. Tính thể tích V của khối nón giới hạn bởi (N). A. V 9 3 . B. V 9 . C. V 3 3 . D. V 3 . Câu 13. Có một chiếc cốc có dạng như hình vẽ, biết chiều cao của chiếc cốc là 8cm , bán kính đáy cốc là 3cm , bán kính miệng cốc là 6cm . Tính thể tích V của chiếc cốc. 6 cm 8 cm 3 cm A. 72 cm3 . B. 48 cm3 . C. 48 cm3 . D. 36 cm3 . Câu 14. Cho hình hộp chữ nhật ABCD.A B C D có đáy là hình vuông cạnh a và cạnh bên bằng 2a . Diện tích xung quanh Sxq của hình nón có đỉnh là tâm O của hình vuông A B C D và đáy là hình tròn nội tiếp hình vuông ABCD là:
8. a2 17 a2 17 A. S . B. S a2 . C. S D. S a2 17 . xq 4 xq xq 2 xq Câu 15. Một đống cát hình nón cụt có chiều cao h 60 cm , bán kính đáy lớn R1 1 m , bán kính đáy nhỏ R2 50 cm . Thể tích đống cát xấp xỉ A. 0,11 m3 . B. 0,1 m3 . C. 1,1 m3 . D. 11 m3 .