Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả hoạt động thư viện góp phần phục vụ dạy học và giáo dục học sinh

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả hoạt động thư viện góp phần phục vụ dạy học và giáo dục học sinh

1. CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Hội đồng sáng kiến Ngành Giáo dục và Đào tạo thị xã Bình Long Tôi ghi tên dưới đây: Số Họ và tên Ngày Nơi công tác Chức Trình Tỷ lệ (%) TT tháng (hoặc nơi danh độ đóng góp năm thường trú) chuyên vào việc tạo sinh môn ra sáng 1 TRẦN THỊ 30/01/ Trường Nhân Đại 100% BÍCH 1983 TH_THCS viên thư học thư THỦY Thanh Lương viện viện 1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Nâng cao hiệu quả hoạt động thư viện góp phần phục vụ dạy học và giáo dục học sinh” 2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Trần Thị Bích Thủy - Trường TH - THCS Thanh Lương 3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Thư viện trường TH - THCS Thanh Lương (Cấp THCS) 4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu : 9/ 2020 5. Mô tả bản chất của sáng kiến: 5.1. Tính mới của sáng kiến: Trường TH – THCS Thanh Lương thuộc xã Thanh Lương thị xã Bình Long, Trường hiện có hơn 90 cán bộ công nhân viên, giáo viên với gần 1500 học sinh đang theo học. Trường luôn có chú trọng đầu tư cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ giảng dạy, liên tục thúc đẩy các hình thức giáo dục mới mẻ nhằm giúp học sinh tiếp thu kiến thức hiệu quả nhất. Trong các mảng hoạt động của nhà trường, thư viện là điểm nhấn, là địa điểm gần gũi và thu hút đối với các thầy cô giáo và các em học sinh. Thư viện là nơi cung cấp thông tin, giải đáp những thắc mắc, thỏa mãn óc tò mò, tìm hiểu của học sinh, góp phần vào việc cải tiến giáo dục trong nhà trường, hỗ trợ tích cực công tác giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh. Vì vậy giúp bạn đọc khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn tài liệu trong thư viện là nhiệm vụ hàng đầu đặt ra đối với cán bộ thư viện trường học. Đó chính là lý do tôi chọn sáng kiến: “Nâng cao hiệu quả hoạt động thư viện góp phần phục vụ dạy học và giáo dục học sinh” 5.2. Nội dung sáng kiến: 5.2.1. Đề ra chương trình hoạt động và luôn bám sát mục tiêu: 1
2. Bí quyết để đạt thành tích cao trong công tác thư viện đó là luôn đề ra mục tiêu, kế hoạch tổng quát và cụ thể, rồi quyết tâm bám sát chương trình hành động để đạt mục tiêu đó. Ngay từ đầu năm học, Ban giám hiệu nhà trường đã thông qua và xét duyệt kế hoạch hoạt động do cán bộ thư viện đề xuất; Phó hiệu trưởng phụ trách thư viện sẽ trực tiếp chỉ đạo hoạt động của thư viện; cán bộ thư viện chịu trác nhiệm triển khai các hoạt động cụ thể, có báo cáo hàng tháng theo quy định. Việc triển khai đảm bảo đúng kế hoạch, tuy nhiên có thể linh động, sáng tạo cho phù hợp với hoàn cảnh cụ thể. Khi có kế hoạch hoạt động rõ ràng và việc triển khai bám sát kế hoạch thì sự vận hành của thư viện sẽ thông suốt, giúp các em học sinh đi đúng hướng trong việc đọc và học, từ đó đạt kết quả cao trong học tập. 5.2.2. Áp dụng kĩ năng nghiệp vụ thư viện trong mọi hoạt động: Thư viện trường TH – THCS Thanh Lương (Cấp THCS) luôn đề cao việc áp dụng kĩ năng nghiệp vụ trong quá trình triển khai các hoạt động thư viện. Thực hiện nghiêm túc những qui định về nghiệp vụ, hồ sơ sổ sách. Chủ động có đủ các loại hồ sơ, sổ sách quản lý thư viện phản ảnh chính xác, rõ ràng khoa học, cập nhật đầy đủ mọi hoạt động của thư viện theo qui định; thực hiện đủ và đúng qui trình các khâu kỹ thuật nghiệp vụ thư viện. Kho sách của thư viện được quản lý theo đúng nghiệp vụ thư viện trường học, sách, báo, tạp chí nhập về đều được thực hiện nghiêm túc các bước nghiệp vụ như: Đóng mộc thư viện, đăng ký, phân loại, mô tả, tổ chức mục lục, tổ chức kho sách, được sắp xếp theo đúng nghiệp vụ, giới thiệu sách mới, tổ chức phục vụ bạn đọc. Công tác kiểm kê, phân loại, xây dựng hệ thống mục lục được thực hiện nghiêm túc, thường xuyên. Kế hoạch bảo quản tài liệu được tiến hành theo đúng quy định. Biên soạn thư mục giới thiệu sách, báo: là một trong những hoạt động nghiệp vụ thư viện không thể thiếu được, nhất là trong thời đại công nghệ thông tin đang phát triển mạnh như hiện nay. Đây là quá trình biên soạn có khoa học và phổ biến thông tin về nguồn tài liệu có địa chỉ, nhằm đáp ứng yêu cầu cho việc tìm tin của bạn đọc nói riêng và cho người dùng tin nói chung. Thư mục Thư viện tập hợp sách trong kho sách sẵn có của thư viện trường để biên soạn thành nhiều thư mục giới thiệu sách theo từng chủ đề: công phu, rõ ràng 2
3. đẹp mắt, có hình bìa sách, tiêu đề và phần tóm tắt nội dung chính để lôi cuốn hấp dẫn được bạn đọc tìm hiểu trước, để bạn đọc chủ động trước khi mượn đọc toàn bộ nội dung cuốn sách, biết trước để loại trừ sách không đúng chủ đích của mình. Các thư mục chuyên đề đó như sau: Thư mục giới thiệu sách Bác Hồ, Sách đạo đức, Sách biển đảo; Sách hạt giống tâm hồn, Sách về mẹ, Sách về thầy cô, Thư mục giới thiệu Toán học, Hóa học THCS, Cán bộ thư viện đã sử dụng phần mềm quản lí thư viện Buca để quản lí tài liệu, quản lí bạn đọc và áp dụng công nghệ thông tin vào công tác xử lí nghiệp vụ, công tác bạn đọc, công tác giới thiệu sách nhằm thực hiện hiệu quả các mặt công tác. Ban giám hiệu cũng rất sát sao trong công tác chỉ đạo, kiểm tra thư viện mỗi học kì một lần để mọi hoạt động luôn nằm trong quy cũ 5.2.3 Trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, thiết bị cho thư viện: Nhận thức được tầm quan trọng của cơ sở vật chất đối với hoạt động thư viện, nhà trường luôn dành cho thư viện một khoản kinh phí hợp lí hàng năm để bổ sung, nâng cấp trang thiết bị cần thiết. Thư viện trường được xây dựng với diện tích gần 120m2 đặt nơi trung tâm đẹp đẽ, khang trang thoáng mát, thuận lợi cho việc cán bộ, giáo viên, học sinh tìm kiếm, trao đổi thông tin. Thư viện nhà trường có một phòng đọc và kho sách phong phú, một thư viện xanh, có hệ thống biểu ngữ với những câu danh ngôn rất hay về thư viện, hơn nữa thư viện nhà trường còn có nhiều cuốn sách hay có giá trị. Bàn ghế sắp xếp theo mô hình mới khoa học, lịch sự và thân thiện hơn. Chính môi trường đó đã tạo ra một không gian đẹp, tạo ra một cảm giác rất thoải mái, dễ chịu mà chỉ khi vào phòng đọc thư viện nhà trường mới cảm nhận được điều đó bởi vậy ngày càng thu hút được nhiều độc giả. Như vậy, thư viện không chỉ là nơi giữ sách, thư viện đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ công tác học tập và giảng dạy. Không gian thư viện 5.2.4. Bổ sung vốn tài liệu thông qua nhiều hình thức: Kinh phí dành cho việc bổ sung vốn tài liệu thư viện luôn được nhà trường ưu tiên hàng đầu. Vì vốn tài liệu không chỉ là tài sản mà còn là cơ sở 3
4. cho hoạt động hiệu quả của mỗi thư viện. Vốn tài liệu càng phong phú thì khả năng đáp ứng nhu cầu đọc càng lớn và càng có sức thu hút bạn đọc. Để phục vụ nhu cầu đọc mượn của cán bộ, giáo viên và học sinh được tốt hơn, cán bộ thư viện thấy được phải nâng cao chất lượng kho sách của thư viện sao cho đa dạng về số lượng, đảm bảo về chất lượng, phong phú về nội dung và tên sách, đó là bổ sung thường xuyên các loại tài liệu. Chính vì vậy ngay từ đầu năm thư viện lên kế hoạch và tham mưu với ban giám hiệu để bổ sung sách, báo và tạp chí nhằm tăng số lượng đầu sách, báo và tạp chí thì mới phục vụ tốt hoạt động dạy và học, giải trí cho giáo viên và học sinh. Đặc biệt sách phục vụ ôn thi học sinh giỏi các môn. Sách truyện thiếu nhi cũng ngày một phong phú hơn từ đó thu hút nhiều bạn đọc. Hiện nay vốn tài liệu thư viện là 9.728 cuốn. Trong đó sách giáo khoa là 1.508 cuốn, sách nghiệp vụ là 633 cuốn, sách tham khảo là 2.945 cuốn, sách thiếu nhi là 4.696 cuốn. Thư viện luôn đảm bảo cung cấp đủ sách nghiệp vụ giảng dạy cho giáo viên và dành ra 3 bản lưu; thường xuyên bổ sung sách tham khảo có giá trị với tỉ lệ sách tham khảo là 8 cuốn/học sinh; tích cực xây dựng các tủ sách chuyên đề để đáp ứng đầy đủ mọi nhu cầu của giáo viên và học sinh. 5.2.5. Phục vụ nhu cầu mượn, đọc sách: Công tác phục vụ của cán bộ thư viện nơi đây luôn bám sát tiêu chí hiệu quả, thiết thực và đa dạng. Hằng năm cứ vào đầu năm học thư viện nhà trường cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn không thể mua sách giáo khoa mượn mỗi em một bộ sách giáo khoa. Ngoài mượn sách giáo khoa các em còn được mượn thêm sách tham khảo để học và các loại sách, báo tạp chí khác để đọc và giải trí, mỗi lần được mượn từ 2 cuốn với thời gian từ 07 ngày, sau khi trả các em lại được mượn tiếp. Riêng các em trong đội tuyển học sinh giỏi của nhà trường, thư viện ưu tiên riêng cho các em mượn trong suốt thời gian ôn thi đến khi thi xong với lượng sách nhiều hơn so với quy định. Học 4
5. sinh mượn sách 5.2.6. Tổ chức tốt công tác tuyên truyền giới thiệu sách: Điểm thuận lợi của thư viện là có một đội ngũ cộng tác viên nhiệt tình luôn sẵn sàng phối hợp để triển khai công tác tuyên truyền giới thiệu sách đa dạng, phong phú. Giới thiệu sách theo chủ đề được tổ chức mỗi tháng một lần, hoạt động triển lãm sách diễn ra bốn lần trong năm và ngày hội đọc sách diễn ra vào tháng 4 hàng năm. Thư viện cũng thường xuyên kết hợp với Đoàn, Đội và giáo viên chủ nhiệm các lớp tổ chức thi kể chuyện theo sách, giới thiệu sách, điểm sách với các chủ đề như học tập, mái trường, thầy cô, gia đình, Trưng bày, sắp xếp sách trên các ngăn tủ: sách được sắp xếp trật tự, khoa học, đẹp mắt dễ nhìn thấy tiêu đề và bìa sách theo từng chủ đề riêng khác nhau, như: Tủ sách Bác Hồ, Tủ sách Pháp luật, Tủ sách giáo dục đạo đức, tủ sách biển đảo, , có thể hấp dẫn bạn đọc khi bước vào phòng thư viện. Trưng bày, triển lãm trên kệ sách tự chọn: Sách được xếp trang trí trên kệ đặt trước tầm mắt khi bước vào thư viện, sách được chọn lọc theo đúng chủ đề, mục tiêu phục vụ, triển lãm trong các ngày lễ lớn hay các ngày kỷ niệm trọng đại của đất nước trong năm như: Trưng bày sách chào mừng Ngày Nhà Giáo 20-11, Triển lãm sách Bác Hồ nhân ngày 19-05, Trưng bày sách pháp luật, sách kĩ năng sống, sách biển đảo, gây chú ý, dễ tìm thấy sách theo chủ đề hơn. Bên cạnh đó thư viện thường xuyên tổ chức nhiều hoạt động để thu hút học sinh và giáo viên đến thư viện: Tổ chức thi giới thiệu sách thư viện giữa các lớp; Thư viện cũng tổ chức thi kể chuyện theo sách như: Thi kể chuyện theo sách về tấm gương tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh, thi kể chuyện theo sách thiếu nhi, thi kể chuyện theo sách tri ân thầy cô, Thi vẽ tranh theo sách, thi triển lãm sách, Thi kể chuyện theo sách 5
6. Học sinh tham quan triển lãm sách 6
7. 6. Những thông tin cần được bảo mật: Không có 7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: 7.1. Đối với Ban giám hiệu: Lập kế hoạch phân bổ ngân sách để đảm bảo hoạt động thư viện BGH phân công các bộ phận khác hỗ trợ thư viện phục vụ bạn đọc đạt hiệu quả. BGH có trách nhiệm phối hợp với Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên,Công đoàn cơ sở, Hội cha mẹ học sinh của nhà trường và các tổ chức, đoàn thể địa phương để tham gia việc xây dựng vững mạnh thư viện trường học. 7.2. Cán bộ phụ trách thư viện: Tham mưu với BGH kịp thời để duyệt mua bổ sung sách, tài liệu đầy đủ các môn loại theo nhu cầu chuẩn của thư viện xuất sắc. Tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, nguồn kinh phí để thư viện bổ sung tài liệu, hoạt động chuyên môn tốt nhằm phục vụ mọi nhu cầu đọc, nghiên cứu giảng dạy, học tập, giải trí của giáo viên, học sinh toàn trường, Cán bộ phụ trách thư viện nỗ lực cập nhật, thực hiện nghiệp vụ chuyên môn, bổ sung hoàn thành các yêu cầu chuẩn chưa đạt, để tiếp tục duy trì thư viện xuất sắc. 7.3. Tổ cộng tác viên thư viện: Tuyên truyền, giới thiệu sách của thư viện dưới sự hướng dẫn của cán bộ phụ trách thư viện. Phổ biến các hoạt động của thư viện đến lớp của mình. Phối hợp cùng cán bộ phụ trách thư viện trong các hoạt động của thư viện như: bảo quản sách và các nhiệm vụ khác khi được phân công. 7.4. Đoàn thể: Hỗ trợ thư viện trong việc tổ chức các hoạt động thư viện như giới thiệu sách, thi kể chuyện theo sách, trưng bày triển lãm sách, phong trào quyên góp sách, 8. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: * Kết quả thực nghiệm: Từ những hoạt động tích cực của thư viện nói trên đã thu hút được rất nhiều giáo viên, học sinh đến đọc và mượn sách, báo Thư viện được công nhận thư viện xuất sắc trong 7 năm liền. 9. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử (nếu có): 7
8. Tôi (chúng tôi) xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Thanh Lương, ngày 04 háng 03 năm 2021 Người nộp đơn (Ký và ghi rõ họ tên) Trần Thị Bích Thủy MỘT SỐ LƯU Ý: 8
9. 1. Đơn yêu cầu công nhận sáng kiến in một mặt, trình bày theo Thông tư 01 (thống nhất cỡ chữ 14), đánh số trang và chữ ký nháy của tác giả sáng kiến ở góc dưới bên phải văn bản. 2. Không đóng quyển, không in màu, không cần phải có trang bìa, chỉ bấm lại thành tập văn bản gửi đi. 3. Đơn yêu cầu sáng kiến không quy định số trang, tùy từng giải pháp mà tác giả trình bày sao cho người đọc hiểu nội dung, có thể minh họa bằng hình ảnh, biểu đồ, 9