SKKN Một số giải pháp giúp học sinh lớp Một học tốt môn Toán (phần sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé)

Nội dung tóm tắt: SKKN Một số giải pháp giúp học sinh lớp Một học tốt môn Toán (phần sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé)

1. PHẦN I. THỰC TRẠNG ĐỀ TÀI Chương trình Toán lớp 1 là một bộ phận của chương trình Toán tiểu học. Chương trình này kế thừa và phát triển những thành tựu về dạy học môn Toán lớp Một ở nứơc ta; khắc phục một số tồn tại của dạy học Toán lớp 1 trong giai đoạn vừa qua; thực hiện những đổi mới về giáo dục Toán học ở lớp 1 nói riêng, ở tiểu học nói chung. Đồng thời đáp ứng những yêu cầu của giáo dục và đào tạo trong giai đoạn công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước đầu thế kỉ XXI. Đối với trẻ em buổi đầu vào lớp Một, luôn là một thử thách đối với giáo viên tiểu học. Việc dạy học ở học sinh đầu cấp này chiếm một vị trí rất quan trọng ở bậc tiểu học. Bởi vì, các em chưa xác định giữa việc học và chơi của mình và cũng chưa có động cơ để học tốt. Do đó, việc dạy học rất đa dạng về phương pháp cũng như nội dung bài học. Vì vậy, giáo viên là người hướng học sinh đi vào việc học tập, phải biết kết hợp nhiều phương pháp dạy học để tạo không khí của một tiết học nhẹ nhàng, thoải mái, đạt hiệu quả cao. Từ thực tế giảng dạy ở lớp Một. Tôi nhận thấy rằng, học sinh lớp Một học xong chương trình Toán phải nắm được các nội dung sau : 1) Các số đến 10. Hình vuông, hình tam giác, hình tròn. 2) Phép cộng, phép trừ trong phạm vi 10. 3) Các số trong phạm vi 100. Đo độ dài, giải bài toán. 4) Phép cộng, phép trừ trong phạm vi 100 (cộng, trừ không nhớ). Đo thời gian. 5) Sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé. Các em hoc tốt được môn Toán lớp Một để làm nền tảng cho các em học tiếp môn toán các lớp trên ở bậc tiểu học cũng như bậc phổ thông. Kĩ năng tính toán thuộc loại kĩ năng quan trọng nhất trong số các kĩ năng cơ bản cần thiết cho mọi người lao động. Vì vậy, ngay từ đầu năm học, bước đầu các em phải nắm vững một số kiến thức cơ bản, đơn giản, thiết thực về phép đếm, về các số tự nhiên trong phạm vi 10, về phép cộng, phép trừ trong phạm vi 10. Từ đó hình thành và rèn luyện kĩ năng thực hành: đọc, viết, đếm, so sánh, thực hiện các phép tính các số trong phạm vi 10. Do đó, đòi hỏi người giáo viên phải lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp với đối tượng học sinh, đặc điểm tâm sinh lý, điều kiện phương tiện dạy học hiện có để nâng cao chất lượng dạy học. Qua những vấn đề trên, bản thân tôi thấy rằng cần phải nghiên cứu và thực hiện đề tài:“Một số giải pháp giúp học sinh lớp Một học tốt môn Toán( phần sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé.)” nhằm góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy môn Toán lớp Một theo chương trình mới. 1
2. PHẦN II: NỘI DUNG CẦN GIẢI QUYẾT Nói đến dạng toán sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn và ngược lại, điều được phân bố đều trong các tiết học từ đầu năm cho đến cuối năm của môn Toán lớp Một, ở dạng toán này học sinh đa phần không hiểu yêu cầu của bài thường xuyên viết đại số không đúng thứ tự. Khi thực hiện nhiều tiết dạy với dạng toán phần này trong các năm học tôi phát hiện các em học sinh đọc số còn chậm, nếu biết đọc số rồi lại không phân biệt được số lớn và số bé. Mới đầu điều này làm tôi hơi lúng túng trong giảng dạy, học sinh lại không chịu phối hợp với tôi, tôi máy móc dạy theo phương pháp sách giáo viên hướng dẫn, dẫn đến công việc không như ý mình. Năm nào cũng vậy, qua giữa học kỳ I từ những bài tập học sinh làm tôi thống kê được hiện trạng như sau: Số Tỉ lệ Năm học Sĩ số Hiện trạng lượng (%) -Học sinh biết sắp xếp số theo 34 89, 4 thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé. 04 2017 – 2018 38 -Học sinh không biết sắp xếp số 10,6 theo thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé. Từ bảng thống kê trên cho thấy hiện trạng các em học sinh không nắm kỹ năng sắp xếp số chiếm số lượng không nhỏ. Nguyên nhân vì sao có điều này? Tìm hiểu tôi được biết là do các em đa phần trong các tiết học các chữ số từ 0 đến 10 không nắm được mặt số, đếm số chưa trôi chảy theo thứ tự. Một vài em biết đếm nhưng không nhận biết được số khi đã viết chữ số ra, kỹ năng đọc, viết số rất chậm, như các em: Lê Phúc Thịnh, Hồ Tỉ Phú, Nguyễn Ngọc Thu, Trần Bảo Long. Qua tìm hiểu, tôi thấy rằng những học sinh có kết quả như vậy là do khả năng tiếp thu bài chậm. Một vài trường hợp do gia đình chưa quan tâm nên các em đến lớp chưa có đủ đồ dùng học tập; có một học sinh còn ham chơi, không chú tâm đến việc học dẫn đến việc nắm bắt kiến thức rất chậm. Từ những trăn trở trên, tôi quyết tâm tìm ra phương pháp giảng dạy tốt nhất giúp các em học tốt môn Toán ở lớp Một. Từ đó giúp tôi đi vào tìm hiểu nghiên cứu đề tài trên. Từ thực trạng nêu trên, để đáp ứng được yêu cầu của chương trình Toán lớp Một hiện nay. Nhằm giúp học nắm vững cách sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé, tôi phải thực hiện các nội dung sau: 1. Hình thành ở học sinh kỹ năng nhận biết số nào lớn số nào bé. 2
3. 2.Thực hành kỹ năng xếp số thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé. 3.Tổ chức hội vui học tập giữa những học sinh học chậm. 4. Để hỗ trợ thêm trong công việc dạy học, tôi liên hệ phụ huynh của lớp mình chủ nhiệm. 3
4. PHẦN 3. BIỆN PHÁP CẦN GIẢI QUYẾT Để học sinh hình thành và rèn luyện kĩ năng thực hành: đọc, viết, đếm, so sánh các số trong phạm vi 10 và phép cộng trừ trong phạm vi 10 của môn Toán lớp Một thì cần áp dụng một số biện pháp như sau: 3.1. Hình thành ở học sinh kỹ năng nhận biết số nào lớn số nào bé. Hình thành ở học sinh kỹ năng nhận biết số nào lớn số nào bé, nhằm giúp học sinh đếm, so sánh tốt các số. a/ Nhận biết tên từ số 0 đến số 10 và đếm số. Lớp 1 được học các số từ 0 đến 100, để học sinh biết được các số từ 0 đến 100 thì trong hai tháng đầu của học kỳ I khi tiến hành dạy các em nắm các số từ 0 đến 10 là rất quan trọng, vì các số này là bước khởi đầu kế tiếp để các em biết được các số lớn hơn sau này. Chính vì điều đó mỗi khi dạy xong một số tôi gắn liền số đó với một số hình ảnh thân thuộc cùng với hành động cho các em dễ nhớ, lâu quên tên số. Ví dụ: Số 0: Tôi làm động tác lắc tay Số 1: Đưa cây thước Số 2: Con vịt Số 3: Mẹ và ai sinh ra con? Số 4: Chỉ cái ghế Số 5: Bàn tay Số 6: Con chim gì biết nói? Số 7: Cái búa Số 8: Hai chữ o ghép lại. Số 9: Quả có màu vàng Nhận biết thuộc tên các số rồi, những em học sinh còn chậm tiếp thu hay đếm lộn xộn lúc này tôi cho các em sử dụng que tính vừa cầm một que vừa đếm một số liên tục hàng ngày trong mỗi buổi học nếu các em đếm hay quên tên số tôi gợi nhớ đến hình ảnh. Ví dụ: Khi đếm 0, 1, 2, 3, 4 có em khựng lại, tôi đưa bàn tay cho em đó suy nghĩ chừng nào không nhớ mới nhắc 5, em đó phải lập lại cùng với động tác gắn liền với số vừa quên. b/ Xác định vị trí đứng của từng số. Tôi cho các em viết số 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 ở bảng con. Bản thân viết số thật to ở khổ giấy lớn, với mỗi số tôi viết ẩn trong hình que tính. Ví dụ: Số 0: không có que 4
5. Số 1: Vẽ 1 que Số 2: Vẽ 2 que Số 3: Vẽ 3 que Số 4: Vẽ 4 que Số 5: Vẽ 5 que Số 6: Vẽ 6 que Số 7: Vẽ 7 que Số 8: Vẽ 8 que Số 9: Vẽ 9 que Số 10: Vẽ 10 que Bên cạnh đó tôi và các em xác định vị trí thứ tự của số, lấy số 5 là số ở giữa, từ số 5 trở về tay phải là số lớn, tương tự như vậy từ số 5 trở về tay trái là số bé, nhấn mạnh số 5 là số lớn nhất bên trái và là số nhỏ nhất bên phải, các số bên trái luôn nhỏ hơn các số bên phải. 0, 1, 2, 3, 4, 5 6, 7, 8, 9, 10 < Bên trái < Bên phải Qua thời gian hướng dẫn học sinh hình thành kỹ năng nhận biết số lớn, số bé tôi nhận thấy học sinh có nhiều tiến bộ trong việc so sánh các số. 3.2. Thực hành kỹ năng xếp số thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé. Dạng toán sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn (hoặc ngược lại) được trải dài từ đầu học kỳ I đến cuối học kỳ II, khi học sinh chậm đã nắm vững được thứ tự các số rồi, tôi hướng dẫn các em cách sắp xếp số. a/ Với số có một chữ số. Sách giáo khoa thường đưa ra những bài tập có các số lẫn lộn thứ tự với nhau rồi yêu cầu sắp xếp lại. Ví dụ: Sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn: 8, 5, 2, 9, 6. -Tôi gọi các em đọc tên các số suy nghĩ lại xem trong những số đó số nào ở bên tay nào (bên trái số 2; bên phải số 8, 9 ,6; ở giữa số 5) Từ đó các em biết số bé nhất nêu lên tôi ghi phía dưới bảng đồng thời tôi dùng bìa che số đó lại với bài này các em nhận thấy số nhỏ nhất là số 2 → ghi số 2. Che số 2 lại, lúc này còn lại các số 8, 5, 2 9, 6 -Trong các số 8, 5, 9, 6 tôi hỏi số nào bé nhất, các em chỉ 5 → ghi 5 kế 2 tôi dùng bìa che số 5. -Trên bảng còn 8, 9, 6 tôi hỏi 3 số, số nào bé nhất các em chỉ 6 → ghi 6 kế 5 tôi dùng bìa che số 6. -Còn hai số 8 và 9 các em chỉ 8 bé hơn 9 → ghi 8 kế 6. -Đem số còn lại xuống (số 9) ghi sau cùng. Như vậy với bài toán đó các em sắp được theo thứ tự từ bé đến lớn đúng là: 2, 5, 6, 8, 9. 5
6. Thực hành ở bảng lớp xong, tôi yêu cầu các em ghi lại các số của bài tập ở bảng con, trong bảng con không dùng bìa che lại mà tôi hướng dẫn các em khi xác định số nào bé thì ghi liền phía dưới của bảng cùng với dùng khăn lau bôi số vừa ghi ở hàng trên 8, 5, 2, 9, 6 2, 5, 6, 8, 9 Nếu trình bày ở tập trắng trước khi ghi kết quả tôi đều yêu cầu các em làm ở bảng con kiểm tra đúng tôi cho các em ghi vào tập. b/ Với các số có hai chữ số: Dạy các em sắp xếp các số có hai chữ số cũng dựa vào kỹ năng của cách sắp xếp các số có một chữ số. Ví dụ: Viết các số: 28, 76, 54, 74 theo thứ tự từ lớn đến bé. - Các em nhận biết số hàng chục xem số nào giống nhau gạch chân ở dưới: 28, 76, 54, 74, - Nhìn vào số hàng chục có các số 2, 7, 5, 7. Hỏi số nào lớn nhất? (Số 7) số 7 gồm 76 và 74, giữa hai số 6 và 4 số nào lớn? (đó là số 6 ) Vậy số lớn nhất là 76 viết 76 ở dưới (gạch số 76 ở trên). Kế số 76 là 74 , viết số 74 sau số 76 (gạch số 74 ở trên). - Còn lại số 2 và 5 số lớn là số nào? (Số 5 ) ghi 54 kế 74 (gạch 54) còn lại số 28 ghi ở sau cùng. 28, 76, 54, 74 Bài Toán được làm đúng: 76, 74, 54, 28. Qua thời gian hướng dẫn học sinh thực hành kỹ năng xếp số theo thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé tôi nhận thấy học sinh có nhiều tiến bộ rất nhiều. 3.3.Tổ chức hội vui học tập giữa những học sinh học chậm. Học sinh chậm có rất nhiều nguyên nhân: Có em không thích học Toán hay lơ là trong những tiết học từ đó dẫn đến mất căn bản, có em do tối dạ học chậm trong khi thời gian dạy toán trên lớp của giáo viên có hạn nên khi chưa kịp hiểu bài các em đã phải chuyển qua bài khác. Chính vì điều đó nên sử dụng nhiều hình thức để truyền tải hết kiến thức cho học sinh học chậm nắm bắt và vận dụng giải được bài tập là một nghệ thuật của giáo viên đứng lớp. Riêng bản thân tôi, tôi áp dụng các hình thức: a/ Thi sắp xếp số nhanh. - Gọi 4 học sinh lên bảng tôi ghi các số vào những chiếc lá yêu cầu học sinh gắn lá vào cây theo thứ tự từ lớn đến bé tính từ gốc cây lên ngọn cây. Em 6
7. nào gắn nhanh đúng được cả lớp tuyên dương. 2 9 7 5 - Ban giám khảo là những học sinh nhanh, nhạy bén. b/ Thi nối nhà với số tuổi của nhà, nhà nào càng thấp thì số tuổi thấp, nhà nào cao thì số tuổi cao: - Gọi 3 học sinh lên bảng quay lưng lại, nghe hiệu lệnh các em quay lại cầm phấn màu nối số tuổi thích hợp với số nhà theo yêu cầu. 20 55 17 33 42 - Gọi 3 em khác lên sắp xếp lại các ngôi nhà từ thấp đến cao và đính tuổi đúng với ngôi nhà. c/ Ghi đúng(đ), sai (s)vào ô trống: 30, 20, 50, 70 20, 30, 50, 70 70, 50, 20, 30 7
8. Việc tồ chức những hình thức như trên, tôi nhận thấy các em có nhiều hứng thú, tích cực trong học tập, tham gia phát biểu hăng say trong giờ học. Các em đã biết thực hiện so sánh các số để sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn hoặc từ lớn đến bé một cách dễ dàng. 3.4. Để hỗ trợ thêm trong công việc dạy học, tôi liên hệ phụ huynh của lớp mình chủ nhiệm. Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh phương pháp kèm con em mình ở nhà ( gợi nhớ hình ảnh cụ thể để các em thuộc, nhận biết, đọc, viết đúng các số từ 0 đến 10; liên hệ cụ thể trên bàn tay giúp các em nắm vững vị trí, thứ tự các số trong dãy số, ). Ngoài ra ở trong lớp học tôi phân công các em ngồi chung một bàn trở thành đôi bạn học tập giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Trong lớp tôi luôn khen ngợi, tuyên dương các em mỗi khi em làm bài đúng, quan tâm và giúp đỡ tận tình tạo cho các em lòng say mê học tập không còn thụ động mà thay vào đó là tinh thần phấn khởi trong những giờ học Toán. 8
9. PHẦN 4. KẾT QUẢ Bằng những biện pháp nêu trên, các em Lê Phúc Thịnh, Hồ Tỉ Phú, Nguyễn Ngọc Thu, Trần Bảo Long đã tiến bộ rõ rệt, biết sắp xếp các số theo thú tự từ bé đến lớn và từ lớn đến bé. Kết quả kiểm tra cuối học kì I cụ thể là như sau: Số Tỉ lệ Năm học Sĩ số Hiện trạng lượng (%) -Học sinh biết sắp xếp số theo thứ 38 100 tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé. -Học sinh không biết sắp xếp số 0 0 2017 – 2018 38 theo thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé. Từ bảng thống kê số liệu, tôi nhận thấy số lượng học sinh biết sắp xếp số theo thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé đạt tỷ lệ cao(100%), số lượng học sinh không biết sắp xếp số theo thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé không còn nữa. 9
10. PHẦN 5. KẾT LUẬN 1/ Tóm lược giải pháp: Qua sự chuyển biến của các em học sinh trong việc học môn Toán về sắp xếp các số theo thứ tự từ lớn đến bé, từ bé đến lớn tôi nhận thấy: Muốn giúp các em tiến bộ không lãng tránh sợ học Toán đòi hỏi người giáo viên cần thực hiện tốt các vấn đề sau: a. Hình thành ở học sinh kỹ năng nhận biết số nào lớn số nào bé. b.Thực hành kỹ năng xếp số thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé. c.Tổ chức hội vui học tập giữa những học sinh học chậm. d. Để hỗ trợ thêm trong công việc dạy học, tôi liên hệ phụ huynh của lớp mình chủ nhiệm. Trên đây là một số giải pháp của tôi để thực hiện đề tài: “Một số giải pháp giúp học sinh lớp Một học tốt môn Toán( phần sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé.)” 2/ Ý nghĩa đề tài: Hưởng ứng “Nói không với bệnh thành tích” thể hiện trong hành động và trong lương tâm nghề giáo của mỗi giáo viên, làm sao cho con đường tương lai ở các em đều là những con đường xanh đầy ước mơ theo đúng với ước mơ của mọi người gắn bó cuộc đời với nghề trồng người. Tôi nghĩ đề tài này có thể áp dụng đối với học sinh lớp Một trường Tiểu học Bình Trinh Đông nói riêng và các trường tiểu học trong huyện nói chung nhằm giúp học sinh biết sắp xếp số theo thứ tự từ bé đến lớn, từ lớn đến bé. 10
11. TƯ LIỆU THAM KHẢO 1. Hướng dẫn viết sáng kiến kinh nghiệm của PGD. 2. Sách giáo khoa Toán lớp 1. 3. Sách giáo viên Toán lớp 1. 4 .Tạp chí thế giới trong ta. 5. Tạp chí giáo dục. 11
12. Mục lục Phần 1. Thực trạng đề tài. Trang 1 Phần 2. Nội dung cần giải quyết. Trang 2 Phần 3. Biện pháp giải quyết. Trang 4 Phần 4. Kết quả. Trang 9 Phần 4. Kết luận. Trang 10 12