SKKN Tích cực hóa học sinh khi dạy học Bài 9: Biện pháp cả tạo và sử dụng đất xám bạc màu, đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá trong Công nghệ lớp 10

Nội dung tóm tắt: SKKN Tích cực hóa học sinh khi dạy học Bài 9: Biện pháp cả tạo và sử dụng đất xám bạc màu, đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá trong Công nghệ lớp 10

1. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 Céng Hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc §Ò tµi s¸ng kiÕn kinh nghiÖm N¨m häc 2011- 2012. S¬ yÕu lý lÞch. Hä vµ tªn: §ç ThÞ H¶i V©n Sinh ngµy 09 th¸ng 04 n¨m 1979. N¨m vµo ngµnh: 2001 Chøc vô: Gi¸o viªn §¬n vÞ c«ng t¸c: Tr­êng THPT Ba V× - Hµ Néi. Tr×nh ®é chuyªn m«n: Cö nh©n KÜ thuËt n«ng nghiÖp HÖ ®µo t¹o: §¹i häc chÝnh quy. Chuyªn ngµnh: S­ ph¹m KTNN Bé m«n gi¶ng d¹y: C«ng nghÖ 10 Tr×nh ®é ngo¹i ng÷: TiÕng Ph¸p Tr×nh ®é chÝnh trÞ: S¬ cÊp Trường THPT Ba Vì 1 Đỗ Thị Hải Vân
2. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 Néi dung ®Ò tµi: Tªn ®Ò tµi TÝch cùc hãa häc sinh khi d¹y häc bµi 9 C«ng nghÖ líp 10 PhÇn I: §Æt vÊn ®Ò. I. Lý do chän ®Ò tµi: 1. C¬ së lÝ luËn: Trong giai ®o¹n hiÖn nay ngµnh gi¸o dôc ®ang tiÕn tíi sù ®æi míi c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng gi¸o dôc th× viÖc ®æi míi gi¸o dôc phæ th«ng kh«ng thÓ lµ ngo¹i lÖ. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng yªu cÇu ®ã cña ngµnh gi¸o dôc ®ßi hái ph¶i cã sù thay ®æi vÒ ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc phæ th«ng. Tr­íc kia víi ph­¬ng ph¸p d¹y häc cò, ng­êi d¹y chñ yÕu ®ãng vai ng­êi nãi cßn ng­êi häc ®ãng vai ng­êi nghe, kiÕn thøc truyÒn t¶i ®Õn häc sinh v× thÕ mµ ®¬n ®iÖu, thô ®éng. Trong giai ®o¹n hiÖn nay do yªu cÇu ®æi míi vÒ môc tiªu d¹y häc nªn yªu cÇu cã sù ®æi míi vÒ ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. Sù ®æi míi c¸c ph­¬ng ph¸p h­íng vµo sù ®æi míi ho¹t ®éng häc cña häc sinh. 2.C¬ së thùc tiÔn: C«ng nghÖ lµ mét trong nh÷ng m«n häc ë tr­êng phæ th«ng, nh­ng ®©y kh«ng ph¶i lµ m«n thi tèt nghiÖp, còng kh«ng ph¶i lµ m«n thi ®¹i häc nªn c¸c em kh«ng mÊy høng thó víi m«n häc nµy. V× vËy ®èi víi ng­êi gi¸o viªn gi¶ng d¹y m«n c«ng nghÖ th× lµm thÕ nµo ®Ó tÝch cùc hãa ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh lu«n lu«n lµ c©u hái th­êng trùc trong qu¸ tr×nh t×m tßi, ®æi míi ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cña m×nh. Bµi 9 – “BiÖn ph¸p c¶ t¹o vµ sö dông ®Êt x¸m b¹c mµu, ®Êt xãi mßn m¹nh tr¬ sái ®¸” trong s¸ch gi¸o khoa c«ng nghÖ 10 lµ mét bµi cã tÝnh øng dông cao víi c¸c häc sinh tr­êng THPT Ba V×. Do vËy nÕu ng­êi gi¸o viªn gi¶ng d¹y cã thÓ tæ Trường THPT Ba Vì 2 Đỗ Thị Hải Vân
3. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 chøc giê häc cho ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh thùc sù trë nªn tÝch cùc th× sÏ gióp c¸c em hiÓu râ bµi vµ n¾m v÷ng bµi h¬n, tõ ®ã c¸c em cã c¬ së ®Î øng dông c¸c kiÕn thøc ®· häc ®­îc vµo thùc tÕ s¶n xuÊt ë gÞa ®×nh, ®Þa ph­¬ng m×nh. Nh­ vËy, xuÊt ph¸t tõ c¸c c¬ së lÝ luËn vµ thùc tiÔn nh­ trªn t«i ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “TÝch cùc hãa häc sinh khi d¹y bµi 9 – C«ng nghÖ 10” víi mong muèn ®­a ra mét vµi s¸ng kiÕn nhá cña m×nh ®Ó mäi ng­êi tham kh¶o. II. Môc ®Ých nghiªn cøu: - S¸ng tá c¬ së lý luËn cña ph­¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc vµ biÖn ph¸p ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh. - X©y dùng ng©n hµng b¨ng h×nh, tranh ¶nh, phiÕu häc tËp phôc vô d¹y vµ häc m«n C«ng nghÖ líp 10. - Thùc nghiÖm sö dông b¨ng h×nh, tranh ¶nh, phiÕu häc tËp trong thiÕt kÕ c¸c bµi häc nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng häc tËp cña häc sinh. III. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: 1. §èi t­îng nghiªn cøu: Häc sinh líp 10 – Tr­êng THPT Ba V×. - C¸c líp thùc nghiÖm: 10A1, 10A2, 10A3, 10A13 - Líp ®èi chøng: 10A4, 10A5 2.Ph¹m vi nghiªn cøu: Bµi 9- BiÖn ph¸p c¶i t¹o vµ sö dông ®Êt x¸m b¹c mµu, ®Êt xãi mßn m¹nh tr¬ sái ®¸ (thuéc ch­¬ng I: Trång trät, l©m nghiÖp ®¹i c­¬ng) 3. Thêi gian thùc hiÖn: Mét n¨m häc ( 2011-2012). IV.NhiÖm vô nghiªn cøu: - X©y dùng c¬ së lý luËn cho viÖc thiÕt lËp c¸c b¨ng h×nh, tranh ¶nh, phiÕu häc tËp. - ThiÕt kÕ bµi häc sö dông b¨ng h×nh, tranh ¶nh, phiÕu häc tËp Trường THPT Ba Vì 3 Đỗ Thị Hải Vân
4. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 V. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu. 1. Nghiªn cøu lý thuyÕt. T×m hiÓu c¬ së lý luËn cña viÖc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh. 2. Thùc nghiÖm s­ ph¹m. - Líp thùc nghiÖm: D¹y häc cã thiÕt kÕ sö dông b¨ng h×nh, tranh ¶nh, phiÕu häc tËp. - Líp ®èi chøng: D¹y häc thiÕt kÕ bµi häc kh«ng sö dông b¨ng h×nh, tranh ¶nh, phiÕu häc tËp. 3. Ph­¬ng ph¸p thèng kª to¸n häc: KiÓm tra, so s¸nh kÕt qu¶, sö lý sè liÖu. Trường THPT Ba Vì 4 Đỗ Thị Hải Vân
5. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 PhÇn II: Néi dung vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu. Ch­¬ng 1: C¬ së lý luËn. I. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc: Ph­¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc lµ mét nhãm c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y häc theo h­íng ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh. II. §Æc tr­ng cña ph­¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc: - Gi¸o viªn h­íng vµo viÖc chuÈn bÞ, tæ chøc c¸c ho¹t ®éng häc tËp cho häc sinh gióp c¸c em sím thÝch øng víi ®êi sèng x· héi, - RÌn luyÖn cho häc sinh ph­¬ng ph¸p tù häc, ph¸t huy sù t×m tßi c¸ nh©n hoÆc theo nhãm. - ChuyÓn biÕn tõ viÖc d¹y häc chó träng giíi thiÖu c¸c kh¸i niÖm, ®Þnh luËt cña c¸c m«n khoa häc sang viÖc chó träng mèi liªn hÖ gi÷a c¸c kiÕn thøc khoa häc c¬ b¶n víi øng dông c«ng nghÖ vµ mèi quan t©m cña x· héi. - RÌn luyÖn cho ng­êi häc cã ph­¬ng ph¸p, thãi quen , cã kü n¨ng tù häc vµ biÕt øng dông vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña cuéc sèng sÏ t¹o cho häc sinh lßng ham häc, kh¬i dËy tiÒm n¨ng vèn cã trong mçi ng­êi. V× thÕ ngµy nay trong qu¸ tr×nh d¹y häc ng­êi ta nhÊn m¹nh ho¹t ®éng häc, t¹o ra sù chuyÓn biÕn tõ häc tËp thô ®éng sang tù häc chñ ®éng. Tãm l¹i trong ph­¬ng ph¸p tÝch cùc, ng­êi ®­îc gi¸o dôc trë thµnh ng­êi tù gi¸o dôc. III. Sö dông b¨ng h×nh, tranh ¶nh, phiÕu häc tËp trong d¹y häc: Khi gi¶ng d¹y theo ph­¬ng ph¸p tÝch cùc, ho¹t ®éng cña häc sinh chiÕm tû träng cao so víi ho¹t ®éng gi¸o viªn vÒ mÆt thêi gian còng nh­ c­êng ®é lµm viÖc. Trong ph­¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc cã sù giao tiÕp th­êng xuyªn, qua l¹i gi÷a thÇy vµ trß, gi÷a trß víi trß. Bµi häc ®­îc x©y dùng tõ nh÷ng ®ãng gãp cña häc sinh th«ng qua c¸c ho¹t ®éng häc tËp do thÇy tæ chøc.Do vËy, ®Ó tæ chøc c¸c Trường THPT Ba Vì 5 Đỗ Thị Hải Vân
6. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 ho¹t ®éng cña häc sinh ng­êi ta dïng b¨ng h×nh, tranh ¶nh, c¸c phiÕu ho¹t ®éng häc tËp ( gäi t¾t lµ phiÕu häc tËp) 1. B¨ng h×nh, tranh ¶nh ®­îc sö dông trong d¹y häc chñ yÕu theo hai c¸ch: -.B¨ng h×nh, tranh ¶nh cã thÓ ®­îc ®­a ra cho häc sinh xem tr­íc, lµm gîi ý cho häc sinh tiÕp cËn víi néi dung bµi häc. - B¨ng h×nh, tranh ¶nh còng cã thÓ ®­îc ®­a ra cho häc sinh xem sau víi môc ®Ých lµm s¸ng tá néi dung bµi häc. 2.PhiÕu häc tËp ®­îc ph¸t cho häc sinh tù lùc hoµn thµnh trong thêi gian ng¾n cña tiÕt häc. Mçi phiÕu häc tËp cã thÓ cã mét vµi nhiÖm vô nhËn thøc cô thÓ nh»m dÉn d¾t tíi mét kiÕn thøc, tËp d­ît kü n¨ng rÌn luyÖn mét thao t¸c t­ duy hay th¨m dß tr­íc mét vÊn ®Ò Sau ®©y lµ mét sè d¹ng phiÕu häc tËp th­êng sö dông trong d¹y häc: a.PhiÕu ph¸t triÓn kü n¨ng quan s¸t. Quan s¸t lµ sù tri gi¸c cã môc ®Ých, cã kÕ ho¹ch cña chñ thÓ tr­íc mét hiÖn t­îng, ®èi t­îng sèng nh»m nhËn thøc c¸c dÊu hiÖu bªn ngoµi, trùc quan vÒ ®èi t­îng ®ã. Do vËy ®Ó ph¸t triÓn kü n¨ng quan s¸t ë häc sinh gi¸o viªn ph¶i: - D¹y cho c¸c em biÕt môc ®Ých quan s¸t. - LËp kÕ ho¹ch quan s¸t. - BiÕt sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn quan s¸t. - BiÕt thu thËp sö lý c¸c tµi liÖu quan s¸t. - BiÕt rót ra kÕt luËn b. PhiÕu ph¸t triÓn kü n¨ng ph©n tÝch Ph©n tÝch lµ sù ph©n chia trong t­ duy c¸c dÊu hiÖu, c¸c thuéc tÝnh cña sù vËt hiÖn t­îng ®Ó ph©n biÖt chóng. Nhê cã sù ph©n tÝch tõng thµnh phÇn, tõng mÆt cña sù vËt hiÖn t­îng mµ häc sinh hiÓu ®Çy ®ñ, cÆn kÏ vÒ sù vËt hiÖn t­îng ®ã. c. PhiÕu ph¸t triÓn kü n¨ng so s¸nh. So s¸nh lµ mét biÖn ph¸p t­ duy ®­îc sö dông ®Ó ph©n biÖt sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a c¸c sù vËt-hiÖn t­îng.Ph¸t triÓn t­ duy so s¸nh gióp häc sinh h×nh Trường THPT Ba Vì 6 Đỗ Thị Hải Vân
7. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 thµnh c¸c kh¸i niÖm, ®Æc biÖt lµ trong viÖc t×m ra c¸c dÊu hiÖu chung hoÆc ®Ó ph©n biÖt nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau ®Ó ph©n chia c¸c kh¸i niÖm. d. Ph¸t triÓn kü n¨ng quy n¹p, kh¸i qu¸t ho¸. Quy n¹p lµ con ®­êng t­ duy ®i tõ nhËn thøc cña sù vËt ®¬n lÎ ®Õn c¸c kh¸i niÖm, kh¸i qu¸t. Quy n¹p b¾t ®Çu tõ viÖc tÝch luü nh÷ng hiÓu biÕt cña nhiÒu sù kiÖn vµ hiÖn t­îng cïng lo¹i, nhê so s¸nh, ph©n tÝch mµ häc sinh ph¸t hiÖn ®­îc nh÷ng dÊu hiÖu thuéc tÝnh chung cña chóng. ®. Ph¸t triÓn kü n¨ng suy luËn, ®Ò xuÊt gi¶ thuyÕt. DiÔn dÞch lµ qu¸ tr×nh t­ duy ®i tõ kh¸i niÖm, ®Þnh luËt chung ®Õn nhËn thøc c¸c sù vËt hiÖn t­îng riªng rÏ, suy lý diÔn dÞch ®­îc dïng khi vËn dông kh¸i niÖm ®· biÕt vµo c¸c tr­êng hîp cô thÓ, qua ®ã n¾m v÷ng thªm kh¸i niÖm. Nhê cã diÔn dÞch mµ trong d¹y häc h×nh thµnh nh÷ng tri thøc cô thÓ, nhanh chãng, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c. e. PhiÕu ¸p dông kiÕn thøc ®· häc. VËn dông trong viÖc n©ng cao kiÕn thøc cò cho häc sinh trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan. Trªn ®©y chØ lµ mét sè d¹ng phiÕu häc tËp th­êng sö dông, ngoµi ra cßn cã rÊt nhiÒu c¸c d¹ng phiÕu häc tËp kh¸c ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu s­ ph¹m kh¸c nhau phï hîp víi tõng líp häc, m«n häc. Trường THPT Ba Vì 7 Đỗ Thị Hải Vân
8. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 Ch­¬ng 2 ThiÕt kÕ bµi häc sö dông b¨ng h×nh (tranh ¶nh), phiÕu häc tËp. Bµi 9 TiÕt 11,12 BiÖn ph¸p c¶i t¹o vµ sö dông ®Êt x¸m b¹c mµu, ®Êt xãi mßn m¹nh tr¬ sái ®¸. I. Môc tiªu bµi häc: 1. VÒ kiÕn thøc: - Häc sinh tr×nh bµy ®­îc nguyªn nh©n h×nh thµnh, tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña ®Êt x¸m b¹c mµu, tõ ®ã ®­a ra c¸c biÖn ph¸p c¶i t¹o vµ h­íng sö dông. - Häc sinh tr×nh bµy ®­îc nguyªn nh©n h×nh thµnh, tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña ®Êt xãi mßn m¹nh tr¬ sái ®¸, tõ ®ã ®­a ra c¸c biÖn ph¸p c¶i t¹o vµ h­íng sö dông. - Tõ ®Æc ®iÓm cña mçi lo¹i ®Êt häc sinh ph¶i ®­a ra ®­îc biÖn ph¸p c¶i t¹o vµ ph©n tÝch ®­îc t¸c dông cña tõng biÖn ph¸p c¶i t¹o ®èi víi lo¹i ®Êt ®ã. 2. VÒ kÜ n¨ng: - RÌn cho häc sinh kÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp - H×nh thµnh ë häc sinh ý thøc b¶o vÖ vµ sö dông tµi nguyªn m«i tr­êng ®Êt. - Häc sinh biÕt øng dông kiÕn thøc ®· häc vµo viÖc c¶i t¹o vµ sö dông ®Êt ë gia ®×nh, dÞa ph­¬ng II. Träng t©m: - TiÕt11: PhÇn I.C¶i t¹o vµ sö dông ®Êt x¸m b¹c mµu( BiÖn ph¸p c¶i t¹o vµ h­íng sö dông ). - TiÕt 12: : PhÇn II. C¶i t¹o vµ sö dông ®Êt xãi mßn m¹nh tr¬ sái ®¸ (BiÖn ph¸p c¶i t¹o vµ h­íng sö dông) III. Ph­¬ng tiÖn d¹y - häc: - Tranh ¶nh hoÆc phim ¶nh minh ho¹ vÒ toµn c¶nh hai lo¹i ®Êt - PhiÕu häc tËp. IV. Ph­¬ng ph¸p: - Trùc quan - Sö dông SGK + PhiÕu häc tËp. Trường THPT Ba Vì 8 Đỗ Thị Hải Vân
9. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 - VÊn ®¸p t¸i hiÖn , vÊn ®¸p t×m tßi. V. TiÕn tr×nh d¹y - häc: 1.æn ®Þnh líp 2. KiÓm tra bµi cò : kh«ng 3. Bµi míi: Ph­¬ng ph¸p d¹y - häc Néi dung d¹y - häc - GV : Cho hoc sinh xem toµn I. C¶i t¹o vµ sö dông ®Êt x¸m b¹c mµu;. c¶nh ®Êt x¸m b¹c mµu - H : Häc sinh nghiªn cøu sgk 1. Nguyªn nh©n h×nh thµnh. cho biÕt nguyªn nh©n h×nh thµnh - Do ®Þa h×nh dèc tho¶i. ®Êt x¸m b¹c mµu? - Do tËp qu¸n canh t¸c l¹c hËu. HS : cho vd lµm râ? - GV: bæ sung - H: Tõ nguyªn nh©n h×nh thµnh chØ ra tÝnh chÊt cña ®Êt x¸m b¹c 2. TÝnh chÊt cña ®Êt x¸m b¹c mµu. mµu? - TÇng ®Êt mÆt máng, thµnh phÇn c¬ giíi nhÑ - Gv: bæ sung (c¸t nhiÒu, sÐt vµ keo Ýt). - H: Theo em cã thÓ lµm thay ®æi - §Êt chua, nghÌo chÊt dinh d­ìng, nghÌo c¸c tÝnh chÊt xÊu trªn kh«ng? mïn. - GV: Sgk phÇn.I.3 ®· ®­a ra 1 sè - Vi sinh vËt Ýt, ho¹t ®éng kÐm. biÖn ph¸p c¶i t¹o ®Êt x¸m b¹c 3. BiÖn ph¸p c¶i t¹o vµ h­íng sö dông. mµu, häc sinh th¶o luËn theo *BiÖn ph¸p c¶i t¹o: nhãm, t×m ra t¸c dông cña tõng BiÖn ph¸p T¸c dông biÖn ph¸p vµ hoµn thµnh phiÕu -X©y dùng bê vïng - H¹n chÕ röa tr«i, häc tËp trong 10 phót. bê thöa, hÖ thèng ®¶m b¶o t­íi tiªu m­¬ng m¸ng hîp lÝ - Cµy s©u dÇn, bãn - Lµm t¨ng ®é dµy t¨ng ph©n h÷u c¬, tÇng ®Êt mÆt, bæ bãn ph©n hãa häc sung chÊt dinh Trường THPT Ba Vì 9 Đỗ Thị Hải Vân
10. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 hîp lÝ d­ìng, lµm t¨ng ®é + HÕt 10 phót gi¸o viªn thu phiÕu t¬i xèp,t¨ng l­îng cña c¸c nhãm, lÊy ngÉu nhiªn 1 mïn, h¹t keo, h¹t phiÕu c«ng bè kÕt qu¶ tr­íc líp. sÐt cho ®Êt. + §¹i diÖn c¸c nhãm cho ý kiÕn -Bãn v«i cho ®Êt - Gi¶m ®é chua cho bæ sung. ®Êt +GV : Thèng nhÊt néi dung - Lu©n canh c©y - Bæ sung dinh trång (lu©n canh víi d­ìng ( ®¹m) cho c©y hä ®Ëu) ®Êt. *H­íng sö dông: - H: §Êt x¸m b¹c mµu sau khi c¶i §Êt x¸m b¹c mµu thÝch hîp víi c©y trång c¹n t¹o sÏ ®­îc sö dông nh­ thÕ nµo? nh­: ®ç, l¹c, khoai lang, s¾n, ng« V× sao? II. C¶i t¹o vµ sö dông ®Êt xãi mßn m¹nh tr¬ sái ®¸: - GV: cho häc sinh xem toµn c¶nh 1. Nguyªn nh©n g©y xãi mßn ®Êt. ®Êt xãi mßn m¹nh tr¬ sái ®¸. - Do l­îng m­a lín lµm ph¸ vì kÕt cÊu vµ bµo - GV: häc sinh nghiªn cøu sgk vµ mßn ®Êt. cho biÕt nguyªn nh©n lµm ®Êt bÞ - Do ®Þa h×nh dèc: dèc lín vµ dèc dµi. xãi mßn? 2. TÝnh chÊt cña ®Êt xãi mßn m¹nh tr¬ sái ®¸. - H :Tõ nguyªn nh©n h×nh thµnh - PhÉu diÖn kh«ng hoµn chØnh h·y cho biÕt ®Êt nµy cã nh÷ng - C¸t, sái nhiÒu. tÝnh chÊt g×? - §Êt chua, nghÌo mïn, nghÌo dinh d­ìng. - GV : lµm râ - Vi sinh vËt Ýt, ho¹t ®éng yÕu. - H : CÇn ph¶i thay ®æi nh÷ng tÝnh chÊt nµo trªn ®©y ? 3. C¶i t¹o vµ sö dông ®Êt xãi mßn m¹nh tr¬ - GV : Sgk ®· ®­a ra mét sè biÖn sái ®¸. ph¸p c¶i t¹o ®Êt nµy, häc sinh *BiÖn ph¸p c¶i t¹o: th¶o luËn theo nhãm vµ t×m ra t¸c dông cña tõng biÖn ph¸p ®iÒn vµo Trường THPT Ba Vì 10 Đỗ Thị Hải Vân
11. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 phiÕu häc tËp trong vßng 12 phót. BiÖn ph¸p T¸c dông + HÕt 12 phót gi¸o viªn thu phiÕu - Lµm ruéng bËc - Ng¨n chÆn xãi cña c¸c nhãm, lÊy ngÉu nhiªn 1 thang mßn, röa tr«i phiÕu c«ng bè kÕt qu¶ tr­íc líp. -ThÒm c©y ¨n qu¶ - Ng¨n chÆn xãi + §¹i diÖn c¸c nhãm cho ý kiÕn mßn, röa tr«i, che bæ sung. phñ, gi÷ ®é Èm cho + GV : Thèng nhÊt néi dung ®Êt, bæ sung chÊt dinh d­ìng - Canh t¸c theo - Ng¨n chÆn xãi mßn ®­êng ®ång møc - Bãn ph©n h÷u c¬ -Bæ sung dinh kÕt hîp víi ph©n d­ìng, t¨ng tÝnh kho¸ng thÊm n­íc cña ®Êt. - Bãn v«i - Gi¶m ®é chua - Lu©n canh, xen - Che phñ ®Êt, bæ canh gèi vô c©y sung chÊt dinh trång d­ìng -Trång c©y thµnh - Ng¨n chÆn xãi mßn - H : Nh÷ng biÖn ph¸p nµo cã t¸c b¨ng dông: - Canh t¸c n«ng, l©m - Che phñ, gi÷ Èm + H¹n chÕ xãi mßn? kÕt hîp ®Êt + C¶i t¹o ®Êt? - Trång c©y ë rõng ®Çu nguån - B¶o vÖ ®Êt * H­íng sö dông: - H: §Êt nµy sau khi c¶i t¹o ®­îc - Trång c©y l©m nghiÖp. sö dông nh­ thÕ nµo? V× sao? - Trång c©y n«ng – l©m kÕt hîp. VI. Cñng cè, dÆn dß: . - Cñng cè biÖn ph¸p c¶i t¹o 2 lo¹i ®Êt b»ng trß ch¬i: sö dông s¬ ®å c©m. - Häc sinh chuÈn bÞ tr­íc bµi 12: t×m hiÓu vÒ mét sè lo¹i ph©n bãn th­êng ®­îc sö dông ë ®Þa ph­¬ng Trường THPT Ba Vì 11 Đỗ Thị Hải Vân
12. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 Phô lôc: MÉu phiÕu häc tËp PhiÕu häc tËp sè 1 Hä vµ tªn Líp C©u hái: BiÖn ph¸p vµ t¸c dông cña tõng biÖn ph¸p trong c¶i t¹o ®Êt x¸m b¹c mµu? BiÖn ph¸p T¸c dông PhiÕu häc tËp sè 2 Hä vµ tªn Líp C©u hái: BiÖn ph¸p vµ t¸c dông cña tõng biÖn ph¸p trong c¶i t¹o ®Êt xãi mßn m¹nh tr¬ sái ®¸? BiÖn ph¸p T¸c dông Trường THPT Ba Vì 12 Đỗ Thị Hải Vân
13. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 Ch­¬ng 3 KÕt qu¶ thùc hiÖn (cã so s¸nh ®èi chøng) I. Sau khi häc sinh ®­îc häc xong tiÕt 11: §Ó kiÓm tra nhËn thøc cña häc sinh sau khi häc xong kiÕn thøc tiÕt 11 víi néi dung phÇn I. C¶i t¹o vµ sö dông ®Êt x¸m b¹c mµu , t«i ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t th«ng qua h×nh thøc kiÓm tra bµi cò( b»ng kiÓm tra miÖng) nh­ sau: - Líp 10A1, 10A2, 10A3, 10A13: kiÓm tra mçi líp 3 häc sinh. KÕt qu¶ lµ c¸c häc sinh ®­îc kiÓm tra ®Òu n¾m râ b¶n chÊt c©u hái vµ tr¶ lêi chÝnh x¸c c©u hái gi¸o viªn ®­a ra. - Líp 10A4, 10A5: kiÓm tra mçi líp 3 häc sinh, nh­ng kÕt qu¶ lµ chØ cã 3 trong 6 häc sinh ®ã tr¶ lêi ®­îc c©u hái gi¸o viªn ®­a ra, cßn 3 häc sinh ch­a tr¶ lêi chÝnh x¸c c©u hái. Kªt qu¶ nµy tuy ch­a ph¶n ¸nh chÝnh x¸c ®­îc hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông ®å dïng trùc quan vµ phiÕu häc tËp trong mét tiÕt häc, tuy nhiªn còng cho ng­êi gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y nh÷ng gîi ý tiÕp theo. ë tiÕt 12 víi kÕt cÊu néi dung d¹y häc t­¬ng tù nh­ ë tiÕt 11, t«i tiÕp tôc sö dông h×nh ¶nh trùc quan vµ mÉu phiÕu häc tËp nh­ mÉu ®· sö dông ë tiÕt 11 cho phÇn häc II. BiÖn ph¸p c¶i t¹o vµ sö dông ®Êt xãi mßn m¹nh tr¬ sái ®¸ II. Sau khi häc sinh ®­îc häc xong tiÕt 12: KiÓm tra nhËn thøc cña häc sinh b»ng bµi kiÓm tra 15 phót. KÕt qu¶ kiÓm tra cña c¸c líp thùc nghiÖm ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng 1 vµ c¸c líp ®èi chøng ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng 2 nh­ sau: 1.C¸c líp thùc nghiÖm lµ c¸c líp cã sö dông b¨ng h×nh, phiÕu häc tËp trong qu¸ tr×nh day häc, bao gåm líp 10A1, 10A2, 10A3, 10A13. KÕt qu¶ kiÓm tra ë b¶ng 1 cho thÊy: tØ lÖ häc sinh ®¹t ®iÓm giái ë c¸c líp thùc nghiÖm ®Òu trªn 20%( trung b×nh c¸c líp lµ 21,4%). TØ lÖ häc sinh ®¹t ®iÓm kh¸ ë c¸c líp ®Òu trªn 40%( trung b×nh lµ 48%). Cßn tØ lÖ häc sinh ®¹t ®iÓm trung b×nhë c¸c líp dao ®éng kho¶ng tõ 25%- 35% ( trung b×nh c¸c líp lµ 30,1%).Trong khi ®ã tØ lÖ häc sinh ®¹t ®iÓm yÕu kÐm trung b×nh ë c¸c líp lµ 0,5. Trường THPT Ba Vì 13 Đỗ Thị Hải Vân
14. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 Giái Kh¸ Trung b×nh YÕu - KÐm Sè Sè Sè Sè Líp SÜ sè l­îng % l­îng % l­îng % l­în % g 10A1 49 12 24,4 24 48,9 13 26,7 0 0 10A2 45 09 20,0 22 48,8 14 31,2 0 0 10A3 48 10 20,8 21 43,7 17 35,5 0 0 10A13 35 07 20,1 18 51,4 9 25,7 01 2,8 Tæng 177 38 21,4 85 48,0 53 30,1 01 0,5 B¶ng1: KÕt qu¶ kiÓm tra nhËn thøc cña häc sinh ë c¸c líp thùc nghiÖm 2. C¸c líp ®èi chøng lµ c¸c líp kh«ng sö dông b¨ng h×nh, phiÕu häc tËp trong qu¸ tr×nh d¹y häc , bao gåm c¸c líp 10A4, 10A5. KÕt qu¶ kiÓm tra thÓ hiÖn ë b¶ng 2 cho thÊy: c¸c líp ®èi chøng ®Òu cã tØ lÖ häc sinh ®¹t ®iÓm giái d­íi 10%( trung b×nh lµ 8,2%); tØ lÖ häc sinh ®¹t ®iÓm kh¸ ë líp 10A4 lµ 38,0% , ë líp 10A5 lµ 30,2% (trung b×nh lµ 34,1%); ®iÓm trung b×nh tØ lÖ b×nh qu©n lµ 49,7%( líp 10A4 lµ 45,4% , ë líp 10A5 lµ 51,6%) ; cßn tØ lÖ b×nh qu©n cña ®iÓm yÕu - kÐm lªn ®Õn 8,2%. Giái Kh¸ Trung b×nh YÕu - KÐm Sè Sè Sè Sè Líp SÜ sè l­îng % l­îng % l­îng % l­în % g 10A4 42 04 9,5 16 38,0 19 45,4 03 7.1 10A5 43 03 6,9 13 30,2 23 53,6 04 9,3 Tæng 85 07 8,2 29 34,1 42 49,7 07 8,2 B¶ng 2: KÕt qu¶ kiÓm tra nhËn thøc cña häc sinh ë c¸c líp ®èi chøng Trường THPT Ba Vì 14 Đỗ Thị Hải Vân
15. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 3. So s¸nh kÕt qu¶ trung b×nh cña nhãm líp thùc nghiÖm vµ nhãm líp ®èi chøng( b¶ng 3) TØ lÖ trung b×nh Giái Kh¸ Trung b×nh YÕu - kÐm Nhãm líp Thùc nghiÖm 21,4 48,0 30,1 0,5 §èi chøng 8,2 34,1 49,7 8,2 B¶ng 3: KÕt qu¶ trung b×nh vÒ nhËn thøc cña c¸c líp thùc nghiÖm vµ c¸c líp ®èi chøng. Sè liÖu so s¸nh ë b¶ng 3 cho thÊy cã sù kh¸c biÖt lín gi÷a tØ lÖ häc sinh ®¹t ®iÓm giái vµ tØ lÖ häc sinh ®¹t diÓm yÕu kÐm ë nhãm líp thùc nghiÖm vµ nhãm líp ®èi chøng. Nhãm líp thùc nghiÖm tØ lÖ ®iÓm giái cã ®­îc lªn tíi 21,4%, cßn nhãm líp ®èi chøng lµ 8,2%. Trong khi ®ã tØ lÖ ®iÓm yÕu kÐm ë c¸c líp thùc nghiÖm chØ lµ 0,5%; cßn ë c¸c líp ®èi chøng lµ 8,2%.T­¬ng tù nh­ vËy tØ lÖ chung ®iÓm kh¸ ë nhãm líp thùc nghiÖm lµ 48,0% cßn ë nhãm líp ®èi chøng cã gi¶m h¬n lµ 34,1%; tØ lÖ chung ®iÓm trung b×nh ë nhãm líp thùc nghiÖm lµ 30,1% cßn ë nhãm líp ®èi chøng cã t¨ng h¬n lµ 49,7%. Nh­ vËy qua sù so s¸nh ë phÇn trªn cã thÓ nãi kÕt qu¶ nhËn thøc cña häc sinh ë c¸c líp cã ®­îc thiÕt kÕ vµ sö dông b¨ng h×nh, phiÕu häc tËp trong qu¸ tr×nh d¹y häc cã sù kh¸c biÖt lín so vãi c¸c líp kh«ng ®­îc thiÕt kÕ vµ sö dông phiÕu häc tËp trong qu¸ tr×nh d¹y häc. §iiÒu nµy thªo ®¸nh gi¸ cña c¸ nh©n t«i lµ phï hîp vãi logÝc nhËn thøc. Trường THPT Ba Vì 15 Đỗ Thị Hải Vân
16. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 PhÇn III: KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ 1- KÕt luËn. - Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ thùc hiÖn ®Ò tµi còng nh­ qua qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y nhiÒu n¨m t«i nhËn thÊy viÖc th­êng xuyªn sö dông ®å dïng trùc quan, phiÕu häc tËp ®· gióp c¸c em häc sinh cã høng thó nhiÒu h¬n víi m«n häc, chÞu khã t×m tßi, trao ®æi víi nhãm häc sinh, chñ ®éng h¬n khi ®­a ra ý kiÕn cña m×nh vÒ vÊn ®Ò mµ thÇy c« ®· nªu ra. V× vËy c¸c em cã phÇn say mª h¬n víi m«n häc, n¾m b¾t kiÕn thøc m«n häc dÔ dµng h¬n. - Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng viÖc sö dông b¨ng h×nh, tranh ¶nh ( ®å dïng trùc quan ), phiÕu häc tËp trong d¹y häc m«n C«ng nghÖ líp 10 cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh. Tr­íc hÕt nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn nhËn thøc cña häc sinh, sau ®ã nã ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng cña c¸c lÇn kiÓm tra. C¸c ph­¬ng ph¸p ®ã cã nhiÒu ­u ®iÓm nh­ng ch­a ph¶i ®· lµ tèi ­u víi mäi bµi gi¶ng, v× vËy trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y cÇn kÕt hîp víi c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c ®Ó hiÖu qu¶ sö dông ph­¬ng ph¸p còng nh­ chÊt l­îng giê d¹y häc ®¹t ®­îc lµ tèt nhÊt. - Trong d¹y häc m«n c«ng nghÖ 10 rÊt cã ®iÒu kiÖn ®Ó sö dông b¨ng h×nh, tranh ¶nh, phiÕu häc tËp v× phÇn lín c¸c kiÕn thøc c«ng nghÖ ®Òu cã liªn quan chÆt chÏ víi thùc tiÔn s¶n xuÊt. V× vËy nÕu b¨ng h×nh, tranh ¶nh, phiÕu häc tËp ®­îc x©y dùng thµnh ng©n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc. - ViÖc sö dông b¨ng h×nh, tranh ¶nh, phiÕu häc tËp trong d¹y häc m«n C«ng nghÖ10 võa cã t¸c dông ph¸t huy tÝnh t­ duy tÝch cùc cña häc sinh, võa ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n vµ c¸ch sö dông ph­¬ng ph¸p d¹y häc sao cho phï hîp víi tõng ®èi t­îng d¹y häc, tõng bµi gi¶ng. - HiÖn nay, viÖc c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p d¹y häc nãi chung cho phï hîp víi xu thÕ nhËn thøc cña häc sinh còng nh­ yªu cÇu n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc Trường THPT Ba Vì 16 Đỗ Thị Hải Vân
17. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 cña x· héi lµ tÊt yÕu. V× vËy viÖc sö dông ®å dïng trùc quan , phiÕu häc tËp hay ph­¬ng ph¸p nµo kh¸c ®Ó tÝch cùc hãa ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh ®Òu cÇn ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn, liªn tôc. 2- §Ò nghÞ. - C¸c gi¸o viªn gi¶ng d¹y m«n C«ng nghÖ líp 10 ë c¸c tr­êng THPT nªn cïng nhau x©y dùng ng©n hµng b¨ng h×nh, tranh ¶nh, phiÕu häc tËp thËt ®Çy ®ñ, phong phó ®Ó cã thÓ thùc hiÖn xuyªn suèt c¸c bµi trong ch­¬ng tr×nh C«ng nghÖ 10. - C¸c tæ – nhãm chuyªn m«n nªn cã nh÷ng biÖn ph¸p, h×nh thøc khuyÕn khÝch ®Ó ®éng viªn gi¸o viªn tÝch cùc ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc theo h­íng tÝch cùc hãa ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh ®Ó giê d¹y häc m«n C«ng nghÖ cã thªm hiÖu qu¶ còng nh­ bít ®i phÇn kh« khan, buån tÎ mµ x­a nay c¸c em vÉn nghÜ. - VÒ phÝa nhµ tr­êng nªn t¨ng c­êng c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc, c¬ së vËt chÊt phôc vô cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y vµ häc tËp ®Ó gi¸o viªn cã ®iÒu kiÖn h¬n khi muèn sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn th­êng xuyªn. §Ò tµi nµy ®­îc nghiiªn cøu trong thßi gian ch­a dµi, víi sè líp häc sinh cßn Ýt vµ ®©y chØ lµ s¸ng kiÕn kinh nghiÖm cña c¸ nh©n t«i nªn sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy t«i rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c ®ång nghiÖp ®Ó ®Ò tµi ®­îc hoµn thiÖn h¬n. XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG Hà Nội, ngày 13 tháng 05 năm 2012 ĐƠN VỊ Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Tác giả §ç ThÞ H¶i V©n Trường THPT Ba Vì 17 Đỗ Thị Hải Vân
18. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 Tµi liÖu tham kh¶o 1- Gi¸o tr×nh ph­¬ng ph¸p d¹y häc KÜ thuËt n«ng nghiÖp ë tr­êng THCS NguyÔn §øc Thµnh ( Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc, 2000) 2- SGK C«ng nghÖ líp 10- Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc, 2006. ( NguyÔn V¨n Kh«i - chñ biªn) 3- SGV c«ng nghÖ líp 10- Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc ( NguyÔn V¨n Kh«i - chñ biªn) 4- Tµi liÖu båi d­ìng gi¸o viªn m«n C«ng nghÖ líp 10 Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc, 2006. ( NguyÔn V¨n Kh«i - chñ biªn) Trường THPT Ba Vì 18 Đỗ Thị Hải Vân
19. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 Môc lôc Néi dung Trang S¬ yÕu lý lÞch 01 02 PhÇn I: §Æt vÊn ®Ò: - Lý do chän tµi. 03 - Môc ®Ých nghiªn cøu. - §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu. - NhiÖm vô nghiªn cøu. - Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 04 05 06 PhÇn II: Néi dung vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu: Ch­¬ng 1: C¬ së lý luËn: 07 - Ph­¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc - §Æc tr­ng cña ph­¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc - Sö dông b¨ng h×nh, tranh ¶nh, phiÕu häc tËp trong d¹y häc. 08 Ch­¬ng 2: ThiÕt kÕ bµi häc sö dông b¨ng h×nh, tranh ¶nh, 09 phiÕu häc tËp 10 11 12 Ch­¬ng 3: KÕt qu¶ thùc hiÖn. 13 14 PhÇn III: KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ 16 Trường THPT Ba Vì 19 Đỗ Thị Hải Vân
20. Sáng kiến kinh nghiệm Môn Công Nghệ 10 ý kiÕn nhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ xÕp lo¹i cña héi ®ång khoa häc c¬ së Ngµy th¸ng n¨m 2012 Chñ tÞch héi ®ång ( ký tªn, ®ãng dÊu) ®¸nh gi¸ xÕp lo¹i cña héi ®ång khoa häc ngµnh gi¸o dôc tp Ngµy th¸ng n¨m 2012 Chñ tÞch héi ®ång ( ký tªn, ®ãng dÊu) . Trường THPT Ba Vì 20 Đỗ Thị Hải Vân