Sáng kiến kinh nghiệm Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá

1. “ Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá”. I. THỰC TRẠNG ĐỀ TÀI Trong thời điểm hiện nay đối với học sinh ở địa bàn thị trấn hầu như các em đa số là con gia đình công nhân viên chức và người lao động. Cha mẹ các em chỉ đưa các em tới các lớp học, chưa có điều kiện, quan tâm đưa các em tới sân chơi thể thao ở các trung tâm, không được tập luyện thể dục thể thao hằng ngày, không thể hiện được năng khiếu của mình như: môn bóng đá. Trong trường học hầu như không có thời gian nhiều để các em tập luyện chỉ tận dụng những khoảng thời gian đầu giờ học, giờ ra chơi để tự vui chơi với nhau mang tính tự phát không có bài bản, không đúng luật Sau thời gian giảng dạy và tiếp xúc với học sinh tôi thấy đa số, các em rất thích đá bóng, các em thường chơi đá bóng vào những giờ chơi, đa số các em đá theo cách đá của mình, chưa nắm được kĩ thuật chơi bóng và luật môn bóng đá. Ngay khi đó tôi đã phối hợp với trung tâm văn hóa huyện và ban giám hiệu nhà trường thành lập ngay câu lạc bộ nhóm chuyên bóng đá trong trường học. Tôi đã khảo sát, kiểm tra tuyển chọn những học sinh có năng khiếu vào câu lạc bộ ở 3 khối của trường khối 3,4,5 và kết quả khảo sát các em hầu như không thực hiện được hết yêu cầu của bài kiểm tra trên. Trước thực trạng trên, với nhiệm vụ được nhà trường phân công trong năm học 2017 – 2018 tôi quyết định đề tài “Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá” để các em đạt được hiệu quả tốt hơn. II. NỘI DUNG CẦN GIẢI QUYẾT Từ thực tế của trường tôi thấy mình cần trang bị giúp cho các em một số kinh nghiệm về bài tập bóng đá cơ bản để cho các em phát triển năng khiếu của mình. Tạo cho các em có niềm say mê, hứng thú trong khi thực hiện, nắm vững nội dung, thực hiện các động tác một cách hoàn hảo. Bằng khả năng và lòng nhiệt huyết của mình tôi đã áp dụng một số bài tập để giúp học sinh phát triển năng khiếu đá bóng của mình như: Giáo viên thực hiện: Mai Đức Thành Luân Trang 1
2. “ Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá”. - Đầu tiên giúp các em nắm một số Luật cơ bản về môn bóng đá mini ở Tiểu học. - Bài tập chuyền bóng và khống chế bóng. - Bài tập dẫn bóng. - Bài tập sút bóng (lòng bàn chân, mu chính diện ). - Bài tập đánh đầu. - Bài tập bổ trợ. - Bài tập phòng ngự. - Bài tập thủ môn. III. BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT Đối với nhóm chuyên mới tham gia tập luyện chưa nắm vững kĩ thuật bóng đá và trình độ kĩ năng năng khiếu của các em khác nhau, việc lựa chọn bài tập phù hợp với từng đối tượng, lứa tuổi và khả năng tiếp thu của học sinh rất quan trọng. Trong tập luyện có rất nhiều bài tập giáo viên phải lựa chọn bài tập phù hợp nhưng quan trọng trong tập luyện giáo viên phải truyền thụ cho học sinh bằng cả cái “ Tâm” và “ Lòng nhiệt huyết” người thầy để sao cho học sinh tiếp thu có hiệu quả nhất. Sau đây tôi xin trình bày “Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá”. 1. Luật cơ bản về môn bóng đá mini ở tiểu học: - Đầu tiên học sinh phải biết kích thước của sân chiều dọc tối đa 42m và tối thiểu 25m, chiều ngang tối đa 25m và tối thiểu 15m. Trong mọi trường hợp chiều dọc sân phải lớn hơn chiều ngang sân. Nắm được điều này để học sinh không ngở ngàn khi vào sân thi đấu, biết phân phối sức di chuyển trên sân. - Học sinh phải biết được điểm đá phạt thứ nhất, điểm đá phạt thứ hai nằm ở đâu. - Học sinh cần biết được vị trí thay người khi thi đấu trên sân: Trên đường biên dọc phía đặt ghế ngồi của cầu thủ dự bị, mỗi đội bóng có khu vực thay đổi cầu thủ dự bị của đội mình. Khu vực này nằm trên đường biên dọc có độ dài 5m, cách đường giới hạn nửa sân 5m, được xác định bởi 2 đoạn thẳng vuông góc với đường Giáo viên thực hiện: Mai Đức Thành Luân Trang 2
3. “ Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá”. biên dọc và có độ dài 80cm (40cm ở phía trong và 40cm ở phía ngoài sân). Khi thay người, các cầu thủ phải ra, vào trong khu vực thay người của đội mình. Ghi chú: Trong giờ nghỉ giữa 2 hiệp, khu vực thay người của 2 đội sẽ hoán đổi để việc thay người của đội bóng được thuận lợi. Nắm được điều này giúp học sinh biết được vị trí thay người trong thi đấu để tránh mắc lỗi kỹ thuật. - Học sinh cần phải nắm được mỗi trận đấu phải có hai đội, mỗi đội có tối đa là 5 cầu thủ, trong đó có một thủ môn. Một trận đấu gồm 2 hiệp, mỗi hiệp 20 phút. Thời gian nghỉ giữa 2 hiệp không quá 15 phút. - Những quả đá phạt đường biên dọc: Bóng được đặt tại trên đường biên dọc tại nơi mà cầu thủ đối phương đá vượt ra khỏi đường biên dọc đó. Chú ý nếu đá thẳng vào cầu môn mà không chạm vào bất cứ cầu thủ nào thì không được tính là ghi bàn thắng. Thời gian đá phạt không quá 6 giây từ khi đặt bóng. - Thủ môn được quyền đá bóng lên sân trong khung phạt đền khi bắt được bóng cầu thủ đối phương đá vào. Khi bóng đi hết đường biên ngang chỉ được quyền ném bóng lên. Những quả đá phạt góc: Được quyền đá quả phạt góc là trước khi bóng đi hết đường biên ngang chạm vào người bất cứ cầu thủ nào của đối phương. Đây là một số luật cơ bản mà học sinh thường lúng túng khi tham gia trận đấu. 2. Bài tập chuyền bóng, khống chế bóng: - Thứ 1: Hai người đứng đối mặt, khoảng cách từ 5 rồi đến 10m, người cầm bóng chuyền đệm bóng qua cho người kia, người kia hãm bóng bằng lòng trong của bàn chân, giữ bóng cố định rồi tiếp tục chuyền ngược lại. Bài tập này giúp học sinh nâng cao khả năng khống chế bóng khi đồng đội chuyền bóng cho mình. Giáo viên thực hiện: Mai Đức Thành Luân Trang 3
4. “ Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá”. - Thứ 2: Hai người đứng đối diện, một người cầm bóng dùng tay ném quả bóng đạp đất dội lên người kia dùng ngực hứng lấy quả bóng nảy quả bóng ra trước rồi dùng chân khống chế quả bóng. Thường trong thi đấu các em thường gặp bóng bổng chuyền tới mình thì hay lung túng, khống chế bóng rất lập bập, thậm chí có em thường né bóng không dám khống chế bóng. Bài tập này giúp cho các em mạnh dạng hơn khi gặp những tình huống bóng bổng. Các bài tập hảm bóng này rất quan trọng trong thi đấu, có khống chế bóng tốt mới tổ chức được cuộc tấn công tốt cũng như trong phòng ngự. Đồng thời giúp học sinh hoàn thiện kĩ năng khống chế bóng của mình. 3. Bài tập dẫn bóng: - Đầu tiên tập học sinh dẫn bóng theo đường thẳng một cách tự do, không có vật cản hoặc đối phương truy cản. Giáo viên cho 1 nhóm 3 học sinh, hai học sinh đứng đối diện với 1 học sinh ở trên cách khoảng 10m, em đứng đầu sẽ sử dụng má trong, má ngoài, mu trong, mu chính diện, mu ngoài dẫn bóng từ chậm tới nhanh, dần dần thành thói quen không cần nhìn và luôn luôn sẵn sàng chuyền hay sút. Dẫn bóng có động tác giả, dẫn chân này đổi chân khác, giả đi hướng này chuyền đi hướng khác, giả vờ đá nhưng không đá tiếp tục dẫn, thay đổi nhịp độ chậm, nhanh. Khi đến giữa đoạn đường thẳng thì dùng lòng trong bàn chân đệm cho bạn đứng trên rồi chạy đến vị trí của bạn đó đứng, khi chuyền bóng tới, bạn đứng trên sẽ dùng lòng trong bàn chân bắt bóng lại và dẫn ngược về chuyền cho bạn thứ 2 đứng dưới và chạy về xếp vào vị trí của bạn thứ 2 đó, cứ tiếp tục như vậy đến khi giáo viên cho dừng lại. Bài tập này giúp học sinh giải quyết được vấn đề cầm bóng và dẫn bóng trong thi đấu. - Bài tập dẫn bóng qua các cọc: Giáo viên cho học sinh xếp thành 1 hàng dọc, phía trước sắp những mắc cơ thấp cách khoảng 1m với nhau. Cho học sinh dẫn bóng luồng qua các cọc, học sinh sử dụng má trong, má ngoài khống chế để dẫn bóng qua. Bài tập này giúp các em hoàn thiện việc khống chế bóng và dẫn bóng bằng má ngoài, má trong của bàn chân. Giáo viên thực hiện: Mai Đức Thành Luân Trang 4
5. “ Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá”. - Dẫn bóng lách qua các cọc chuyền cho đồng đội sút bóng vào cầu môn: Từ bài tập dẫn bóng qua cọc giáo viên kết hợp cho học sinh dẫn qua cọc và tạt bóng ngang qua cho đồng đội sút bóng vào khung thành. Giáo viên cho học sinh xếp thành một hàng dọc hơi lệch qua cánh biên phải và một hàng dọc lệch qua cánh biên trái. Bên cánh biên phải dẫn bóng qua các cọc, khi dẫn đến hết cọc thì tạt ngang qua biên trái cho đồng đội dứt điểm. Bên biên trái sẽ di chuyển song song với bạn bên biên phải đợi bạn tạt bóng ngang qua thì chạy vô giữa sân gần vòng 6m dứt điểm. Sau đó sẽ cho hai hàng đổi bên. Bài tập này giúp học sinh hoàn thiện dẫn bóng và sút bóng. - Dẫn bóng kết hợp động tác giả người: Giáo viên cho học sinh tập hợp một hàng dọc ở vòng tròn giữa sân, giáo viên chọn một học sinh làm một hậu vệ phòng thủ và một học sinh làm thủ môn. Học sinh ở giữa sân sẽ cầm bóng dẫn bóng hướng tới hậu vệ sử dụng kỹ thuật qua người để qua người cầu thủ đối phương, khi qua được đối phương thì học sinh sẽ khống chế bóng dứt điểm vào khung thành có thủ môn đứng, còn nếu không qua được hậu vệ thì trả bóng về cho bạn tiếp theo lên dẫn bóng. Bài tập này giúp cho học sinh mạnh dạn khi cầm bóng qua người đối thủ. Giáo viên thực hiện: Mai Đức Thành Luân Trang 5
6. “ Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá”. 4. Bài tập sút bóng: - Cấu trúc tổng thể của động tác đá bóng bao gồm 5 nguyên tắc cơ bản sau: + Chạy đà: Chạy theo cách tăng dần đều và bước cuối dài. + Đặt chân trụ: Khớp gối hơi khuỵu mũi chân hướng về mục tiêu. +Vung chân lăng: Được vung từ sau ra trước với biên độ rộng và tốc độ nhanh nhất. + Điểm tiếp xúc: Cứng cổ chân khi chân tiếp xúc với bóng và điểm tiếp xúc phải vào tâm bóng. +Kết thúc: Cơ thể giữ thăng bằng và di chuyển về phía trước theo đà của chân lăng. - Đá bóng bằng má trong lòng bàn chân: Đây là kĩ thuật được sử dụng nhiều nhất trong bóng đá. Do diện tích tiếp xúc giữa má trong lòng bàn chân và bóng khá lớn, cho nên đá bóng bằng kĩ thuật này sẽ có tính ổn định và độ chuẩn xác cao. Cách thực hiện động tác theo 5 bước như trên. - Đá bóng bằng mu bàn chân: Kĩ thuật này này thường được sử dụng để chuyền bóng ở cự ly ngắn và trung bình. Bên cạnh đó cũng có thể làm cú sút dứt điểm. Cách thực hiện động tác gồm các bước cơ bản như trên nhưng ở đây chúng ta cần chú ý điểm quan trọng nhất là tiếp xúc bóng bằng mu chính diện bàn chân và điểm tiếp xúc với trái bóng là tâm trái bóng, khi đó lực bóng đi rất căng giúp chúng ta đạt hiệu quả của cú sút. Học sinh nắm vững kỹ thuật này sẽ giúp các em dứt điểm tốt trong thi đấu. Khi học sinh nắm tốt kỹ thuật này ta sẽ tăng độ khó sút bóng lên như sau: Tập đá các kiểu, đá bóng chết, bóng di động chậm (dần dần tăng độ khó, chân nghịch, gốc độ và sức nhanh). Kiểm tra đi, lại nhiều lần độ chính xác, nhất là diện tiếp xúc, đúng tâm quả bóng. Tiếp tục áp dụng đá đi các hướng, đá tạt ngang, đá thọt sâu, đá lui. Tập đá phạt đền, bài tập này giúp học sinh mạnh dạn khi sút bóng đối mặt thủ môn. Giáo viên thực hiện: Mai Đức Thành Luân Trang 6
7. “ Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá”. Tập đá phạt có hàng rào chắn, bài tập này giúp học sinh biết cách phối hợp với đồng đội tổ chức đá phạt. Tập sút bóng với cầu môn: Đây là kĩ thuật sử dụng nhiều trong bóng đá, cho nên đá bóng bằng kĩ thuật này sẽ có tính ổn định và độ chính xác cao. Bóng được tạt vào từ bên trái và bên phải, các em sử dụng sút bóng bằng má trong, má ngoài, mu chính diện sút bóng bay vào cầu môn. Hai người dẫn bóng chuyền cho nhau, đến gần khung thành chuyền chéo ngược lại, sút cầu môn. 5. Bài tập đánh đầu: - Tư thế chuẩn bị: Đứng chân trước – chân sau. Chân trước đặt nhẹ phía trước, chân sau khuỵu (chùng xuống) để hạ thấp trọng tâm. Ở tư thế chuẩn bị toàn cơ thể như hình cánh cung ngả về sau, nhằm chuẩn bị để cho động tác gập thân kéo dài được biên độ. Mắt mở, nhìn theo bóng bay đến. Hai tay dang tự nhiên để giữ thăng bằng. - Giai đoạn tiếp xúc bóng: Khi phán đoán đúng thời điểm đánh đầu, chân sau từ tư thế khuỵu gối bắt đầu đạp mạnh xuống đất đẩy thân về phía trước. Trọng tâm của cơ thể dồn từ chân sau sang chân trước. Thời điểm trán giữa tiếp xúc bóng chính là lúc thân người đã qua tư thế thẳng đứng và hơi đổ về phía trước. Trong quá trình đánh đầu, mắt luôn mở để quan sát bóng, đảm bảo chính xác của thời điểm và vị trí tiếp xúc bóng. Khi đã nắm tốt kỹ thuật đánh đầu này giáo viên có thể tập nâng cao độ khó lên như: Hai người đứng đối diện rồi dùng đầu chuyền bóng qua lại cho nhau, bài tập này giúp cho các em có cảm giác bóng khi đội đầu. Một người đứng sau lưng người kia dùng tay đập bóng xuống đất bóng bay lên đuổi theo đánh đầu. Giáo viên thực hiện: Mai Đức Thành Luân Trang 7
8. “ Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá”. 6. Bài tập phòng ngự: - Tập cản người che bóng là dùng thân người che đối phương ở sau lưng mình, không cho đối phương cướp được bóng. - Tập di chuyển lùi về hỗ trợ phòng ngự, di chuyển kiểu chân trước chân sau. Ở bài tập này giúp học sinh biết cách di chuyển, hỗ trợ khi đối phương tổ chức phản công. Biết che chắn bóng, hãm bóng trong chân đối phương, trong thi đấu các em không nắm được kỹ thuật này thì thường chạy theo sau lưng đối phương và đưa ra phương án cướp bóng gây phạm lỗi, chấn thương cho đội bạn. 7. Bài tập bổ trợ: - Bài tập dẫn bóng đổi vị trí cho nhau trong phạm vi hẹp: Năm người, mỗi người 1 bóng có tiếng còi dẫn bóng đổi chỗ cho nhau làm sao không cho đụng đồng đội của mình. - Bài tập dẫn bóng tự do: Một vòng tròn, mỗi người 1 bóng dẫn bóng di chuyển, nếu ai chạm người khác hoặc bóng lăn ra ngoài là bị loại. Những bài tập này giúp học sinh sử lý nhanh những tinh huống bất ngờ trong thi đấu. Ví dụ: Khi đang dẫn bóng với tốc độ nhanh thì bất ngờ bị đối phương bay vào sọt bóng thì học sinh có thể phản ứng nhanh ngoặc bóng qua hướng khác để tránh va chạm với đối phương. Giáo viên thực hiện: Mai Đức Thành Luân Trang 8
9. “ Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá”. 8. Bài tập thủ môn: - Bài tập quỳ gối bắt bóng sệch: Giáo viên đứng đệm bóng bằng lòng trong chân sao cho bóng đi sệch theo các hướng khác nhau, thủ môn xác định hướng đi của bóng và thực hiện kỹ thuật bắt bóng sệch (thủ môn ngồi sỏm, hạ gối phải chạm đất và túm gối phải xác vào chân trái, hai tay đồng thời đưa ra phía trước hứng lấy quả bóng đi tới. Khi hứng được bóng thì co tay lại ôm bóng vào ngực). - Bài tập bay người bắt bóng: cho thủ môn đứng chệch một góc khung thành có thể bên trái hay bên phải, giáo viên đứng sút bóng qua góc đối diện cho thủ môn thực hiện kỹ thuật bay người vồ lấy bóng. IV. KẾT QUẢ THỰC HIỆN. - Qua một thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm tới nay tôi đã huấn luyện đội bóng trường Tiểu học Huỳnh Văn Đảnh tham gia các giải đấu cấp huyện và cấp tỉnh đạt được những thành tích như sau: - Đạt các giải cao trong bóng đá học sinh Tiểu học cấp huyện tổ chức trong năm học. Giáo viên thực hiện: Mai Đức Thành Luân Trang 9
10. “ Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá”. - Có học sinh tham gia lớp chuyên sâu bóng đá do trung tâm văn hóa thể thao tuyển chọn. V. KẾT LUẬN 1. TÓM LƯỢC GIẢI PHÁP Việc áp dụng các bài tập hướng dẫn học sinh tập luyện các kĩ thuật và chiến thuật nêu trên cần phải thực hiện một cách nghiêm túc, thường xuyên. Học sinh cần được trang bị đầy đủ giày, tất, dụng cụ tập luyện thì kết quả luôn đạt được chất lượng tốt hơn. Giáo viên trước khi hướng dẫn thực hiện cần phải nghiên cứu thật kĩ giáo án và kĩ thuật từng động tác một cách nhuần nhuyễn. Những động tác khó nên có tranh minh họa hoặc xem phim Luôn theo dõi, ghi chép những kết quả sau mỗi buổi tập để tổng kết rút kinh nghiệm cho buổi tập sau. Trong thời gian tập luyện luôn chú ý đến sự đảm bảo an toàn cho học sinh tạo không khí buổi tập được sôi nổi, hưng phấn, động viên kịp thời nhằm phát huy tối đa những năng khiếu của học sinh. 2. PHẠM VI ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG. Đề tài “Một số bài tập kĩ thuật giúp học sinh phát triển năng khiếu môn bóng đá” được áp dụng có hiệu quả cho học sinh năng khiếu trong trường Tiểu học trên địa bàn huyện. Giáo viên thực hiện: Mai Đức Thành Luân Trang 10