Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học tốt hoạt động khám phá môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học tốt hoạt động khám phá môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi

1. tích luỹ kiến thức cho trẻ về chủ đề đang học, có thể củng cố tại nhà cho trẻ nhớ * Qua hoạt động ngoài trời: Dạo chơi thăm quan hoạt động ngoài trời, không những để trẻ khám phá thế giới xung quanh mình. Trong quá trình dạo chơi ngoài trời trẻ có điều kiện tiếp xúc với môi trường tự nhiên và xã hội. Qua đó tôi còn giáo dục tình yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ môi trường. Với trẻ mặc dù kiến thức rất đơn giản như tạo cho trẻ thói quen vứt rác đúng nơi quy định và ý thức bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp. Cụ thể ở góc thiên nhiên, trẻ tưới cây, nhặt lá, bắt sâu. Đặc biệt trẻ được chơi nhiều đồ vật thật, khi được hoạt động nhiều với đồ vật thật, trẻ được nhìn, sờ, nắm, ngửi Từ đó có hình ảnh trọn vẹn về những gì xung quanh trẻ, không thế mà tôi còn phát huy tính sáng tạo của trẻ bằng cách cho tẻ làm tranh từ nguyên liệu thiên nhiên như: Hoa, lá ép khô, vỏ cây, coọng rơm, vỏ thuỷ sản Ví dụ: Cô và trẻ quan sát cây hoa hồng, hướng trẻ nhận biết màu sắc cánh hoa. Cho trẻ sờ cánh hoa thấy mịn và nhẵn, các mép của lá có răng cưa. Đưa hoa nên ngửi có mùi thơm. Trẻ được quan sát kỹ, có được đầy đủ các đặc điểm của đối tượng nên trẻ so sánh rất tốt và phân loại rất nhanh. Khi cho trẻ so sánh hoa hồng với hoa cúc trẻ nêu khác nhau là cánh hoa hồng to tròn cánh hoa cúc thì nhỏ dài Khi cho trẻ phân loại hoa cánh tròn và hoa cánh dài trẻ sẽ phân loại được. (Ảnh 5) * Qua hoạt động góc: Đây cũng là một trong những thời điểm trẻ hoạt động khám phá môi trường xung quanh một cách tích cực. Là cơ hội cho trẻ ứng dụng kiến thức kinh nghiệm vào các trò chơi như đóng vai, xây dựng, thiên nhiên, thư viện, học tập, tạo hình Ví dụ: Góc phân vai trẻ đóng vai cô giáo, bác sỹ, mẹ con Trẻ được làm côngviệc khác nhau. Góc thiên nhiên quan sát sự phát triển và chăm sóc cây * Qua giờ ăn, ngủ: Tôi khuyến khích trẻ chuẩn bị bàn ăn. Trò chuyện về tên gọi, công dụng, chất liệu sự đa dạng của đồ dùng. Giới thiệu món ăn. Nhắc trẻ hành vi thói quen văn minh trong ăn uống. Tương tự giờ ngủ cũng hỏi trẻ tên gọi, công dụng của đồ dùng. Giải thích vì sao phải sử dụng đồ dùng để ngủ. Hát ru cho trẻ ngủ hoặc tôi kể chuyện có nội dung nhẹ nhàng lôi cuốn. * Hoạt động chiều: Biểu tượng về thế giới xung quanh đã đến với trẻ qua nhiều hình thức như: Trò chơi dân gian, câu đố, bài hát, cao dao, tục ngữ Giúp trẻ không nhàm chán, lại dễ tiếp thu để trẻ ghi nhớ và chính xác hoá thành biểu tượng của mình. Tôi đã lựa chọn hoạt động chiều để trẻ có cơ hội tiếp thu kiến thức Cho trẻ làm quen với con mèo: 6/10
2. Con gì bắt chuột rất tài Mắt xanh, lông mượt, râu vài sợi cong Khi đói cơm tép là xong Vươn vai ngủ dậy, lưng khòng, miệng “meo”? Trẻ đoán ngay được đó là con mèo, nhưng trong đầu trẻ biểu tượng về con mèo được chính xác là nó bắt chuột rất tài, có mắt xanh, lông mượt, râu cong, miệng kêu “ meo meo”. Cho trẻ làm quen với một số đồ dùng gia đình: Miệng tròn, lòng trắng phau phau Đựng cơm, đựng thịt, đựng rau hàng ngày Là những gì? Trẻ trả lời đó là cái bát, cái đĩa. Nhưng trẻ lại biết thêm cái bát, cái đĩa ngoài miệng tròn, lòng trắng còn đựng được cơm, rau, thịt hàng ngày. d. Biện pháp sử dụng các trò chơi thực nghiệm cho trẻ Trong khám phá môi trường xung quanh việc sử dụng trò chơi, thí nghiệm đơn giản luôn tạo cho trẻ sự hứng thú, kích thích trẻ tích cực hoạt động, phát triển ở trẻ tính tò mò, ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tòi, phát triển óc quan sát, phán đoán và các năng lực hoạt động trí tuệ, chính vì vậy mà phương pháp sử dụng các trò chơi thực nghiệm luôn đạt kết quả cao trong hoạt động khám phá môi trường xung quanh. Ví dụ 1: Thí nghiệm về sự nảy mầm của hạt * Mục tiêu:Trẻ biết được cây cũng cần thức ăn ,ánh sáng và nước mới sinh trưởng *Chuẩn bị:Một vài hạt đậu tương, đậu đen 2 Khay nhỏ, một ít đất,bình nước tưới. * Tiến hành: Ngâm hạt vào trong nước ấm từ 1 đến 2 tiếng sau đó lấy ra đặt hạt vào khay có sẵn đất. Đặt 1 khay nơi có ánh sáng mặt trời và cho trẻ tưới nước hàng ngày. Khay còn lại đặt trong bóng tối và không tưới nước. Quan sát sau 3 đến 4 ngày cây trong khay được tưới nước hàng ngày sẽ nảy mầm và lớn dần còn khay không tưới sẽ không nảy mầm. Lúc này hãy cho trẻ giải thích hiện tượng trên. * Giải thích và kết luận: Cây nảy mầm được nhờ được gieo xuống đất, có ánh sáng và tưới nước đầy đủ sáng có thức ăn trong hạt và nước uống trong đất và ngược lại cây mà không được chăm sóc đầy đủ sẽ không nảy mầm được. Ví dụ 2: Thí nghiệm về vật nổi vật chìm dưới nước. * Chuẩn bị: Đồ dùng bao gồm: Các mẩu gỗ, bi sắt đường kính 3 - 4cm, thìa inox, cục nam châm, một miếng xốp, giấy, chậu đựng nước sạch. Đồ chơi: Thuyền giấy, lá mít trẻ đã gấp từ trước, những quả bóng nhựa, đồ chơi nhựa. 7/10
3. - Tiến hành: Cho trẻ tự lấy đồ chơi đã chuẩn bị sẵn thả vào chậu nước, và yêu cầu trẻ nhận xét vật nào chìm? vật nào nổi tại sao? Kết quả: Qua thí nghiệm này giúp trẻ hiểu những đồ vật làm từ những nguyên liệu nặng sắt, thép, nhôm như bi sắt, bát, thìa inox . những đồ vật làm từ nguyên liệu nhẹ: gỗ, xốp, giấy, nhựa .thì nổi trên nước. Qua việc tạo các điều kiện cho trẻ tiếp xúc các sự vật hiện tượng và môi trường xung quanh bằng các thí nghiệm, thử nghiệm tôi thấy nhận thức của trẻ được mở rộng, khả năng quan sát, tri giác của trẻ phát triển tốt đa số trẻ thể hiện được tínhtích cực chủ động khi quan sát đối tượng trong quá trình quan sát trẻ tỏ ra nhanhnhẹn linh hoạt và phát triển nhiều vốn kinh nghiệm, vốn từ của trẻ trở nên phongphú hơn khả năng diễn đạt tổt hơn. d. Sưu tầm tranh ảnh hình ảnh sinh động và ứng dụng công nghệ thông tin vào trong bài dạy Để có một giáo án cho hoạt động “Khám phá môi trường xung quanh” đưa vào dạy trẻ đạt kết quả cao thì việc khó khăn nhất là lựa chọn các hình ảnh thể hiện trong giáo án. Phần này hết sức quan trong vì nó ảnh hưởng rất lớn đến sự thành công của một giáo án. Chính vì thế mà việc sưu tầm cũng mất nhiều quá trình vì các hình ảnh được lựa chọn phải là những hình ảnh sinh động, có màu sắc hấp dấn với. Nếu trước đây giáo viện mầm non phải rất vất vả để có thể tìm kiếm những hình ảnh, biểu tượng, đồ dùng phục vụ bài dạy thì hiện nay với ứn dụng công nghệ thông tin giáo viên có thể sử dụng Internet để chủ động khai thác tài nguyên giáo dục phong phú, chủ động quay phim, chụp ảnh làm tư liệu cho bài của mình. Chỉ cần vài cái “nhấp chuột” là hình ảnh những bông hoa đủ sắc màu, hình ảnh những con vật nghộ nghĩnh sẽ hiện ngay ra với hiệu ứng của những âm thanh sống động sẽ thu hút được sự chú ý và kích thích hứng thú của học sinh. (Ảnh 7) Để tạo được hiệu ứng tốt hơn cho bài giảng, tôi đã tích hợp sử dụng thêm các phần mềm trong giáo dục mầm non như unlead studio để làm video, sử dụng photoshop để tạo ảnh, sử dụng movie make để tạo hiệu ứng ảnh và video hay sử dụng powerpoint để tạo hiệu ứng bài giảng việc kết hợp sử dụng các phần mềm trong giảng dạy góp phần tăng hứng thú và hiệu quả cho tiết dạy e. Kết hợp giữa phụ huynh và cô giáo Đối với trẻ mầm non dễ nhớ lại dễ quên nếu không được luyện tập thường xuyên thì sau ngày nghỉ sẽ quyên lời cô dạy. Vì thế tôi thường xuyên trao đổi với 8/10
4. phụ huynh vào giờ đón trả trẻ để hiểu được tính cách trẻ và để phụ huynh luyện thêm cho trẻ. + Thường xuyên khuyến khích trẻ động viên trẻ không chỉ biết bảo vệ môi trường xung quanh mà còn biết giữ gìn, giúp đỡ cha mẹ những công việc nhỏ. + Trao đổi với phụ huynh mua cho trẻ những quyển tranh về những con vật, cây cỏ, hoa lá phù hợp với lứa tuổi. Việc kết hợp giữa gia đình và phụ huynh là không thể thiếu được, giúp trẻ luyện tập nhiều hơn, từ đó trẻ có được vốn kiến thức về thiên nhiên, về xã hội phong phú và đa dạng. Vì trẻ ở môi trường là thành phố nên ở nhà trẻ được tiếp xúc với nhiều đồ chơi, đồ dùng hiện đại, được bố mẹ thường xuyên cung cấp và củng cố những gì đã có thì hiệu quả việc cho trẻ khám phá về thế giới xung quanh là rất cao. 4. Hiệu quả sáng kiến: TT Nội dung điều tra Đầu năm Cuối năm Đ CĐ Đ CĐ 1 Khả năng quan sát 47 % 53 % 73 % 27 % 2 Khả năng so sánh 33 % 67 % 83 % 17 % 3 Khả năng phân loại 53 % 47 % 90 % 10 % 4 Kỹ năng phán đoán 43 % 57 % 77 % 23 % 5 Thao tác thử nghiệm 43 % 57 % 100 % 0 % 6 Khả năng giao tiếp 50 % 50 % 83 % 17 % 7 Khả năng suy luận 40 % 60 % 77 % 23 % III. KẾT LUẬN Bài học kinh nghiệm. Qua các biện pháp thực hiện và kết quả đạt được tôi đã rút ra một số kinh nghiệm khi tiến hành đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ học tốt hoạt động khám phá môi trường xung quanh cho trẻ 3 – 4 tuổi” như sau: Giáo viên mầm non cần mạnh dạn tự tin không ngại khó và không ngừng sáng tạo. Hãy tự thiết kế cho mình những bài giảng điện tử qua đó giáo viên có thể tự mình tích lũy được rất nhiều kinh nghiệm quý báu nhờ quá trình say mê tự học hỏi, tự mày mò của mình. Bên cạnh đó giáo viên cũng không lên quá lạm dụng giáo án điện tử để cho trẻ luôn được hoạt động và phát triển vì việc ứng dụng công nghệ thông tin vào 9/10
5. trong giáo dục cũng chỉ là phương tiện giúp cho ta đạt mục tiêu chính là phát triển toàn diện cho trẻ. Giáo viên cần tích cực sưu tầm các hình ảnh, tư liệu, tìm hiểu thêm các phần mềm ứng dụng để phục vụ cho việc giảng dạy. Khi thiết kế bài giảng tuyệt đối không tham lam khi chọn các hình ảnh vật mẫu mà chỉ chủ đích tạo hứng thú và bất ngờ cho trẻ để bài giảng mang lại kết quả hữu hiệu nhất. Chúng ta nên vận dụng toàn bộ những gì sẵn có một cách hữu hiệu nhất để làm tư liệu phục vụ cho bài giảng. Trên đây là những biện pháp thực tế của tôi, tôi mong hội đồng xét duyệt thi đua của trường, của ngành xem xét và góp ý cho tôi để các biện pháp trên có tính khả thi cao hơn, góp phần thực hiện và nâng cao hiệu quả việc tổ chức các hoạt động khám phá môi trường xung quanh trong trường mầm non Hoa Thủy Tiên Xin trân trọng cảm ơn! Người viết Lê Thị Thanh 10/10
6. Ảnh 1: Góc thiên nhiên Ảnh 2: góc khám phá khoa học
7. Ảnh 3: Hình ảnh bé khám phá quả cam Ảnh 4: Giờ học khám phá
8. Ảnh 5: cô và trẻ quan sát cây khế hoạt động ngoài trời Ảnh 7: Giờ học có ứng dụng CNTT trong bài dạy