Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi nâng cao khả năng cảm thụ văn học

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi nâng cao khả năng cảm thụ văn học

1. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học hề phản đối tuy nhiên không phaỉ ai cũng có thể sáng tác tốt.Chính vì vây phải lựa chọn thật kĩ trước khi dạy trẻ.Nếu là một tác phẩm để trẻ cảm nhận ta nên chọn các tác phẩm đã được chuyên môn đánh giá cao. Ta có nhiều cách lựa chọn. Chẳng hạn với tác phẩm có nhiều giá trị cảm thụ cao về ngôn từ ta hướng trẻ về những từ hay ý đẹp trong tác phẩm Ví dụ: Bài thơ Hoa kết trái, Mèo đi câu cá, Rong và cá Có những tác phẩm ta cho trẻ cảm nhận nhiều hơn về mặt nhịp điệu, âm vần Ví dụ: Thằng Bờm có cái quạt mo, Rềnh rềnh ràng ràng Hay có những tác phẩm ta cho trẻ thấy được nội dung rất hay Ví dụ: Truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng, Sự tích cây dưa hấu Khi đã chọn được tác phẩm hay lúc đó ta mới có các hình thức giúp trẻ cảm nhận cho phù hợp Để tiết học đạt kết quả cao thì trước hết người giáo viên phải xác định rõ mục đích – yêu cầu của tác phẩm và phải thuộc tác phẩm. Từ đó đưa ra nội dung giáo dục phù hợp với cốt truyện, phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Bên cạnh đó giáo viên phải chú ý đến giọng kể của mình, kể diễn cảm, đúng ngữ điệu của từng nhân vật trong truyện, thể hiện nét mặt cử chỉ, tư thế phù hợp với diễn biến của câu truyện thì mới thu hút sự chú ý của trẻ. Giọng đọc, giọng kể của cô nhịp nhàng, đúng nhịp điệu sẽ giúp trẻ hiểu sâu sắc hơn về nội dung bài thơ, câu truyện và khả năng cảm thụ văn học của trẻ cũng được nâng cao. Muốn cho trẻ làm quen với một tác phẩm văn học ( dù là một câu chuyện hay một bài thơ) thì người giáo viên phải luôn dành thời gian để đọc tác phẩm nhiều lần. Vì vậy khi tôi dạy về văn học, tôi tin rằng mình cũng đã phần nào góp phần nâng cao khả năng cảm thụ tác phẩm văn học của trẻ. * Điều mà tôi đặc biệt chú ý trong các tiết học là phải đưa ra nhiều hình thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, để hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, dù là thơ hay truyện, muốn đạt kết quả cao thì việc đầu tiên giáo viên phải chuẩn bị tốt đồ dùng dạy học, đồ dùng đẹp hấp dẫn sẽ thu hút sự chú ý của trẻ. Trước đây giáo viên thường sử dụng tranh minh hoạ làm đồ dùng chính trong hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. 7
2. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học Ảnh: Minh họa truyện chú Thỏ thông minh Song với hình thức đổi mới hiện nay, thời đại công nghệ thông tin nên việc ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng mang lại kết quả rất cao. Biện pháp này luôn gây sự chú ý, tò mò cho trẻ. Vì vậy giáo viên nên đưa công nghệ thông tin vào giảng dạy để mang lại kết quả cao. Đơn giản là các hình ảnh đưa lên máy sử dụng các hiệu ứng, màu sắc phù hợp cũng đã gây sự chú ý của trẻ. Những giáo viên có khả năng sử dụng máy tính thành thạo hơn họ có thể chuyển các bức tranh có sẵn của bài thơ, câu chuyện thành đoạn phim hoạt hình, hay ta có thể đưa đoạn phim quay sẵn phù hợp với nội dung như thế rất thu hút và gây hưng thú hơn cho trẻ. Ví dụ: Với câu chuyện “Cáo, Thỏ và Gà Trống” tôi đã xây dựng đoạn phim hoạt hình về nội dung câu chuyện, ngoài ra tôi còn làm đoạn phim về các con vật kết hợp với nhạc đệm rất hứng thú làm cho trẻ dễ nhớ nội dung truyện và thấy được nét đặc trưng của các nhân vật. 8
3. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học Ảnh minh họa truyện: Cáo, Thỏ và Gà trống Trong tất cả các tác phẩm văn học mà tôi định đưa ra cho trẻ cảm nhận tôi luôn xác định chuẩn giọng đọc, giọng kể cho câu chuyện,bài thơ đó, giọng dặc trưng cho từng nhân vật, từng tình huống trong truyện.Và khi kể, đọc cho trẻ nghe hay khi đã hướng dẫn trẻ đọc, kể tôi cố gắng giúp trẻ nhận ra, nhớ được sắc thái cơ bản trong giọng kể, lời thuật, phân biệt ngữ điệu lời nói các loại nhân vật, giúp trẻ nhận ra ngôn ngữ đời thường (khẫu ngữ) và ngôn ngữ thơ giàu nhạc tính. Qua tác phẩn văn học, trẻ quen dần tính chất nhiều ý nghĩa và tinh luyện của ngôn ngữ văn hoá, dần dần tiến tới hiểu được nghĩa thực đến nghĩa bóng, từ nghĩa văn cảnh đến ý tưởng nhà văn muốn truyền đạt. Ví dụ cụ thể: Trong câu chuyện Chú Thỏ Buri nê có rất nhiều các nhân vật như Thỏ Burine, Ong vàng và con chó Sói, mỗi nhân vật tôi cố gắng thể hiện bằng những ngữ điệu khác nhau như Thỏ thì giọng tinh nghịch, đùa vui hớn hở, Ong vàng giọng nhỏ nhẹ còn chó Sói giọng dữ tợn, ồm ồm. giọng của Thỏ còn vui tươi, hồn nhiên khi hát : “Ta là Burine Sức khỏe trên loại B Đối thủ nào cũng thế Trông thấy ta sợ ghê” * Sử dụng nghệ thuật múa rối: Việc sử dụng rối trong tiết học gây được sự chú ý, tò mò của trẻ tạo điều kiện cho trẻ tiếp cận với nghệ thuật múa rối, một môn nghệ thuật truyền thống của dân tộc. 9
4. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học Hình ảnh rối tay Với câu truyện “Chú thỏ thông minh” tôi sử dụng mô hình sân khấu là một khu đầm lầy nhỏ, có hoa, cỏ, cây nhân vật trong truyện được cách điệu hoá, thỏ mặc quần áo, đi bằng 2 chân Khi tôi dạy, tôi dùng cánh tay lồng vào con rối, điều khiển con rối bằng ba ngón tay: ngón cái, trỏ, giữa sao cho những cử chỉ phù hợp với lời thoại trong truyện Nhờ việc sử dụng nghệ thuật rối trong tiết học mà số trẻ có khả năng cảm thụ tác phẩm văn học đạt cao, đa số trẻ nhớ được nội dung câu truyện, lời thoại của các nhân vật trong truyện và qua đó trẻ biết nhận xét đánh giá tính cách của nhân vật trong truyện như ai là người xấu? Ai là người tốt. Hình ảnh rối ngón tay * Trò chơi đóng kịch: Là hoạt động giúp trẻ phát triển trí nhớ và giáo dục trẻ tinh thần tập thể. Qua hoạt động đóng kịch trẻ truyền đạt lại nội dung câu truyện, làm sống lại tâm trạng, hành động ngôn ngữ hội thoại của các nhân vật trong truyện, đồng 10
5. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học thời trẻ biết thể hiện tình cảm và đánh giá các nhân vật trong truyện. Khi đóng kịch trẻ dễ dàng nắm được nội dung, ý nghĩa của tác phẩm, nắm được tính liên tục của câu truyện, điều này góp phần đẩy mạnh sự phát triển tư duy, cảm thụ tác phẩm một cách sâu sắc ở trẻ. Để đạt được điều đó thì trước khi cho trẻ đóng kịch giáo viên phải cho trẻ ôn lại nội dung câu truyện và đàm thoại với trẻ về nội dung. Giúp trẻ hiểu sâu hơn về nội dung truyện và lời thoại của các nhân vật trong truyện. Để từ đó trẻ biết thể hiện những sắc thái khác nhau về ngữ điệu, tính cách tâm trạng của các nhân vật trong truyện. Nhằm giúp trẻ phân biệt được giọng điệu lời nói của các nhân vật. Qua đó trẻ khắc hoạ được tính cách nhân vật.Để trẻ nhớ được ngôn ngữ, lời thoại của các nhân vật trong truyện để đóng kịch thì trước hết cho trẻ nhắc lại lời thoại của nhân vật sau đó cho trẻ đóng vai theo tổ hoặc nhóm. Ví dụ: trong truyện “ Chú dê đen” cho tổ một làm dê trắng, tổ hai làm dê đen, tổ ba làm chó sói để trẻ tự thể hiện hành động, điệu bộ của nhân vật cho quen và thành thạo. Sau đó phân vai cho từng trẻ theo vai của các nhân vật trong truyện và cho trẻ nhắc lại lời thoại của nhân vật trong truyện mà trẻ sẽ đóng. Lúc này cô giáo là người dẫn truyện và trẻ tự diễn theo nội dung câu truyện. Khi trẻ diễn xong lên cho trẻ tự nhận xét về vai diễn của mình, của bạn, từ đó trẻ xác định được thái độ của trẻ đối với nhân vật trong truyện là yêu hay ghét. Ảnh: Trẻ đóng kịch truyện “Chú dê đen” Trò chơi đóng kịch thực sự giúp trẻ cảm nhận tác phẩm văn học một cách sâu sắc và để đạt được điều đó thì việc trang trí sân khấu và hoá trang cho trẻ rất quan trong, với câu truyện “ Ba chú Lợn” tôi làm sân khấu có màn che, rồi trang trí cảnh phù hợp với câu truyện. 11
6. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học Bên cạnh việc làm mô hình sân khấu thì việc hoá trang cho trẻ đóng kịch cũng rất cần thiết. Với nhân vật “ Ba chú Lợn” tôi cho trẻ mặc mặt nạ hình con lợn, bao tay và giầy hình chân con lợn và áo quần màu sắc khác nhau phù hợp với tính cách của từng nhân vật. Việc hoá trang và bố trí sân khấu phù hợp, trang phục đẹp sẽ giúp trẻ tự tin khi nhập vai tạo cho trẻ hứng thú hơn với từng vở diễn. Biện pháp 3: Giúp trẻ cảm thụ văn học thông qua giờ hoạt động góc Trong hoạt động chung trẻ có thể chưa cảm nhận hết được các giá trị về mặt ngôn ngữ, tình cảm của các tác phẩm thì đến giờ họat động góc cô giáo cho trẻ tham gia vào góc chơi “ Bé yêu văn học”. Tại góc chơi này cô cho trẻ được xem, đọc hay lằng nghe các câu chuyện bài thơ trẻ vừa được học để trẻ có thể ghi nhớ sâu hơn, để trẻ một lần nữa lại tiếp tục được cảm nhận những cái hay cái đẹp trong tác phẩm. Biện pháp 4. Lồng ghép các môn học khác để nâng cao khả năng cảm thụ văn học Với những hình ảnh sinh động, những lời kể hấp dẫn đã lôi cuốn thu hút sự chú ý của trẻ và mang lại hiệu quả, tuy nhiên nếu biết tích hợp các môn học khác để nâng cao khả năng cảm thụ văn học thì kết quả mang lai còn nhanh chóng và chính xác hơn nhiều.Vì nó làm thay đổi không khí, làm thay đổi trạng thái khi kể chuyện. Bằng những lời ca, lời đối thoại, những câu đố, những bài đồng dao, ca dao hay một số trò chơi xen lẫn. Âm nhạc là môn bổ trợ cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, dễ gây ấn tượng cho người xem, vì thế tôi cho trẻ hát thuộc các bài hát: “ Thương con mèo”, “Một con vịt”, “đố biết con gì”, “Trời nắng trời mưa” giúp trẻ khi kể chuyện về con vật nào trẻ có thể hát và vận động phù hợp với nội dung câu chuyện. Trò chơi là hình thức chuyển tiếp giữa các lần kể hay thay cho phần củng cố câu chuyện mà các tiết dạy thường áp dụng. Tôi cho trẻ chơi một số trò chơi ở dạng động như trò chơi: Mèo và chim sẻ, gà gáy vịt kêu, trời nắng trời mưa, cáo và thỏ Việc tích hợp các môn học khác, các trò chơi vào cho trẻ kể chuyện sáng tạo là việc cung cấp thêm một số kiến thức bổ trợ cho câu chuyện sinh động hơn. Ở lứa tuổi này tâm lý của trẻ thường mau nhớ chóng quên. Vì vậy vào giờ đón trả trẻ tôi đưa trẻ vào góc văn học để hướng dẫn trẻ kiến thức mới và củng cố kiến thức cũ. Đây là hình thức cho trẻ trải nghiệm những gì mình có 12
7. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học sẵn và học tập ở cô và bạn, trẻ cảm thấy thoải mái và tự tin hơn. Trẻ kể chuyện theo tranh Trẻ kể chuyện theo nhóm Việc tích hợp các môn học khác cô giáo phải linh hoạt, lựa chọn nội dung sao cho phù hợp với nội dung câu chuyện, giúp trẻ tham gia vào hoạt động một cách tích cực nhất và ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ nhất Biện pháp 5:Giúp trẻ cảm thụ văn học thông qua giờ hoạt động thư viện Ngoài những giờ học, hoạt động trên lớp, trẻ được luân phiên đến thư viện chơi, tập bởi nơi đây có nhiều loại sách, đồ dùng, đồ chơi phong phú, đa dạng. Thư viện đồ chơi có nhiều góc chơi giúp trẻ học bằng chơi, chơi mà học rất có kết quả. Trong những năm qua, nhà trường đầu tư ở góc sách trong thư viện đồ chơi nhiều loại sách từ nhà trẻ đến lớp mẫu giáo theo chủ đề, chủ điểm phục vụ nội dung chương trình giáo dục của ngành mầm non. Đây là môi trường phong phú giúp trẻ làm quen với việc “đọc sách” từ tuổi mầm non. Bước đầu hình thành cho trẻ có một số kỹ năng “đọc viết” chuẩn bị điều kiện để trẻ vào học phổ thông. Những bộ tranh nhà trẻ, truyện tranh chữ to, thơ chữ to, tạp chí, hoạ báo đều có hình ảnh minh hoạ. Về truyện thì có truyện cổ tích kể theo tranh, truyện dân gian Việt Nam, truyện kể sáng tạo. Những bài thơ, ca dao, đồng dao cùng các nguồn tài liệu được chọn lựa phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ và các nội dung sách có liên quan đặc thù văn hoá địa phương. Sách là một phần trong đồ dùng đồ chơi cho trẻ: sách giúp trẻ làm quen môi trường chung quanh, làm quen với tạo hình, với toán, với chữ viết Trẻ có thể tự làm sách truyện từ tranh ảnh do trẻ tự vẽ hoặc sưu tầm . Trẻ kể chuyện theo tranh về các loại thực phẩm, món ăn cách chế biến. Bộ tranh lô tô giúp trẻ kể chuyện những vật nuôi trong gia đình, con vật sống trong rừng 13
8. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học trên cùng một bức tranh, nhiều trẻ kể theo nhiều cách khác nhau. vừa chơi vừa đọc thơ, ca dao, đồng dao Đồ chơi vốn có nhiều chủng loại trong đó đồ chơi bằng điện tử mang tính giáo dục hiện đại. Loại đồ chơi này vừa hình ảnh vừa có âm thanh, trẻ phân biệt tiếng kêu của nhân vật, phân biệt các phương tiện giao thông. Trẻ chơi chuyển động các hình ảnh trên màn hình thật say sưa hấp dẫn. Trẻ hiểu tiếng tượng thanh như “ suối chảy róc rách”, “chim hót líu lo” tiếng tượng hình “mây trôi lững lờ”, em bé được “nâng niu”. Ở phòng thư viện đồ chơi còn trang bị phương tiện nghe, nhìn đầy đủ với băng tiếng, băng hình như Tích Chu, Cô bé quàng khăn đỏ trẻ nghe mãi, thích xem phim, hiểu rõ nội dung câu chuyện, kể lại cho ông bà cha mẹ và bạn bè nghe. Tại phong thư viện giáo viên có thể tranh thủ hướng dẫn giúp trẻ phát âm chuẩn, trẻ thuộc nhiều thơ, biết nhiều truyện, nắm vốn từ phong phú phân biệt từ láy như “lung linh, lấp lánh ” hiểu từ chính xác hơn như “run cầm cập, kêu ầm ĩ” bước đầu cảm nhận từ văn học “đẹp như trăng rằm, đẹp như tơ nhuộm” giúp trẻ nói trôi chảy khi diễn đạt ý muốn và cảm xúc tình cảm của mình; và có thể sử dùng các từ này vào đời sống của trẻ. Trẻ đọc sách tại thư viện Biện pháp6 :Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học thì việc tạo cơ hội cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học BGH nhà trường đã trang bị cho lớp nhiều quyển truyện, tạp chí. Ngoài ra tôi còn sưu các sách văn học, các hoạ báo, tập chí, lịch cũ, nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dựng một “Góc thư viện” mang nội dung văn học, tại “Góc thư viện” trẻ được xem các tranh truyện, tạp chí, hoạ báo 14
9. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học Ảnh: Sách ở thư viện Sau đó cô kể truyện cho trẻ nghe về nội dung những câu truyện như “dê con biết nhận lỗi, gà cánh tiên” hướng dẫn trẻ cách tri giác các tranh truyện đó dần dần trẻ có thể tự đọc. Tất nhiên có thể lúc đầu trẻ đọc theo trí nhớ, trẻ nhớ về nội dung câu truyện cô đã kể rồi tự kể khớp với nội dung câu truyện mà trẻ tri giác. Ảnh: Trẻ LQTP VH trong hoạt động góc - Trong góc chơi với các tác phẩm văn học đó, tôi có chú ý sưu tầm nhiều nguyên vật liệu khác nhau cho trẻ làm rối cho chính trẻ biểu diễn. 15
10. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học Các tác phẩm văn học dân gian như ca dao, tục ngữ, vè cũng luôn được các trẻ trong lớp biểu diễn tại góc chơi này. Trong quá trình trẻ biểu diễn, thể hiện đó tự trẻ đã cảm nhận được nhịp điệu, câu từ trong các tác phẩm đó. Biện pháp 5. Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh nhằm phát triển ngôn ngứ cho trẻ thông qua hình thức kể chuyện sáng tạo Như chúng ta đã thấy môi trường tiếp xúc của trẻ chủ yếu là gia đình và nhà trường. Chính vì vậy việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là một biện pháp không thể thiếu. Tôi thường trao đổi động viên phụ huynh cố gắng dành thời gian để tâm sự với trẻ và lắng nghe trẻ nói. Khi trò chuyện với trẻ phải nói rõ ràng mạch lạc, tốc độ vừa phải để trẻ nghe cho rõ. Cha mẹ, người thân cố gắng phát âm đúng không phát âm sai vì trẻ hay bắt chước. 16
11. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học Khuyến khích hoặc tuyên truyền với phụ huynh cung cấp kinh nghiệm sống cho trẻ. Tránh không nói tiếng địa phương, cần tránh không cho trẻ nghe những hình thái ngôn ngữ không chính xác Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi nêu tầm quan trọng của lĩnh vực phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là thông qua việc giúp trẻ có khả năng cảm thụ văn học tốt hơn. Hàng tháng tuyên truyền với phụ huynh qua các biểu bảng nêu lên nội dung về chủ điểm, về các câu chuyện sáng tạo của cô và trẻ. Qua đó phụ huynh thấy được ngôn ngữ của trẻ phát triển như thế nào và có biện pháp kích thích sự phát triển ngôn ngữ cho trẻ tại gia đình. Không chỉ có vậy tôi còn phô tô những tranh tryện hay chưa có lời kể và yêu cầu phụ huynh về dạy con tập kể. Ví dụ: Cô trao đổi với phụ huynh về những câu chuyện sáng tạo trẻ đã kể, yêu cầu phụ huynh về nhà cho trẻ kể lại câu chuyện đó hoặc kích thích trẻ kể các câu chuyện khác. Như vậy ngôn ngữ của trẻ được phát triển một cách phong phú và đa dạng, cảm thụ văn học được nâng lên rõ rệt. Huy động phụ huynh đóng góp tiền ủng hộ tạo góc văn học hoặc thu nhập những nguyên vật liệu sẵn có, dễ tìm như báo hoạ mi, vải vụn, len vụn, các vỏ hộp, mút xốp kết hợp trong và ngoài giờ đón trả trẻ để trao đổi với phụ huynh. Có thể nói công tác tuyên truyền với phụ huynh là một việc làm rất quan trọng trong việc dạy trẻ có khả năng cảm thụ âm nhạc thật tiến bộ. 4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm: Sau khi thực hiện các biện pháp trên bước đầu tôi đã thu được kết quả như sau: a. Về phía bản thân Tôi thấy mình ngày càng nâng cao về trình độ chuyên môn, phong cách nghệ thuật lên lớp ngày càng thu hút sự chú ý của trẻ. Các tiết học cô và trẻ đều thấy thoải mái và hứng thú b. Về phía trẻ :Bảng kết quả đánh giá Môn Khảo sát đầu năm Khảo sát cuối năm So sánh Hứng thú: 75% Hứng thú: 95% Tăng 20% Hiểu nội dung: 65% Hiểu nội dung: 90% Tăng 25% Thơ Thuộc tác phẩm: 70% Thuộc tác phẩm: 95% Tăng 25% Đọc diễn cảm: 62% Đọc diễn cảm: 78% Tăng 16% Hứng thú: 75% Hứng thú: 95% Tăng 20% Truyện Hiểu nội dung: 60% Hiểu nội dung: 90% Tăng 30% Kể diễn cảm: 35% Kể diễn cảm: 45% Tăng 10% 17
12. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học Sau khi áp dụng một số biện pháp cho trẻ cảm thụ văn học trong năm học đã cho thấy: + Trẻ thông minh sáng tạo hơn khi học các tiết văn học. + Trẻ thích được đóng kịch. + Trẻ thích đọc thơ kể truyện. + Trẻ ghi nhớ thuộc thơ truyện lâu hơn. + Trẻ có khả năng tự sáng tạo và thể hiện tính cách nhập vai một cách linh hoạt. + Biết kể truyện sáng tạo, kể theo trí tưởng tượng một cách phong phú và đa dạng. c. Về phía phụ huynh 100% phụ huynh nhận thức được tầm quan trọng của việc nâng cap khả năng cảm thụ văn học cho trẻ, ủng hộ cho trẻ mang thêm đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh, sách báo sưu tầm, truyện tranh phù hợp với chủ đề, góp phần phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ, trẻ hứng thú hơn khi tham gia kể chuyện. 18
13. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Nâng cao khả năng cảm thụ văn học cho trẻ là một vấn đề hết sức quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của trẻ sau này. Hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học phong phú, đa dạng sẽ giúp trẻ toàn diện về mọi mặt: Nhận thức, ngôn ngữ - tình cảm xã hội. Qua những bài thơ câu chuyện trẻ biết yêu cái đẹp của tự nhiên và con người, biết phân biệt cái thiện và cái ác, đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về cuộc sống xung quanh. Đồng thời trẻ biết nhập vai với những nhân vật trong câu chuyện, bài thơ. Ngoài ra văn học còn giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng sáng tạo nghệ thuật, và là một trong những hoạt động cần thiết trong việc hình thành nhân cách cho trẻ. 2. Bài học kinh nghiệm Với những biện pháp và kết quả nêu trên bản thân tôi tự rút ra những bài học kinh nghiệm sau: Ngay từ đầu năm học người giáo viên phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ . + Luyện tập giọng đọc, giọng kể sao cho diễn cảm, thể hiện được nét mặt, cử chỉ, điệu bộ của các nhân vật trong truyện. + Ứng dụng CNTT vào giảng dạy. + Sử dụng tốt mô hình rối, rối dẹt, rối tay + Tham khảo thêm một số kịch bản đã được biên soạn sẵn và tập cho trẻ đóng kịch. + Tích cực làm đồ dùng, đồ chơi theo chủ đề, đồ dùng minh hoạ cần phong phú, đa dạng hấp dẫn. Giáo viên phải sử dụng khoa học gọn gàng đúng lúc. + Tham mưu tốt với phụ huynh hỗ trơn thêm một số tranh truyện sách báo, tạp chí. + Thường xuyên học hỏi đồng nghiệp tham khảo thêm một số tài liệu liện quan đến việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học 3. Kiến nghị Để thực hiện một số biện giúp trẻ 4-5 tuổi nâng vào khả năng cảm thụ văn tôi xin đề xuất với cấp trển một số kiến nghị sau: a. Đối với giáo viên: - Giáo viên phải là những người tâm huyết nhiệt tình, thực sự yêu trẻ và nhẫn nại, kiên trì và biết lắng nghe, đồng cảm với trẻ 19
14. Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 nâng cao khả năng cảm thụ văn học - Giáo viên phải đi sâu nghiên cứu tìm tòi để tạo ra được môi trường tốt cho trẻ hoạt động một cách tích cực nhất, biết tạo cảm xúc cho trẻ khi kể chuyện sáng tạo. - Giáo viên cần nâng cao ngôn ngữ của chính bản thân mình, coi ngôn ngữ là phương tiện giáo dục chủ đạo. - Thường xuyên trò chuyện với trẻ, khơi gợi trẻ đặt tên cho nội dung vừa trò chuyện hoặc tóm tắt ngắn gọn những điều vừa trò chuyện. - Tăng cường cho trẻ tham quan, hướng dẫn trẻ quan sát sự vật, hiện tượng nhằm mở rộng vốn hiểu biết cho trẻ, kết hợp đàm thoại để trẻ hiểu sâu bản chất của sự vật, hiện tượng và nói lên nhận xét của mình b, Đối với nhà trường: - Tổ chuyên môn các trường Mầm non cần quan tâm tạo điều kiện cho giáo viên về đồ dùng trực quan và các tài liệu liên quan (tuyển tập thơ truyện ) - Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, các tiết kiến tập, các buổi trao đổi kinh nghiệm về những biện pháp dạy trẻ kể chuyện sáng tạo, đặc biệt là truyện cổ tích. Mở lớp tập huấn làm rối, sử dụng rối, sử dụng máy tính cho giáo viên. - Tham mưu với các cấp ngành, lãnh đạo địa phương hỗ trợ một số trang thiết bị dạy học hiện đại, nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. - Tăng cường thiết kế các giờ dạy mẫu về lĩnh vực phát triển ngôn ngữ kể chuyện cổ tích cho trẻ trên máy chiếu để nâng cao việc cảm thụ văn học 20