Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy môn Tin học trong trường Tiểu học

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy môn Tin học trong trường Tiểu học

1. 10 rèn từ lớp 3 về cách đặt tay lên bàn phím, cách gõ phím thì đến lớp 4 - 5 học sinh mới có thói quen gõ 10 ngón. * Phần 4: Em tập vẽ Với phần học này, học sinh rất có hứng thú học tập. Ở phần này giáo viên cần chú trọng cho học sinh thực hành nhiều, giảm tiết lý thuyết hoặc có thể giảng lý thuyết ngay trong tiết thực hành. Như vậy học sinh mới có thao tác thành thạo được. Ngoài việc dạy những yêu cầu cơ bản trong sách giáo khoa. Nếu có điều kiện giáo viên có thể thiết kế các bài tập khác để phần học này thêm phong phú. Ví dụ: Bài Vẽ đường thẳng, đường cong: Sách giáo khoa yêu cầu học sinh vẽ ngôi nhà, vẽ chiếc thuyền, vẽ núi Giáo viên có thể giới thiệu thêm cho các em một số mẫu vẽ khác như cái nôi em bé, sóng biển, cái quạt, hoặc em hãy tự nghĩ ra những vật gì có sử dụng đường thẳng, đường cong để vẽ dành cho những học sinh đã hoàn thành bài vẽ theo yêu cầu. Ở lớp 4 - 5, yêu cầu đã được nâng cao hơn. Ngoài những kiến thức cơ bản cần đạt được ra, giáo viên cần quan tâm nhiều đến vấn đề ứng dụng của các kiến thức đó vào bài vẽ. Ví dụ : Khi HS thực hành vẽ một bức tranh có 2 con gấu. Giáo viên hướng dẫn học sinh có thể sao chép và lật quay hình vẽ mà không cần tốn nhiều thời gian. * Phần 5: Em tập soạn thảo Nội dung kiến thức chủ yếu là tạo cho học sinh những kiến thức cơ bản nhất để soạn thảo và trình bày một văn bản. Ở phần này giáo viên cũng chú ý đến dạy thực hành hơn, dạy xong lý thuyết là cho học sinh thực hành ngay như vậy học sinh mới nắm được. Ở lớp 3 học sinh được làm quen với 2 cách gõ là kiểu VNI và kiểu Telex. Giáo viên cần cung cấp cả 2 cách gõ này và khuyến khích các em lựa chọn cách gõ phù hợp để việc soạn thảo dễ dàng hơn. Ở lớp 4 và 5 học sinh đã được học cách trình bày văn bản. Giáo viên hãy tạo điều kiện cho các em ứng dụng những kiến thức vừa học vào trình bày những văn bản thông thường . Ví dụ: Khi dạy bài 6: Luyện tập tổng hợp (lớp 4) giáo viên đưa thêm một số bài thơ, bài ca dao tục ngữ hay một đoạn văn bản đã học trong sách giáo khoa Tiếng Việt mà học sinh đã học ở trên lớp để các em thực hành. * Phần 6: Thiết kế bài trình chiếu Nội dung kiến thức chủ yếu là tạo cho học sinh những kiến thức cơ bản nhất để thiết kế được một bài trình chiếu. Ở phần này giáo viên cũng chú ý đến
2. 11 dạy thực hành hơn, dạy xong lý thuyết là cho học sinh thực hành ngay như vậy học sinh mới nắm được. Đối với học sinh lớp 3 biết cách tạo một trang trình chiếu mới, biết cách thay đổi bố cục, chọn nền, chèn tranh ảnh, chèn thông tin tác giả, đánh số thứ tự vào trang trình chiếu. Ngoài những bài thực hành trong sách giáo khoa. Giáo viên có thể hướng dẫn học sinh tạo những trang trình chiếu theo chủ đề như ngày nhà giáo Việt Nam, Ngày quốc tế thiếu nhi Để học sinh đỡ nhàm chán trong tiết học. Đối với học sinh lớp 4 các em đã thực hiện được các bước tạo được những trang trình chiếu, tạo hiệu ứng cho văn bản, hình ảnh, chọn được hiệu ứng âm thanh Giáo viên có thể cho học sinh tìm những hình ảnh, âm thanh trên mạng internet để chèn vào bài của mình cho sinh động hơn và hấp hẫn hơn * Phần 7: Thế giới Logo của em Logo là một ngôn ngữ lập trình, có đầy đủ các đặc điểm của một ngôn ngữ máy tính, xuất phát từ ngôn ngữ LISP, ngôn ngữ của trí tuệ nhân tạo. Logo là ngôn ngữ để học. Để hỗ trợ thực hiện quá trình học và suy nghĩ bằng cách khuyến khích học sinh tìm tòi khám phá. Logo có bảng kí tự, từ khóa riêng, cú pháp riêng và khá chặt chẽ. Ở lớp 4 và lớp 5 học sinh mới được làm quen với phần mềm này và đây cũng là lần đầu tiên học sinh được làm quen với ngôn ngữ lập trình. Do vậy, khi thực hành những câu lệnh của Logo giáo viên cần lưu ý học sinh phải rất cẩn thận khi viết các câu lệnh, tránh để học sinh hiểu tùy tiện, áp dụng những ngôn ngữ thông thường dành cho câu lệnh. Đứng trước mỗi bài tập, bài thực hành, giáo viên luôn luôn yêu cầu học sinh chia công việc được giao thành những nhiệm vụ nhỏ hơn và cuối cùng dùng những lệnh cơ bản của Logo để thực hiện. Sau khi chia nhỏ và phân tích bài toán, cần rèn luyện cho học sinh cách nhìn tổng hợp bài toán. Vì học sinh chưa học đến khái niện về góc nên xác định góc quay trong bài tập thực hành là khó, giáo viên nên hướng dẫn thật kĩ phần này, giúp cho học sinh nắm thật chắc để xác định góc quay bao nhiêu độ đúng theo yêu cầu từng bài. Khuyến khích học sinh làm việc tập thể, làm việc theo nhóm . Ví dụ: Bài thực hành số 2-Tin 5 (SGK T123) Viết chương trình gồm một số thủ tục để tạo ra hình trang trí theo mẫu.
3. 12 Để làm được bài tập này, giáo viên cho học sinh thảo luận nhóm 4 và chia việc cho từng học sinh cụ thể như: + Thủ tục 1: Vẽ hình vuông với câu lệnh Repeat 4[FD 50 T 90] + Thủ tục 2: Vẽ tam giác: Repeat 3 [FD 50 RT 120] + Thủ tục 3: Vẽ ngôi nhà: dùng hai thủ tục 1 và 2 tong thân thủ tục 3. + Thủ tục 4: Vẽ vành bánh xe (lặp 12 lần thủ tục 3). Giải pháp 5: Hệ thống các bài tập thực hành phải phù hợp với nội dung dạy lý thuyết, liên hệ với một số môn học khác trong chƣơng trình học của các em. Các bài tập không quá dài, nâng dần từ mức đơn giản đến phức tạp. Liên kết kiến thức bài học trước với bài học sau để học sinh thực hành đạt hiệu quả cao. Ví dụ: Trong một tiết thực hành tổng hợp (lớp 5) - Khi HS đã thực tốt những bài thực hành trong sách giáo khoa. GV có thể cho học sinh thực hành vẽ về các chủ đề mà em yêu thích. - GV gợi ý học sinh vẽ các bức tranh có đề tài phong phú, gần giũ từ cuộc sống quanh ta như: Gia đình, Mái trường, thầy cô, vẽ về anh bộ đội cụ Hồ hay những bức vẽ mang thông điệp phòng chống dịch covid 19 - Bài vẽ của học sinh gắn kết những kiến thức được học trong môn Mĩ thuật với kĩ năng thực hành vẽ trên máy tính ở môn Tin học để tạo ra những sản phẩm có tính thẩm mĩ, sáng tạo, truyền tải những thông điệp mang tính giáo dục. Dưới đây là một số hình ảnh bài vẽ trong tiết thực hành của học sinh khối 5 Tranh vẽ của học sinh lớp 5 chủ đề mái trường
4. 13 Tranh vẽ của học sinh lớp 5 chủ đề Gia đình Tranh vẽ của học sinh lớp 5 với thông điệp phòng chống covid-19 Giải pháp 6: Thiết kế bài giảng hấp dẫn, hiệu quả (giúp học sinh tiếp thu bài tích cực, chủ động hơn) Trong bài giảng điện tử, tôi luôn tìm kiếm, sử dụng những hình ảnh mang tính trực quan, sinh động mà gần gũi với học sinh giúp cho tiết học sôi nổi và hiệu quả. Ví dụ: Trong bài: Chèn và điều chỉnh trang ảnh trong văn bản - Trong bài dạy, tôi đã hướng dẫn học sinh vào trang Google.com.vn để tìm kiếm những hình ảnh và thông tin về các loại hoa đào, thông tin về các loài động vật để giúp học sinh chèn vào bài thực hành của mình thêm sinh động hơn.
5. 14 III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN MANG LẠI: Sau khi nghiên cứu và qua quá trình trải nghiệm tôi nhận thấy đã đạt được hiệu quả đáng khích lệ. Số lượng học sinh sử dụng thành thạo máy tính tăng lên, kỹ năng thao tác tốt, vận dụng linh hoạt các kiến thức cơ bản vào thực hành. Kết quả học sinh thi các sân chơi phần mềm đạt kết quả khả quan. Tiết dạy cũng trở nên nhẹ nhàng và hiệu quả hơn, tạo được nhiều hứng thú cho học sinh trong quá trình tiếp thu bài. Tất cả đều xuất phát từ niềm đam mê Tin học của các em thông qua các giải pháp mà tôi đã thực hiện. Sau đây là bảng tổng hợp kết quả đã đạt được sau khi áp dụng sáng kiến: Mức độ thao tác Thao tác Thao tác Chƣa biết Thao tác đúng nhanh, đúng chậm thao tác Khối lớp TSHS Khối TSHS TS % TS % TS % TS % Khối 3 38 17 44.7 18 47.3 2 5.2 1 2.6 Khối 4 37 17 45.9 17 45.9 2 5.4 1 2.8 Khối 5 53 22 41.5 27 50.9 3 5.7 1 1.9 Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng vào việc dạy học Tin học tiểu học đã trình bày ở trên giúp học sinh không những nắm chắc kiến thức mà các em học tập hào hứng, tiếp thu bài nhanh hơn, có chất lượng thực sự. So sánh 2 cách dạy học, tôi tự nhận thấy:
6. 15 Dạy học tập trung vào người dạy Dạy học tập trung vào người học 1. Không chú ý kinh nghiệm và vốn 1. Tôn trọng kinh nghiệm và vốn hiểu hiểu biết đã có của học sinh biết đã có của học sinh 2. Tập trung vào việc dạy của thầy 2. Tập trung vào việc học của trò 3. Thầy độc thoại, phát vấn 3. Đối thoại trò-trò, trò-thầy 4. Học sinh thụ động nghe 4. Học sinh tích cực, chủ động 5. Thầy cung cấp thông tin 5. Thầy tổ chức, động viên, hướng dẫn/gợi ý 6. Thầy áp đặt kiến thức có sẵn 6. Học sinh tự phát hiện, tự giải quyết vấn đề, tự rút ra kết luận 7. Trò học thuộc 7. Học cách học, cách giải quyết vấn đề 8. Thầy độc quyền đánh giá 8. Kết hợp thầy đánh giá với tự đánh giá của học sinh, của tập thể lớp Dựa vào các nội dung so sánh nêu trên và thực tiễn trong quá trình dạy học từ nhiều năm nay, tôi nhận thấy cách dạy học tập trung vào người học có hiệu quả rõ rệt giúp cho các em tự tin cố gắng vươn lên trong học tập. IV. CAM KẾT KHÔNG SAO CHÉP HOẶC VI PHẠM BẢN QUYỀN: Tôi xin cam đoan báo cáo sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy môn Tin học trong trường Tiểu học” không sao chép, không vi phạm bản quyền. Báo cáo sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy môn Tin học trong trường Tiểu học” tôi triển khai và áp dụng đã thu được kết quả tốt song không tránh khỏi còn những hạn chế, thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự giúp đỡ, góp ý của các cấp lãnh đạo và bạn bè đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn! Xuân Thượng, ngày 08 tháng 3 năm 2023 XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN ĐƠN VỊ TÁC GIẢ SÁNG KIẾN ÁP DỤNG SÁNG KIẾN Đinh Thị Thêu
7. 16 PHÒNG GD-ĐT XUÂN TRƢỜNG (Xác nhận, đánh giá, xếp loại)