Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện các kỹ thuật tổ chức hoạt động học của học sinh

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện các kỹ thuật tổ chức hoạt động học của học sinh

1. 22 Chỉ đạo các giáo viên, tổ trưởng chuyên môn đề xuất các nội dung còn vướng mắc với Ban Giám hiệu. Tập hợp ý kiến các tổ chuyên môn để xây dựng kế hoạch tổ chức chuyên đề đáp ứng nhu cầu của giáo viên. Chỉ đạo các tổ chuyên môn, mỗi giáo viên tích cực nghiên cứu, chuẩn bị bài học (xây dựng Kế hoạch bài học nghiêm túc, chu đáo) để tìm ra những điểm mới cần nhân rộng hay những hạn chế cần khắc phục, đề xuất với tổ chuyên môn hay nhà trường thực hiện sinh hoạt chuyên môn chuyên đề thiết thực hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. Các chuyên đề của mỗi tổ chuyên môn đều có sự tham gia của giáo viên cốt cán nhà trường. Mỗi cá nhân đăng kí thực hiện ít nhất 01 chuyên đề/học kì để nhân rộng cách làm sáng tạo, phương phát dạy học đạt hiệu quả. Tổ chức sơ kết và tổng kết việc thực hiện dạy học theo hướng tổ chức các hoạt động. Trong hội thảo đều có các bài viết, ý kiến tham luận và bài học kinh nghiệm trong quá trình thực hiện. Khuyến khích các giáo viên tự nguyện đăng ký, lựa chọn bài học, chủ động sáng tạo chuẩn bị bài dạy minh họa căn cứ vào mục đích cụ thể của buổi sinh hoạt chuyên môn. Trong quá trình chuẩn bị bài dạy minh họa, giáo viên trao đổi về kế hoạch bài dạy với các đồng nghiệp cùng tổ, cùng trường hoặc trường bạn. Trên cơ sở xác định rõ mục tiêu bài học, đối chiếu mục tiêu bài học với trình độ học sinh, điều kiện trường lớp để dự kiến điều chỉnh nội dung dạy học, tiến trình diễn ra các hoạt động dạy học, phương tiện và đồ dùng dạy học cần thiết. Đối với sinh hoạt chuyên môn cấp tổ: Tổ trưởng chuyên môn thu thập ý kiến của các giáo viên trong tổ với những khó khăn, vướng mắc hoặc những kinh nghiệm hay trong quá trình tổ chức dạy học trong tuần để đưa vào kế hoạch sinh hoạt chuyên môn của tổ. Lập kế hoạch sinh hoạt chuyên môn hàng tuần, căn cứ vào thực tiễn lựa chọn nội dung sinh hoạt chuyên môn. Riêng việc điều chỉnh tài liệu các môn học chỉ đạo các tổ chuyên môn lập kế hoạch thực hiện và triển khai ngay từ
2. 23 đầu năm học, báo cáo với Ban giám hiệu những khó khăn, vướng mắc chung cần giải quyết ở cấp trường. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn cấp tổ. Thống nhất những vấn đề cơ bản được rút ra từ buổi sinh hoạt chuyên môn tổ chức cho giáo viên vận dụng vào thực tiễn nhà trường. Báo cáo những nội dung cụ thể được ghi trong biên bản sinh hoạt chuyên môn cấp tổ với Hiệu trưởng hoặc Phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, đề xuất nội dung sinh hoạt chuyên môn cấp trường. Đối với sinh hoạt chuyên môn cấp trường: Ban giám hiệu thu thập ý kiến của các tổ với những khó khăn, vướng mắc hoặc những kinh nghiệm hay trong các buổi sinh hoạt chuyên môn cấp tổ để đưa vào kế hoạch hoạt động chuyên môn của trường trong tháng. Lập kế hoạch sinh hoạt chuyên môn hàng tháng, căn cứ vào thực tiễn và dựa vào đề xuất của các tổ chuyên môn để lựa chọn nội dung sinh hoạt chuyên môn. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn cấp trường. Thống nhất những vấn đề cơ bản được rút ra từ buổi sinh hoạt chuyên môn cấp trường. Thông qua biên bản sinh hoạt chuyên môn. Chủ động tham gia sinh hoạt chuyên môn cấp cụm hiệu quả. Báo cáo với Phòng Giáo dục và Đào tạo những vấn đề cần hỗ trợ, giải quyết. Giải pháp 7: Đổi mới công tác dự giờ, tư vấn giáo viên Bản thân mỗi cán bộ quản lí trong nhà trường đều xây dựng kế hoạch dự giờ giúp đỡ giáo viên trong công tác chuyên môn. Đối tượng được tăng cường dự giờ giúp đỡ về chuyên môn là những giáo viên trẻ, mới ra trường, những giáo viên còn lúng túng về phương pháp giảng dạy. Sau mỗi lần dự giờ, yêu cầu cả tổ khối chuyên môn cùng dự rút kinh nghiệm để đảm bảo tất cả các thành viên trong tổ đều nắm bắt rút kinh nghiệm về các kỹ thuật tổ chức hoạt động học cho các giờ dạy của mình, đồng thời giảm tải được nhiều thời gian cho cán bộ quản lí khi phải bồi dưỡng, giúp đỡ giáo viên về chuyên môn nghiệp vụ.
3. 24 Tăng cường dự giờ đột xuất, nhất là đối với loại bài mới, lượng kiến thức nhiều, đòi hỏi sự linh hoạt của giáo viên. Trong quá trình dự giờ, phối hợp kiểm tra hiệu quả của tiết dạy thông qua các sản phẩm học tập của học sinh từ những giờ học trước, qua quan sát hoạt động của học sinh và qua phỏng vấn giáo viên, học sinh. Đối với những giáo viên chậm nắm bắt kỹ thuật tổ chức hoạt động học cần rút kinh nghiệm ngay tại lớp, cần thiết phải hướng dẫn họ ngay tại lớp những thao tác, cách tổ chức để họ nắm bắt phương pháp hướng dẫn học sinh học một cách cụ thể và rõ ràng hơn. Đổi mới phương pháp và hình thức dự giờ, không nhất thiết phải dự hết một tiết học, có thể dự bất kì một trong các hoạt động của bài học. Dự giờ tập trung quan sát cách thức hoạt động của học sinh, sự điều hành của nhóm trưởng, sự tích cực tham gia vào các hoạt động của từng cá nhân học sinh trong nhóm, cách thức giao việc và quản lí hoạt động nhóm, cách thực hiện hoạt động cả lớp của giáo viên có đạt hiệu quả hay không. Chương IV. KIỂM CHỨNG CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ NÊU Từ năm học 2018-2019 đến năm học 2020-2021, sáng kiến được áp dụng triển khai ở Trường Tiểu học Quảng Phú số 2 đã được toàn thể giáo viên trong trường hưởng ứng. Sau 03 năm học triển khai thực hiện sáng kiến, kỹ thuật tổ chức hoạt động học ở giáo viên, kỹ năng thực hiện các hoạt động học ở học sinh của nhà trường có tiến bộ rõ rệt. Đa số giáo viên của trường đã thành thạo trong việc xây dựng kế hoạch bài học và thiết kế các hoạt động học của học sinh một cách linh hoạt, sáng tạo. Thực hiện tổ chức các hoạt động học trong mỗi bài học có hiệu quả, tiết học trở nên nhẹ nhàng, không gò bó, giáo viên có điều kiện quan sát, hỗ trợ và đánh giá học sinh. Năng lực và phẩm chất của học sinh được hình thành và phát triển tích cực. Đặc biệt là năng lực tự học: các em biết tự tìm kiếm và khai thác thông tin ở tài liệu học tập, biết tự học, biết trao đổi, chia sẻ, tranh luận, tìm kiếm sự giúp đỡ, đồng thuận của bạn hay thầy cô giáo, biết tự đánh giá mình và đánh giá bạn.
4. 25 Năng lực lãnh đạo, điều hành hoạt động học tập nhóm của các em đã tiến bộ vượt bậc. Đa số các em được bầu luân phiên làm nhóm trưởng đều có thể điều hành được hoạt động của nhóm theo đúng các bước và đạt được các yêu cầu. Các em đều tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp, tích cực, chủ động tham gia các hoạt động tập thể. 85% học sinh có khả năng giao tiếp tốt. Trên 70% học sinh có khả năng điều hành các hoạt động tập thể ở các mức độ và quy mô tổ chức khác nhau. Chất lượng giáo dục toàn diện được nâng lên, nhất là năng lực, phẩm chất của học sinh được thường giáo viên thường xuyên hình thành, đánh giá, uốn nắn, điều chỉnh và phát triển qua từng tiết học. Thực hiện dự giờ dạy của giáo viên để kiểm chứng, rút kinh nghiệm và tư vấn, tôi thấy kết quả đạt được qua các năm học như sau: Tổng Số giờ Số GV Số lớp học Số lớp học Số lớp học Năm số GV tổ tổ chức sinh hoạt sinh hoạt sinh hoạt học giờ chức dạy dạy động học động học động học dự học tốt chưa đạt tốt chưa thạo chưa đạt 2018- 15 4 5 4 5 6 2019 2019- 12 7 2 8 4 0 2020 2020- 12 11 0 11 1 0 2021
5. 26 Phần 3. KẾT LUẬN 1. Những vấn đề quan trọng nhất về chỉ đạo công tác chuyên môn mà sáng kiến đã đề cập đến. - Chỉ đạo làm đổi mới phương pháp dạy của giáo viên và cách học của học sinh theo hướng học sinh là trung tâm của quá trình dạy học. - Tăng cường nâng cao năng lực điều hành hoạt động học cho các học sinh làm nhóm trưởng. 2. Hiệu quả của sáng kiến nếu được triển khai. Qua 3 năm chỉ đạo thực hiện các kỹ thuật tổ chức hoạt động học của học sinh nhằm tiếp cận và thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, tôi thấy đã có những chuyển biến rõ rệt: học sinh mạnh dạn, tự tin, linh hoạt, sáng tạo, tích cực hơn trong học tập và các hoạt động. Không khí học tập trong lớp tự nhiên, nhẹ nhàng, thân thiện. Giáo viên và học sinh tương tác với nhau nhiều hơn. Học sinh hứng thú thực hiện các hoạt động tìm tòi, khám phá phát hiện và thực hành, vận dụng kiến thức. Các em được phát huy năng lực tự học, học sinh có nhiều cơ hội độc lập suy nghĩ, bộc lộ ý kiến riêng khi làm việc cá nhân và có nhiều cơ hội hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất. Nhiều học sinh thể hiện được năng lực lãnh đạo, tổ chức của mình khi điều hành nhóm hoạt động. Khả năng giao tiếp, ứng xử của học sinh tiến bộ hơn nhiều. Học sinh mạnh dạn tham gia đánh giá quá trình học tập, rèn luyện của mình, của bạn. Một số học sinh có tính cách nhút nhát đã dần trút bỏ được sự tự ti và trở nên mạnh dạn, tự tin để thể hiện khả năng của bản thân mình. 3. Những kiến nghị, đề xuất * Đối với Phòng Giáo dục - Đào tạo Lương Tài - Thường xuyên tổ chức các chuyên đề cấp cụm trường, cấp huyện về phương pháp dạy học tích cực và thực hiện các kỹ thuật tổ chức hoạt động học để thống nhất trên toàn huyện. - Chỉ đạo cụ thể yêu cầu đạt được của học sinh về năng lực hoạt động học tập theo mức độ tăng dần từ lớp dưới đến lớp trên.
6. 27 * Đối với Sở Giáo dục - Đào tạo Bắc Ninh, Bộ Giáo dục – Đào tạo Tham mưu với Nhà nước các cấp để kịp thời trang bị đồng bộ về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học để các nhà trường thực hiện có hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông 2018
7. 28 Phần 4. PHỤ LỤC Tài liệu tham khảo: Vũ Thị Phương Anh – Phương pháp dạy học tích cực, định nghĩa, cách thức và kỹ thuật. Tạp chí Thế giới trong ta hàng tháng, chuyên đề. Tạp chí Giáo dục Tiểu học. Quảng Phú, ngày 04 tháng 3 năm 2022 Người viết sáng kiến Nguyễn Xuân Hải