Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp học sinh phát triển năng lực, phẩm chất thông qua các hoạt động mĩ thuật

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp học sinh phát triển năng lực, phẩm chất thông qua các hoạt động mĩ thuật

1. 55 4. Kết luận: Các hoạt động mĩ thuật là nội dung quan trọng không thể thiếu được trong chương trình GDPT 2018. Thông qua các hoạt động dạy - học môn Mĩ thuật, học sinh được hình thành đồng thời các năng lực chung và năng lực cốt lõi: năng lực Tự chủ, tự học; Giao tiếp và hợp tác; Giải quyết vấn đề. Đặc biệt thông qua hoạt động tạo hình năng lực sáng tạo cũng được phát triển tối đa ở HS. Đồng thời cũng giúp HS được hình thành 5 phẩm chất: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. Xuất phát từ đặc điểm tâm lí của học sinh và khả năng nhận thức của học sinh ở mỗi khối lớp, mỗi lứa tuổi giáo viên chủ động thiết kế các hoạt động học tập vừa sức, phù hợp. Giáo viên cần phải kích thích tất cả các giác quan bởi mỗi HS có những yêu cầu riêng trong quá trình học tập. Giáo viên cần lưu ý tổ chức các hoạt động học tập phù hợp với lứa tuổi, hình thức học tập mà các em ưa thích cũng như các kiểu trí thông minh ưu thế của mỗi HS. Tùy điều kiện cơ sở vật chất từng trường, giáo viên có thể lựa chọn giải pháp tạo hình vừa phát huy trí tưởng tượng, óc sáng tạo, khả năng tạo hình của học sinh vừa đảm bảo các yêu cầu cần đạt trong chương trình môn học. Phương pháp giáo dục trong chương trình nhằm phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh một cách toàn diện. Học sinh cũng phát triển được các giác quan, kĩ năng sống, kinh nghiệm cá nhân và khả năng giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác nhóm, năng lực tự học và tự đánh giá dựa trên những năng lực, trí thông minh sở trường của cá nhân mỗi học sinh. Giáo viên cần tạo cơ hội cho HS thích học và học thực sự thông qua việc học sinh tự làm và thích làm, bởi vì học Mĩ thuật có liên hệ và gắn với cuộc sống hàng ngày và quá trình học tập của các em, sẽ phát triển thêm những kỹ năng sống mới cho các em. Giáo viên giúp học sinh nhớ lại kiến thức, những kỷ niệm và tưởng tượng, đồng thời cho các em cơ hội chia sẻ những gì các em đã biết khi trình bày về sở thích, mối quan tâm, mơ ước hay ý tưởng. Đối với việc thực hiện tích hợp các hoạt động dạy - học Mĩ thuật, giáo viên cần chọn những chủ đề phù hợp với giờ học thực địa đế tạo cho các em trí tò mò, từ đó tham gia thực sự vào quá trình
2. 56 học. Không có một phương pháp, hình thức tổ chức, kỹ thuật dạy học nào là tuyệt đối. Mỗi pp, kĩ thuật dạy học ở mỗi chương trình đều có tính ưu việt riêng. Sự kết hợp linh hoạt, sáng tạo giữa các kĩ thuật dạy học truyền thống và kĩ thuật hiện đại trong chương trình GDPT mới sẽ giúp HS phát triển toàn diện ngay từ lứa tuổi tiểu học. III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIÉN ĐEM LẠI 1. Hiệu quả kinh tế Qua áp dụng sáng kiến “ Một số giải pháp giúp học sinh phát triển năng lực, phẩm chất thông qua các hoạt động mĩ thuật” tôi đã tạo được hứng thú cho HS trong giờ học đồng thời giúp các em phát triển được năng lực, phẩm chất trong quá trình học cũng như tạo hình sản phẩm. Rất nhiều học sinh đã làm nên những sản phẩm độc đáo, ấn tượng, giống như một tác phẩm nghệ thuật. HS tự tin dùng sản phấm của mình để trang trí góc học tập ở lớp, trường Giúp giáo viên và nhà trường tiết kiệm được chi phí trang trí trường lớp hay dùng làm quà dành tặng bạn bè trong ngày sinh nhật, tặng những người thân yêu trong các ngày lễ như: 8/3,20/10, 20/11
3. 57 Kết hợp với các hoạt động trải nghiệm khác mà tôi và đồng nghiệp lập kế hoạch phù hợp với các nội dung bài học trên lớp, phù hợp với thực tế nhà trường để giao nhiệm vụ cho từng cá nhân, nhóm. Thông qua đó, học sinh vừa được vui chơi vừa kết hợp được nhiều kiến thức các môn học bổ ích. Đặc biệt môn Mĩ thuật đạt được hiệu quả rất cao làm giàu cả về kinh kế và thời gian. Sau những hoạt động trải nghiệm các em tạo ra được hình ảnh, mô hình Những sản phẩm đó sẽ là trực quan sinh động để dành cho các môn học khác như Lịch sử, Địa lý, Kể chuyện Sản phẩm mĩ thuật được sử dụng trong các môn học khác Hoạt động trải nghiệm được tổ chức trong khuôn viên trường, lớp gần như không mất kinh phí, vì vậy hiệu quả kinh tế mang lại rất cao, có tính giáo dục thực tế địa phương. Các em còn có thể biến những chiếc lá, cành cây, đá sỏi, những phế
4. 58 liệu bỏ đi tạo thành tác phấm Mĩ thuật sáng tạo phục vụ giờ học, lại bảo vệ môi trường và không mất tiền mua. Do đó hiệu quả kinh tế mà sáng kiến đem lại là rất cao không thế đong đếm cụ thế được. 2.Hiệu quả về mặt xã hội Sáng kiến cung cấp cho thầy cô và các em kiến thức, vốn sống thực tiễn, tiết kiệm được kinh phí, có sức lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội, tạo được niềm tin của phụ huynh học sinh. Trong các giờ học ngoại khóa, trải nghiệm có sự tham gia của phụ huynh học sinh, tạo sự gắn kết, đồng cảm giữa phụ huynh với giáo viên, tạo thêm tình cảm giữa bố mẹ với con, Phụ huynh sẽ quan tâm hơn đến việc học của con cũng như môn học Mĩ thuật. Học sinh nhận thức và tiếp thu bài nhanh hơn. Từ đó phát huy được các năng lực cần thiết như trải nghiệm, sáng tạo, biểu đạt, phân tích và diễn giải, giao tiếp và đánh giá giúp các em có thể vận dụng để học tốt các môn học khác. Các biện pháp mới mà tôi đã áp dụng, đã khắc phục tình trạng rụt rè của học sinh, các em mạnh dạn, tự tin trong học tập. Biết sử dụng phế liệu, những vật liệu dễ tìm trong đời sống thường ngày làm chất liệu tạo nên những sản phẩm đẹp, độc đáo có tính sáng tạo cao và được ứng dụng trong thực tế. Sản phẩm của các em góp phần đáng kể vào việc đổi mới không gian trường lóp, sử dụng làm đồ dùng học tập cho các môn học khác, làm quà tặng cho bạn bè và người thân. Đặc biệt trong quá trình áp dụng giải pháp này tôi đã phát hiện và bồi dưỡng được một số HS có năng khiếu. Từ kết quả đó tôi luôn nhận được sự đồng thuận từ phía nhà trường và đồng nghiệp, sự quan tâm, ủng hộ của đông đảo các bậc phụ huynh học sinh. 3. Giá trị làm lợi khác. Sáng kiến đã đem lại nhiều giá trị cụ thể cả về vật chất và tinh thần, tạo sự gần gũi giữa giáo viên và học sinh, giữa phụ huynh và nhà trường. Tạo được niềm tin đối với phụ huynh và cộng đồng tin tưởng gửi con mình vào nhà trường. Tạo sự gắn kết giữa các giáo viên với nhau. Trong một giờ học ngoại khóa tích hợp được nhiều môn học, các giáo viên có thể sử dụng tích hợp nhiều kiến thức của nhiều môn học một lúc, kiến thức được kết hợp thông qua sản phẩm học
5. 59 sinh tạo ra, thông qua trò chơi vận động, thông qua quan sát thực tế các em tìm hiểu, HS được gần gũi, gắn bó với thiên nhiên biết cảm nhận cái đẹp, trân trọng cái đẹp từ đó các em biết tạo ra cái đẹp, yêu cái đẹp, yêu thiên nhiên, yêu cộng đồng có ý thức tiết kiệm và giữ gìn bảo vệ môi trường. Đồng thời góp phần giáo dục thẩm mĩ, rèn kĩ năng sống và nhân cách đẹp cho các em, ngay từ lứa tuổi tiểu học. Tiết kiệm được thời gian làm đồ dùng trực quan, giáo án điện tử, các giờ dạy trên lớp cũng được rút ngắn vì tất cả đã được các em quan sát có ngay trong thực tế, học từ thực tế. Một số hoạt động tạo hình và sản phẩm mang tính nghệ thuật, ứng dụng cao của HS
6. 67 4. Khả năng áp dụng và nhân rộng. Sáng kiến kinh nghiệm đã được tôi đúc rút và thực nghiệm trong các tiết dạy môn Mĩ thuật xuyên suốt từ lớp 1 đến lớp 5. Sáng kiến được tôi chia sẻ với đồng nghiệp và cùng áp dụng tại trường tiểu học Mỹ Thịnh trong năm học 2022 - 2023 và năm học 2023- 2024. Trong thời gian áp dụng bản thân tôi nhận thấy học sinh hào hứng, yêu thích môn học các em đã tạo ra được các sản phấm độc đáo mang tính sáng tạo và ứng dụng cao. Sáng kiến đã đem lại nhiều giá trị cụ thể cả về vật chất và tinh thần, tạo sự gần gũi giữa giáo viên và học sinh, giữa phụ huynh và nhà trường. Tạo được niềm tin đối với phụ huynh từ đó cha mẹ học sinh cũng có sự quan tâm đến việc học và chuẩn bị đồ dùng học tập của bộ môn cho con em mình góp phần nâng cao chất lượng bộ môn. Từ đó cho thấy khả năng áp dụng và nhân rộng sáng kiến vào giảng dạy bộ môn Mĩ thuật ở các trường tiểu học trong huyện, tỉnh, cả nước là rất cao. III. CAM KẾT KHÔNG SAO CHÉP HOẶC VI PHẠM BẲN QUYỀN Trên đây là các giải pháp của bản thân tôi tự nghiên cứu và đã áp dụng trong quá trình giảng dạy tại trường tiểu học Mỹ Thịnh. Tôi xin cam kết nếu có xảy ra tranh chấp về quyền sở hữu với các giải pháp này, tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm. Tôi xin chân thành cảm ơn! TÁC GIẢ SÁNG KIẾN Phạm Thị Quỳnh CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
7. 68 XÁC NHẬN, ĐÁNH GIÁ, XÉP LOẠI CỦA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
8. 69 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Sách giáo khoa mĩ thuật lớp 1 Bộ sách Vì sự bình đắng và dân chủ trong giáo dục. 2. Sách giáo khoa mĩ thuật lớp 2 Bộ sách Chân trời sáng tạo. 3. Sách giáo khoa mĩ thuật lớp 3- lớp 4 Bộ sách Cánh diều. 5. Sách giáo khoa mĩ thuật lớp 5 phát triển năng lực học sinh. 6. Hình ảnh học sinh trong các hoạt động Mĩ thuật và hoạt động ngoại khóa. 7. Một số sản phẩm tạo hình của các các em học sinh. 8. Chương trình GDPT 2018 (Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT- BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo).