Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong giờ học

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong giờ học

1. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. 1. Cơ sở lí luận Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo quyết định số 16/2006 QĐ-BDĐT ngày 5/6/2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nêu: Phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS; phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng HS, điều kiện của từng lớp học; rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm đem lại niềm hứng thú và trách nhiệm học tập cho HS. Nhiệm vụ năm học 2016-2017 của trường THCS nơi tôi công tác cũng chỉ rõ: Cần tích cực đổi mới phương pháp dạy và học, phát huy kĩ thuật dạy học tích cực, phát triển tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo, rèn luyện thói quen, kĩ năng tự học, tinh thần tự giác tìm tòi, khám phá của HS. Bản thân môn học GD nếp sống thanh lịch, văn minh cho HS Hà Nội như đã nói ở trên là môn học có tính thực tiễn cao. Để HS hiểu bài, nắm bài và ứng dụng bài học vào thực tế đòi hỏi các em phải được trải nghiệm,quá trình trải nghiệm ấy chính là phát huy tính tích cực, chủ động của HS. 2. Cơ sở thực tiễn Trường THCS nơi tôi công tác nằm khá xa trung tâm. HS tại trường nhìn chung ngoan ngoãn, lễ phép nhưng còn nhút nhát, rụt rè. Việc giao tiếp của các em khi tham gia các hoạt động xã hội còn nhiều hạn chế. Trong quá trình học tập tại trường, các em cũng được tham gia nhiều hoạt động trải nghiệm sáng tạo đòi hỏi phải phát huy tính tích cực, chủ động nhưng hiệu quả một số hoạt động chưa cao. HS lớp 8 là đối tượng năng động, thích khám phá môi trường và thế giới xung quanh. Môn học GD nếp sống thanh lịch, văn minh cho HS Hà Nội là môn học không mới với các em nhưng nhiều em chưa thật sự tha thiết với môn học này vì đặc thù bộ môn không đánh giá kết quả vào quá trình tổng kết điểm. Bởi vậy, để nâng cao hiệu quả bộ môn, tạo hứng thú cho HS trong giờ học, tôi đã phát huy tối đa tính tích cực, chủ động của các em từ khâu chuẩn bị bài đến bài học. 3. Các giải pháp đã thực hiện 3.1. Tăng cường hoạt động tự học Giải pháp đầu tiên đem lại hiệu quả khá rõ rệt trong việc phát huy tính tích cực, chủ động của HS đó là kích thích khả năng tự học cho các em. Muốn vậy, trước mỗi giờ học, GV cần hướng dẫn HS tìm hiểu bài ở nhà- một hình thức giống như soạn bài trong môn học Ngữ văn. Đó là bước đầu giúp các em định hình kiến thức, việc tiếp thu kiến thức về sau nhờ đó mà sẽ có hiệu quả cao hơn. Bài Giao tiếp ứng xử ngoài xã hội được dạy trong 2 tiết là tiết 2 và tiết 3 trong kế hoạch dạy học phân môn lớp 8. Vì đặc thù môn học mỗi tháng HS được học 1 tiết nên các em có rất nhiều thời gian để chuẩn bị bài. Sau bài Tác phong của người Hà Nội, tôi đã giao việc và hướng dẫn HS 4
2. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. đọc tài liệu, hệ thống kiến thức và liên hệ kiến thức với thực tế đời sống. Các nguồn tài liệu chính mà tôi định hướng cho HS gồm có: Tài liệu chuyên đề GD nếp sống thanh lịch, văn minh cho HS Hà Nội; các loại sách báo, tranh ảnh, các bài phóng sự, phim tài liệu về vẻ đẹp của đất và người Hà Nội; các video clip ngắn phản ánh thực trạng giao tiếp của con người. Sau khi giao việc và hướng dẫn HS đọc tài liệu, tôi thường xuyên kiểm tra, đánh giá, kịp thời giúp các em giải quyết khó khăn trong quá trình tự nghiên cứu. 3.2. Tổ chức hoạt động nhóm. Hiện nay hoạt động nhóm có nhiều ưu điểm nổi bật, giúp học sinh phát huy tối đa tính chủ động, tích cực trong giờ học. Thực tế ở các nước phát triển, ta thấy hoạt động nhóm tổ chức tốt thì sẽ giải quyết được nhiều vấn đề trong giờ học, học tập có chất lượng, rèn được kĩ năng nói, viết cho HS. Khi cho học sinh hoạt động theo nhóm, tùy theo bài mà GV có thể phân ra các nhóm nhỏ, lớn khác nhau. Lớp mà tôi phụ trách có 35 HS thường được chia thành 4 nhóm, 3 nhóm 9 và 1 nhóm 8. Trên cơ sở HS đã đọc bài và hệ thống kiến thức bài học, trước hết, tôi giao nhiệm vụ cho từng nhóm thảo luận, chuẩn bị hoạt động ở nhà sau đó báo cáo và thực hiện trong giờ học. Để việc chuẩn bị ở nhà của HS đạt kết quả tốt, GV cần định hướng các em vào đúng trọng tâm bài học, hướng dẫn công tác cho các bạn trong nhóm, đặc biệt là nhóm trưởng. Ngoài việc tổ chức nhóm trong công tác chuẩn bị bài, các nhóm học tập với quy mô lớn nhỏ khác nhau cũng cần được tổ chức trong các bài tập thảo luận. Giả sử như với hình thức thảo luận khăn trải bàn được dùng cho nhóm 4, HS sẽ đóng góp ý kiến, thống nhất và tìm ra phương án tối ưu, chốt ý trả lời cho câu hỏi trên cơ sở câu trả lời của các thành viên. Trong bài Giao tiếp ứng xử ngoài xã hội, phương thức hoạt động nhóm được tôi tận dụng triệt để bao gồm chuẩn bị ở nhà, thảo luận hình thành kiến thức mới, tiểu phẩm và chơi trò chơi. Kết quả là HS tương tác với nhau tương đối tốt, hoạt động học hiệu quả cao. 3.3. Tổ chức chơi trò chơi. HS lớp 8 là đối tượng rất hiếu động bởi vậy trò chơi là một trong những hoạt động các em rất hứng thú. Có rất nhiều hình thức tổ chức trò chơi có thể áp dụng trong giờ học: trò chơi tiếp sức, giải ô chữ, đố vui, xếp hình Mỗi đơn vị kiến thức thường phù hợp với một trò chơi đặc thù. Để tránh nhàm chán, GV nên đa dạng hóa các trò chơi để việc trải nghiệm của HS được thú vị hơn. Bài Giao tiếp ứng xử ngoài xã hội được dạy trong 2 tiết, qua quá trình xem xét, tôi đã quyết định lựa chọn cho HS 2 hình thức trò chơi đó là trò chơi tiếp sức với tên gọi AI NHANH HƠN ở tiết 1 và trò chơi tư duy với tin gọi Ô CHỮ MAY MẮN ở tiết 2. Để tăng tính hấp dẫn cho trò chơi, tôi đã lựa chọn và định hướng HS tổ chức, giúp các em chuẩn bị phần thưởng cho đội chơi thắng cuộc. Vậy nên sau mỗi trò chơi, HS thường cảm thấy rất hào hứng. 5
3. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. 3.4. Các hoạt động khác. Ngoài các hoạt động được kể trên đây, để tăng tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học GD nếp sống thanh lịch, văn minh cho HS Hà Nội, GV cũng có thể tổ chức rất nhiều các hoạt động khác như sưu tầm- khai thác clip và đóng tiểu phẩm. Với những tiết học gần gũi với đời sống như Giao tiếp ứng xử ngoài xã hội, hai hoạt động này được tôi áp dụng đã giúp HS hiểu rõ mục tiêu và thấy được sự bổ ích của bài học từ đó mà các em yêu thích môn học và tích cực, chủ động trong giờ học hơn. Với hoạt động sưu tầm- khai thác clip, các em được định hướng chọn một tình huống giao tiếp quen thuộc trong đời sống và cả lớp sẽ tập trung nhận xét điểm đúng, điểm chưa đúng của các nhân vật trong clip. Như vậy, HS vừa được nhận xét nhân vật, vừa rút ra bài học giao tiếp cho bản thân. Tính ứng dụng thực tế của bài học cũng nhờ đó mà tăng gấp nhiều lần. Tương tự như vậy, tôi hướng dẫn HS xây dựng tiểu phẩm mà trong đó các em được hóa thân vào những nhân vật chính. Kết quả đem lại không chỉ là bài học nhận thức về giao tiếp đúng chuẩn mực mà còn là niềm hứng khởi, say mê của các em đối với môn học không đánh giá điểm. Để quý thầy cô hình dung rõ hơn về các hoạt động tôi đã tổ chức để phát huy tối đa tính tích cực, chủ động của HS, tôi xin trình bày kèm theo sau đây giáo án minh họa giờ học của mình. GIÁO ÁN MINH HỌA TIẾT 2. BÀI 2. GIAO TIẾP, ỨNG XỬ NGOÀI XÃ HỘI I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Về kiến thức: Giúp HS: - Hiểu được sự cần thiết của giao tiếp, ứng xử ngoài xã hội. - Nắm được một số kĩ năng cơ bản trong giao tiếp, ứng xử ở một số hoàn cảnh cụ thể và phân biệt được những hành vi đúng, sai trong giao tiếp. 6
4. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. 2. Về kĩ năng: Rèn luyện cho HS kĩ năng, hành vi giao tiếp, ứng xử thanh lịch, văn minh trong các mối quan hệ xã hội. 3. Về thái độ: Giáo dục HS ý thức rèn luyện cách giao tiếp, ứng xử thanh lịch, văn minh trong mọi hoàn cảnh. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Soạn bài, máy tính, máy chiếu, bảng biểu, các tình huống giao tiếp. 2. Học sinh: Sưu tầm lời hay, ý đẹp, hình ảnh đẹp về hoạt động giao tiếp, ứng xử của người Việt Nam nói chung, người Hà Nội nói riêng. - Đọc bài, chuẩn bị tiểu phẩm, trò chơi III. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, gợi mở, thảo luận nhóm, chơi trò chơi. IV. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG 1. Ổn định tổ chức (1p) 2. Kiểm tra bài cũ: Lồng vào quá trình giảng bài mới. 3. Các hoạt động dạy- học a. Giới thiệu bài (1p) Hà Nội không chỉ đẹp về phong cảnh mà còn đẹp bởi cốt cách của con người nơi đây. Người Hà Nội vốn nổi tiếng là thanh lịch, điều đó được thể hiện ở ngay trong giao tiếp hàng ngày từ gia đình đến nhà trường và ngoài xã hội. Ở mọi nơi, mọi lúc, trong mọi hoàn cảnh, để xứng đáng là những công dân của thủ đô ngàn năm văn hiến, chúng ta đều phải rèn luyện cho mình thói quen giao tiếp, ứng xử thanh lịch, văn minh. Như vậy là chúng ta đã góp phần xây dựng và làm nên nét đẹp của người Hà Nội. b. Bài mới THỜI HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG NỘI DUNG GIAN GIÁO VIÊN CỦA HỌC SINH KIẾN THỨC 7 phút - GV tổ chức cho HS I. SỰ CẦN thảo luận nhóm: THIẾT CỦA + Thời gian: 1 phút GIAO TIẾP, + Hình thức: nhóm 8 ỨNG XỬ + Nội dung: Em hãy NGOÀI XÃ nhận xét về tác phong, HỘI cách giao tiếp, ứng xử 1. Ý nghĩa của của cô gái trong clip giao tiếp, ứng sau? xử trong đời - GV chiếu clip - HS theo dõi, sống xã hội - HS thảo luận, rả lời câu hỏi. ? Một tình huống nhỏ - HS nhận xét. nhưng để lại cho chúng ta ấn tượng về một con người. Vậy, theo em, giao tiếp, ứng 7
5. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. xử ngoài xã hội có ý nghĩa như thế nào đối - Tạo được ấn với mỗi cá nhân? tượng tốt với - GV nhận xét, chốt ý, mọi người. chiếu máy. - Thể hiện sự hiểu biết và năng lực của mỗi người. - Giúp con người trưởng thành, năng động và dễ thích ứng với mọi thời đại. ? Vậy, khi giao tiếp, - HS trả lời 2. Một số yêu ứng xử trong đời sống, - HS nhận xét, bổ cầu cơ bản khi chúng ta cần chú ý đến sung giao tiếp, ứng những yêu cầu nào? xử ngoài xã hội - GV nhận xét, chốt ý, - Trang phục chiếu máy. lịch sự, phù hợp - GV chiếu máy cho với đối tượng và HS xem clip về vẻ đẹp hoàn cảnh giao thanh lịch, văn minh tiếp. của người Hà Nội. - Nói năng rõ - GV chuyển ý: Để ràng, tế nhị. thực hiện tốt các yêu - Thái độ nhẹ cầu ấy, đòi hỏi mỗi nhàng, lịch chúng ta phải rèn thiệp, đúng mực. luyện cho mình những thói quen trong giao tiếp. Đó là những thói quen nào? 16 - GV tổ chức cho HS - HS hình thành 3. Rèn luyện phút thảo luận nhóm: nhóm một số thói + Thời gian: 5 phút - Đội văn nghệ trình quen khi giao + Hình thức: nhóm 8 diễn tiểu phẩm tiếp, ứng xử + Nội dung: Em nhận - HS thảo luận, trình xét như thế nào về bày kết quả vào cách giao tiếp, ứng xử bảng phụ. của các nhân vật trong tiểu phẩm sau? - Các nhóm nộp kết quả thảo luận, 1 nhóm - HS trình bày kết 8
6. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. đại diện trình bày kết quả thảo luận trước quả. lớp. - GV nhận xét, đánh - HS nhận xét, bổ giá kết quả của 4 sung nhóm. ? Chúng ta phải rèn - HS trả lời luyện những thói quen - HS nhận xét, bổ - Biết chào hỏi. nào khi giao tiếp, ứng sung - Biết tự trọng xử ngoài xã hội? và tôn trọng - GV nhận xét, chốt ý, - HS trả lời người khác. chiếu máy. - Biết lắng nghe ? Bản thân em đã rèn và bày tỏ quan luyện được thói quen điểm. nào? Chưa rèn luyện - Biết nói lời được thói quen nào? - HS trả lời cảm ơn, xin lỗi. - GV nhận xét - HS nhận xét, bổ - Biết thích ứng. ? Hãy đọc một số câu sung ca dao, tục ngữ hay nói về giao tiếp, ứng xử của con người trong đời sống? - GV nhận xét, đánh giá ? Em hiểu gì về câu - HS trả lời tục ngữ: “Lời nói - HS nhận xét, bổ chẳng mất tiền mua- sung Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”? - GV nhận xét, bổ sung, chốt ý. - GV chuyển ý: Với các thói quen ấy, khi đi vào từng hoạt động cụ thể, chúng ta cần phải làm gì để thể hiện vẻ đẹp thanh lịch, văn minh trong giao tiếp? 16 ? Em hãy tìm các biểu - HS tìm biểu hiện II. GIAO TIẾP, phút hiện thanh lịch văn ỨNG XỬ minh và thiếu thanh THANH LỊCH, lịch văn minh khi đến VĂN MINH nơi biểu diễn , rạp NGOÀI XÃ chiếu phim và đến thư HỘI 9
7. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. viện? - HS tổ chức chơi 1. Giao tiếp, - GV giao nhiệm vụ trò chơi Ai nhanh ứng xử khi cho nhóm 1 tổ chức hơn? tham gia các chơi trò chơi. - HS tham gia chơi hoạt động văn trò chơi. hóa. - HS đánh giá kết a. Khi đến quả, trao thưởng. những nơi biểu - GV nhận xét, đánh diễn, rạp chiếu giá phần tổ chức trò phim chơi của học sinh. - GV chốt kiến thức - HS đọc - Trang phục đẹp, thoải mái, phù hợp với lứa tuổi. - Đến sớm, chủ động tìm chỗ ngồi mà không làm ảnh hưởng đến người khác. - Không gây ồn ào, mất trật tự. - Vỗ tay sau mỗi tiết mục biểu diễn. - Không chen lấn, xô đẩy, chê bai, bình phẩm, phản ứng với sơ xuât của diễn viên. b. Khi đến thư viện - Trang phục kín đáo, gọn gàng, lịch sự. - Giữ trật tự trong phòng đọc. - Không tự ý di chuyển đồ đạc, cẩn thận khi sử dụng tài liệu; đọc xong, để tài 10
8. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. liệu đúng nơi quy định. - Khiêm tốn, lịch sự, đúng mực khi giao tiếp với cán bộ thư viện. 3 phút - GV củng cố nội dung bài học. - GV tổ chức cho HS hát tập thể bài hát: Con - HS bắt nhịp và hát chimvành khuyên theo lối đối đáp. (Sáng tác: Hoàng Vân) 4. Hướng dẫn hoạt động tiếp theo (1p) - Nắm vững những đơn vị kiến thức trọng tâm. - Tích cực rèn luyện thói quen giao tiếp, ứng xử thanh lịch, văn minh trong gia đình, nhà trường và xã hội. - Tiếp tục chuẩn bị: Giao tiếp, ứng xử ngoài xã hội (tiết 2): + Đọc và hệ thống kiến thức cơ bản của bài học. + Suy nghĩ và xây dựng các tình huống giao tiếp có vấn đề khi tham gia các hoạt động tập thể và các hoạt động đặc biệt. TIẾT 3. BÀI 2. GIAO TIẾP, ỨNG XỬ NGOÀI XÃ HỘI (tiếp) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Về kiến thức: Giúp HS: - Củng cố kiến thức về sự cần thiết của giao tiếp, ứng xử ngoài xã hội. - Nắm được một số kĩ năng cơ bản trong giao tiếp, ứng xử ở các hoàn cảnh cụ thể và phân biệt được những hành vi đúng, sai trong giao tiếp. 2. Về kĩ năng: Rèn luyện cho HS kĩ năng, hành vi giao tiếp, ứng xử thanh lịch, văn minh trong các mối quan hệ xã hội. 3. Về thái độ: Giáo dục HS ý thức rèn luyện cách giao tiếp, ứng xử thanh lịch, văn minh trong mọi hoàn cảnh. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: Soạn bài, máy tính, máy chiếu, bảng biểu, các tình huống giao tiếp. 2. Học sinh: Đọc bài và chuẩn bị các tình huống giao tiếp có vấn đề khi tham gia các hoạt động tập thể và các hoạt động đặc biệt. III. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, gợi mở, thảo luận nhóm, chơi trò chơi. IV. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG 11
9. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. 1. Ổn định tổ chức (1p) 2. Kiểm tra bài cũ: Lồng vào quá trình giảng bài mới. 3. Các hoạt động dạy- học a. Giới thiệu bài (1p): Ở tiết học trước, cô giáo đã cùng các em tìm hiểu về sự cần thiết của giao tiếp ngoài xã hội và giao tiếp, ứng xử thanh lịch, văn minh khi tham gia các hoạt động văn hóa. Bài học hôm nay, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu về giao tiếp, ứng xử khi tham gia các hoạt động tập thể, khi đến công viên, khi đi mua sắm và trong một số hoàn cảnh đặc biệt. THỜI HOẠT ĐỘNG HOẠT ĐỘNG NỘI DUNG KIẾN GIAN CỦA GIÁO CỦA HỌC SINH THỨC VIÊN 8 phút I. SỰ CẦN THIẾT CỦA GIAO TIẾP, ỨNG XỬ NGOÀI XÃ HỘI. II. GIAO TIẾP, ỨNG XỬ THANH LỊCH, VĂN MINH NGOÀI XÃ HỘI. - GV tổ chức cho 1. Giao tiếp, ứng xử nhóm 3 và nhóm 4 khi tham gia các hoạt trình bày các tình động văn hóa. huống mà nhóm - HS theo dõi, trả 2. Giao tiếp, ứng xử chuẩn bị. lời câu hỏi phân khi tham gia các hoạt tích tình huống. động tập thể. ? Khi tham gia các hoạt động tập thể nói chung, khi đi - HS trả lời tham quan, dã - HS nhận xét. ngoại nói riêng, chúng ta phải giao tiếp, ứng xử như thế nào? - GV nhận xét, - Đến đúng giờ, nói chốt ý, chiếu máy. năng đúng mực, trang phục đúng quy định. - Tự giác, tích cực, biết lắng nghe và đóng góp ý kiến; hỗ trợ, hợp tác cùng hoạt động với mọi người. 12
10. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. - Có sáng tạo, gây được hứng thú với tập thể. 6 phút - GV cho HS xem 3. Giao tiếp, ứng xử clip khi đến công viên, ? Em có đồng ý vườn hoa. với cách ứng xử của nhân vật nào, chưa đồng ý với - HS theo dõi, trả cách ứng xử của lời nhân vật nào? - HS nhận xét - GV nhận xét, chốt ý. ? Em rút ra bài học - Không làm mất mĩ gì khi đến công quan xung quanh. viên, vườn hoa? - Không khiêu khích, - GV nhận xét, trêu ghẹo, quấy rối. chốt ý, chiếu máy. - Không nói thô tục. - Không vứt rác bừa bãi. 8 phút - GV tổ chức cho 4. Giao tiếp, ứng xử HS thảo luận khi đến siêu thị, cửa nhóm: hàng. + Thời gian: 3 phút + Hình thức: nhóm - HS thảo luận 8 - Đại diện 1 nhóm + Nội dung: Tìm trả lời những biểu hiện - HS nhận xét, bổ thanh lịch, văn sung minh và thiếu thanh lịch, văn - Tuân thủ quy định của minh khi đến siêu cửa hàng, siêu thị. thị, cửa hàng? - Tôn trọng nhân viên - GV nhận xét, - Xếp hàng chờ thanh chốt ý, chiếu máy. toán. 10 - GV tổ chức cho 5. Giao tiếp, ứng xử phút HS thảo luận trong một số hoàn nhóm: cảnh đặc biệt + Thời gian: 3 a. Khi đi dự tiệc, sinh phút nhật + Hình thức: nhóm - Trang phục phù hợp 8 - HS thảo luận với đối tượng và hoàn + Nội dung: cảnh. Nhóm 1: Tìm - Đến đúng giờ 13
11. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. những biểu hiện - Vui tươi, gần gũi, hòa thanh lịch, văn đồng với mọi người. minh khi đi dự tiệc, b. Khi đi dự đám cưới. sinh nhật. - Trang phục đẹp, lịch Nhóm 2: Tìm sự những biểu hiện - Vui tươi, hòa nhã thanh lịch, văn - Không sử dụng quá minh khi đi dự nhiều rượu bia. đám cưới. - Đại diện các c. Khi đi dự đám tang. Nhóm 3: Tìm nhóm trình bày - Trang phục tối màu, những biểu hiện - HS nhận xét kín đáo, lịch sự. thanh lịch, văn chéo các nhóm - Cử chỉ nhẹ nhàng, thận minh khi đi dự - HS đọc trọng, trang nghiêm. đám tang d. Khi đến bệnh viện Nhóm 4: Tìm thăm người ốm. những biểu hiện - Trang phục bình dị, thanh lịch, văn phù hợp. minh khi đến bệnh - Trò chuyện thân tình. viện thăm người - Không ở lại quá lâu. ốm. - GV nhận xét, chốt ý, chiếu máy. 10 - GV hệ thống kiến - HS đọc, ghi nhớ III. CỦNG CỐ BÀI phút thức bài học qua HỌC bảng phụ. 1. Hệ thống kiến thức - GV tổ chức cho - HS hình thành 2. Bài tập HS chơi Ô CHỮ đội và tham gia MAY MẮN giải các ô chữ. - GV nhận xét, đánh giá, trao thưởng. - HS đọc Tài liệu tham khảo. 4. Hướng dẫn hoạt động tiếp theo (1p) - Nắm vững những đơn vị kiến thức trọng tâm. - Tích cực rèn luyện thói quen giao tiếp, ứng xử thanh lịch, văn minh trong gia đình, nhà trường và xã hội. - Chuẩn bị: Ứng xử với môi trường tự nhiên: + Đọc và hệ thống kiến thức cơ bản của bài học. + Sưu tầm tranh ảnh, sách báo phản ánh tình hình ô nhiễm môi trường và các hoạt động bảo vệ môi trường ở Hà Nội. 14
12. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. 4. Hiệu quả của giải pháp. Với việc thực hiện các giải pháp nêu trên, niềm hứng thú của các em với môn học đã được nâng cao và giờ học nhờ đó mà trở lên sôi nổi. Chúng tôi đã tổ chức giảng dạy tiết học số 2 trong cuộc thi chuyên đề cấp huyện với kết quả được Hội đồng chấm thi đánh giá giờ dạy giỏi. Về phía HS, 90% HS được hỏi cảm thấy thích thú với môn học, giờ học và kĩ năng giao tiếp, ứng xử trong các hoạt động xã hội của mình được cải thiện. Sau giờ học này, tôi có gặp và trao đổi về cách giao tiếp ứng xử của HS khi đến thư viện với nhân viên phụ trách thư viện nhà trường và kết quả nhận được là nhận xét khách quan từ phía cô giáo rằng phần lớn các em lễ phép hơn, lịch sự hơn, thực hiện nội quy thư viện tốt hơn so với việc yêu cầu các em đọc nội quy thư viện như trước đây. 15
13. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận Với việc áp dụng một số giải pháp nêu trên, tôi nhận thấy mình đã có những giờ học, trải nghiệm cùng HS thật sự thú vị. Kĩ năng tự học của HS đã được nâng cao rõ rệt. HS không chỉ tích cực, chủ động trong giờ học GD nếp sống thanh lịch, văn minh cho HS Hà Nội mà còn hăng hái và tự xây dựng cho mình phương pháp học, kế hoạch học tập khoa học, có hiệu quả trong những môn học khác. 2. Khuyến nghị Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì chằng làm được việc gì”. Những người làm giáo dục đang mang trên đôi vai mình nhiệm vụ rất lớn là giáo dục bốn yếu tố ĐỨC, TRÍ, THỂ, MĨ cho HS. Bản thân tôi rất mong các thầy cô giáo chú trọng hơn nữa đến việc rèn luyện đạo đức cho các em vì hơn bao giờ hết trong thời đại kinh tế thị trường, chúng ta cần một thế hệ trẻ vừa có trí tuệ sáng suốt, vừa có đạo đức vững vàng. Thước đo thành công của một bài dạy giáo dục đạo đức là thực tiễn vì vậy, tôi muốn truyền tải tâm huyết của mình đến các thầy cô đang thực hiện nhiệm vụ giảng dạy cùng phân môn để kết quả bài giảng cao hơn và để xây dựng thế hệ những công dân thủ đô thanh lịch, văn minh hơn. Để GV làm được điều đó, chúng tôi rất cần sự quan tâm, chỉ đạo kịp thời của các cấp lãnh đạo ngành, đoàn thể, hội cha mẹ học sinh với những việc làm cụ thể như trang bị cơ sở vật chất phục vụ hoạt động dạy và học, (từ sách, báo đến thiết bị nghe nhìn) hay tổ chức cho HS các buổi tham quan học tập thực tế, giao lưu học hỏi 16
14. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. Cuối cùng, tôi xin trân thành cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường, tổ Khoa học xã hội và các đồng nghiệp đã tạo điều kiện giúp tôi hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm này. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo trình tâm lí lứa tuổi và tâm lí học sư phạm. Ths Đỗ Văn Thông. 2001. 2. Tài liệu giáo dục học. PGS.TS Hà Thị Đức. 2014. 3. Tài liệu chuyên đề Giáo dục nếp sống thanh lịch, văn minh cho HS Hà Nội. NXB Hà Nội. 2011. 4. Hướng dẫn giảng dạy Tài liệu chuyên đề Giáo dục nếp sống thanh lịch, văn minh cho HS Hà Nội. NXB Hà Nội. 2011. 17
15. Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong giờ học. Đánh giá của hội đồng khoa học trường / 18