Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với Toán

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với Toán

1. PHÒNG GD&ĐT MỸ ĐỨC CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Trường MN Lê Thanh B Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ===&=== ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM I. SƠ YẾU LÝ LỊCH Họ và tên : Nguyễn Thị Nga Ngày tháng năm sinh : 06 - 01-1981 Năm vào nghành : 2002 Chức vụ : Giáo viên Đơn vị công tác : Trường mầm non Lê Thanh B Trình độ : Cao đẳng Đối tượng giảng dạy : Trẻ 5-6 tuổi Khen thưởng : Giáo viên giỏi cấp Thành phố 1
2. TÊN ĐỀ TÀI: “NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO TRẺ LÀM QUEN VỚI TOÁN” PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài * Cơ sở lý luận: Chủ tịch Hồ chí Minh muôn vàn kinh yêu của chúng ta , lúc sinh thời người đã nói “ Non song việt nam có được vẻ vang hay không, dân tộc việt năm có được sánh vai với các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ vào việc học tập của các cháu”. Trẻ em những Mầm non tương lai của đất nước, Đất nước có giầu mạnh, phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ. Chính vì vậy phải chăm sóc giáo dục trẻ thật tốt ngay từ khi trẻ còn ở độ tuổi Mầm non. Người giáo viên Mầm non ngoài việc hướng dẫn cho trẻ vui chơi, cho ăn, cho ngủ, giáo dục trẻ trở thành những đứa trẻ lễ phép ngoan ngoãn thôi chưa đủ, mà nhiêm vụ của người giáo viên Mầm non còn phải trang bị cho trẻ những kiến thức ban đầu thông qua các hoạt động và qua các môn học như làm quen với môi trường xung quanh, làm quen với tạo hình, môn văn học, chữ cái, thể dụC, âm nhạc, làm quen với toán sơ đẳng thông qua các môn học trẻ được học mà chơi chơi mà học. Từ đó dần hình thành lên nhân cách của trẻ và cũng từ đó trẻ được tiếp cận với những kiển thức từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó. Thông qua các môn học giúp cho trẻ phát triển một cách toàn diện về mọi mặt như : Đức, Trí, , Thể, Mỹ. Giúp trẻ có một hành tranh vững vàng, một tâm thế tự tin để bước vào lớp một. Trong các hoạt động giáo dục trẻ ở trường Mầm non. Hoạt động vui chơi là môt trong những hoạt động chủ đạo, song hoạt động học tập được thể hiện qua các giờ hoạt động chung có chủ đích đó là hoạt động cung cấp chủ yếu có hệ thống kiến thức cần trang bị cho trẻ.Vậy tổ chức các tiết học như thế nào để trẻ lĩnh hội các kiến thức một cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất là đối với môn “ Làm quen với toán” Đây là môn học đòi hỏi độ chính xác cao. Muốn làm tốt được việc này trước hết đòi hỏi người giáo viên phải có tâm huyết với nghề, say sưa suy nghĩ tìm tòi, chu đáo tỉ mỉ, sáng tạo hướng dẫn trẻ tham gia vào hoạt động một cách có khoa 2
3. học để trẻ bước đầu nắm bắt, hình thành những kỹ năng học tập đối với môn làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng. Đối với môn học này người giáo viên cần phải đầu tư thời gian, công sức một cách công phu, khoa học để chuẩn bị đồ dùng cho tiết mới mong tiết học đạt được hiệu quả cao và khả năng tiếp thu kiến thức của trẻ sẽ đạt được ở mức độ cao nhất trong quá trình tham gia các hoạt động của trẻ. Xuất phát từ nhận thức của trẻ từ trực quan sinh động, đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trưu tượng quay trở về thực tiễn. Thông qua môn học giúp trẻ nhận thức tốt hơn về thế giới xung quanh. Từ đó hình thành hệ thống hoá kién thức một cách chính xác, khoa học. Nhật thưc về toán học có liên quan mật thiết với quá trình phát triển toàn diện của trẻ, thông qua toán học sớm hình thành ở trẻ khả năng tìm tòi, quan sát, khám phá, so sánh, phân tích, tổng hợp các sự vật hiện tượng khách quan. Trên cơ sở đó bổ sung thêm vôn ngôn ngữ và góp phần tích cực vào việc phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ. Với khẩu hiệu “ Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai” Trẻ em là hạnh phúc gia đình, là mầm non tương lai của đất nước. Để có một đất nước luôn trên đà phát triển, thì giáo dục mầm non là khâu đặt nền móng đầu tiên trong quá trình đào tạo nhân cách con người mới. Mặt khác giáo dục mầm non còn thực hiện nhiệm vụ: “Chuẩn bị tâm thế và hành trang cho trẻ bước vào trường tiểu học” vì vậy việc dạy trẻ làm quen với toán là một hoạt động hết sức quan trọng và cũng là một trong những nội dung của chương trình hình thành toán sơ đẳng cho trẻ mầm non, góp phần xây dựng mục tiêu giáo dục mầm non. * Cơ sở thực tiễn : Đảng và nhà nước ta luôn quan tâm đến sự nghiệp giáo dục tại nghị quyết hội nghị lần thứ 2 ban chấp hành TW Đảng khóa VIII đã nêu: “ Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh, giáo viên phải có đủ đức tài”. Xuất phát từ xu thế phát triển của thế giới hiện nay từ những yêu cầu của đất nước ta là phải trở thành một nước “ Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” nhằm nâng cao dân trí và đào tạo nhân tài. Nhiệm vụ của giáo dục là phải phát triển toàn diện cho trẻ, chính vì vậy giáo viên mầm non phải là một tấm gương sáng về 3
4. mọi mặt cho các cháu noi theo. Là những người mang đến tinh hoa tươi đẹp cho những mầm non tương lai của đất nước. Mang những kiến thức tuy đơn giản nhưng vô cùng quí báu đến cho trẻ. Việc dạy cho trẻ nắm chắc các kiến thức trong hoạt động làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng, không những giúp cho trẻ học bộ môn toán sau này đẽ dàng hơn mà còn giúp cho trẻ tiếp thu kiiến thức của các môn học khác một cách nhanh nhạy và chính xác hơn. Dạy trẻ nhận biết phân biệt về biểu tượng toán là dạy trẻ cách làm quen và hình thành cho trẻ các biểu tượng toán về tập hợp, số lượng, phép đếm Trong dó yêu cầu cảu nội dung này là trẻ phải đếm được thứ tự trong phạm vi đếm 10. Nhận biết quan hệ số lượng trong phạm vi 10, nhận biết các chữ số từ 0 – 10. biết thực biện một số những phép biến đổi đơn giản như thêm bớt, tạo nhóm, chia nhóm đồ vật có số lượng trong phạm vi 10 ra 2 phần. Đây là một trong những nội dung chính nằm trong các nội dung khác của việc dạy học cho trẻ làm quen với biểu tượng toán. Vì số lượng bài chiếm nhiều thời gian so với nội dung về các hình, các khối, định hướng không gian, phép đo, Mà để dạy trẻ được những nội dung này và nắm bắt kiến thức được một cách có hệ thống và chính xác, đòi hỏi người giáo viên phải sự thay đổi mưói trong phương pháp dạy trẻ theo hướng cực hoá hoạt động lấy trẻ làm trung tâm. trẻ tụ minh khám phá nhận xét phán đoán về những vấn đề có liên quan đến môn học. Chính vì vậy để nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với biểu tượng toán siư đẳng cho trẻ tôi mạnh dạn nghiên cứu thực nghiệm và viết đề tài “Nâng cao chất lượng cho trẻ 5 -6 tuổi làm quen vởi biểu tượng toán sơ đẳng” Trong các hoạt động thì hoạt động làm quen với toán có một vị trí quan trọng. Trẻ nhận biết được các biểu tượng về số lượng, đếm và nhận biết được 10 chữ số đầu tiên, nhận biết được các hình dạng kích thước, các biểu tượng định hướng trong không gian, xác định được phải trái , trước sau của bản thân và của đối tượng khác. Vì vậy môn làm quen với toán có tầm quan trọng đặc biệt không thể thiếu trong trường mầm non, nhất là các cháu 5-6 tuổi với những mục tiêu và nhiệm vụ trên năm học 2011-2012 nghành giáo dục huyện Mĩ Đức , trường mầm 4
5. non lê Thanh Btiếp tục thực hiện nghị quyết TW2 Khóa VIII, nghị quyết đại hội đảng khóa IX là “coi giáo dục là quốc sách hàng đầu” . Chính vì vậy môn làm quen với toán ở trường mầm non là một trong những bộ môn quan trọng để chuẩn bị cho trẻ bước vào trường phổ thông được tốt. Là một giáo viên của trường mầm non Lê Thanh B tôi rất băn khoăn và suy nghĩ làm thế nào dể nâng cao chất lượng dạy học của trường mình lên một bước. Bằng các hình thức tổ chức và các phương pháp giúp trẻ nhận biết về số lượng, hình dạng, kích thước và biết định hướng trong không gian qua các trò chơi, giáo viên phải biết gợi mở hướng dẫn. Khi hướng dẫn giáo viên phải có nghệ thuật, biết sử dụng hợp lý các hình thức, biện pháp, lời nói kết hợp với sử dụng đồ dùng. Biết sử lý các tình huống một cách linh hoạt, sáng tạo, khuyến khích trẻ tranh luận, phán đoán, ước lượng và tìm cách kiểm tra sự phán đoán của mình nêu ra . Các câu hỏi trẻ phải suy nghĩ như tại sao các con biết số bạn trai bằng số bạn gái ? các cháu còn cách nào khác nữa không ? Bằng những câu hỏi như vậy sự tiếp thu kiến thức của trẻ được nâng lên rõ rệt, trẻ học toán say xưa và ham thích học toán . Ngoài ra bản thân tôi còn nhận thấy toán là một môn học khiến nhiều giáo viên phải lo sợ mỗi khi giảng dạy bởi nó vừa khô khan vừa cần nhiều đồ dùng mỗi khi giảng dạy nhất là học về số lượng và phép đếm . Từ nhận thức và lý do trên tôi tháy rằng nhiệm vụ ưuan trọng nhất là giáo viên phải nâng cao chất lượng dạy học. Vì vậy tôi chọn đề tài này nhằm tìm ra một số biện pháp mới để nâng cao chất lượng dạy môn làm quen với toán ở trường mầm non Lê Thang B. 2-Mục đích nghiên cứu Việc nghiên cứu đề tài : “Nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán” là quá trình giảng dạy và tiếp thu của trẻ. Để tìm ra hướng giải quyết tốt nhất hình thành những biểu tượng toán học sơ đẳng cho trể 5 -6 tuổi một cách chính xác và bền vững, khắc phục phần lớn những khó khăn chung đồng thời phát huy cao nhất được tính tích cực của trẻ. 3. Thời gian nghiên cứu. 5
6. Do thời gian không cho phép tôi chỉ nghiên cứu về “ Nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán” trẻ 5 -6 tuổi Trường Mầm non Lê Thanh B. - Thời gian xây dựng đề cương ngày 20 tháng 10 – ngày 30 tháng 10 năm 2011. - Viết đề tài 1/1 – 20/4 – 2012 - Hoàn thành đề tài 05/ 05/ 2012. - Địa điểm: Trường Mầm non Lê Thanh B - Huyện Mỹ Đức – TP. Hà Nội - Đối tượng: 5 – 6 tuổi. 4. Đóng góp về mặt thực tiễn. Đề tài này thể hiện sự quan tâm thiết thực đến trẻ em tôn trọng quyền của trẻ được sống và phát triển, quyền được học tập hình thành tiếp thư nền giáo dục tiến bộ, được hưởng nền văn hoá của dân tộc mình. Trên cơ sở tiếp thu và vận dụng những thành tựu niên ngành, thì đề tài này góp phần làm sáng tổ đúng đắn các vấn đề lý luận và học tập vui chơi của trẻ với phương châm “ Học mà chơi, chơi mà học” trong trường Mầm non làm phong phú hơn về cách hiểu và cách nhìn trẻ em hiện nay trong giáo dục Mầm non. Đề tài dựa vào quan điểm giáo dục trẻ em phát triển toàn diện việc đưa chương trình chăm sóc giáo dục trẻ phải dựa trên tâm lý của trẻ để rút ra một số phương pháp biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ làm quên với toán giúp trẻ tìm tòi khám phá mọi vấn đề xung quanh trẻ trong các hoạt động và học tập nhất là môn làm quên với toán. Hoạt động của bộ môn toán và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để xây dụng những trò chơi học tập nhằm phảm ánh nội dung cơ bản của tiết học toán góp một phần nhỏ vào đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao hiệu quả cho tiết học toán, giờ học sôi nổi say mê không mệt mỏi. 5-Kết quả đạt được đầu năm. Sau đây là kết quả khảo sát đánh giá sự nhận thức của trẻ qua các hoạt động làm quen với toán. Thực hiện đánh giá trên 31 cháu ở đầu năm học cụ thể như sau: 6
7. STT Phân loại khả Kết quả năng trên trẻ Tốt Khá TB Yếu % % % % 1 Khả năng nhận 26 39 26 9 biết về biểu tượng 2 Khả năng so sánh 23 32 32 13 3 Khả năng chia tách 16 25 29 30 phân nhóm PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐÊ 1. Cơ sở lí luận Toán học là một mon khoa học cần có đọ chính xác cao. Do trẻ ở độ tuổi mẫu giáo chưa có một biểu tượng khoa học nào. Nên nhiệm vụ của giáo viên là phải hình thành cho trẻ các biểu tượng toán học, cung cấp những kỹ năng cơ bản nhất để trẻ có thể vận dụng vào trong thực tế, Để có sự phát triển và hướng toíư một nền giáo dục toàn diên như Bác Hồ đã từng nói “ Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người” Ngay từ nhỏ trẻ đã được tiếp xúc với ông, bà, cha mẹ. Và các sự vật hiện tượng đến nhận thức xung quanh. tất cả những cái trẻ nhìn thấy đều ảnh hưởng đến nhận thức của trẻ , đần dần trẻ có được những khái niện giản đơn nhất về thế giới xung quanh có nhu cầu muốn tìn tòi ,phám phá về tính chất, đặc điểm của sự vật hiện tượng ,tập hợp các số lượng , hình dạng, màu sắc, kích thước, vị trí, sắp xếp của chúng trong không gian. VD: Khi chơi với đồ vật trẻ muốn biết tại sao vật này lại lăn được nhưng vật kia lại không lăn được . hình dạng, kích thước và chất liệu của chúng khác nhau như thế 7
8. nào? Hoặc trẻ muốn biết từng nhóm đồ vâth có bao nhiêu vật và cách so sánh các nhóm với nhau. trẻ muốn biết nhóm này có số lượng nhiều hay ít hơn nhóm kia. Bắt đầu trẻ muốn biết làm thế nào để cho hai nhóm được bằng nhau. Từ đó trong tư duy của trẻ đã nảy sinh khái niện thêm bớt một cách giản đơn nhất về phép cộng trừ của bậc tiểu học. Xuất phát từ nhu cầu đó mà việc cho trẻ làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng là nhu cầu cần thiết. Nhưng thực chất chương trình toán học trong trường mầm non hiện nay chỉ cho phép dạy trẻ làm quen với một số khái niện về toán đơn giản, chưa dạy trẻ học toán. Nếu nhu dạy trẻ học toán sớm sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của trể. Vì vậy nảy sinh vấn đề là làm thế nào để dạy trẻ những khái niếm về toán học mang tính chất trìu tượng nhưng lại phải phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ mẫu giáo. Song khó khăn lớn nhất của trẻ mẫu giáo là làm quenvới một số khải niệm toán học đó là khả năng lĩnh hội tri thức của trẻ còn non nớt, do thực tế đó mà không thể cho trẻ làm quen với khái niệm về tổ hợp, phép đếm, số lượng, hình dạng, kích thước, định hướng không gian bằng các định nghĩa chính xác mà phải dựa trên tâm lý của trẻ và khái niệm toán học sơ đẳng, để có phương pháp giảng dạy cụ thể, phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ biến những khái niệm toán học trìu tượng thành những biểu tượng quen thuộc mà trẻ có thể lĩnh hội được một cách ấn tượng và sâu sắc nhất, hình thành những kiến thức ban đau về toán học sơ đẳng cho trẻ. 2. Cơ sở thực tiễn. 2.1: Đặc điểm tình hình địa phương và nhà trường * Đặc điểm của địa phương. - Là một xã bần nông kinh tế còn nghèo nàn do đó mà cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ cho hoạt động chuyên môn còn hạn chế. * Về giáo dục Là một cô giáo được học tập và nắm vững chuyên môn với tấm lòng yêu nghề mến trẻ, nhiệt tình, tích cực trong công việc nghiên cứu các phương pháp tôi luôn học hởi đồng nghiệp những cô giáo đã có nhiều thành tích trong năm công tác. 8
9. Tôi đã hiểu được mục đích yêu cầu, tầm quan trọng tính cấp thiết và khả năng của bộ môn toán đối với trẻ Mầm non, nên tôi đã cố gắng tìm ra những biên pháp tốt nhất phù hợp nhất với đặc điểm của địa phương và của lớp để đạt được kết quả cao trong việc dạy trẻ và học vì vậy Trường Mầm non Lê thanh B rất chú trọng với việc dạy và học của cô và trẻ nhà trường đã giúp đỡ tạo điều kiện cho giáo viên được tham gia dự giờ các lớp chuyên đề, thao giảng về toán học ở trong và ngoài trường, để đạt được những phương pháp, hình thức đổi mới nhà trường chúng tôi đã lên kế hoạch cụ thể cho từng tiết học và có tài liệu để cho cô dạy tốt, giúp trẻ học tốt. * Đặc điểm của lớp: + Thuận lợi: Năm học 2011 – 2012 được sự phân công của ban giám hiệu nhà trường tôi chủ nhiệm một lớp 5 -6 tuổi Học theo chương trình đổi mới với sĩ số là 31 trẻ. Độ tuổi đồng đều cũng là một thuận lợi cho việc truyền thụ kiến thức cho trẻ.100% trẻ sống ở vùng nông thôn là con em nông dân, các cháu đều rất ngoan ham học, lớp học lại được xây dựng ở khu trung tâm và đặt ở làng văn hoá, cha mẹ học sinh cũng biết được nhu cầu của con em mình ở độ tuổi 5 – 6 tuổi rất cần được học bộ môn làm quen với toán và hiểu tầm quan trọng của việc toàn dân đưa trẻ đến trường. Là một lớp 5- 6 tuổi nên rất được nhà trường quan tâm trong việc mua sắm đồ dùng phục vụ cho bộ môn toán. Đặc biệt toán là môn ngành giáo dục đã nhiều năm chỉ đạo chuyên đề nên để đánh giá sự học tập của trẻ có kết quả cao, + Khó khăn: Trong năm học 2011 -2012 tôi nghiên cứu tìm hiểu thấy được các cháu 100% con em nông thôn nên ít được sự quan tâm, chăm sóc, bồi dưỡng của bố mẹ về khả năng hiểu biết của trẻ còn hạn chế một số cháu chưa được học lớp 3 - 4 tuổi nên còn nhút nhát chưa biết cách cầm bút, cách ngồi và nhận biết về toán còn kém chưa xác định được hình dạng ,hình khối, kích thước, mầu sắc, số lượng + Điều kiện phục vụ của lớp. 9
10. Về cơ sở vật chất đã được nhà trường quan tâm đáp ứng nhu cầu đồ dùng đồ chơi. Đảm bảo 2 cháu 1 bàn mỗi cháu 1 nghế. Tuy vậy một số đồ dùng phục vụ môn toán cũng như môn học khác còn nhiều hạn chế nên việc học tập các cháu chưa được đảm bảo. * Về nhu cầu phụ huynh. Giáo viên đã phối kết hợp sưu tầm nghiên cứu và làm dồ dùng đồ chơi học liệu cho trẻ học tập được tốt hơn. * Về phía nhà trường Nhà trường quan tâm đến việc học tập của các cháu, mỗi tháng đều lên kế hoạch chương trình cụ thể, chi tiết, đầy đủ đảm bảo dạy và học theo chủ đề. 3. Những biện pháp thực hiện Để nâng cao chất lựơng dạy môn làm quen với toán, đòi hỏi người giáo viên phải đào sâu suy nghĩ tự lập và sáng tạo làm việc khoa học trình tự . trang bị cho mình một hành trang kiến thức vững chắc, có khả năng giải quyết mọi vấn đề . Thông qua quá trình đánh giá nhận thức trên trẻ ngay từ đầu năm tôi đa lựa chọn cho mình một số phương pháp sau đây: 3.1. Giáo viên tự bồi dưỡng Giáo viên là nguồn động lực chính để thúc đẩy phong trào thi đua hai tốt, giáo viên là người trực tiếp giảng dạy, chăm sóc các cháu trở thành những chủ nhân tương lai của đất nước. Do vậy mà bản thân tôi luôn coi trọng việc bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho mình cụ thể là thông qua các buổi sinh hoạt chuyên môn của trường (Thao giảng, kiến tập ),đọc tham khảo tài liệu như cuốn thiết kế các hoạt động có chủ đích, hoạt động góc, hoạt động ngoài trời trong trường mầm non trẻ 5-6 tuổi do Lê Thu Huệ, Trần Thị Hương, Phạm thị Tâm đồng chủ biên trong tất cả các chủ đề . cuốn chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5-6 tuổi, hướng dẫn chăm sóc giáo dục trẻ Từ đó bản thân nắm chắc lý thuyết, phương pháp dạy của từng loại tiết , nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy trong trường và nâng cao kiến thức cho bản 10
11. thân. Đặc biệt là bộ môn làm quen với toán bởi vì trẻ 5 tuổi rất thích tham gia vào các hoạt động học tập. 3.2. Xây dựng góc học toán Để trẻ tích cực tham gia vào hoạt động học tập đặc biệt là hoạt động làm quen với toán thì góc học toán không thể thiếu được. Do vậy tôi đã xây dựng góc học toán nhằm giúp trẻ nhìn ngắm, tiếp xúc với các biểu tượng toán học để hằng ngày trẻ được ngắm nhìn, tiếp xúc và tạo nên những mảng toán ở góc học tập. Góc toán có nhiều vật liệu chủng loại đa dạng phong phú để nhiều trẻ được tham gia chơi. Trong góc tôi đã bố trí rất hợp lý để cho trẻ rễ quan sát, bố trí góc hài hòa không rối mắt để trẻ rễ phát hiện rễ lấy rễ cất và được hoạt động thường xuyên . Ngoài ra góc toán tôi bố trí được đảm bảo tính khoa học và tính giáo dục. Ngoài ra tôi đã sưu tầm nhiều loại đồ dùng đồ chơi bằng các chất liệu khác nhau nhưng không cầu kỳ mà vẫn gần gũi với trẻ. 11
12. Thông qua các hình thức tổ chức bố trí thay đổi các đồ dùng theo chủ đề, chủ điểm giúp trẻ nhận thức được rất nhanh và đạt kết quả cao VD: Ở chủ điểm thế giới thực vật cô có thể làm nhiều những bông hoa dán ở góc “Bé học toán” ở đó cô làm một bảng thêm bớt để trẻ có thể đến đó chơi như: 7 thêm 2= ? Hay cô xếp 5 bông hoa thêm (hoa) = ? 9 bớt 2= ? 7 bông hoa bớt (hoa = ? Trẻ có thể gắn thẻ số hoặc số bông hoa vào hay chỗ ? 3.3. Cải tiến đồ dùng dạy học Đối với trẻ cái gì mới lạ cũng là điều hấp dẫn và thu hút trẻ. Đồ dùng đẹp phong phú, màu sắc phù hợp hài hòa, giống thật luôn cuốn hút trẻ vào học tập. Vì vậy trước khi tiến hành dạy tôi phải nghiên cứu nội dung của từng bài để làm đồ dùng của cô của trẻ sao cho phù hợp thuận tiện khi sử dụng. Nhưng làm thế nào để có được những đồ dùng, đồ chơi, mới lạ, hấp dẫn để gây hứng thú cho trẻ đó là điều khó khăn tôi băn khoăn và suy nghĩ nhiều. Cuối cùng tôi xây dựng cho mình một kế hoạch làm đồ dùng cụ thể như sau: 12
13. Bước vào đầu năm học nhà trường bổ sung cho toàn bộ giáo viên và học sinh có đủ các chữ số và lô tô dùng cho tiết và nhà trường còn phát động phong trào thi đua làm đồ dùng đồ chơi chào mừng ngày 20-11, ngày 8-3 và ngày 26-3 đối với các đồng chí đoàn viên chúng tôi . Đồ chơi nào đạt giải vừa được thưởng vừa chấm vào điểm thi đua. Đối với trẻ 100% các cháu phải có đồ dùng như bảng, phấn, chữ số, lô tô, các đồ vật và các hình khối cho trẻ sử dụng trong tiết học. Qua kế hoạch đặt ra tôi đã tìm tòi và sưu tầm được những cách làm đồ dùng của cô và của trẻ như sau: VD: Xốp bi tít các loại màu tôi cùng trẻ cắt thành những bông hoa qủa, hoặc tận dụng những nguyên phế liệu như can nước rửa bát tôi cũng cắt thành những bông hoa, quả dạy phục vụ ở chủ điểm thế giới thực vật 13
14. Hay các con vật ở chủ điểm thế giới động vật, ô tô máy bay ở chủ điểm giao thông vừa đẹp lại vừa bền 14
15. Ngoài ra tôi còn tận dụng những hộp sữa, vỏ bia và xốp để làm đàn gà hay đàn vịt khi học chia tách nhóm Hay khi xây dựng một tiết giáo án điện tử tôi có thể sử dụng power point VD: Cho trẻ “Đến đến 8, nhận biết các số trong phạm vi 8”ở chủ điểm thế giới thực vật tôi có thể dùng các side để trình chiếu khi trẻ đếm thì các bông hoa từ từ xuất hiện hoặc khi thêm bớt tạo nhóm thì các bônh hoa thự chạy ra và tự mất đi. Với các trò chơi tôi cũng kết hợp sử dụng trên máy. VD: Cho trẻ chơi trò chơi : “ Thi xem ai giỏi” ở loại tiết chi nhóm 8 đối tượng thành 2 phần Cô nêu cách chơi : “ Trong rổ của các con có rất nhiều hoa, nhưng năm nay bạn tròn 8 tuổi nên mình chỉ xếp lẵng hoa có 8 bông thôi nhé. Mỗi lẵng hoa của các con có số lượng hoa khác nhau, có bạn 1 bông, 2 bông, 3 bông. Trong một khoảng 15
16. thời gian nhất định, các con phải dán thêm sao cho trong lẵng của mình có đủ 8 bông hoa” - Nếu lẵng của con có 1 bông thì con dán thêm mấy bông nữa? (7 bông ) - Nếu lẵng của con có 2 bông thì dán thêm mấy bông nữa? (6 bông) - Nếu lẵng của con có 3 bông thì con dán thêm mấy bông nữa?( 5 bông) - Nếu lẵng của con có 4 bông thì con dán thêm mấy bông nữa? (4 bông) Cho trẻ thực hiện và trả lời cô kiểm tra lại kết quả trên máy Cứ như vậy tôi thấy trẻ rất có hứng thú học và tích cực phát huy kiến thức của mình. 3.4. Nâng cao chất lượng giảng dạy Muốn nâng cao nghệ thuật giảng dạy môn làm quen với toán tôi chú ý đến phương pháp “ chơi mà học, học mà chơi”để trẻ học thoải mái hứng thú học VD: Trong tiết chia tách nhóm 6 đối tượng thành 2 phần ở chủ điểm bản thân trông trò chơi ôn luyện tôi có thể đặt lời vè để cho trẻ đối nhau trong khi chơi Ve vẻ vè ve Ve vẻ vè ve Cái vè đố bé cái vè đố bé Tôi vỗ 3 cái (1x 2x 3x) bạn vỗ 3 cái Bạn vỗ mấy cái? Tôi vỗ 3 cái (1.2.3) Cứ như vậy với các vế đối 2 cái và 1 cái và thay đổi bằng các hình thức giậm chân và gõ. Chơi như vậy trẻ rất hứng thư và nhớ bài sâu hơn. Để làm được điều đó ngay từ khi soạn giáo án tôi phải nghiên cứu kỹ đề tài, đề tài phải bám sát với yêu cầu của bài để dạy, soạn cho phù hợp và có tính sáng tạo chọ chủ đè phù hợp với tiết dạy. VD: Trong bài dạy trẻ nhận biết khối cầu, khối trụ, khối vuông tôi chọn chủ đề “ hội xuân”hoặc dạy tiết số 8 tiết 2 tôi chọ chủ đề :hội thi tài”. Mỗi đề tài tôi lại chọn một chủ điểm khác nhau, cách sáng tạo trong mỗi đề tài, chuẩn bị đồ dùng khác nhau và các chủ đề đưa ra trong một bài dạy phải được bám sát xuyên suốt tiết dạy. Từ đó chất lượng học của trẻ được nâng cao, trẻ hứng thú thú và say xưa học hơn. 16
17. 3.5. Tìm hiểu tâm sinh lý của trẻ để có giải pháp tác động phù hợp Vì mỗi trẻ có một tâm sinh lý khác nhau, điều kiện hoàn cảnh sống khác nhau dẫn đến tâm lý từng trẻ khác nhau. Trẻ thì hiếu động trẻ thì nhút nhát , trẻ thì ngoan ngoãn, trẻ thì nghịch ngợm, trẻ thì hay thích cô gọi lên bảng , trẻ thì rất sợ cô gọi lên bảng . Vì thế trong tiết dạy cô cần động viên những trẻ nhút nhát và đặt ra những câu hỏi rễ hiểu đối với trẻ cùng trẻ tập trung vào tiết học. VD: Con hãy chia cho cô 6 đồ dùng gia đình này làm 2 phần 1 phần là 2 phần còn lại con hãy đếm là mấy ? hay có 7 bông hoa thêm 1 bông hoa là mấy bông hoa Cứ như vậy và dưới sự diệu dàng niềm nở của cô trẻ sẽ mạnh dạn dần. Còn đố vối những cháu nhanh nhẹn thông minh cô có thể đặt câu hỏi khó hơn để trẻ phải suy nghĩ trả lời VD: Con hãy chia cho cô 8 bông hoa thành 2 phần 1 phần là mấy và phần còn lại là mấy ? còn cách nào khác nữa không Đối với những trẻ bị khuyết tật cô phải luôn động viên vỗ về cháu và luôn cùng cháu tâm sự và đưa ra trước lớp động viên các cháu hãy đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau VD: Trong tiết nhận biết khối cầu khối trụ tôi cho trẻ ngồi bên cạnh mình sau khi hỏi cả lớp đây là khối gì ? tại sao nó lăn được ? thì tôi mới cho trẻ nói tên khối và lăn khối. Từ những việc làm trên tôi đã động viên được các cháu nhút nhát và khuyết tật tham gia vào các hoạt động học tập tiến bộ còn các cháu nghịch ngợm chú ý đến bài khi cô dạy hơn . 3.6. Dạy trẻ qua các môn học khác giúp trẻ củng cố kiến thức đã học Trong các tiết học ở các hoạt động khác việc lồng ghép các nội dung toán vào cũng rất quan trọng nhằm củng có kiến thức và giúp trẻ luyện tập một cách trực tiếp và liên tục VD: Đối với tiết khám phá tìm hiểu một số loại rau trong trò chơi củng cố “ người đầu bếp tài ba” cho trẻ chi thành 3 đội cô nêu luật chơi mỗi đội chọn một loại rau theo yêu cầu của cô. Cô nêu cách chơi sau khi chơi song kiểm tra kết quả của các 17
18. đội bằng cách đếm và gắn số tương ứng vào các loại rau của mỗi đội đội nào nhiều hơn, đội nào ít hơn. Hay trong tiết làm quen với các con vật nuôi trong gia đình cho trẻ đếm gia đìng nhà Lan nuôi được tất cả bao nhiêu con vật hay trong tiết trò chơi với chữ cái trẻ lên tìm các chữ được làm quen đếm và ghi số tương ứng sau đó so sánh kết quả của 2 đội Cứ như vậy giúp trẻ nhớ sâu bài và học được ở mọi lúc mọi nơi. 3.7. Thường xuyên nắm bắt kết quả của trẻ để giúp đỡ uốn nắn Phương pháp kiểm tra đánh giá là thước đo chuẩn mực của giáo viên đối với trẻ. Thường xuyên kiểm tra thì việc điều chỉnh trẻ mới kịp thời và ngược lại. Giáo viên điều chỉnh bản thân mình để có phương pháp tác động phù hợp với nhận thức của học sinh và nắm bắt những sai lệch của trẻ để uốn nắn kịp thời. Như sau tiết học buổi sáng tôi có thể kiểm tra sự nhận biết của trẻ vào buổi chiều hoặc các ngày khác trong tuần. VD: Buổi sáng tôi cho trẻ học tiết chia tách nhóm 8 đối tượng thành 2 phần chiều tôi cho trẻ chơi tạo nhóm bạn mỗi nhóm có số lượng là 8 và từ nhóm đó chia làm 2 nhóm nhỏ bằng nhiều cách khác nhau nhằm cho trẻ ôn và nhớ lại xem trẻ tiếp thu bài đến đâu. Nếu trẻ còn chưa nhớ và chưa hiểu bài cô có thể nhắc lại và cho trẻ chơi nhiều lần với các hình thức khác nhau. Hay khi dạy trẻ xác định phía phải, trái, trước, sau của bản thân và của đối tượng khác cô có thể vận dụng kiểm tra nhận thức của trẻ vào giờ thể dục sáng . Nếu trẻ chưa nắm bắt được thì chỉ thêm cho trẻ và giờ sau cô kiểm tra lại. 3.8. Thường xuyên phối hợp giữa gia đình và nhà trường Thông qua cuốn bé học toán hoặc thực tế trẻ học tại lớp tôi thường xuyên trao đổi voái phụ huynh tình hình học tập của cháu ở lớp và yêu cầu gia đình cùng với nhà trường kết hợp chăm sóc và dạy dỗ trẻ để trẻ khắc sâu kiến thức nhớ bài tốt hơn 18
19. VD: Khi học về số lượng tôi có thể trao đổi với phụ huynh về nhà cho trẻ đếm những đồ dùng gì có số lượng là 7 hay 1 cái tủ có tất cả bao nhiêu ngăn hay những đồ dùng gì có dạng khối trụ, khối cầu, khối vuông, khối chữ nhật 4. Kết quả đạt được Nhờ áp dụng biện pháp trên tôi đã thu được một số két quả sau: 4.1. Đối với bản thân Đã nâng cao được kinh nghiệm tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với toán Khả năng làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho môn học có nhiều kinh nghiệm và làm được nhiều hơn. Kỹ năng sử dụng máy tính thành thạo hơn. 4.2. Kết quả trên trẻ Qua kiểm tra đánh giá kết quả nhận thức trên trẻ tôi thấy nhận thức trên trẻ của lớp tôi đã tăng lên rõ rệt. -Trẻ hăng hái giơ tay phát biểu ý kiến -Trẻ có nề nếp và thói quen học tập tốt và trật tự -Trẻ hào hứng tiếp nhận kiến thức một cách thoải mái - 97% trẻ hứng thú và tích cực tham gia vào hoạt động làm quen với toán. -Trẻ mạnh dạn hồn nhiên: 100% -Trẻ trả lời đúng câu hỏi của cô là : 98% - Trẻ thành thạo hơn trong việc tạo nhóm, chi tách nhóm. - Trẻ thích đến lớp và tỷ kệ chuyên cần đạt 97%. Kết quả đánh giá nhận thức cuối năm của trẻ qua hoạt động làm quen với toán có đối chứng so với đầu năm như sau: 19
20. TT Đầu năm Cuối năm Phân loại khả năng Tốt Khá TB Yếu Tốt Khá TB Yếu % % % % % % % % Khả năng 1 nhận biết về 26 39 26 9 65 32 3 biểu tượng Khả năng so 2 sánh 23 32 32 13 55 36 6 3 3 Khả năng chia tách 16 25 29 30 49 39 6 6 phân nhóm PHẦN III: KẾT THÚC VẤN ĐỀ I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM RÚT RA SAU ĐỀ TÀI 1. Để thực hiện thành công đề tài này đòi hỏi giáo viên phải thường xuyên tự học hỏi bồi dưỡng rèn luyện đẻ nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hành dạy trẻ, luôn học hỏi tìm tòi để thay đổi hình thức tổ các hoạt động làm quen với toán. 2. Muốn có giờ học đạt kết quả tốt và trẻ hoạt động hứng thú sôi nổi thì giáo viên phải biết lựa chọn chủ đề, nội dung linh hoạt, các trò chơi vân động thích hợp, các nội dung giáo dục khác một cách hài hòa nhẹ nhàng. 20
21. 3. Biết cách sử dụng linh hoạt các đồ dùng giảng dạy khoa học thu hút sự chú ý của trẻ. 4. Quan tâm tạo điều kiện cho trẻ làm quen với môi trường toán 5. Kết hợp với phụ huynh cùng dạy trẻ II. NHỮNG KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT SAU QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 1. Kết luận: Từ những kết quả nghiên cứu trên cơ sở tôi rút ra kết luận sau: Việc hình thành biểu tượng về toán sơ đẳng cho trẻ 5 -6 tuổi là một trọng tâm những nội dung lớn của chương trình giáo dục cho trẻ Mầm non. Nhằm phát triển trí tuệ và các mặt khác của nhân cách toàn diện, góp phần quan trọng vào việc chuẩn bị cho trẻ học toán ở phổ thông. Việc làm này không chỉ có ý nghĩa lớn nao đối với các nhà nghiên cứu mà đối với các trường Mầm non phải đặc bịêt là các giáo viên Mần non cần nắm vững những nội dung chương trình và thường xuyên mở rộng nội dung chương trình. Ngoài việc cung cấp cho trẻ những kiến thức, kỹ năng mới mà còn phải thường xuyên tổ chức cho trẻ luyện tập bằng các biện pháp phù hợp nhằm ôn luyện, củng cố và nâng cao chất lượng các biểu tượng về hình khối cho trẻ. Tôi xây dựng hệ thống tổ chức trò chơi học tập nhằm ôn luyện, củng cố làm quen những kiến thức, kỹ năng về hình khối như phân biệt nhận biết các dạng từ đơn giản đến phức tạp, kết quả thu được phù hợp với giả thuyết khoa học mà tôi đã đưa ra. Trong quá trình nghiên cứu thực trạng, tôi nhận thấy biểu tượng hình khối của trẻ còn nghèo nàn, hạn chế. Nguyên nhân hoàn toàn không phụ thuộc vào phía trẻ. Không phải là do trẻ không có khả năng lĩnh hội những kiến thức, kỹ năng cơ bản và mở rộng về nội dung toán học sơ đẳng nói chung mà do chúng ta chưa giúp trẻ ghi nhớ sâu sắc và mở rộng những biểu tượng toán học sơ đảng đó. 21
22. Chính vì vậy công việc nghiên cứu tìm tòi những biện pháp dạy học có hiệu quả để hỗ trợ phương pháp hình thành biểu tượng về hình khối nói riêng và biểu tượng về toán học nói chung là rất cần thiết và luôn luôn đổi mới những người tâm huyết với nghề, với trẻ. 2. Một số ý kiến đề xuất: a. Đối với ngành giáo dục. - Tổ chức bồi dường thường xuyên cho các giáo viên Mầm non về chuyên đề toán để giúp giáo viên nắm bắt, tiếp cận những vấn đề đổi mới. - Tổ chức các nội dung thi dạy để các giáo viên có điều kiện phát huy trao đổi, rút kinh nghiệm về khả năng tổ chức cũng như sử dụng các biện pháp dạy học phù hợp. Bổ sung hỗ chợ tài liệu mới trong và ngoài nước để giáo viên được học hỏi, tiếp cận những cái mới. b. Đối với nhà trường. - Tạo điều kiện cho giáo viên tham quan, học hỏi dự giờ những tiết dạy mẫu, dạy giỏi để nâng cao trình độ. - Khuyến khích giáo viên đăng ký thi đua dạy tốt môn toán, viết sang kiến kinh nghiệm để giáo viên trong trường học hỏi lẫn nhau. - Cần trang bị đầy đủ vật chất, đồ dùng dạy học cho cô và trẻ. c. Đối với giáo viên. - Tích cực học tập, học hỏi để nâng cao trình độ tay nghề. - Chịu khó sưu tầm, nghiên cứu để tìm những hình thức tổ chức cũng như các biện pháp dạy học phù hợp nhất với mỗi tiết dạy. - Kết hợp với phụ huynh để có biện pháp giáo dục trẻ một cách tốt nhất ở gia đình và nhà trường. Trên đây là những kiến nghị của bản thân tôi rất mong sự quan tâm của các cấp lãnh đạo. 22
23. Lê Thanh, ngày 10 tháng 5 năm 2011 Tác giả Nguyễn Thị Nga NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ VÀ XẾP LOẠI CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC I. Hội đồng khoa học trường - Nhận xét: - Xếp loại: II. Hội đồng khoa học Phòng giáo dục - Nhận xét: - Xếp loại: III. Hội đồng khoa học ngành - Nhận xét: - Xếp loại: 23