Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng lớp học hạnh phúc

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng lớp học hạnh phúc

1. 20 khác nhau thì họ sẽ bổ sung, hợp tác với nhau.Vậy chỉ khi có suy nghĩ khác nhau thì mới có quyền lợi khác nhau, bổ sung, hợp tác cho nhau. Ví dụ: Khi được thầy giáo cho một chai có nước lọc. + Nếu cả bạn A và B đều có suy nghĩ là để lấy nước uống thì sẽ có hành động là giành giật nhau. + Nếu bạn A nghĩ chỉ để lấy nước còn bạn B nghĩ chỉ để lấy vỏ chai tái chế thì 2 bạn hợp tác và chia nhau (người lấy nước, người lấy vỏ chai). - Tinh thần Thắng/Thua và tinh thần Cùng Thắng: + Tinh thần Thắng/Thua: đạp người khác xuống để mình vươn lên (so sánh các thành viên trong một tập thể) + Tinh thần cùng Thắng: so sánh từng thành viên với tiêu chí chung hoặc mục tiêu của riêng mình, chứ không so sánh các thành viên với nhau. Ví dụ: HS được điểm cộng nhiều thì được phần thưởng lớn, HS được điểm cộng ít thì được phần thưởng nhỏ (nghĩa là không so sánh các thành viên với nhau) nhưng phần thưởng mỗi người khác nhau vì nhu cầu mỗi người là khác nhau. c) Khen / Chê - Khen nhiều, trẻ sẽ tự mãn (đúng nếu đụng đâu được khen đó, sai cũng được khen). Khen sự thật, chê sự thật sẽ không tự mãn. - Chê là Phạt tinh thần. Muốn trẻ không bị tổn thương thì không chê người làm mà chê hành động của người đó. Tức là chủ ngữ của lời Chê không phải để chỉ đứa trẻ, Ví dụ: Khi đứa trẻ làm đổ mực ra bàn: + Không nên Chê: “Con làm đổ mực ra bàn rồi!” tiềm thức: đó là con hư, khiến trẻ buồn và thành hư luôn. + Nên Chê: “Mực đổ ra bàn rồi!” ý thức: đó là hành động hư (hành động xấu thôi, con không xấu) d) Ra lệnh có giải thích Trẻ được quyền giải thích với người lớn (quyền dân chủ - là nguồn gốc của sáng tạo, đột phá, giải quyết vấn đề và kỹ năng phản biện) Có những bố mẹ hay thầy, cô giáo lệnh cho trẻ: “Không cãi gì hết, ai là bố?” hay “Cô không nghe bất kì lý do gì của con cả, thiếu bài là thiếu
2. 21 bài.”, .tất cả những hình thức ra lệnh mà không giải thích lý do vì sao sẽ khiến cơ thể trẻ ấm ức, tiết ra chất Cortisol làm giảm quá trình phát triển hoặc phát triển không đều ở trẻ. Trẻ dần mất đi khả năng phản biện, giải quyết vấn đề luôn chậm, sợ sêt. Để phát huy quyền dân chủ cho trẻ, người lớn, thầy cô giáo hãy tấn công vào vấn đề, không tấn công vào con người (chỉ rõ cái sai để sửa). Phải phân tích được cho trẻ: + Động cơ (Tại sao con lại làm như vậy?) + Hành động (Con muốn gì?) + Kết quả (Bài học kinh nghiệm là gì?) Ví dụ: Khi HS lấy trộm tiền của bố, mẹ. GV biết được. GV không nên nói: “Lần sau con không được lấy trộm tiền của người khác vậy nhé”. (HS chỉ biết được hành động, không được giải thích lý do và không hiểu gây ra kết quả gì) Mà nên nói: “Tại sao con lại lấy tiền của bố, mẹ như thế? Con lấy để làm gì vậy?” (HS được giải thích, có thể lấy tiền để mua tăm ủng hộ người mù thì sao – động cơ đúng đắn, hành động sai). Từ đó, GV mới tiếp tục giáo dục HS để từ động cơ đúng đắn có được hành động đúng đắn, kết quả đúng đắn: Lượm vỏ chai bán lấy tiền mua tăm ủng hộ, giúp trẻ hiểu động cợ, hành động và kết quả để tiếp tục làm những việc làm tốt. 2.5. Kích thích sự sáng tạo nơi học trò Một lớp học hạnh phúc phải là một lớp học mà ở đó, người thầy không phải là người “đổ cho đầy” kiến thức còn học trò được thỏa sức trải nghiệm và sáng tạo. Nhưng trên thực tế giảng dạy, GV vì áp lực của chương trình nên phải nhanh cho kịp, thậm chí làm hộ HS rồi không cả có thời gian để khen ngợi HS hay chờ đợi HS trả lời. Điều này đã vô tình “thui chột” sức sáng tạo vô cùng mạnh mẽ trong từng học trò. Để có sự sáng tạo, chúng ta cần có những yếu tố sau: a) Kiến thức cơ bản (nền tảng)
3. 22 Muốn có bất kỳ một sự sáng tạo nào, trên lĩnh vực nào, chúng ta cần phải có kiến thức. Đó là kiến thức cơ bản hay còn gọi là kiến thức nền tảng, đủ tốt cho bất kỳ sự sáng tạo nào. b) Sự mơ hồ Chúng ta cần có sự suy nghĩ mơ hồ về một thứ chưa từng tồn tại. Bởi nếu biết chắc chắc điều mình nghĩ là đã có rồi thì chúng ta không muốn sáng tạo nữa. c) Sự tò mò Những đứa trẻ luôn tò mò về điều gì đó; thắc mắc vì sao thế này, vì sao thế kia; là những đứa trẻ thông minh. Chúng luôn muốn khám phá mọi thứ và đó là điều kích thích sự sáng tạo. d) Sự phiêu lưu Người sợ bị rủi ro, thất bại hoặc thấy rủi ro là bỏ cuộc thì sẽ không bao giờ sáng tạo được. Người dám đối mặt với rủi ro, chấp nhận thử thách với những điều mới mẻ chưa từng ai làm, chưa ai từng đi thì mới có thể sáng tạo. Và khi thất bại, cần chấp nhận thử thách thêm một lần nữa. Đó chính là tư duy tích cực. e) Tư duy tích cực Cần có tư duy tích cực để không dừng bước trước thử thách. Do vây, ta cần vượt qua hai rào cản: nỗi sợ hãi thất bại và mọi vấn đề đều chỉ có một câu trả lời “Đúng”. f) Một khoảng trống Nếu học trò của bạn mà đầu óc đã đầy những nghi ngờ rồi thì chẳng bao giờ nghe theo những điều bạn nói. Cần có một khoảng trống dành cho khả năng chấp nhận và thích ứng với những ý tưởng mới của bạn, khả năng giao tiếp và đồng cảm với người khác. Một sáng tạo lớn sẽ nảy sinh khi một người chia sẻ, thay đổi, thảo luận với mọi người. * Sau đây, xin dẫn ra một ví dụ cụ thể:
4. 23 Để kích thích sự sáng tạo trong một học trò (vẽ dòng sông lượn sóng nhiều màu với các con sóng gợn đều nhau) - Kiến thức cơ bản: các đường kẻ song song với nhau - Sự mơ hồ: các đường kẻ song song có thể uốn lượn được không nhỉ? - Sự tò mò: cách phối màu, tìm cái gì đó để tạo khoảng cách đều nhau giữa các con sóng - Sự phiêu lưu: thử bằng nhiều cách, vẽ lần lượt từng con sóng; lấy các đầu ngón tay chấm lên các màu rồi giữ khoảng cách cố định để di chuyển; gắn cố định ngòi bút khác màu lên các chân của một cái dĩa rồi di chuyển; - Tư duy tích cực: làm cách này không được, thử cách khác và luôn nghĩ cách đó chưa chắc đã phải là duy nhất, sau đó nghĩ tích cực và làm khác đi. - Khoảng trống: không nhồi nhét ngay ý tưởng của thầy, cô vào đầu trẻ. Để trẻ tự trải nghiệm và sáng tạo bằng cách dùng các câu hỏi mở để kích thích sự sáng tạo của trẻ. * Hãy nhớ rằng: Muốn trẻ sáng tạo thì người thầy chỉ cần trang bị kiến thức cơ bản cho trò, kích thích sự tò mò, tạo hứng thú, dẫn dắt, gợi mở, chấp nhận sự thất bại và luôn tin tưởng, động viên trò. Tuyệt đối, người thầy không làm thay việc của trò. III. Hiệu quả do sáng kiến đem lại Sáng kiến kinh nghiệm này có thể áp dụng trong một số lĩnh vực hỗ trợ tâm lý học sinh, dạy phát triển năng lực học sinh, . Với sáng kiến này, tôi thấy được hiệu quả lớn lao mà nó đem lại chủ yếu là giá trị xã hội. Đó là: Đối với các nhà Quản lý GD, đây là một kênh tham khảo để góp ý cho tác giả và có thể hiểu hơn nữa tâm tư của thầy và trò dưới các cơ sở GD. Từ đó định hướng cho các hoạt động GD và ĐT. Đối với các nhà GD, đây là một nguồn tham khảo để họ thấy bản thân mình giống và khác gì, có thể làm tốt hơn không để cùng nhau xây dựng nền GD Việt Nam chuẩn về chất lượng và mỗi chuyến đò sang sông luôn đong đầy hạnh phúc.
5. 24 Đối với bản thân, đây như là trang nhật kí giúp tôi thấy mình trưởng thành, hạnh phúc hơn với nghề mà tôi đã chọn (NGHỀ GIÁO). Sau đây là một số minh chứng cho mối quan hệ hạnh phúc của tôi có được với HS và Phụ huynh HS. Với PHHS, tôi đã nhận được sự đồng hành và tin cậy khi gửi gắm con em họ. Ảnh: Phụ huynh học sinh tham gia làm vườn thực nghiệm ở trường cho con em mình Ảnh: Phụ huynh học sinh tin tưởng, cảm ơn cô giáo vì đã đồng hành cùng con em họ trong dịp nghỉ học do dịch Covid-19
6. 25 Ảnh: Phụ huynh học sinh tự nguyện cùng HS tổ chức sinh nhật cho cô giáo ở trường Với HS, mặc dù bản thân thấy mình cần phải làm thật nhiều cho các con hơn nữa nhưng trong lòng các con, tôi cũng có một vị trí trong trái tim. Thật xúc động khi tôi không còn chủ nhiệm bọn trẻ tới 4 năm, ngày 20/11 đi xe trên đường, chúng vẫn "chặn đường" để tặng hoa cô. Không chỉ HS đang dạy mà kể cả HS cũ nhiều năm vẫn gọi điện, đạp xe 3km tới nhà để chúc mừng sinh nhật. Và các ngày Lễ chúng làm thiệp, mang hoa trong vườn cùng bình hoa đến tự cắm để chúc mừng cô.
7. 26 Ảnh: Những bông hoa cắt trong vườn nhà, những tấm thiệp chúc mừng của HS dành tặng cô giáo Và tất nhiên, học trò cũng được đón nhận từ tôi: sự quan tâm khi cần, lời động viên khi khó khăn, lời chúc mừng mỗi khi vui và niềm tin vô điều kiện.
8. 27 Ảnh: Những món quà sinh nhật do chính tay cô giáo làm tặng sinh nhật các trò
9. 28 Tất cả, tôi gọi đó là HẠNH PHÚC! IV. Cam kết không sao chép, vi phạm bản quyền Sáng kiến kinh nghiệm này của tôi có thể coi là một kênh tham khảo thôi nhưng đó là những suy nghĩ sâu sắc về nghề trong tôi, là khát khao được thấy chính mình và từng bước thay đổi bản thân cả về suy nghĩ lẫn hành động, tình cảm với mong muốn phần thưởng lớn nhất qua mỗi năm học của tôi chính là “những đứa con hạnh phúc”. Sáng kiến kinh nghiệm này thể nó còn nhiều hạn chế, cần được Hội đồng khoa học, đồng nghiệp chia sẻ nhưng nó chính là đứa con tinh thần của tôi, không có sự sao chép sáng kiến kinh nghiệm của ai hoặc vi phạm bản quyền tác giả. CƠ QUAN ĐƠN VỊ TÁC GIẢ SÁNG KIẾN ÁP DỤNG SÁNG KIẾN Lưu Thị Lành
10. 29 PHÒNG GD và ĐT TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Kết quả khoa học về các phong cách tiếp thu thông tin tham khảo trên Internet. 2. Tư liệu tham khảo trên Internet