SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường mầm non Đồng Tâm

Nội dung tóm tắt: SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường mầm non Đồng Tâm

1. Sáng kiến kinh nghiệm PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HUYỆN MỸ ĐỨC TRƯỜNG MẦM NON ĐỒNG TÂM ===o0o=== ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NĂM HỌC 2011 - 2012 Tên đề tài: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NHẠC CHO TRẺ 5-6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON ĐỒNG TÂM Tác giả: Trịnh Ngọc Bích Chức vụ: Giáo viên Đơn vị : Trường Mầm Non Đồng Tâm – Huyện Mỹ Đức Thành phố Hà Nội Đề tài thuộc lĩnh vực : GIÁO DỤC MẪU GIÁO NĂM HỌC 2011 –2012 - 1 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
2. Sáng kiến kinh nghiệm céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc s¸ng kiÕn kinh nghiÖm n¨m häc 2011- 2012. I/ s¬ yÕu lý lÞch: Hä vµ tªn : Trịnh Ngọc Bích Ngµy th¸ng n¨m sinh : 30/ 05/ 1988. N¨m vµo ngµnh : 2008. Chøc vô : Gi¸o viªn. §¬n vÞ c«ng t¸c: Tr­êng MÇm non §ång T©m- Mü §øc- TP Hµ Néi. Tr×nh ®é chuyªn m«n : Trung Cấp S­ ph¹m MÇm non. HÖ ®µo t¹o : Chính Quy. Bé m«n gi¶ng d¹y : Líp mÉu gi¸o 5- 6 tuæi. Tr×nh ®é tin häc : Tin häc v¨n phßng- Tr×nh ®é B. Khen th­ëng : Giáo viên dạy giỏi cấp huyện. II/ Néi dung ®Ò tµi: Tªn ®Ò tµi: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NHẠC CHO TRẺ 5-6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON ĐỒNG TÂM - 2 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
3. Sáng kiến kinh nghiệm Mục lục Trang PhÇn A: 2 ĐẶT VẤN ĐỀ: 2 1. Lý do chọn đề tài: 2 2. Mục đích của đề tài: 5 3. Đối tượng nghiên cứu – Phạm vi và thời gian thực hiện đề 5 tài: 4. Đối tượng nghiên cứu. 5 PhÇn B 6 GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 6 I. Cơ sở lý luận: 6 II. Thực trạng: 7 1. Thuận lợi: 7 2. Khó khăn: 7 3. Khaỏ sát thực tế: 8 III. Các biện pháp thực hiện: 8 IV.Kết quả đã đạt đươc 33 V.Bài học kinh nghiệm 34 PHẦN C 35 1.KẾT LUẬN 35 2. Khuyến nghị: 36 Nhận xét của hội đồng chấm sáng kiến kinh nghiệm 37 Tài liệu tham khảo 39 - 3 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
4. Sáng kiến kinh nghiệm Danh môc ch÷ viÕt t¾t Chữ viết tắt Chữ đầy đủ GDÂN Giáo dục âm nhạc LQCV Làm quen Chữ viết LQVH Làm quen văn học KPKH khám phá khoa học - 4 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
5. Sáng kiến kinh nghiệm PHẦN A: ĐẶT VẤN ĐỀ I. Lý do chọn đề tài: 1.Cơ sở lý luận: Âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối với đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của nhân loại. Nếu cuộc sống mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình. Trong chương trình giáo dục mầm non, hoạt động giáo dục âm nhạc là một hoạt động nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn cảm hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Nó là một phương tiện hữu hiệu cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường. Âm nhạc và vận động sáng tạo khi được giáo viên Mầm non sử dụng một cách có có mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu nhận kinh nghiệm tích cực và tạo cảm giác hưng phấn, vui tươi. Giáo viên có thể chơi đàn guitar, organ hay bật nhạc không lời êm dịu làm nhạc nền trong khi đang diễn ra các hoạt động khác cuả trẻ ( giờ ăn, chơi ở các góc chơi, chơi ngoài trời, trẻ làm bài tập theo nhóm, giờ tạo hình ). Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung, phấn khởi trong khi hoạt động. Trẻ mẫu giáo thích hát theo lời bài hát, hay đung đưa người theo tiếng nhạc có giai điệu êm dịu, vui tươi, nhộn nhịp. Ngoài ra, giáo viên Mầm non sử dụng âm nhạc để ổn định lớp, nhóm, vào bài, chuyển tiếp các phần trong giờ học hoặc chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác để tạo sự hứng thú, thư giãn, gây sự chú ý cho trẻ. Ý thức rõ vai trò của giáo dục âm nhạc cho nên hoạt động học có chủ đích “Giáo dục âm nhạc” đã trở thành một hoạt động không thể thiếu được trong trường lớp Mầm non và hơn nữa Cùng với sự quan tâm chỉ đạo của các - 5 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
6. Sáng kiến kinh nghiệm cấp, trong những năm qua, bản thân tôi đã và đang cố gắng đi sâu tìm những biện pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học cho hoạt động làm quen giáo dục âm nhạc. Nhưng đối với đặc điểm của lứa tuổi mẫu giáo, giáo dục âm nhạc không chỉ dừng lại ở việc cô dạy trẻ hát và múa đơn giản mà phải tổ chức hát, múa dưới nhiều hình thức và luôn đi cùng với đồ dùng, đồ chơi âm nhạc. Bên cạnh đó, giáo dục âm nhạc luôn được thực hiện phù hợp với chế độ sinh hoạt cả ngày ở trường của trẻ có ý nghĩa lớn như: Giáo dục âm nhạc được tích hợp trong làm quen văn học, làm quen chữ viết, hoạt động tạo hình, làm quen với toán, thể dục buổi sáng Nhờ đó mà cuộc sống của trẻ thêm vui vẻ, hồn nhiên. Tôi là một giáo viên mầm non, rất tâm huyết với nghề dạy trẻ. Tôi nhận thấy trẻ em bây giờ rất thông minh và lanh lợi. Tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển hết những khả năng vốn có. Chính vì điều đó tôi đã luôn trăn trở, tìm tòi và sáng tạo, để tìm ra những cách thức hay, những phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình. Trong tất cả các môn học của trẻ tôi đặc biệt yêu thích bộ môn âm nhạc, có lẽ vì bản thân âm nhạc đã mang nhiều thế mạnh. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, trẻ được nghe nhạc cổ điển từ trong bào thai sẽ kích thích sóng điện não giúp não phát triển tăng trí thông minh sau này. Và đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non Âm nhạc là môn học giúp trẻ phát triển toàn diện nhất. Và thông qua Âm nhạc trẻ sẽ linh họat, mạnh dạn, thông minh qua việc sáng tạo các động tác minh họa kết hợp khi hát và rèn luyện cho trẻ, khi vận động theo nhạc sẽ thúc đấy sự vận động cơ thể, sự nhanh nhẹn khéo léo, bền bỉ và dẻo dai qua các động tác. Giáo dục Âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm mỹ ngoài ra nó còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm những cảm xúc trong quá tŕnh cảm thụ và thể hiện Âm nhạc: Khi nghe nhạc, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của Âm nhạc, ảnh hưởng những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm. Đồng thời Âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng. Nhịp điệu rắn - 6 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
7. Sáng kiến kinh nghiệm rỏi của bản hành khúc gợi cho trẻ niềm vui, hào hứng phấn khởi Bài hát êm dịu đưa trẻ đến t́nh cảm nhẹc nhàng Ngoài ra Âm nhạc còn giúp trẻ phátt triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và cảm xúc cho trẻ. Với tôi âm nhạc giống như một bí quyết riêng giúp tôi thu hút trẻ, tạo ấn tượng đẹp khi trẻ tới trường lớp. Vì tất cả những những lý do này, tôi luôn mong muốn mình phải làm thế nào để giúp trẻ học thật tốt bộ môn âm nhạc, tôi đã không ngừng suy nghĩ và sáng tạo, để tìm ra những cách thức giảng dạy và tạo ra môi trường học tập tốt nhất cho trẻ. Bằng tất cả sự nỗ lực, cố gắng đó, tôi cảm thấy một phần nào ý nguyện của mình đã thực hiện được. Tôi nhận thấy công tác tổ chức cải biên, sáng tác một số trò chơi, tổ chức các lớp tập huấn để phục vụ giáo dục âm nhạc có tác dụng tích cực đối với chúng tôi trong công tác giảng dạy . Trong một trường học thì có nhiều thành phần, một số giáo viên thực hiện tốt nhưng có một số giáo viên do lớn tuổi, điều kiện hoàn cảnh khó khăn dẫn đến chất lượng chưa đạt theo yêu cầu. Một số giáo viên chưa biết lồng ghép Giáo dục âm nhạc trong một số hoạt động như thế nào để phù hợp, không bị lạm dụng, không cho là tham lam trong nội dung tích hợp Từ những hạn chế này, nếu chúng ta biết vận dụng một cách sáng tạo, thường xuyên tổ chức sưu tầm, cải biên, sáng tác một số bài hát thao giảng, tổ chức các hoạt động để đưa giáo dục âm nhạc vào cho phù hợp thì sẽ uốn nắn kịp thời và tạo điều kiện để cùng nhau thực hiện tốt. Với tầm quan trọng của việc tổ chức làm đồ dùng dạy học, đồ chơi và nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua việc tổ chức các hoạt động để phục vụ chuyên môn nên bản thân tôi đã đề cập tới vấn đề: “Một số biện pháp Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi ở trường Mầm non Đồng Tâm” - 7 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
8. Sáng kiến kinh nghiệm 2. Cơ sở thực tiễn: Năm học 2011 – 2012 Tôi được phân công dạy lớp 5- 6 tuổi tại khu trung tâm của trường .là lớp 5-6 tuổi với số cháu là 38 ,trong đó có 16 cháu nữ và 22cháu nam.Các cháu phần lớn con em làm nông nghiệp, kinh tế gia đình eo hẹp, ít có điều kiện cho con em mình tiếp xúc với âm nhạc nhiều, - Trẻ thiếu hụt kiến thức âm nhạc và chưa có nề nếp, thói quen tốt. - Sĩ số lớp đông, phòng học nhỏ khó khăn trong việc tổ chức hoạt động cho trẻ, một vài trẻ mới đi học còn nhút nhát không giám thực hiện bài tập. - Hình thức tổ chức lớp chưa linh hoạt,chưa kích thích hứng thú cho trẻ hoạt động. - Đồ dùng trực quan còn ít, chưa đẹp, chưa hấp dẫn, lớp chưa có đàn.Trước tình hình của lớp tôi nghiên cứu, tìm ra Một số biện pháp để nâng cao chất lượng giáo duc âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi ở trường Mầm non Đồng tâm. 3. Mục đích nghiên cứu : Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc giúp trẻ phát triển khả năng nghe ,hát đúng giai điệu, lời ca của bài hát quen thuộc: Thể hiện cảm xúc và vận động phù hợp (vỗ tay, lắc lư, nhún nhảy) với nhip điệu của bài hát. 4. Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp “Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi ở trường Mầm non Đồng Tâm” 5. Phạm vi và thời gian thực hiện đề tài: - Phạm vi và thời gian thực hiện đề tài trong 1 năm học (Từ tháng 9 năm 2011 đến tháng 4 năm 2012). - 8 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
9. Sáng kiến kinh nghiệm PHẦN B:GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. I . CƠ SỞ LÝ LUẬN: Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ em nhưng ở những năm đầu tiên của cuộc sống, những phản ứng vui vẻ của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn còn mơ hồ, thậm chí nhiều khi còn lẫn lộn giữa âm nhạc với các âm thanh khác nhau ở xung quanh. Khi trẻ bước vào tuổi mẫu giáo, nhất là từ 4 tuổi trở lên thì trẻ đã cảm nhận được những bài hát và những điệu nhạc này.Tuy nhiên lòng yêu thích âm nhạc ở các cháu lại ở nhiều mức độ khác nhau. Có cháu yêu đến độ say mê, có cháu lại rất thờ ơ khi nhạc vang lên. Và mức độ yêu âm nhạc phần lớn do hoàn cảnh cuộc sống, giáo dục của người lớn xung quanh. Vì thế cho nên giáo dục âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, góp phần phát triển trí tuệ và có sự tác động lớn đến sự phát triển tâm sinh lí của trẻ. Âm nhạc đối với trẻ là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc Tất cả những nội dung trên cần được tiến hành thường xuyên đối với trẻ. Đặc biệt để nâng cao chất lượng, sự yêu thích âm nhạc đối với trẻ giáo viên phải tự tạo nhiều đồ chơi, đồ dùng dạy học phù hợp, tích hợp giáo dục âm nhạc với các hoạt động trong cuộc sống hằng ngày ở trường Mầm non- Mẫu giáo một cách lôgich, có hiệu quả. Bởi vậy, muốn thực hiện tốt việc lồng ghép phù hợp, nhuần nhuyễn, muốn có trò chơi mới trong hoạt động giáo dục âm nhạc hoặc trong các ngày hội ngày lễ chúng ta cần sử dụng đầy đủ 3 phương pháp cơ bản của giáo dục âm nhạc là : Phương pháp trực quan thích giác: là phương pháp đặc thù của giáo dục âm nhạc, trong đó âm nhạc gợi lên những tâm trạng , cảm xúc, tình cảm đa dạng, gần gũi trẻ. Phương pháp dùng từ (giảng giải, chỉ dẫn ) hướng đến ý thức của trẻ. đối với trẻ, lời nói cụ thể và có hình ảnh của giáo viên là một trong những phương tiện nhận thức đặc biệt gần gũi, dễ hiểu. - 9 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
10. Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp thực hành nghệ thuật : Trẻ hát, chơi trò chơi âm nhạc, vận động, sử dụng nhạc cụ, hoạt động sáng tạo dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Cho nên ở trường tôi, việc tổ chức lồng ghép giáo dục âm nhạc trong các hoạt động từ thể dục buổi sáng cho đến hoạt động chiều cũng đã áp dụng và có hiệu quả, cải biến sưu tầm, sáng tác một số bài hát ,trò chơi có phần phong phú hơn. II . THỰC TRẠNG Tôi là giáo viên phụ trách lớp mẫu giáo lớn gồm 38 cháu. Trong số này có 15cháu đủ 72 tháng tuổi,còn lại các cháu ở đồ tuổi 55- 70 tháng tuổi. 1. Thuận lợi : - 100% giáo viên đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn.đa số đội ngũ Giáo viên mầm non có tâm huyết với ngành học, yêu nghề mến trẻ, có phẩm chất nghề nghiệp. - Trường lớp khang trang lớp học rộng rãi ,sạch sẽ, thoáng mát đảm bảo điều kiện chăm sóc giáo dục trẻ. - Trường đã có công nghệ hiện đại :Máy in ,máy chiếu, đầu đĩa ,bảng tương tác để sử dụng vào giảng dậy. - Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu về chuyên môn xây dựng phương pháp thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới, tạo điều kiện giúp đỡ tôi thực hiện tốt chương trình. 2. Khó khăn : - Kinh tế địa phương còn nhiều khó khăn, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của giáo viên. - Cuộc sống gia đình một vài Giáo viên có nhiều trắc trở nên cũng ảnh hưởng đến công tác tự học tự rèn và bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ. - 10 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
11. Sáng kiến kinh nghiệm - `Trình độ nhận thức của trẻ không đồng đều, vì tháng tuổi của trẻ chênh lệch nhau nhiều , một vài trẻ nói ngọng, nói lắp do đó còn gặp nhiều khó khăn. - Còn nhiều phụ huynh chưa nhận thức được tầm quan trọng của độ tuổi mẫu giáo,còn xem nhẹ việc học của độ tuổi này, cho con nghỉ học tuỳ tiện, đi muộn về sớm, chưa chịu khó day thêm cho con em mình ở nhà. 3. Khảo sát thực tế: Qua điều tra thực tế kỹ năng ca hát đầu năm tôi thấy: + 7/38 trẻ thể hiện tốt kỹ năng ca hát 19%. + 14/38 trẻ đã thể hiện được kỹ năng ca hát 36% + 17/38 trẻ chưa thể hiện được kỹ năng ca hát 44%. Từ kết quả trên cho tôi thấy được trẻ có một số hạn chế như sau: - Trẻ chưa tích cực tham gia vào hoạt động ca hát - Trẻ hát chưa đúng giai điệu, hát không rõ lời hoặc hát sai lời. - Trẻ chưa tạo được âm thanh hợp lý khi hát (hát nhỏ hoặc la hét căng cứng). - Khi hát trẻ chưa hoà quyện giọng hát của mình vào giọng hát của tập thể. III . CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. Cách lên lớp của giáo viên trong hoạt động âm nhạc: Giáo viên không nhất thiết phải có biệt tài gì trong việc múa hát mới thành công trong việc dạy nhạc, vận động và kịch cho trẻ, bởi vì đức tính quan trọng nhất của một cô giáo là có một thái độ tích cực, công nhận và trân trọng các biểu hiện của trẻ. Mỗi trẻ cần có một môi trường mang thông điệp: “Ở đây con làm gì cũng được, các sáng tạo của con thật tuyệt vời vì con đã tự nghĩ ra”. Giáo viên phải biết động viên, khen ngợi trẻ kịp thời, có thể thổi vào trẻ bầu không khí tin tưởng bằng những hành động sáng tạo và chơi trò chơi đóng kịch. Khi trẻ nhận ra rằng cô giáo tôn trọng và hoan nghênh các biểu hiện cá nhân của chính mình, thì trẻ sẽ tự tin hơn, nhiều chi tiết phong phú hơn. Khi có được sự tự - 11 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
12. Sáng kiến kinh nghiệm tin, trẻ tự thấy hài lòng và hãnh diện với suy nghĩ “Mình đã làm được điều gì đó một mình”. Đồng thời giúp trẻ say sưa, thích thú hơn trong nhiều giờ hoạt động khác. Dựa vào tình hình thực tế ở từng địa phương, ở từng lớp giáo viên tự xây dựng kế hoạch cho lớp của mình, vì vậy trước khi bắt đầu bất cứ hoạt động âm nhạc nào với một nhóm trẻ, giáo viên nên vạch sẵn một loạt các hoạt động giúp cân bằng giữa yên tĩnh và ồn ào, giữa năng động và với nghỉ ngơi. Một giáo viên có kinh nghiệm sẽ chóng nhận ra trạng thái của nhóm và sẽ sẵn có trong tay đầy đủ các nội dung, hình thức lựa chọn phù hợp hơn. Để tổ chức tốt trò chơi , vận động sáng tạo theo nhạc cho trẻ đòi hỏi giáo viên lập kế hoạch và tập duyệt nghiêm túc như thể sẽ biểu diễn thực sự trước khán giả. Nếu trong lúc đang dẫn dắt trẻ múa mà giáo viên còn lo ngó vào sách, vở bài soạn thì sẽ không thể giao tiếp trực tiếp phát hiện phản ứng của trẻ. Nếu giáo viên thiếu tự tin khi nhớ thiếu lời bài hát thì sao giáo viên có thể để lôi kéo trẻ tập trung được? Giảng dạy hiệu quả đòi hỏi cô giáo phải “làm bài tập ở nhà”. Cô giáo cũng sẽ đạt được sự tự tin qua luyện tập như các trẻ nhỏ vậy thôi. - Giờ đón trẻ : Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các cháu chưa tự giác. Giai đoạn này trẻ tạm thời bứt ra những tình cảm âu yếm mà bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần tác động rất lớn. Biết rằng biện pháp này rất bình thường đối với tất cả giáo viên ở hầu hết các trường, huyện nhưng một số giáo viên chưa biết chọn những ca khúc nào cho phù hợp và tôi đã suy nghĩ, đưa ra một số bài hát rất lôi cuốn trẻ như : ca khúc “Em đi Mẫu giáo” sáng tác Dương Minh Viên bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái vui vẻ trong lời ca : “ Nắng vừa lên em đi Mẫu giáo mừng vui đón em vào trường ” Rồi những bài “Cháu đi Mẫu giáo” của Phạm Thanh Hưng, bài “Trường chúng cháu là trường Mầm non”của Phạm Tuyên. Hoà với khung cảnh thiên nhiên, niềm phấn chấn đến trường của trẻ qua bài hát “Con chim hót - 12 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
13. Sáng kiến kinh nghiệm trên cành cây”. Rồi một ngày mới lại bắt đầu sôi động với âm thanh và màu sắc thiên nhiên qua bài “Vui đến trường” của Hồ Bắc. Ngoài ra, để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp phải lễ phép, tự tin qua bài “Lời chào buổi sáng”của Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở cháu phải chào bố mẹ Cho trẻ nghe những bài trẻ có thể hát theo được như ở trên. Ngoài tác động âm nhạc còn giúp trẻ làm quen, củng cố các bài trong chương trình trẻ phải học hát. Còn có nhiều bài hát không cần trẻ phải hát được cũng tạo không khí vui vẻ khi đến trường: “Đi học” của Bùi Đình Thảo, “Bài ca đi học” của Phan Trần Bảng không chỉ giúp trẻ làm quen, nhận biết cuộc sống xung quanh mà còn chăm từng bữa ăn giấc ngủ : “Cô giáo như mẹ hiền”, “Ngày đầu tiên đi học” của Nguyễn Ngọc Thiện. 2. Lồng ghép với các hoạt động khác Ngoài giờ âm nhạc, còn tổ chức nghe nhạc trong các gìơ khác. Đây là phương pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao. Qua thực tế, trong các giờ dạy trẻ về thơ, truyện, LQCV, KPKH, có sự tham gia của GDÂN sẽ làm cho tiết học trở nên phong phú hơn. - Trong các hoạt động chung: *Tích hợp với làm quen chữ viết : Trong giờ LQCV yêu cầu cháu nhận mặt chữ bằng nhiều biện pháp khác nhau thì song song với việc nhận biết chữ cái, âm nhạc nghe trong giờ học cũng góp phần giúp trẻ nhận biết thêm như : ôn nhóm chữ cái o, ô,ơ ; a, ă, â qua bài hát “Sói và gà cánh tiên” của Trần Ngọc. Mặc dù phần nội dung này không đi sâu vào cấu trúc giờ dạy nhưng khi trẻ thuộc bài hát thì trẻ nhớ được chữ và phân biệt được sự giống và khác nhau giữa các chữ cái đó. * Tích hợp với văn học : Trong giờ LQVH giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu chuyện thông qua việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng - 13 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
14. Sáng kiến kinh nghiệm nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp nhau. Thông qua việc dạy bài thơ “Hạt gạo làng ta” của Trần Đăng Khoa, sau khi trẻ đọc thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát “Hạt gạo làng ta” do Trần Viết Bính phổ nhạc. Và chính giai điệu trữ tình của bài hát giúp cho ý thơ trong bài thơ được nâng cao, tiết học thêm sinh động, phong phú và trẻ rất chú ý. Có nhiều bài thơ có cùng chủ đề với bài hát, tuy là lời thơ không hoàn toàn trùng với lời bài hát nhưng mang ý nghĩa mở rộng nhận thứ cho trẻ trong tiết học đó như : Trẻ đọc bài thơ “Bó hoa tặng cô” của Ngô Quân Miện Ngày mồng tám tháng ba Chúng em đi hái hoa Mang về tặng cô giáo Bó hoa của em đây Vàng tươi hoa cúc áo Hồng hồng hoa cối xay Đỏ rực nụ rong riềng Tim tím hoa bìm bìm Dây tơ hồng em cuốn Thành một bó vừa xinh Sao em hồi hộp thế Chẳng nói được câu nào Lời cô thân thiết sao Vòng tay cô dịu quá Có phải hoa nói hộ Cho lòng em xôn xao Ôi chùm hoa bé nhỏ Của đồng quê ngọt ngào. - 14 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
15. Sáng kiến kinh nghiệm Sau khi đọc thơ kết hợp hát bài: “Mừng ngày 8/3”(Tân Huyền) giúp trẻ cảm thụ và hiểu thêm nội dung bài thơ. Đồng thời thể hiện tình cảm của trẻ thông qua tiết học đó. Khi cho trẻ đọc bài thơ “Bác Hồ của em” kết hợp nghe hát bài “Nhớ ơn Bác” của Phan Huỳnh Điểu; Thơ “Chú bộ đội hành quân trong mưa” kết hợp nghe hát bài “Màu áo chú bộ đội” của Nguyễn Văn Tý. Ngoài ra còn chọn những bài hát có đề tài như bài thơ: “Chim chích bông” của Nguyễn Viết Bính, “Mẹ và cô” của Trần Quốc Tuấn Đây là một kinh nghiệm làm cho các tiết thơ, truyện sinh động, hấp dẫn đồng thời giúp trẻ cảm thụ nội dung của bài thơ, câu chuyện đó qua bài hát đó chứ không phải là một nội dung lồng ghép để chuyển tiếp cho hay. Ngoài ra một số bài đồng dao, thơ, truyện trong chương trình cũng được nhiều nhạc sĩ sáng tác thành nhạc và cũng từng được xoay chuyển hát như: “Gánh gánh gồng gồng” “Chi chi chành chành” ”Rềnh rềnh ràng ràng” Giúp trẻ tiếp thu nhanh, mau thuộc và gây hứng thú trong quá trình học của cháu. * Tích hợp với hoạt động môi trường xung quyanh: - Để giúp trẻ hiểu đúng đắn về những đề tài của giờ hoạt động chung làm quen khám phá khoa học thông qua việc trò chuyện, đàm thoại, quan sát, trò chơi thì việc kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có cảm xúc với các đối tượng như bài “Giới thiệu một số loài hoa” yêu cầu là trẻ phân biệt được một số loại hoa, so sánh, nhận xét sự giống và khác nhau biết thưởng thức vẻ đẹp, mùi thơm, yêu quí, bảo vệ Sau đó ta cho trẻ nghe bài “Hoa trong vườn” hoặc có thể cho cháu nghe bài “Ra vườn hoa” của Văn Tấn. - Trong chủ đề nghề nghiệp như “Chú công nhân” giáo viên yêu cầu trẻ nắm được công việc, ý nghĩa của công việc đó, yếu quí người lao động kết hợp cho trẻ nghe bài “Cháu yêu cô chú công nhân” của Hoàng Văn Yến. - Khi dạy đề tài “Chú bộ đội” nghe bài “Cháu thương chú bộ đội”, “Làm chú bộ đội”, “Gác trăng” của Nguyễn Trí Tân Nhằm giúp trẻ hiểu được - 15 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
16. Sáng kiến kinh nghiệm trong đêm trung thu đó các chú bộ đội phải đứng gác giữ cho Tổ quốc được thanh bình để các em thiếu nhi được “Rước đèn trong đêm trăng”. - Và còn nhiều chủ đề khác cũng vậy, ở đây chúng ta không nên dừng lại ở phần nghe để chuyển tiếp mà nghe hát để nắm thêm nội dung thông qua đề tài dạy đó. * Tích hợp với hoạt động tạo hình: Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, cô mở máy cho trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó, thì ở đây ngoài nội dung trên bản thân đã tổ chức nhiều tiết thao giảng ở trường với nội dung là cho trẻ nghe bài hát có nội dung phù hợp với đề tài và dạy vào phần hướng dẫn, đàm thoại trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung bài hát giáo viên kết hợp đàm thoại như: Vẽ hoa, nghe hát bài “Màu hoa”. + Trong bài hát các con vừa nghe những bông hoa đó có màu gì? + Ngoài những bông hoa đủ màu sắc đó thì bài hát còn có gì nữa ( nhiều lá, nhiều cây ) Những câu hỏi đàm thoại đó giúp trẻ có thêm một số ý tưởng trong quá trình vẽ để có sản phẩm sáng tạo. Hoạt động tạo hình Đề tài Nghe nhạc kết hợp Vẽ Vẽ con gà trống Con gà trống (Tân Huyền) Vẽ các phương tiện giao Em đi chơi thuyền (Trần thông đường thuỷ Kết Tường) Mặt trời Cháu vẽ ông mặt trời (Tân Huyền) Nặn xé dán Nặn con cá Cá vàng bơi (Hà Hải) Xé dàn cá bơi Cá vàng bơi (Hà Hải) Đàn vịt Đàn vịt con (Mộng Lân) - 16 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
17. Sáng kiến kinh nghiệm Vẽ Hoa mùa xuân Mùa xuân đến rồi Cô giáo em Cô giáo Vẽ chú bồ đội Chú bồ đội đi xa(Hoàng vân) Chính vì vậy mà để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua tình hình thực tế ở trường, lớp giáo viên cần hướng dẫn, gợi ý như sau: là cô giáo Mầm non, khi bắt đầu tiến hành hoạt động nào đó với trẻ, cô giáo nên khởi đầu bằng các trò chơi , hát bài hát dân ca, nghe các giai điệu nhẹ nhàng và cho trẻ hát các bài hát ngắn, dễ nhớ. Cô giáo có thể ghi âm các bản nhạc hay để phục vụ tốt cho các hoạt động này. Một thủ thuật thông dụng là cho chơi các trò chơi hay hát đồng ca để tập trung sự chú ý của trẻ, rồi sau đó chuyển nhanh sang nghe câu chuyện. Tuỳ theo độ tuổi và số trẻ trong nhóm, giáo viên thường lựa chọn một hoạt động nào đó để duy trì cân đối giữa vận động “Động và tĩnh”. Khi kết thúc một hoạt động nên làm cho nhóm trẻ lắng dịu xuống bằng giai điệu hay bài tập thư giãn. Giáo viên sẽ đạt kết quả cao nhất khi họ tạo sự chuyển tiếp ngọt ngào, uyển chuyển giữa các hoạt động. Nếu giáo viên dừng lại đột ngột, đứt quãng khi chuyển sang hoạt động kế tiếp sẽ làm cho trẻ mất tập trung, dễ xảy ra lộn xộn. Khi trẻ có nhiều kinh nghiệm âm nhạc, vận động và tự tin hơn, giáo viên có thể bổ sung các vật dụng như: mũ hay trang phục và yêu cầu trẻ sáng tạo vận động cho phù hợp với trang phục đó. Các lời nhận xét cụ thể, khích lệ thích hợp sẽ tạo cho trẻ sáng tạo tích cực. Tránh các lời nhận xét chung chung như tốt, hay, dở, đúng, sai. Một số hình thức hoạt động nghệ thuật trong trường mầm non như: Hát, nghe nhạc, vận động sáng tạo, trò chơi có tác dụng rất lớn trong việc tạo sự hưng phấn, phát triển nhận thức, trí tưởng tượng, giáo dục những tình cảm xã hội lành mạnh, làm phong phú thế giới nội tâm của trẻ, hình thành phát triển tình - 17 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
18. Sáng kiến kinh nghiệm cảm thẩm mĩ, kích thích khả năng sáng tạo của trẻ trong quá trình khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh. Do vậy, giáo viên mầm non cần trau dồi kiến thức, kĩ năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp xung quanh hơn nữa, để vận dụng tổ chức tốt các hình thức cho trẻ tập hát, nghe nhạc, vận động, chơi trò chơi đóng vai, đóng kịch phù hợp, hiệu quả hơn với trẻ. 3. Một số trò chơi phục vụ âm nhạc: Đối với trẻ thơ, được hoạt động với âm nhạc thông qua các trò chơi là một biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi đã trở thành phương tịên để đem đến cho trẻ các yếu tố diễn tả của nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoả mái. Hiện nay, trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc. Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng thông qua tai nghe âm nhạc. Chính vì vậy bản thân đã tìm tòi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ. a .Trò chơi “Ai nhanh nhất ” : Trò chơi này giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt. - Chuẩn bị : Một số bài hát trong chương trình mà trẻ đã thuộc, ghế ngồi của trẻ. - Cách chơi: Cô cho 5 bạn lên chơi một lần mà chỉ có 4 cái ghế các bạn tham gia chơi đi vòng tròn xung quanh ghế và hát một bài khi kết thúc bài hát mỗi bạn xẽ phải ngồi nhanh vào ghế bạn nào không ngồi được vào nghế thì sẽ phải nhảy lò cò một vong quanh lớp. - 18 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
19. Sáng kiến kinh nghiệm Hình ảnh trẻ lớp A2 đang chơi trò chơi « Ai nhanh nhất » b.Trò chơi: “Nghe âm thanh tìm đồ vật” Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe âm thanh ,luyện phạn xạ nhanh nhẹn và trẻ hứng thú được khám phá các đồ vật . - Chuẩn bị : Mũ chóp, gáo dừa và một rổ có các loại quả. Cách chơi : Cô đội mũ chóp cho trẻ rồi cô cho một bạn đi dấu đồ vật.Khi bạn đã dấu song cô mở mũ chóp để trẻ đi tìm, khi đi trẻ phải nghe cô gõ nhạc cụ là gáo dừa VD :khi cô gõ nhanh thì con đi và khi cô gõ chậm thì con tìm đồ vật. - 19 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
20. Sáng kiến kinh nghiệm Các cháu đang chơi trò chơi « Nghe âm thanh tim đồ vật » c.Trò chơi: “Giai điệu thân quen” Trò chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai điệu bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát. - Chuẩn bị: Đĩa đàn có ghi các bài hát trong chương trình mà trẻ đã được học. - Cách chơi: Cô mở đàn cho trẻ nghe giai điệu bài hát, 2 đội rung chuông giành quyền trả lời bằng cách nói rõ tên bài hát vừa nghe, nếu đúng mỗi trẻ trong đội được tặng một bông hoa, nếu sai quyền trả lời thuộc về đội bạn. Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu “ Lá xanh vẫy vẫy như gọi em đi nhanh đi nhanh ” thì trẻ phải nêu được đó là bài hát “Lá xanh” d .Trò chơi “Ghi nhớ dấu chân” Trò chơi phát triển tai nghe, trẻ phản ứng nhanh với các loại tiết tấu khác nhau và ghi nhớ có chủ định. - 20 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
21. Sáng kiến kinh nghiệm - Chuẩn bị: Phấn màu, 5-6 vòng tròn, trống lắc. - Cách chơi: Cô có từ 5-6 vòng tròn, số trẻ mỗi lần tham gia chơi tương ứng với số vòng, cô dùng phấn màu vẽ hình bàn chân của trẻ vào đó và đánh số theo thứ tự. Sau đó cho trẻ đi theo tiếng gõ nhịp nhàng xung quanh vòng tròn, khi tiết tấu gõ thay đổi, trẻ phải chạy vào vòng có dấu chân của mình. Nếu trẻ nào chạy vào vòng mà ướm dấu chân của mình không vừa với dấu chân đã vẽ trong vòng là bị phạt nhảy lò cò quanh lớp một vòng. 4. Xây dựng góc âm nhạc - Để phụ huynh hiểu được việc cấp thiết cho con em mình đến trường mầm non như thế nào,và hiểu được tầm quan trọng của hoạt động âm nhạc.Tôi đã xây dựng góc « Những nốt nhạc vui » sau đó tôi đã trưng bầy các dụng cụ âm nhạc để trẻ được hoà mình vào thế giới âm nhạc, tại đó trẻ dược hát ,được chơi với các dụng cu âm nhạc và dần làm quen với nốt nhạc Hình ảnh góc âm nhạc Với cách làm trên tôi thu hút và gây hứng thú đôi với trẻ vào hoạt động âm nhạc,đặc biệt là gây được sự chú ý của phụ huynh. - 21 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
22. Sáng kiến kinh nghiệm 5. Hướng dẫn trẻ vận động theo nhạc ở góc Nghệ thuật: Theo chương trình giáo dục Mầm non mới hiện nay, Hoạt động góc đi đôi với Hoạt động học có chủ đích. Ở Hoạt động học có chủ đích, mỗi tuần chỉ có một giờ hoạt động, vì vậy việc hướng dẫn trẻ hoạt động theo nhạc thông qua các giờ hoạt động cũng là biện pháp rất cần thiết. Phương pháp này nhằm phát triển ở trẻ cảm giác nhịp điệu về âm nhạc, qua đó giúp trẻ thể hiện nhịp điệu âm nhạc bằng chính hoạt động của mình. Trẻ có thể cảm nhận và tự vận động theo ý thích của mình. Tôi hướng dẫn trẻ vận động dưới nhiều hình thức: - Hát kết hợp vỗ tay đệm theo bài hát. - Hát kết hợp nhún nhảy, lắc lư, giậm chân - Hát kết hợp một số động tác đơn giản như vẫy cánh tay, cuộn cổ tay, nhún, đi, chạy - Hát kết hợp minh hoạ theo lời ca. Để thực hiện có hiệu quả các hình thức trên, tôi hướng dẫn thực hiện bằng cách: + Bắt nhịp cho trẻ hát và cho trẻ vỗ tay cùng cô ( cô vỗ tay chậm, nhịp nhàng để trẻ vỗ theo) + Bắt nhịp cho trẻ hát hoặc bật đàn, cô và trẻ cùng nhún nhảy hoặc lắc lư theo bài hát. + Những bài hát nào có thể múa minh hoạ, cô cho trẻ vừa hát theo đàn vừa làm động tác minh hoạ cùng cô. - 22 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
23. Sáng kiến kinh nghiệm Hình ảnh các cháu lớp A2 đang chơi ở góc âm nhạc Việc cho trẻ vận động theo nhạc ở Hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết hưởng ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của cơ thể sao cho phù hợp với nhịp điệu âm nhạc, không nhất thiết yêu cầu trẻ phải vận động giống như cô. - 23 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
24. Sáng kiến kinh nghiệm 6. Rèn kỹ năng ca hát, vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi Âm nhạc là trừu tượng nhưng có tính giáo dục nghệ thuật sâu sắc. Vì vậy việc sớm tư duy trực quan và kích thích những yếu tố ban đầu là rất cần thiết. Vai trò của cô giáo trong vấn đề này là phải tạo được sự hướng thú để trẻ say mê, ham thích hoạt động nghệ thuật. Vì vậy trước khi cho trẻ hoạt động nghệ thật cô cần có những hình thức gợi mở, dẫn dắt giới thiệu và được xem cô biểu diễn mẫu với mức độ hoàn thiện nhất. * Làm mẫu chuẩn khi dạy trẻ vận động theo nhac : Làm mẫu là biện pháp quan trọng nhằm mục đích cho trẻ tri giác toàn vẹn (Tri giác âm nhạc và vận động trong một khối thống nhất). - Dạy trẻ vỗ tay hoặc sử dụng đồ chơi âm nhạc gõ đệm theo hát cũng có nhiều cách dạy. Giáo viên cần căn cứ vào loại nhịp, cấu trúc hình tiết tấu của bài hát để chọn hình thức vỗ tay, gõ đệm và cách dạy cho phù hợp. Trong chương trình cải cách của lớp Mẫu giáo 4 - 5 tuổi thường có cách: - Dạy vỗ tay (hoặc gõ) theo nhịp: Vỗ tay hoặc gõ một tiếng vào phấch mạnh, (đầu ô nhịp) phách yếu nghỉ. Ví dụ: Trong bài Thật là hay có câu: Nghe véo von trong vòm cây hoạ mi với sơn ca. Vỗ nghỉ vỗ nghỉ vỗ nghỉ vỗ nghỉ - Dạy vỗ tay (hoặc gõ) tiết tấu chậm: Vỗ tay hoặc gõ 3 tiếng, mỗi tiếng bằng một nốt đen, rồi nghỉ bằng một tiếng(Vỗ tay hoặc gõ vào phách mạnh ở đầu ô nhịp) Ví dụ: Trong bài Hoa trường em có câu: Em ngắm chiếc lá, em ngắm cánh hoa. Vỗ vỗ vỗ nghỉ vỗ vỗ vỗ nghỉ Ví dụ: Dạy trẻ vỗ tay theo tiết tấu chậm bài Cháu thương chú bộ đôi - Vào bài cô đố trẻ: Ai nơi hải đảo biên cương Diệt thù giữ nước coi thường khó khăn. (Chú bộ đội) - Cô hỏi trẻ: - 24 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
25. Sáng kiến kinh nghiệm + Câu đố kể về ai? + Các con đã được làm quen với những bài hát nào kể về chú bộ đội? + Ai sáng tác bài Cháu thương chú bộ đội? - Cô nói: Để bài hát khi biểu diễn thêm vui, nhịp nhàng cô cùng các con vỗ tay theo tiết tấu chậm kết hợp với lời ca nhé. - Cả lớp cùng hát lại bài hát - Cô làm mẫu. Cách vỗ tay như sau: Cháu thương chu bộ đội nơi rừng sâu biên giới. V v v nghỉ v v v v: Vỗ tay. Nghỉ: nghỉ không vỗ tay. - Cô giải thích cho trẻ: Các con vỗ tay 3 tiếng rồi nghỉ bằng một tiếng, vỗ tay 3 tiếng rồi nghỉ bằng một tiếng, cứ tiếp tục như vậy cho đến hết bài. bắt đầu vỗ vào tiếng “chú” - Cô hướng dẫn cho trẻ vỗ tay: + Đầu tiên cô cho trẻ vỗ tay kết hợp với đếm. 1 - 2 - 3 - nghỉ -1 - 2 - 3 - nghỉ + Khi trẻ đã quen với cách vỗ theo tiết tấu chậm thì tôi cho trẻ vỗ tay kết hợp với lời ca. * Tự rèn luyện nâng cao khi hát mẫu cho trẻ nghe - Để chuẩn bị dạy hát cho trẻ tôi tìm hiểu và phân tích bài hát trên cơ sở đó luyện hát diễn cảm, thể hiện sắc thái tình cảm phù hợp nội dung bài hát. Từ đó tôi luyện kỹ năng những hứng thú sở thích của trẻ. Lời ca trong bài hát cần ngắn gọn dễ hiểu, nên chọn những bài hát có nội dung gắn với hiện tượng thiên nhiên xã hội gần gũi với trẻ và phù hợp với chủ điểm. VD: Chủ điểm ''TG ĐV'' tôi lựa chọn bài hát về các con vật trẻ yêu thích như ''Bài hát của chuồn 2'' Hoàng Lương; ''Con vịt bầu'' - Hoàng Long và Hoàng Lân; ''Con còng con cua'' - Lê Quốc Tháng; ''Con cào cào'' - Lê Thương; ''Con ve, con kiến'' - Y Vân - 25 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
26. Sáng kiến kinh nghiệm Tôi lựa chọn các bài hát phản ánh hiện thực gần gũi với trẻ như những bài dân ca, đồng dao hoặc các bài hát vui tươi trong sáng phù hợp với trẻ. VD: + Đồng dao ''Xỉa cá mè''; ''Con gà''; ''Làng chim'' + Dân ca '' Lý cây khế''; ''Lý cây bông''; ''Lý kéo chài'' + Các bài có t/c vui vẻ ''Đèn đỏ đèn xanh''; ''Bong bóng bay''; ''Chú ếch con'' * Sửa sai cho trẻ Thông thường khi tiến hành dạy ca hát cho trẻ, giáo viên hay sửa sai cho trẻ theo dự kiến của mình 1 cách máy móc mà chưa nghĩ đến kỹ năng cho trẻ. Vì vậy giáo viên sửa sai khi trẻ đã nắm được khái quát toàn bài nên chú ý sửa khi trẻ hát sai về một số lỗi sau: + Sai về tiết tấu, giai điệu + Sai về âm điệu luyến láy + Sai về lời ca + Sai về âm thanh, phong cách thể hiện. VD1: Bài ''Con cào cào'', khi trẻ hát thường sai về tiết tấu bởi bài này có tiết tấu nhanh hơn so với các bài hát. Nên khi sửa sai cho trẻ tôi vừa hát vừa vỗ tay đệm theo tiết tấu nhanh để trẻ hát theo cho đúng. VD2:Bài ''Đi học về'' Khi hát trẻ chưa hát luyến được lùi ''Cha mẹ'' trong bài tôi đã hát mẫu lại cho trẻ nghe và cho trẻ nghe trên đàn nhiều lần, sau đó cho trẻ hát lại cả câu hát. VD3: Khi cho trẻ hát ''Bông hồng tặng cô'' thì tôi trò chuyện với trẻ nội dung bài hát. Từ đó giúp trẻ thể hiện được phong cách khi biểu diễn phải tình cảm trìu mến vì đó là tình cảm mà trẻ dành cho cô giáo của mình. - 26 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
27. Sáng kiến kinh nghiệm 7. Ứng dụng công nghệ thông tin : Hiện nay Đất nước ta hiện nay đang trong giai doạn phát triển công nghiệp hoá, hiện đại hoá cùng với sự bùng nổ công nghệ thông tin. Để đáp ứng nhu cầu của xã hội, hiện nay các cấp học rất cần được ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy . Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy ở cấp học mầm non làm đa dạng hoá hình thức dạy học giúp trẻ được thay đổi không khí mới, hấp dẫn, trong giờ học, tạo cho trẻ niềm hứng thú, hăng say tích cực tham gia vào hoạt động, làm cho hiệu quả giáo dục cao. Đặc biêt giúp giảm bớt đồ dùng không cần thiết, giảm bớt sức lao động của giáo viên và giảm bớt chi phí. Vì vậy tôi đã học tin học qua bạn bè đồng nghiệp, qua lớp học tin học của phòng GD Mỹ Đức qua đó tôi đã biết sử dụng công nghệ thông tin. - Cụ thể các năm học vừa qua tôi đã áp dụng cộng nghệ thông tin vào giảng dạy nên các tiết dạy đạt kết quả cao và 3 năm học qua tôi liên tục đạt giáo viên dạy giỏi cấp huyện và năm 2010 – 2011 tôi đạt giải nhất. + Năm học 2011- 2012 với đề tài : Tổng hợp biểu diễn - Hát và vận động minh họa bài hát : - Quả Cây bắp cải,Cuốc đất trộng cây ». - Nghe hát : « Hoa trong vườn » . - TCÂN : Nghe âm thanh tìm đồ vật. - Chủ điểm :Thế giới thực vật . Tôi đã tạo ra các Slide hình ảnh và quay Video và trình chiếu lên bảng tương tác .Tôi còn cài đặt các trò chơi qua phần mềm pickit vào bài dạy thông qua đó mà trẻ rất hứng thú vào bài học. VD : khi vào bài tôi cho trẻ chơi Ô cửa bí mât ,cho từng tổ mở từng ô cửa trong ô cửa có hình ảnh gì thì trẻ phải tìm xem trong bài hát nào có nội dung về hình ảnh đó. - 27 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
28. Sáng kiến kinh nghiệm Ô cửa bí mât Hình ảnh trò chơi ô cửa bí mật Hình ảnh trẻ mở ô cửa số 1 1 2 3 4 5 Hình ảnh trò chơi ô cửa bí mật Hình ảnh trẻ mở ô cửa số 1 - 28 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
29. Sáng kiến kinh nghiệm Trẻ mở ô cửa số 1 có hình ảnh quả khế và nhiệm vụ của cả tổ sẽ phải tìm xem trong bài hát nào có chứa nội dung của hình ảnh đó.Sau một phút suy nghĩ cả tổ đã đưa ra kết quả .đó là bài : Quả « Xanh Xanh » - Cô cho cả tổ đó đứng lên hát bài « Quả » để cô và cả lớp kiểm tra xem bái hát đó có chứa từ quả khế không ? Và cứ lần lựơt trẻ mở từng ô cửa và khám phá hình ảnh và nội dung của hình ảnh đó , trẻ đươc tư duy, tham gia ý kiến để đưa gia đáp án đúng .Từ đó trẻ rất hào hứng tham gia vào bài học. Hình ảnh trẻ mở ở ô cửa số 2 Trẻ đưa ra đáp án là bài hát : cây cải bắp « Thu Hồng,Phạm Hổ » - 29 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
30. Sáng kiến kinh nghiệm Hình ảnh trẻ mở ô cửa số 3. Trẻ mở ô cửa số 3 và đưa ra đáp án là bài hát :Cuốc đất trồng cây « Hồng Vân » - 30 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
31. Sáng kiến kinh nghiệm 8.Làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo : Tôi tận dụng tất cả các nguyên vật liệu có thể sử dụng làm đồ chơi : ống lon , chai nhựa ,xốp ,vải vụn, chỉ, để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho tiết học. Hình ảnh cô và trẻ đàng làm đồ dùng đồ chơi Hình ảnh đồ dùng đồ chơi âm nhạc dị thi cấp trường - 31 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
32. Sáng kiến kinh nghiệm - 32 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
33. Sáng kiến kinh nghiệm Hình ảnh đồ dùng đồ chơi Âm nhạc do cô và trẻ tự làm - Dự vào tưng chủ đề tôi xây dựng kế hoạch làm đồ dụng đồ chơi một cách cụ thể mỗi chủ đề có một bộ đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho công tác giảng dạy và vui chơi.VD :Ở chủ điểm Trường mầm non .với chủ đề nhánh « Bé vui đón tết trung thu »khi dạy trẻ hát bài :Rước đèn,Gác trăng. Tôi chuẩn bị một số loại quả ,bánh kẹo để làm mâm cỗ chay cô với trẻ dùng giấy mầu để trang trí và làm đèn ông sao. - 33 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
34. Sáng kiến kinh nghiệm -Ở chủ điểm : Thế giới thực vật với bài dạy vận động :Cuốc đất trồng cây, bài :Cây cải bắp.Tôi cùng trẻ làm đồ dùng là cái Cuốc,xẻng, mũ cây cải bắp, cho trẻ sử dụng cùng khi biểu diễn - 34 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
35. Sáng kiến kinh nghiệm Trẻ được dùng đồ chơi đồ dùng mình tự làm tôi thấy trẻ rất thích và hứng thú học bài . 9. Tổ chức cho trẻ trong ngày hội, ngày lễ: Vào ngày lễ hội như ngày khai giảng, ngày nhà giáo Việt Nam, tết trung thu là những ngày có hình thức tổ chức quan trọng trong việc tạo ra môi trường âm nhạc phong phú và sinh động. Ngày lễ, ngày hội có các hoạt động nghệ thuật đa dạng như hát, múa, đóng kịch tạo cho trẻ niềm phấn khởi, vui vẻ, những cảm xúc mới mẻ, tăng cường khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ. Ngày lễ, hội là cơ hội cho giáo viên và trẻ trong toàn trường giao lưu, hiểu biết nhau hơn, đồng thời tạo cơ hội cho trẻ nâng cao các kỹ năng hoạt động nghệ thuật. Trẻ hiểu thêm những điều mới lạ chỉ có trong ngày hội, ngày lễ, đồng thời củng cố những điều trẻ đã lĩnh hội được. Hiểu được ý nghĩa hoạt động âm nhạc trong ngày hội, ngày lễ. Hàng ngày, tôi luôn chú ý thường xuyên rèn những kỹ năng vận động theo nhạc Khi nhà - 35 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
36. Sáng kiến kinh nghiệm trường có kế hoạch tổ chức tôi lựa chọn các nội dung phù hợp để luyện tập, chuẩn bị trang phục cho trẻ. Khi biểu diễn tôi nhận thấy ở trẻ rất hào hứng, tự tin, có ý thức trong khi biểu diễn. 10. Phối kết hợp với phụ huynh Thường xuyên tôi trao đổi với phụ huynh cho trẻ nghe băng đĩa ở nhà, cha mẹ có trẻ cùng trẻ thể hiện bài hát. Từ đó làm phong phú thêm vốn hiểu biết vì âm nhạc của trẻ, giúp trẻ tự nhiên khi thể hiện ca khúc từ yêu thích. Ngoài ra tôi còn kết hợp với phụ huynh sưu tầm băng đĩa nhạc hay, những bài hát hay có nội dung phù hợp với trẻ ngoài chương trình để dạy trẻ hoặc ghi âm giọng hát của trẻ vài đĩa và xây dựng thư viện âm nhạc của lớp. - Trẻ hát tự nhiên rõ lời, hát đúng cao độ, trường độ của các tác phẩm. - Trẻ tự tin thể hiện một tác phẩm và biểu diễn vui tươi, hồn nhiên, nhí nhảnh. + Các giờ hoạt động nêu gương cuối tuần, biểu diễn liên hoan văn nghệ của lớp được các cháu thể hiện nhiều bài hát hay, phong phú và đa dạng về nội dung cũng như giai điệu. IV.KẾT QUẢ ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC : Qua việc thực hiện nâng cao chất lượng Giáo Dục Âm nhac cho trẻ .Tôi đã thu được một số kết quả như sau : - 100% trẻ hát đúng giai điệu, lời ca bài hát. - 95% trẻ thể hiện được cảm xúc ,vận động phù hợp với nhip điệu bài hát. - Tổ chức ngày hội ngày lễ: Ngày hội đến trường của bé, 20/11, tết trung thu thường xuyên hằng năm. - Tổ chức thao giảng lồng ghép Giáo Dục âm nhac theo biện pháp nêu trên có hiệu quả. - 100% trẻ thực sự thích thú khi học Giáo Dục âm nhac, tích cực tham gia chơi, chơi thành thạo các các trò chơi tạo không khí vui tươi, hào hứng khi học âm nhạc. Từ đó hoạt động Giáo Dục âm nhạc đạt chất lượng rất cao. - 36 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
37. Sáng kiến kinh nghiệm - Có tác dụng đấy lên phong trào sưu tầm, sáng tác các trò chơi âm nhạc, đặc biệt hơn là đã nhận được sự ủng hộ rất nhiệt tình của phụ huynh . Trường và phụ huynh tham gia cùng nhà trường trong những hội thi, thao giảng, hội giảng, các ngày hội ngày lễ V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM : - Từ những thực tế trên cũng như kết quả cao trước hết tôi cần phải chuẩn bị giáo án và đồ dùng cần thiết cho tiết học cho cô và trẻ,các đồ dùng có mầu sắc và hình dáng đẹp,an toàn để kích thích tính tò mò của trẻ. Biết lựa chọn trò chơi câu đố bài phù hợp với nội dung bài dạy và chủ điểm, luôn tạo tình huống bất ngờ, thú vị . - Người phụ trách chuyên môn phải nắm vững kiến thức, kĩ năng cơ bản của Giáo Dục âm nhạc. - Kế hoạch tổ chức, đầu tư phải có nhiều thời gian - Thực hiện tốt công tác chuyên môn, tham mưu để có sự quan tâm, động viên kịp thời và chỉ đạo sâu sát của hiệu trưỏng. - Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để có sự giúp đỡ theo yêu cầu của nhà trường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện. - Cần quan tâm gần gũi trẻ, khuyến khích để trẻ tự động phát huy tính độc lập. - Giáo viên không ngừng học hỏi, tham khảo tài liệu, tham quan học tập, sáng tạo trong phương pháp giảng dạy. PHẦN C . KẾT LUẬN : 1.kết luận : Âm nhạc thực sự gần gũi với trẻ thơ, âm nhạc là món ăn tinh thần không thể thiếu được, nó vừa là một nội dung giáo dục, vừa là phương tiện góp phần giáo dục toàn diện nhân cách của trẻ. Để làm tốt nội dung giáo dục âm nhạc, đòi hỏi giáo viên phải có lòng yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. Đặc biệt phải có - 37 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
38. Sáng kiến kinh nghiệm vốn kiến thức chuyên môn, có kinh nghiệm, biết xây dựng và sử dụng linh hoạt những phương pháp, biện pháp, thủ thuật đề ra trong tiết học Qua tìm kiếm và xây dựng tôi thấy đề tài nghiên cứu đã thu được kết quả nhất định. Những vấn đề thuộc về lý luận chung và đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi giúp chúng ta thấy rõ khả năng, năng lực cảm thụ của trẻ. Dựa trên các đặc điểm đó , chung ta hướng tác động phù hợp làm cho quá trình tâm lý của trẻ ngày càng phát triển hoàn thiện hơn. Để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ tốt phải có một quá trình sư phạm dài bởi vì cho dù ở đâu nữa, từ thành phố đến nông thôn, miền núi hay hải đảo xa xôi. Trẻ em khi sinh ra đều như tờ giấy trắng, nó chỉ có thể trở thành con người hoàn thiện khi người lớn hướng tác động vào nó một cách toàn diện. Người lớn phải tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với thế giới âm nhạc, tắm mình trong thế giới đó để rồi từ đó trẻ có những hiểu biết nhất định về âm nhạc. Qua công trình nghiên cứu “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5 – 6 tuổi” chúng tôi nhận thấy rằng trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi rất thích, hứng thú, hát đúng giai điệu và vận động rất tốt. Từ đó có thể đề ra và vận dụng những biện pháp phù hợp để phát triển thẩm mỹ cho trẻ. Xuất phát từ quan điểm đổi mới giáo dục âm nhạc, cô giáo khuyến khích trẻ thực hiện nhiệm vụ học tập, không áp đặt , gò bó trẻ. Tiết học tổ chức sao cho nhiều trẻ được tham gia. Cô giáo là người sáng tác đem âm nhạc đến cho trẻ. Nếu làm tốt những điều trên đây, chúng tôi tin rằng năng lực cảm thụ nghệ thuật âm nhạc cụ thể là khả năng vận động theo nhạc,hát đúng giai điệu, nhịp điêụ bài hát của trẻ thông qua tiết dạy cho trẻ sẽ khá hơn. Trẻ hiểu thế giới xung quanh thông qua các hình tượng âm nhạc, xúc cảm thẩm mỹ của trẻ cũng càng trở nên phong phú. Trẻ biết rung động trước cái đẹp , yêu cái đẹp để rồi từ đó tạo ra cai đẹp. Như vậy, chúng ta đã góp phần không nhỏ vào việc giáo dục thế hệ trẻ ngay từ tuổi ấu thơ. - 38 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
39. Sáng kiến kinh nghiệm 2.Ý kiến kiến nghị: Để thực hiện tốt hoạt động Giáo dục âm nhạc cho trẻ Mầm non trong giai đoạn hiện nay thông qua việc thực hiện các biện pháp trên đã phần nào đạt được một số kết quả như đã nêu. Bản thân xin có một số đề xuất sau : * Đối với trường: - Cần tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm. - Đầu tư kinh phí mua một số trang thiết bị phục vụ hoạt động âm nhạc như: Đàn organ, dụng cụ gõ đệm, trang phục biểu diễn .v.v - Có các biện pháp, kiến nghị để mở các lớp bồi dưỡng kỹ năng ca hát, vận động theo nhạc cho đội ngũ giáo viên. * Đối với Phòng Giáo dục: - Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng ca hát, vận động theo nhạc, tổ chức các lớp dạy đàn, dạy múa - Cung cấp các tiến bộ khoa học kỹ thuật như: Học tập qua băng hình, đĩa ghi hình để cung cấp thêm tư liệu cho giáo viên. Trên đây là một số kiến nghị của tôi nhằm mục đích nâng cao công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Kính mong nhà trường, phòng giáo dục và đào tạo tạo điều kiện giúp đỡ. Tôi xin chân thành cảm ơn ! Đồng Tâm ngày 04 tháng 04 năm 2012 Người viết Trịnh Ngọc Bích - 39 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
40. Sáng kiến kinh nghiệm Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP CƠ SỞ - 40 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm
41. Sáng kiến kinh nghiệm TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Luật Giáo dục – Nhà xuất bản chính trị Quốc gia. 2. Một số vấn đề quản lý giáo dục Mầm non – Nhà xuất bản Đại học quốc gia – Hà nội. 3. Tuyển tập trò chơi ,bài hát, thơ truyện mẫu giáo 5-6 tuổi – Nhà xuất bản giáo dục. 4. Tuyển chọn các bài hát dành cho trẻ Mầm non. - 41 - Người thực hiện : Trịnh Ngọc Bích – Trường Mầm Non Đồng Tâm