Báo cáo Biện pháp nâng cao chất lượng đọc cho học sinh Lớp 4

Nội dung tóm tắt: Báo cáo Biện pháp nâng cao chất lượng đọc cho học sinh Lớp 4

1. nhận về mình cái chết để giành lấy sự sống cho người khác. Sau đó cho học sinh đặt câu với từ “hi sinh” để học sinh hiểu hơn về cách sử dụng từ. - Giáo viên cần xem xét để điều chỉnh hệ thống câu hỏi trong SGK phù hợp với cách hiểu của đối tƣợng học sinh lớp mình. Lựa chọn, bổ sung hệ thống câu hỏi để làm rõ nội dung và nghệ thuật của bài. Có thể thay thế hoăc tách câu hỏi khó, diễn đạt dài dòng thành một số câu h ỏi nhỏ để học sinh dễ thực hiện. Bổ sung thêm một số câu hỏi tƣơng tác, liên hệ gắn với cuộc sống thực tiễn của học sinh hoặc cập nhật những thông tin mới thu hút các em. Ví dụ: Trong bài Kéo co tôi có đề nghị học sinh chia sẻ về những trò chơi dân gian khác và giới thiệu cách chơi một trò chơi dân gian em thích. Học sinh thực hiện rất sôi nổi, tự tin và hào hứng. Giáo viên liên hệ giáo dục qua bài đọc về ý thức giữ gìn và phát huy các trò chơi dân gian, góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc. Hoặc khi học bài “Ăng-co Vat” tôi đã giới thiệu thêm một số thông tin về Angkor Wat nằm trong quần thể di tích đền Angkor tại Campuchia có đến trên 1.00 ngôi đền với kích cỡ và hình dáng khác nhau mang đậm phong cách kiến trúc Khmer, là một trong những kỳ quan thế giới và hiện nay cũng là một địa điểm du lịch rất nổi tiếng của Campuchia. - Khuyến khích học sinh trả lời theo ý hiểu của mình để kích thích sự sáng tạo, khả năng ngôn ngữ và tƣ duy của các em. Giáo viên đƣa ra những câu hỏi mang tính cảm nhận nhƣ: Em cảm thấy thế nào? Em hiểu như thế nào? Tránh các câu hỏi Vì sao, tại sao ?quá nhiều. Ví dụ: bài Khúc hát ru những em bé lớn trên lƣng mẹ, tôi hỏi học sinh: “Em hiểu nhƣ thế nào là “những em bé lớn trên lƣng mẹ”, hay: Theo em, cái đẹp trong bài thơ này là gì? Hoặc trong bài Ngƣời tìm đƣờng lên các vì sao, ở yêu cầu4: Em hãy đặt tên khác cho truyện, tôi hƣớng dẫn các em suy nghĩ và trả lời theo ý kiến riêng của học sinh có thể là Ước mơ của Xi-ôn-cốp-xki, hoặc Người chinh phục các vì sao, hay Quyết tâm chinh phục bầu trời - Hƣớng dẫn học sinh sử dụng sơ đồ tƣ duy trong khi tìm hiểu bài để giúp các em có tƣ duy logic, rộng mở và giúp các em chuyển ghi nhớ ngắn hạn thành ghi nhớ dài hạn dễ dàng hơn. d. Biện pháp 4: Tạo hứng thú trong hoạt động luyện đọc diễn cảm và hoạt động ứng dụng * Mục tiêu: Kĩ năng đọc diễn cảm là kĩ năng đọc cao nhất với học sinh. Do vậy tạo đƣợc cảm xúc, hứng thú luyện đọc diễn cảm cho học sinh sẽ giúp các em tích cực, chủ động, sáng tạo hơn trong việc rèn đọc diễn cảm. Đồng thời tạo
2. hứng thú trong hoạt động ứng dụng giúp phát huy tối đa vốn sống của các em, phát triển các kĩ năng thực hành cho học sinh. * Cách thực hiện: - Giáo viên cho học sinh đọc diễn cảm lại những câu mà mình thích hoặc chọn một, hai câu thật hay để cùng đọc với các em nhằm tạo hứng thú rèn đọc nhất. Khi giáo viên đọc mẫu cách đọc diễn cảm sáng tạo kết hợp ngôn ngữ hình thể,cử chỉ, nét mặt biểu cảm. Trong khi luyện đọc diễn cảm giáo viên khuyến khích học sinh đọc sáng tạo theo sự cảm thụ của mình. Bởi mỗi đoạn văn (khổ thơ) có thể đƣợc đọc với nhiều cách khác nhau. Giáo viên chỉ sửa chữa những cách đọc không phù hợp với nội dung của đoạn, tránh áp đặt, hạn chế sự cảm thụ và sáng tạo của học sinh. -Ở lứa tuổi học sinh tiểu học các em rất hiếu động, thích vui chơi giải trí nhiều hơn là học tập gò bó. Các em thích đƣợc khen ngợi, động viên, thích đƣợc tự hào về bản thân. Vì thế, giáo viên thƣờng tổ chức các cuộc thi đọc giữa các cá nhân trong lớp, giữa các nhóm trong lớp, có thể tổ chức trong giờ tập đọc hay trong các giờ truy bài, sinh hoạt câu lạc bộ. Đây cũng là hình thức khuyến khích học sinh thi đua với bạn. - Tổ chức hoạt động đóng vai để kích thích sự sáng tạo của học sinh trong giờ Tập đọc. Khi hóa thân vào nhân vật, học sinh đƣợc tạo cơ hội trải nghiệm và cảm nhận cuộc sống, suy nghĩ, tình cảm của nhân vật, giúp học sinh hiểu sâu hơn về bối cảnh của câu chuyện, giúp làm giàu kiến thức và hiểu biết. Từ đó, học sinh phát triển năng lực đồng cảm, nâng cao kỹ năng giao tiếp, kích thích sự tƣởng tƣợng và tạo môi trƣờng học tập tích cực. Ví dụ cho học sinh đọc phân vai nhân vật Cƣơng, mẹ trong bài Thưa chuyện với mẹ, hay bài Chú đất nung, hoặc bài Rất nhiều mặt trăng, đóng kịch Ở vương quốc tương lai - Tùy thời gian, tùy theo từng bài mà giáo viên tổ chức các hình thức thi đọc diễn cảm cho học sinh nhƣ đọc truyện theo vai, thi đọc tốt một đoạn văn (khổ thơ) hoặc cả bài hay đóng kịch với tiêu chí bình chọn cụ thể và phần thƣởng thú vị, bất ngờ nhƣ đồ dùng học tập, kẹp tóc xinh xắn, những sticker ngộ nghĩnh Những phần thƣởng tuy nhỏ nhƣng ý nghĩa, tác động mạnh mẽ tới hoạt động học tập của học sinh. Các em hào hứng luyện đọc, sôi nổi tham gia thi đọc và trân trọng phần thƣởng đƣợc trao. Từ đó có động lực luyện tập để thi đua với các bạn, để có thể giành đƣợc nhiều lời khen và phần thƣởng hơn nữa. - Hoạt động vận dụng: Để mang lại hiệu quả tốt và huy động kiến thức, vốn sống của học sinh tôi đặt ra những câu hỏi liên hệ với thực tế cá nhân, trƣờng lớp, gia đình, địa phƣơng để các em đƣợc rèn kĩ năng nói, vừa đƣợc chia
3. sẻ suy nghĩ của mình. Tùy thời gian, tôi thực hiện hoạt động tại lớp hoặc giao cho học sinh thực hiện sau tiết học nhƣ: thi kể lại bài bằng lời của mình, nêu cảm nhận về nhân vật hoặc suy nghĩ của em sau khi học xong bài bằng lời hoặc viết, vẽ để các em ứng dụng kiến thức học đƣợc vào thực tế cuộc sống qua nhiều hình thức phong phú. Tôi trƣng bày các sản phẩm của học sinh đã làm trên tƣờng lớp học và ngoài hành lang lớp. Việc trƣng bày khiến học sinh cảm thấy tự hào về những gì mình làm và cảm thấy đƣợc ghi nhận. Chắc chắn khi đƣợc những bạn khác trong lớp và trong trƣờng chú ý đến tạo động lực lần sau các em sẽ làm tốt hơn nữa. Ví dụ: Khi dạy bài Nếu chúng mình có phép lạ, tôi đề nghị các em hãy chia sẻ về ƣớc mơ của mình, HS thực hiện rất sôi nổi, thích thú. Hay dạy bài Kéo co, tôi giao về nhà các em hãy vẽ về những trò chơi dân gian em thích. Hoạt động vận dụng bài Vua tàu thủy Bạch Thái Bưởi tôi cho học sinh chơi trò chơi tìm các câu thành ngữ tục ngữ về ý chí, nghị lực. e. Biện pháp 5: Biện pháp khuyến khích học sinh đọc sách để nâng cao chất lượng đọc * Mục tiêu: Để học sinh yêu thích việc đọc, có thói quen đọc sách, trở thành ngƣời đọc chủ động, độc lập, giúp học sinh mở rộng vốn từ, tăng kĩ năng tƣ duy, phân tích, bồi dƣỡng vốn hiểu biết cho các em, giúp nâng cao chất lƣợng đọc. * Cách thực hiện: - Giáo viên giúp học sinh hiểu đƣợc tác dụng của việc đọc sách. - Khuyến khích học sinh đọc sách thƣ viện của lớp, của trƣờng, hay trao đổi sách với bạn, khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động khuyến đọc nhƣ: giới thiệu sách, kể chuyện, đại sứ văn hóa đọc - Giáo viên cũng có thể gợi ý học sinh search google tìm đọc sách truyện thiếu nhi hoặc tham gia vào các trang web cho phép học sinh đọc các sách điện tử nhƣ Tramdoc.vn mà ngƣời dùng có thể truy cập vào website bằng nhiều thiết bị công nghệ khác nhau nhƣ máy tính, laptop, smartphone, Định hƣớng cho học sinh đọc đa dạng thể loại sách nhƣ truyện cổ tích, sách khoa học, thơ thiếu nhi, sách đố vui thông minh, các loại sách bách khoa tri thức Phần lớn các ngữ liệu trong môn Tiếng Việt là trích đoạn các câu chuyện, các tác phẩm. Vì vậy sau khi học xong bài học giáo viên đã định hƣớng kích thích học sinh tìm hiểu đọc thêm về câu chuyện hay tác phẩm đó, hoặc hƣớng dẫn các em đọc các câu chuyện có cùng chủ đề.
4. Ví dụ: Khi học Dế Mèn bênh vực kẻ yếu tôi đã gợi ý các em tìm đọc cuốn Dế Mèn phiêu lưu lý của nhà vănTô Hoài, các em đã hiểu hơn về bối cảnh câu chuyện và hiểu thêm về các nhân vật trong đoạn trích đƣợc học. Hay khi học chủ điểm Có chí thì nên tôi khuyến khích các em tìm đọc những câu ca dao tục ngữ, những cuốn sách về ý chí, nghị lực nhƣ tìm đọc cuốn sách Tuổi thơ dữ dội của tác giả Phùng Quán, Không gia đình củaHector Malothay cuốn hồi ký Tôi đi học của Nguyễn Ngọc Ký 3. Kết quả đạt được Nhờ áp dụng các biện pháp nêu trên, học sinh lớp tôi đã có những chuyển biến tích cực về chất lƣợng đọc. Các em học sinh rất hứng thú trong giờ đọc. Bƣớc đầu các em biết đọc diễn cảm hơn ở các bài đọc. Các em mạnh dạn hơn, biết tìm giọng đọc đúng ngữ điệu, sắc thái, lời nhân vật. Biết nhận xét bạn để cùng tìm giọng đọc của bài, thêm yêu thơ văn, có kĩ năng đọc diễn cảm bằng lời tƣơng đối tốt. Cụ thể thông qua khảo sát chất lƣợng học sinh sau khi áp dụng các biện pháp trên nhƣ sau: - Kết quả khảo sát sau khi áp dụng biện pháp (Bài kiểm tra cuối năm năm học 2022-2023) Đọc nhỏ, ấp Đọc còn vấp, Sĩ số Đọc to, lƣu loát Đọc diễn cảm úng đọc chƣa đúng SL % SL % SL % SL % 26 0 0 0 0 15 5,7 11 42,3 Qua so sánh đối chứng kết quả tôi thấy tỉ lệ đọc to, lƣu loát và đọc diễn cảm tăng lên rõ rệt, học sinh đọc nhỏ, ấp úng giảm hẳn. Kết quả trên cho thấy chất lƣợng đọc của học sinh có chiều hƣớng thay đổi tích cực. Học sinh đã có tiến bộ hơn, chất lƣợng đọc diễn cảm đã đƣợc nâng cao hơn. Không những thế còn biết dùng từ ngữ, hình ảnh chọn lọc để viết đoạn văn, bài văn hay. Học sinh yêu thích việc đọc, đọc sách nhiều hơn cả khi ở lớp và ở nhà. Các em mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp. Đặc biệt lớp tôi còn đạt giải nhất giới thiệu sách trực tuyến cấp tỉnh, và giải Khuyến khích Đại sứ văn hóa đọc cấp tỉnh. Tuy năm học 2023-2024 học sinh học theo Chƣơng trình Giáo dục phổ thông 2018 nhƣng tôi đã áp dụng các biện pháp trên khi dạy Đọc và cũng nhận thấy đƣợc sự tiến bộ rõ rệt của học sinh. Đây cũng là động lực giúp tôi tiếp tục vận dụng trong quá trình giảng dạy và đồng thời phổ biến rộng rãi trong toàn khối 4.
5. 4. Kết luận - Rèn đọc cho học sinh không thể nóng vội mà phải hết sức bình tĩnh, nhẹ nhàng, tỉ mỉ, nhƣng cũng rất cƣơng quyết để hình thành cho các em có thói quen và niềm say mê đọc sách. Rèn cho các em đức tính chịu khó, cẩn thận trong khi luyện đọc. Giáo viên cần có tính kiên trì, bền bỉ, dịu dàng, sáng tạo, gây hứng thú cho học sinh tìm ra cách đọc đúng, đọc hay. Gần gũi quan tâm đến từng đối tƣợng hoc sinh, đôn g viên khen ngợi các em đúng lúc. Phát huy tốt tính tích cƣc sáng tạo của học sinh . Làm tốt việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4 sẽ góp phần vô cùng quan trọng để phát triển trí tuệ cho các em một cách tổng hợp. Từ đó các em sẽ có một nền tảng vững chắc để học các môn học khác và tiếp tục học lên các lớp trên. - Qua thực tế thực nghiệm áp dụng với lớp 4C trƣờng Tiểu học Minh Tân bƣớc đầu thu đƣợc hiệu quả đáng kể. Học sinh hứng thú với các hoạt động trong tiết học, có sự chuẩn bị bài trƣớc khi đến lớp rất tốt. Các em yêu thích việc đọc và đọc thƣờng xuyên hơn. Kĩ năng đọc của học sinh nâng cao hơn rõ rệt. Những kết quả thu đƣợc khẳng định tính khoa học, đúng đắn của sáng kiến tôi đã thực hiện. 5. Kiến nghị, đề xuất a) Đối với tổ/nhóm chuyên môn: Thƣờng xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn để giáo viên trong tổ chia sẻ những kinh nghiệm rèn đọc cho học sinh. b) Đối với Lãnh đạo nhà trường: Nhà trƣờng nên tạo điều kiện tốt nhất cho giáo viên cũng nhƣ học sinh trong quá trình giảng dạy và học tập nhƣ: máy tính, máy chiếu c) Đối với Phòng GDĐT: Không Minh Tân, ngày 10 tháng 10 năm 2023 GIÁO VIÊN Nguyễn Thị Hương