Báo cáo Khắc phục trạng thái tâm lí căng thẳng trong học tập cho học sinh THCS

Nội dung tóm tắt: Báo cáo Khắc phục trạng thái tâm lí căng thẳng trong học tập cho học sinh THCS

1. - Có nhiều hành vi ứng xử sai lệch chuẩn mực đạo đức xã hội (vô cảm) - Nhiều học sinh thành tích học tập rất tốt, nhưng kĩ năng sống rất thấp (thể hiện khi giao tiếp, tham gia các hoạt động xã hội, ứng phó với những thử thách - Sự bùng nổ thông tin, nhất là game onlin - ảnh hưởng bởi các trò chơi mang tính bạo lực. Bạo lực học đường gia tăng - Học sinh hút thuốc lá, uống rượu, nghiện game, chat trong khi không phải các em không ý thức được sự nguy hại của những vấn đề đó. Nhiều khi các em tham gia chỉ vì đua đòi, có khi không đủ khả năng để từ chối. - Nhiều hiện tượng khác: bỏ học, vi phạm pháp luật ( giao thông, ma túy, mất trật tự công cộng ) gia tăng ở lứa tuổi học sinh. Từ năm 2008, phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” được triển khai rộng rãi, trong đó nội dung rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh là một trong những tiêu chí cơ bản để đánh giá, xếp hạng trường học thân thiện. I. Quan niệm và phân loại kĩ năng sống: 1. Quan niệm về kĩ năng sống: Có nhiều quan niệm - UNESCO: KNS là năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày (đây là một quan niệm rất rộng). - WHO: KNS là kĩ năng có những hành vi tích cực giúp các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trước những khó khăn của cuộc sống. - Có nhiều quan niệm khác nhau nhưng tất cả đều thống nhất nội dung cơ bản: KNS là năng lực, khả năng tâm lí xã hội của con người có thể ứng phó với những thách thức trong cuộc sống (tệ nan, căng thẳng, mâu thuẫn), giải quyết có hiệu quả các tình huống và nhu cầu (sống, học tập, lao động, vui chơi ) 2. Phân loại KNS: có nhiều cách phân loại KNS a. Cách phân loại xuất phát từ lĩnh vực sức khoẻ (WHO): có 3 nhóm - Kĩ năng nhận thức: tư duy phê phán, tư duy phân tích, giải quyết vấn đề, ra quyết định, đặt mục tiêu - Kĩ năng đương đầu với xúc cảm (KN tự quản lí bản thân): ý thức trách nhiệm, kiềm chế căng thẳng, kiểm soát cảm xúc - Kĩ năng xã hội: giao tiếp, tính quyết đoán, thương thuyết, hợp tác b. Cách phân loại của tổ chức UNICEF - Kĩ năng nhận biết và sống với chính mình: kĩ năng tự nhận thức, lòng tự trọng, sự kiên định theo đuổi mục tiêu, đương đầu với cảm xúc, căng thẳng - Kĩ năng nhận biết và sống với người khác: kĩ năng quan hệ, sự thông cảm, thấu hiểu, thương lượng, giao tiếp, từ chối - Kĩ năng ra quyết định một cách hiệu quả: tìm kiếm và xử lí thông tin, ra quyết định, giải quyết vấn đề II. Vai trò và mục tiêu giáo dục kĩ năng sống cho học sinh 1. Vai trò của giáo dục KNS cho học sinh: - Rèn luyện kĩ năng sống là nhu cầu bức thiết để đáp ứng yêu cầu đối với nguồn nhân lực thế kỉ 21. - Giáo dục kĩ năng sống là điều kiện để nâng cao chất lượng giáo dục. - Giáo dục kĩ năng sống là thực hiện quan điểm hướng vào người học, một mặt đáp ứng những thách thức của cuộc sống và nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân. 2. Mục tiêu của giáo dục KNS cho học sinh: 12
2. + Tăng cường năng lực tâm lí-xã hội và xây dựng lối sống lành mạnh, tích cực cho HS. Cụ thể: - Trang bị cho HS những kiến thức, giá trị, thái độ và kĩ năng phù hợp. Trên cơ sở đó hình thành cho HS những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực; loại bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và hoạt động hàng ngày. - Tạo cơ hội thuận lợi để HS thực hiện tốt quyền, bổn phận của mình và phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức III. Nội dung và nguyên tắc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS 1. Nội dung giáo dục kĩ năng sống: - Những KNS chung: bao gồm nhóm KN nhận thức, nhóm KN đương đầu với cảm xúc, nhóm kĩ năng xã hội - Những KNS trong các lĩnh vực cụ thể của đời sống: KN giải quyết và ứng xử với vấn đề vệ sinh thực phẩm, sức khoẻ, dinh dưỡng, việc làm thu nhập, môi trường, giới tính, phòng chống tác tệ nạn xã hội, thiên tai, hoà bình và giải quyết xung đột * Những KNS cần giáo dục cho HS THCS + Những kĩ năng sống cốt lõi: • Nhóm kĩ năng nhận biết và sống với chính mình: • Nhóm kĩ năng nhận biết và sống với người khác: • Nhóm kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề + Những KNS để ứng phó với những vấn đề của lứa tuổi THCS • Phòng tránh lạm dụng game. • Phòng tránh rủi ro trong quan hệ giới tính. • Phòng tránh sử dụng chất gây nghiện. • Phòng tránh bạo lực học đường. • Phòng tránh tai nạn giao thông, đuối nước 2. Nguyên tắc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS: a. Giáo dục KNS có nhiệm vụ khó khăn là thay đổi hành vi, thói quen tiêu cực có nguy cơ rủi ro thành hành vi tích cực, mang tính xây dựng nên cần phải quán triệt các nguyên tắc thay đổi hành vi như sau: - Tạo cơ hội cho HS thông qua trải nghiệm - Cung cấp kiến thức vừa đủ, tránh mang tính hàn lâm - Tập trung vào những thông điệp tích cực, rất hạn chế sử dụng những thông điệp mang tính đe doa để động viên sự thay đổi hành vi - Triển khai theo nhóm nhỏ, cần đủ thời gian để trải nghiệm và củng cố hành vi - Khuyến khích tư duy phê phán trong các tình huống lựa chọn - Sử dụng tác động của người có uy tín và phương pháp đồng đẳng Phối hợp với gia đình, cộng đồng để tạo ra môi trường GD khuyến khích sự thay đổi hành vi - Phòng ngừa sự lặp lại thói quen cũ b. Ngoài ra để đạt mục tiêu cần đảm bảo các nguyên tắc cơ bản sau đối với giáo dục KNS: - Tương tác: KNS không thể được hình thành qua việc nghe giảng và tự đọc tài liệu. Cần tổ chức cho HS tham gia các hoạt động và tương tác với GV và với nhau trong quá trình giáo dục. - Trải nghiệm: Người học cần được đặt vào các tình huống để trải nghiệm và thực hành. 13
3. - Tiến trình: GD KNS không thể hình thành trong “ngày một, ngày hai” mà đòi hỏi phải có cả quá trình. - Thay đổi hành vi: mục đích cao nhất của GD KNS là giúp người học thay đổi hành vi theo hướng tích cực. - Thời gian: GD KNS cần thực hiện ở mọi nơi, mọi lúc và thực hiện càng sớm càng tốt. IV. Phương pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS qua các môn học và hoạt động giáo dục * Lưu ý: Thực hiện giáo dục KNS có rất nhiểu phương pháp trong đó coi trọng: - Giáo dục KNS thông qua dạy học các môn học. - Tổ chức các chủ đề giáo dục KNS chuyên biệt đáp ứng nhu cầu của HS qua hoạt động ngoài giờ lên lớp. - Lồng ghép tích hợp qua các chủ đề, các dạng hoạt động ngoài giờ lên lớp khác. - Qua tiếp cận 4 trụ cột “Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định” đối với các nội dung giáo dục - Qua xử lí các tình huống trong thực tiễn cuộc sống theo cách coi trọng/ tiếp cận KNS - Qua tư vấn, tham vấn trực tiếp đối với cá nhân hoặc nhóm học sinh. KẾT LUẬN: - Hoạt động giáo dục KNS là vô cùng cần thiết cho học sinh nhất là trong thời điểm hiện nay. - Các trường THCS cần tổ chức thực hiện một cách linh hoạt như sinh hoạt ngoại khóa hay giáo dục lồng ghép vào các môn học, hoạt động ngoài giờ lên lớp để các em được tham gia vào hoạt động thực tiễn của cuộc sống, tạo cơ hội cho các em bộc lộ suy nghĩ, tình cảm, hành vi trong công việc, chia sẻ những khó khăn và niềm vui cũng như hoàn thiện dần dần các kỹ năng thực hành một cách tự nhiên. - Giáo dục kỹ năng sống là nội dung khá rộng đòi hỏi có sự tham gia của các thành viên, tổ chức đoàn thể trong nhà trường. - Để trường học luôn là nơi các em cảm thấy an toàn nhất, để mỗi ngày đến trường của các em là một ngày vui thì việc rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh là một nhiệm vụ mà nhà trường, gia đình và xã hội đặc biệt quan tâm. Trường học có thân thiện, học sinh có tích cực hay không đều bắt nguồn từ kỹ năng sống của các em. Phần 2. Việc vận dụng kiến thức, kỹ năng đã được bồi dưỡng vào hoạt động nghề nghiệp thông qua các hoạt động dạy học và giáo dục: + Xác định rõ vị trí, vai trò của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung hoc cơ sở. + Nắm được mục tiêu, nhiệm vụ của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung hoc cơ sờ. + Nắm được các nội dung tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung hoc cơ sở + Nắm được các phuơng pháp tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung hoc cơ sở theo định hướng đổi mới giáo dục phổ thông. 14
4. Trên cơ sở đó giúp học sinh thực hiện tốt các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung hoc cơ sở. - Về kiến thức + Xác định rõ vị trí, vai trò của cửa hoạt động giáo ngoài giờ lên lớp ở trường THCS. Nêu được mục tiêu, nhiệm vụ cửa hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THCS. + Trình bày đuợc các nội dung tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung hoc cơ sở. + Nêu được các phương pháp tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THCS. -Về kĩ năng + HS có kĩ năng thiết kế các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THCS. + Nâng cao kĩ năng tổ chức và thực hành hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung hoc cơ sở. - Về thái độ HS có thái độ tích cực trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung hoc cơ sở. Có niềm tin và thực sự cầu thị khi thực hiện các hoạt động giáo ngoài giờ lên lớp ở trường trung hoc cơ sở. Phần 3. Tự nhận xét và đánh giá Trong quá trình học tập Modul 35 “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS” THCS tôi đã thấy được quan niệm và phân loại kỹ năng sống; vai trò và mục tiêu giáo dục kỹ năng sống cho học sinh; nội dung và nguyên tắc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THCS; phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Đó là những nội dung hữu ích mà bản thân đã và sẽ vận dụng vào thực tiễn giảng dạy và giáo dục tại đơn vị nâng cao chất lượng giảng dạy. Tự chấm điểm: Bằng số: 9 điểm; Bằng chữ: Chín điểm Điểm TB của 04 modul tự bồi dưỡng: 9 điểm , Bằng chữ: Chín điểm Giao Thiện, ngày 02 tháng 4 năm 2019 Người báo cáo Nguyễn Thị Vy 15