Mô tả Sáng kiến Giáo viên chủ nhiệm góp phần xây dựng quy tắc ứng xử có văn hóa tại trường Trung học cơ sở

Nội dung tóm tắt: Mô tả Sáng kiến Giáo viên chủ nhiệm góp phần xây dựng quy tắc ứng xử có văn hóa tại trường Trung học cơ sở

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN 2 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG THCS AN PHÚ Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Mẫu 2 Quận 2, ngày 12 tháng 02 năm 2020 BẢN MÔ TẢ NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA SÁNG KIẾN đính kèm Đơn Yêu cầu công nhận sáng kiến số . GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM GÓP PHẦN XÂY DỰNG QUY TẮC ỨNG XỬ CÓ VĂN HÓA TẠI TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1. Các vấn đề tồn tại - Văn hóa ứng xử học đường tạo được môi trường học tập thân thiện, học sinh năng động, sáng tạo, ngoan hơn, lễ phép hơn, có những kỹ năng sống tốt hơn để góp phần xây dựng gia đình, xã hội lành mạnh, hạnh phúc. Học sinh có kiến thức, kỹ năng, sáng tạo để tiếp tục phát triển trở thành những chủ nhân tương lai năng động, tích cực, có tinh thần xây dựng, phát triển đất nước. - Văn hóa ứng xử học đường thực chất là đề cập đến các giá trị, chuẩn mực văn hóa điều chỉnh nhận thức, thái độ, hành vi, tác phong, cử chỉ, lời nói của cán bộ, giáo viên, học sinh trong giao tiếp với mọi người xung quanh. Đó là yếu tố rất quan trọng để rèn luyện nhân cách và giáo dục các thế hệ học sinh. Vì vậy, việc xây dựng văn hóa ứng xử trong nhà trường phải được coi là trọng tâm và quan trọng nhất trong từng môi trường giáo dục. Nếu môi trường giáo dục thiếu đi nét đẹp của văn hoá ứng xử thì không thể làm được chức năng truyền tải những giá trị kiến thức nhân văn cho thế hệ trẻ. - Xây dựng văn hóa ứng xử học đường là tạo ra những nét đẹp trong hành vi của thầy cô và của học sinh đối với các mối quan hệ thầy trò, bạn bè và môi trường xung quanh. Môi trường giáo dục lành mạnh là điều kiện tiên quyết để đào tạo thế hệ trẻ trở thành những công dân tốt có tài đức vẹn toàn. - Ứng xử có văn hóa trong trường học thể hiện quy định những chuẩn mực, hành vi ứng xử trong các mối quan hệ cơ bản: Quan hệ ứng xử của người học: với bản thân họ, với bạn bè; với giáo viên, cán bộ quản lý, nhân viên nhà trường; với khách đến làm việc, với gia đình; với môi trường xã hội. Quan hệ ứng xử của nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên nhà trường: với bản thân; với người học; với cấp trên, với đồng nghiệp; với cha mẹ người học, với khách, các tổ chức khác; với trường học, đơn vị khác; với người thân trong gia đình; với môi trường, cộng đồng xã hội. - Văn hóa ứng xử là cách thể hiện ra bên ngoài của những thái độ – yêu, thích, ghét, trọng, khinh , và người ta có thể học hỏi, chia sẻ những điều này với nhau. Văn hóa ứng xử là một trong những yêu cầu quan trọng của giao tiếp có văn hóa. Nó góp phần thể hiện hành vi đạo đức, diện mạo nhân cách của cá nhân trong xã hội. Văn hóa ứng xử được coi 1
2. là những giá trị đạo đức, thẩm mỹ phù hợp với bản sắc văn hóa dân tộc, là sự kết tinh giữa cái truyền thống và hiện đại, cái dân tộc và cái quốc tế. Nó mang tính chuẩn mực cho nhiều thế hệ, trở thành một quy ước chung, nếp sống của mỗi cá nhân, mỗi cộng đồng, mỗi dân tộc. Tuy nhiên, văn hóa ứng xử của mỗi cá nhân là khác nhau. Vì nó được hình thành trong quá trình học tập, rèn luyện và trưởng thành của mỗi cá nhân. 2. Nội dung cơ bản của sáng kiến 2.1.Thực trạng: - Thực trạng xã hội hiện nay tình trạng đạo đức, lối sống của học sinh đã và đang xuống cấp ngày càng nghiêm trọng từ đó đặt ra yêu cầu giáo dục những giá trị nhân văn, thẩm mỹ, đạo đức cho thế hệ trẻ. - Mặt trái của nền kinh tế thị trường nên cuộc sống đôi lúc đã bị đồng tiền chi phối mà quên đi các mối quan hệ. Phụ huynh bỏ bê, hay không quan tâm nhiều đến việc học cũng như việc giáo dục đạo đức, lối sống cho con em, phó mặc cho nhà trường. - Sự phát triển của công nghệ thông tin 4.0 với các nguồn thông tin ào ạt trộn lẫn tốt xấu- giả thật, làm cho các em dễ bị mất phương hướng, cuốn theo những trào lưu tiêu cực trên mạng xã hội. - Phụ huynh yêu cầu con em phải đạt kết quả cao về điểm số, thành tích cũng làm cho các em dễ nản chí, tìm đến thế giới ảo và bị cuốn vào nó. - Áp lực về công việc, chỉ tiêu, hồ sơ sổ sách, thi cử của ngành, sự thay đổi liên tục của Bộ giáo dục làm cho giáo viên hoang mang, phân tâm, ảnh hưởng đến tâm lý và hành vi. 2.2. Các giải pháp thực hiện *Ứng xử giữa giáo viên chủ nhiệm với trò - Người giáo viên chủ nhiệm phải mô phạm, đức độ, mẫu mực trong hành vi, đối với học trò phải hết lòng thương yêu, chỉ bảo, đối với người khác phải giản dị, mẫu mực, đối với công việc phải tận tụy, có kỷ luật, sáng tạo, phải giữ gìn sự trong sạch của môi trường tự nhiên và môi trường xã hội. Học sinh phải trung thực, cầu tiến, giản dị, khiêm tốn, đối với thầy cô giáo phải kính trọng, biết ơn, đối với bạn bè phải đoàn kết, thân ái, phải biết kính trên. - Các giáo viên chủ nhiệm phải thân thiện trong dạy học, thân thiện trong đánh giá kết quả rèn luyện, học tập của học sinh, đánh giá công bằng, khách quan với lương tâm và trách nhiệm của nhà giáo. Các giáo viên chủ nhiệm trong quá trình dạy học phải thân thiện với mọi năng lực thực tế của mọi đối tượng học sinh, để các em tự tin bước vào đời. - Đối với học sinh, về mặt định hướng, nhà trường xây dựng nội quy được tối giản tối đa trên năm lĩnh vực để các em dễ nhớ và thực hiện: + Học tập: Học vì kiến thức thật sự; theo thời khóa biểu và hướng dẫn của giáo viên. + Tự trọng: luôn trung thực, uy tín; tôn trọng mọi người xung quanh. 2
3. + Thanh lịch: ăn mặc và đầu tóc phù hợp với học sinh; lời nói cư xử lịch sự, chừng mực. + Vệ sinh: giữ gìn tốt vệ sinh của cá nhânvà công cộng. + Tiết kiệm: tiết kiệm và bảo vệ tài sản chung, cho mình và cho mọi người. - Dựa trên cơ sở đó, giáo viên chủ nhiệm đúc kết ra các giá trị cốt lõi mà học sinh trường THCS cần đạt được: Tôn trọng và tự trọng; Trách nhiệm; Tự lập; Tài giỏi; Chính trực. Các giá trị này sẽ được các em đọc hằng ngày 15 phút đầu giờ, trong giờ sinh hoạt chủ nhiệm . Điều này giúp các em ghi nhớ và khắc sâu vào tiềm thức, tạo thói quen và phản xạ có điều kiện trong ứng xử và hành vi của mình, phần nào hình thành tính cách và nhân phẩm cho các em sau này, trở thành những con người hữu ích cho xã hội. - Về mặt quản lý, theo dõi, giáo viên chủ nhiệm chịu trách nhiệm giám sát, hổ trợ, xử lý các vấn trong học tập cũng như trong sinh hoạt của các lớp. Ngoài nội quy của nhà trường, các lớp xây dựng một bản cam kết riêng của lớp dựa trên sự thống nhất giữa cá thành viên với giáo viên chủ nhiệm. Bản cam kết này thể hiện những việc, hành vi mà các thành viên trong lớp phải thực hiện để bản thân tiến bộ, tập thể gắn kết và đạt thành tích cao trong học tập cũng như trong các phong trào, hoạt động khác của nhà trường. Bản cam kết sẽ được đồng ký tên để cùng thực hiện và được treo trong lớp. Trên căn cứ đó thành viên nào vi phạm sẽ chịu trách nhiệm về việc làm của mình. Hằng tuần Giáo viên chủ nhiệm sẽ tổng kết những học sinh tốt để tuyên dương và chưa tốt để xử lý, tổng hợp và báo cáo hằng tháng cho Hiệu trưởng trong cuộc họp tổ chủ nhiệm. Nhà trường sẽ tuyên dương cũng như nhắc nhở vào buổi sinh hoạt chào cờ đầu tháng. * Ứng xử giữa giáo viên chủ nhiệm với cha mẹ học sinh -Lợi ích của việc giao tiếp hiệu quả giữa phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm. Nó giúp tăng cường sự tham gia, cải thiện hành vi và kết quả học tập ở học sinh, thúc đẩy phụ huynh hỗ trợ con nhiều hơn trong quá trình học tập. - Lên kế hoạch sớm tạo ra một kế hoạch giao tiếp giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh trước khi bắt đầu năm học có thể mang lại lợi ích cho cả hai bên, ngoài việc tiết kiệm thời gian, nó còn nâng cao hiệu quả trong quá trình giao tiếp. - Giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh có cùng một cách tiếp cận và cùng đi chung một con đường. Phụ huynh học sinh cần biết khi nào và tại sao họ nhận thông báo của giáo viên. Và tương tự khi giáo viên chủ nhiệm cũng nhận được những phản hồi từ phía cha mẹ. - Ngày nay, việc giao tiếp giữa phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm có thể diễn ra dưới nhiều hình thức. Để có thể cùng lúc giao tiếp với số lượng lớn phụ và có được phản hồi cao nhất từ họ, hãy xem xét sử dụng nhiều phương pháp giao tiếp. Sổ liên lạc, email và các cuộc gọi điện thoại có thể là phương thức giao tiếp hiệu quả với một số phụ huynh. - Là một giáo viên chủ nhiệm, điều rất quan trọng nhất là phải cho phụ huynh biết rằng bạn là người nghiêm túc trong công việc. Bạn cũng phải cho phụ huynh thấy được 3
4. bạn là người có thể tin tưởng, biết giữ bí mật đối với những vấn đề nhạy cảm Việc thiết lập lòng tin với cha mẹ học sinh sẽ giúp phụ huynh tin tưởng vào bạn và nâng cao hiệu quả hơn trong quá trình hỗ trợ học sinh. - Cuối cùng, trong bất kỳ hình thức giao tiếp nào, hãy luôn tôn trọng với tất cả các bậc cha mẹ và sử dụng giọng điệu thân thiện. Nếu mâu thuẫn, bất đồng xảy ra, hãy giữ bình tĩnh, tập trung và làm việc một cách chuyên nghiệp. Bạn sẽ có được một mối quan hệ tốt đẹp với phụ huynh và có được thành công trong công việc giảng dạy. * Các yêu cầu về đạo đức nhà giáo của giáo viên chủ nhiệm - Chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; thi hành nhiệm vụ theo đúng quy định của pháp luật. Không ngừng học tập, rèn luyện nâng cao trình độ lý luận chính trị để vận dụng vào hoạt động giảng dạy, giáo dục và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. - Có ý thức tổ chức kỷ luật, chấp hành nghiêm sự điều động, phân công của tổ chức; có ý thức tập thể, phấn đấu vì lợi ích chung. - Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân, tích cực tham gia các hoạt động chính trị. - Tâm huyết với nghề nghiệp, có ý thức giữ gìn danh dự, lương tâm nhà giáo; có tinh thần đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ đồng nghiệp trong cuộc sống và trong công tác; có lòng nhân ái, bao dung, độ lượng, đối xử hoà nhã với người học, đồng nghiệp; sẵn sàng giúp đỡ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của người học, đồng nghiệp và cộng đồng. - Tận tụy với công việc; thực hiện đúng điều lệ, quy chế, nội quy của đơn vị, nhà trường, của ngành. - Công bằng trong giảng dạy và giáo dục, đánh giá đúng thực chất năng lực của người học; thực hành tiết kiệm, chống bệnh thành tích, chống tham nhũng, lãng phí. - Thực hiện phê bình và tự phê bình thường xuyên, nghiêm túc; thường xuyên học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, ngoại ngữ, tin học để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo - Sống có lý tưởng, có mục đích, có ý chí vượt khó vươn lên, có tinh thần phấn đấu liên tục với động cơ trong sáng và tư duy sáng tạo; thực hành cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. 4
5. - Có lối sống hoà nhập với cộng đồng, phù hợp với bản sắc dân tộc và thích ứng với sự tiến bộ của xã hội; biết ủng hộ, khuyến khích những biểu hiện của lối sống văn minh, tiến bộ và phê phán những biểu hiện của lối sống lạc hậu, ích kỷ. - Tác phong làm việc nhanh nhẹn, khẩn trương, khoa học; có thái độ văn minh, lịch sự trong quan hệ xã hội, trong giao tiếp với đồng nghiệp, với người học; giải quyết công việc khách quan, tận tình, chu đáo. - Trang phục, trang sức khi thực hiện nhiệm vụ phải giản dị, gọn gàng, lịch sự, phù hợp với nghề dạy học, không gây phản cảm và phân tán sự chú ý của người học. - Đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ; đấu tranh, ngăn chặn những hành vi vi phạm pháp luật và các quy định nghề nghiệp. Quan hệ, ứng xử đúng mực, gần gũi với nhân dân, phụ huynh học sinh, đồng nghiệp và người học; kiên quyết đấu tranh với các hành vi trái pháp luật. - Xây dựng gia đình văn hoá, thương yêu, quý trọng lẫn nhau; biết quan tâm đến những người xung quanh; thực hiện nếp sống văn hoá nơi công cộn - Không xâm phạm thân thể, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người học, đồng nghiệp, người khác. Không làm ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt của đồng nghiệp và người khác. - Không tổ chức dạy thêm, học thêm trái với quy định. - Không hút thuốc lá, uống rượu, bia trong công sở, trong trường học và nơi không được phép hoặc khi thi hành nhiệm vụ giảng dạy và tham gia các hoạt động giáo dục của nhà trường. - Không sử dụng điện thoại di động và làm việc riêng trong các cuộc họp, trong khi lên lớp, học tập, coi thi, chấm thi. - Không trốn tránh trách nhiệm, thoái thác nhiệm vụ, tự ý bỏ việc; không đi muộn về sớm, bỏ giờ, bỏ buổi dạy, cắt xén, dồn ép chương trình, vi phạm quy chế chuyên môn làm ảnh hưởng đến kỷ cương, nề nếp của nhà trường. 3. Giáo viên chủ nhiệm trong tình huống thực tiễn: - Bản than phải là người mẫu mực trong hành vi, đối với đồng nghiệp phải khiêm tốn, đoàn kết, nhân ái, đối với học trò phải hết lòng thương yêu, chỉ bảo, đối với người khác phải giản dị, mẫu mực, đối với công việc phải tận tụy, có kỷ luật, sáng tạo, phải giữ gìn sự trong sạch của môi trường tự nhiên và môi trường xã hội. - Ngoài ra, người giáo viên chủ nhiệm còn góp phần xây dựng văn hóa trường học: + Xây dựng trường, lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn; 5
6. + Dạy và học có hiệu quả, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của học sinh ở mỗi địa phương, giúp các em tự tin trong học tập; + Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh; + Tổ chức các hoạt động tập thể, vui tươi, lành mạnh; + Học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy giá trị các di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng ở địa phương. - Huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng học sinh và PHHS xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện, hiệu quả, phù hợp điều kiện của địa phương, đáp ứng nhu cầu xã hội. - Xây dựng, chỉnh trang trường, lớp xanh hơn, sạch hơn, đẹp hơn. Bảo đảm trường sạch sẽ, có cây xanh, thoáng mát, lớp học đủ ánh sáng, thoáng đãng, bàn ghế hợp lứa tuổi học sinh. - Trường tổ chức cho học sinh trồng cây và chăm sóc cây thường xuyên. Vận động các mạnh thường quân của lớp hỗ trợ tặng thêm cây xanh, làm bồn cỏ trong trường. - Tăng cường giáo dục, định hướng để học sinh, sinh viên sử dụng hiệu quả công nghệ thông tin mạng xã hội trong học tập, rèn luyện, hướng nghiệp, khởi nghiệp, giải trí lành mạnh và thể hiện ứng xử văn hóa trong môi trường mạng Internet, các mạng xã hội; thực hiện nghiêm Luật An ninh mạng. 3. Kết quả áp dụng áp dụng Sáng kiến: 3.1. Áp dụng tại trường THCS An Phú từ tháng 8 năm 2019 3.2. Hiệu quả định lượng là: - Học sinh ngoan hơn, lễ phép hơn, mạnh dạn, vui vẻ, thân thiện chào hỏi mọi người trong trường và khách đến liên hệ, ứng xử có văn hóa trong mọi tình huống. - Mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm, nhân viên và học sinh ngày càng trở nên gắn bó, thân thiện. Học sinh mạnh dạn thể hiện khả năng, kiến thức, trao đổi tâm tư nguyện vọng với thầy cô và GVCN không còn e dè như trước. - Trước khi áp dụng sáng kiến, học sinh còn hay xả rác bừa bãi, từ khi áp dụng sáng kiến, hầu hết học sinh có ý thức giữ gìn vệ sinh trường lớp, biết tham gia quét dọn, làm vệ sinh trong sân trường, cổng trường. Giờ ra chơi, giờ nghỉ trưa, học sinh ham mê chơi bóng rổ, cầu lông, chơi cờ, vào thư viện đọc sách. 4. Mức độ làm lợi bằng tiền: + Học kỳ I năm học 2019 – 2020, mạnh thường quân là phụ huynh lớp hỗ trợ trường sửa và làm thêm lưới lan che nắng sân trường phục vụ bóng mát cho học sinh tập luyện thể thao, sinh hoạt ngoài trời trị giá 2 triệu đồng. + Vận động mạnh thường quân là phụ huynh của lớp trang bị hệ thống âm thanh lớp trị giá 1 triệu 8, rèm cửa 4 triệu. Hiệu quả về lợi ích xã hội như: góp phần giáo dục đạo đức cho học sinh. Học sinh năng động, sáng tạo, ngoan hơn, lễ phép hơn, có những kỹ năng sống tốt hơn để góp phần xây dựng gia đình, xã hội lành mạnh, hạnh phúc. Học sinh có kiến thức, kỹ năng, sáng tạo để tiếp tục phát triển trở thành những chủ nhân tương lai năng động, tích cực, có tinh thần xây dựng, phát triển đất nước. 6
7. 5. Đánh giá phạm vi ảnh hưởng - Có hiệu quả trong phạm vi Đơn vị trường THCS An Phú áp dụng. - Có thể được chuyển giao, nhân rộng việc áp dụng ra phạm vi các trường THCS. 7. Các thông tin đề nghị bảo mật: Bộ phận/Đơn vị áp dụng Quận 2, ngày 12 tháng 2 năm 2020 TRƯỜNG THCS AN PHÚ Người yêu cầu công nhận Xác nhận của Thủ trưởng Mai Trần Thị Hồng Vân PHỤ LỤC MINH CHỨNG HIỆU QUẢ SÁNG KIẾN GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM GÓP PHẦN XÂY DỰNG QUY TẮC ỨNG XỬ CÓ VĂN HÓA TẠI TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NGƯỜI VIẾT: MAI TRẦN THỊ HỒNG VÂN 7
8. TỔ: LÍ – HÓA – ĐỊA TRƯỜNG THCS AN PHÚ HỌC SINH TỰ GIÁC THAM GIA LÀM VỆ SINH SÂN TRƯỜNG, VƯỜN TRƯỜNG HỌC SINH SỬ DỤNG ĐỒ TÁI CHẾ, TIẾT KIỆM, BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG 8
9. HỌC SINH SỬ DỤNG ĐỒ TÁI CHẾ, TIẾT KIỆM, BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG HỘI THI CẮM HOA 9
10. TÍNH ĐOÀN KẾT,HỖ TRỢ NHAU TRONG HỘI THI CHƯNG MÂM CỖ TRUNG THU HỌC SINH VUI HỌC TẬP 10
11. HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG HỘI DỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP QUẬN 11