Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp là tốt văn miêu tả

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp là tốt văn miêu tả

1. giảng, như vậy vốn kiến thức của chúng ta sẽ phong phú lên rất nhiều và bài giảng chắc chắn sẽ hấp dẫn hơn, nhất là với việc dạy văn miêu tả thì điều này lại càng cần thiết. Dạy văn miêu tả lớp 4 là một việc làm khó, nhất là nếu chúng ta đơn độc thực hiện lại càng khó hơn nên rất cần sự đóng góp trí tuệ của tập thể, của bạn bè đồng nghiệp. Vì vậy, chúng ta cần nghiêm túc trao đổi cùng bạn bè đồng nghiệp về chuyên môn nghiệp vụ trong các buổi sinh hoạt chuyên môn. Mỗi buổi có thể trao đổi về một chủ đề, về một tiết tập làm văn nào đó, có thể cả tổ xây dựng mỗi tiết một giáo án mẫu, sau đó mỗi người sẽ tuỳ thuộc vào đối tượng học sinh lớp mình mà cụ thể hoá thành kế hoạch của riêng mình. Như vậy sẽ phát huy được sức mạnh của tập thể và mỗi chúng ta cũng học hỏi được từ đồng nghiệp rất nhiều. Tóm lại: Dạy như sách đã khó, nhưng dạy để sách trở thành vốn tri thức của học sinh lại càng khó hơn. Với Tập làm văn, người dạy phải gửi cả tâm hồn mình vào trong bài dạy, thầy trò phải cùng đắm mình vào đối tượng miêu tả theo một dòng cảm xúc, cùng hoà chung tình cảm để cùng tìm hiểu và cảm nhận với niềm say mê, thích thú. Muốn vậy, người giáo viên phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi lên lớp. 3. Thực nghiệm sư phạm a. Mô tả cách thức thực hiện. Thực tế giảng dạy tôi đã vận dụng các biện pháp trên trong các tiết dạy cụ thể và có kiểm tra, khảo sát, đánh giá theo từng bài học của học sinh, tôi thấy học sinh có tiến bộ nhanh. Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn của khối, tổ với những dạng bài cụ thể, tôi đã đưa ra để đồng nghiệp cùng đánh giá, có kết quả được khẳng định, chúng tôi cùng nhân rộng trong tổ, khối, kết hợp khảo sát kết quả của học sinh qua các bài tập cụ thể về dạng văn miêu tả đồ vật, miêu tả cây cối, miêu tả con vật. Với các biện pháp trên, tôi đã tiến hành thử nghiệm ở lớp mình chủ nhiệm trong quá trình học các bài Tập làm văn về miêu tả từ tuần 21 đến hết tuần 33. Kết quả, bài văn miêu tả con vật nuôi trong nhà các em đã khả quan hơn nhiều so với bài văn miêu tả đồ vật ở tuần 20 mà tôi đã thống kê. b. Kết quả đạt được: Biểu 02 12
2. Bài làm đúng Trình bày Dùng từ chưa Câu văn lủng yêu cầu, biết đúng bố cục, chính xác, câu củng, trình Lớp Số HS sử dụng từ biết sử dụng văn chưa có bày chưa ngữ phong từ ngữ, hình hình ảnh đúng bố cục phú và các ảnh miêu tả biện pháp tu từ SL % SL % SL % SL % 4A 40 15 37,5 20 50 5 12,5 0 0 c. Điều chỉnh bổ sung sau thực hiện: Tiếp tục nghiên cứu những biện pháp cụ thể và có điều chỉnh cho phù hợp với từng đối tượng học sinh. 4. Kết luận a. Những vấn đề quan trọng nhất được đề cập đến của sáng kiến: Từ thực tế lớp 4A, Trường Tiểu học Vũ Ninh1, để nâng cao chất lượng dạy tập làm văn, người giáo viên cần tìm hiểu kỹ đối tượng học sinh, hiểu đặc điểm tâm lý của các em, hiểu và nắm chắc đặc điểm, chức năng của văn miêu tả, giúp các em hiểu rõ các đặc điểm ấy ngay từ tiết đầu tiên của thể loại văn miêu tả. Vì Tập làm văn là phân môn thực hành tổng hợp của tất cả các phân môn thuộc môn Tiếng Việt nên muốn dạy Tập làm văn có chất lượng, cần thiết phải dạy tốt các phân môn còn lại. Cần chuẩn bị chu đáo trước khi lên lớp để thực hiện kế hạch bài học. Giáo viên cần đọc cho học sinh nghe các câu văn, câu thơ có sử dụng các biện pháp nghệ thuật, cung cấp cho các em những đoạn văn mẫu, giúp các em mở rộng vốn từ, mở rộng vốn hiểu biết và từ đó học tập vận dụng vào bài làm của mình. Cần coi tiết trả bài như một khâu không thể thiếu của các quá trình hoạt động, đó chính là khâu kiểm tra, đánh giá nhằm điều chỉnh cho những hoạt động tiếp theo. Trả bài là tiết học mà giáo viên nên dành nhiều thời gian để sửa lỗi cho học sinh, giúp học sinh điều chỉnh những sai sót mắc phải trong bài viết để bài viết sau sẽ hoàn thiện hơn, hấp dẫn hơn. Không phải ai sinh ra cũng mang sẵn trong mình một tâm hồn văn chương mà khả năng ấy phải được bồi đắp dần qua năm tháng, qua trang sách và những 13
3. bài giảng hàng ngày của thầy cô. Muốn có được khả năng ấy của mỗi học sinh thì chính mỗi người giáo viên phải định hướng, gợi mở cho các em phương pháp học tập, như những cây non được ươm trồng cần bàn tay con người chăm sóc, vun xới thì nó sẽ trở nên tươi tốt. Với học sinh lớp 4, các em không thể vừa bắt tay vào viết văn đã có được những dòng văn hay, mà văn hay là kết quả của một quá trình rèn luyện liên tục, bền bỉ, dẻo dai. Văn hay không thể có được ở những học trò lơi là đèn sách. Với tinh thần đó, việc rèn kỹ năng làm văn vừa để nhằm mục đích nâng cao năng lực viết văn vừa nhằm nâng cao ý thức tự rèn luyện của học sinh. b. Hiệu quả thiết thực của sáng kiến: Sau khi tìm hiểu và áp dụng các biện pháp trên, tôi thấy kĩ năng làm văn của các em học sinh lớp 4 hơn hẳn. Bài làm của nhiều em đã có tiến bộ rõ rệt, các em đã biết viết văn miêu tả có hình ảnh, có cảm xúc, đặc biệt nhiều em đã biết cách sử dụng các biện pháp nghệ thuật như: nhân hoá, so sánh, dùng từ ngữ gợi tả, bài làm sinh động, cảm xúc chân thật. Không còn em nào mắc lỗi về bố cục hay không biết trình bày đoạn văn mở bài, thân bài hay kết bài.Tuy vẫn còn một số ít bài mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, viết câu, liệt kê các chi tiết của đối tượng miêu tả. Mặc dù mới là sự chuyển biến ít ỏi nhưng trong giảng dạy, nhất là dạy Tập làm văn thì kết quả như vậy cũng là điều đáng quý. Mặt khác, các biện pháp này mới chỉ được áp dụng trong phạm vi khối lớp 4,5 của trường Tiểu học Vũ Ninh 1, nếu có thể thực hiện áp dụng từ khi dạy tập làm văn ở khối lớp 2,3 thì tôi tin chắc rằng chất lượng làm văn của các em sẽ khả quan hơn. 5. Kiến nghị, đề xuất: a. Đối với tổ/ nhóm chuyên môn: Thảo luận, điều chỉnh, nhân rộng biện pháp cho phù hợp với đối tượng học sinh của lớp mình. b. Đối với lãnh đạo nhà trường: Nhà trường nâng cao hiệu quả các buổi sinh hoạt chuyên môn, khuyến khích giáo viên trao đổi kế hoạch bài học, phương pháp tổ chức các hoạt động dạy học để phát huy sở trường của từng cá nhân và sức mạnh của cả tập thể. c. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo: 14
4. Phòng Giáo dục - Đào tạo, cụm chuyên môn thường xuyên tổ chức các chuyên đề từng môn học và các hoạt động giáo dục cho giáo viên học hỏi, trao đổi kinh nghiệm. Trên đây là một số biện pháp góp phần nâng cao chất lượng dạy - học văn miêu tả. Tôi mong muốn nhận được sự đóng góp ý kiến của các cấp quản lý, các bạn bè đồng nghiệp để đề tài này hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! PHẦN III: TÀI LIỆUTHAM KHẢO 1. Phương pháp giảng dạy các môn học lớp 4 2. Sách Giáo khoa Tiếng Việt 4 - Tập 1,2 - Nhà xuất bản Giáo dụcViệt Nam 3. Sách Giáo viên Tiếng Việt 4 - Tập 1 + 2 - Nhà xuất bản Giáo dục 4. Tạp chí Giáo dục - Năm 2018, 2019, 2020 5. Thế giới trong ta - Năm 2017, 2018, 2019 6. Mở rộng - Nâng cao kiến thức Tiếng việt Tiểu học 4 7. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên Tiểu học. 8. Từ điển Tiếng Việt 9. Để học tốt Tiếng Việt lớp 4 IV. MINH CHỨNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP Từ kết quả của biểu 01 đến kết quả khảo sát cuối của biểu 02 tôi đã tiến hành kiểm chứng học sinh của lớp mình qua các bài khảo sát cụ thể với các đề bài: - Em hãy viết một đoạn văn miêu tả lá, thân hay gốc của một cây mà em yêu thích (Tuần 22) Biểu 01-01 Đoạn văn viết Trình bày Dùng từ chưa Câu văn đúng yêu cầu, đúng bố cục, chính xác, câu lủng củng, Lớp Số HS biết sử dụng từ biết sử dụng văn chưa có trình bày ngữ phong phú từ ngữ, hình hình ảnh chưa đúng và các biện pháp ảnh miêu tả bố cục tu từ SL TL SL TL SL TL SL TL 4A 40 10 25 10 25 11 27,5 9 22,5 15
5. - Em hãy viết một đoạn văn miêu tả một loài hoa hoặc một thứ quả mà em yêu thích (Tuần 23) Biểu 01-02 Đoạn văn viết Trình bày Dùng từ chưa Câu văn lủng đúng yêu cầu, đúng bố cục, chính xác, câu củng, trình Lớp Số HS biết sử dụng biết sử dụng văn chưa có bày chưa từ ngữ phong từ ngữ, hình hình ảnh đúng bố cục phú và các ảnh miêu tả biện pháp tu từ SL TL SL TL SL TL SL TL 4A 40 12 30 14 35 9 22,5 5 12,5 - Em hãy viết một đoạn văn mở bài và kết bài cho bài văn tả một cây mà em yêu thích (Tuần 26) Biểu 01-03 Đoạn văn viết Trình bày Dùng từ chưa Câu văn lủng đúng yêu cầu, đúng bố cục, chính xác, câu củng, trình Lớp Số HS biết sử dụng biết sử dụng văn chưa có bày chưa từ ngữ phong từ ngữ, hình hình ảnh đúng bố cục phú và các ảnh miêu tả biện pháp tu từ SL TL SL TL SL TL SL TL 4A 40 13 32,5 18 45 7 17,5 2 5 - Em hãy tả một con vật mà em yêu thích (Tuần 33) Biểu 01-04 Bài văn viết Trình bày Dùng từ chưa Câu văn lủng đúng yêu cầu, đúng bố cục, chính xác, câu củng, trình Lớp Số HS biết sử dụng biết sử dụng văn chưa có bày chưa từ ngữ phong từ ngữ, hình hình ảnh đúng bố cục 16
6. phú và các ảnh miêu tả biện pháp tu từ SL TL SL TL SL TL SL TL 4A 40 15 37,5 20 50 5 12,5 0 0 PHẦN V: CAM KẾT Tôi xin cam đoan những biện pháp tôi đã trình bày là do bản thân tự nghiên cứu trong quá trình giảng dạy lớp 4 tại trường và áp dụng tại lớp 4A Trường Tiểu học Vũ Ninh 1, năm học 2019-2020 với những minh chứng về sự tiến bộ của học sinh lớp mình. Vũ Ninh, ngày 12 tháng 10 năm 2020 Người viết Nguyễn Thị Thúy ĐÁNH GIÁ NHẬN XÉT CỦA TỔ CHUYÊN MÔN Tổ trưởng tổ chuyên môn (Ký và ghi rõ họ tên) 17
7. ĐÁNH GIÁ CỦA HĐ CHẤM THI GVDG TRƯỜNG TIỂU HỌC VŨ NINH 1 NHẬN XÉT CỦA PHÒNG GD - ĐT THÀNH PHỐ BẮC NINH 18