Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng kênh Hình trong giảng dạy môn Sinh học ở Trung học cơ sở

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng kênh Hình trong giảng dạy môn Sinh học ở Trung học cơ sở

1. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở SÁNG KIẾN “SỬ DỤNG KÊNH HÌNH TRONG GIẢNG DẠY MÔN SINH HỌC Ở TRUNG HỌC CƠ SỞ” môc lôc A. PHẦN MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU B. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ I. NỘI DUNG 1. Hướng dẫn sủ dụng các phương tiện học tập. 2. Mục đích sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học. 3. Sử dung kênh hình trong giảng dạy sinh học THCS. 3.1.Sử dụng kênh hình trong khâu kiểm tra bài cũ. 3.1.1.Sử dụng kênh hình trong khâu kiểm tra bài cũ sinh học 6. 3.1.2. Sử dụng kênh hình trong khâu kiểm tra bài cũ sinh học 7. 3.1.3. Sử dụng kênh hình trong khâu kiểm tra bài cũ sinh học 8. 3.1.4. Sử dụng kênh hình trong khâu kiểm tra bài cũ sinh học 9. 3.2. Sử dụng kênh hình trong khâu giảng bài mới. 3.2.1. Sử dụng kênh hình trong khâu giảng bài mới sinh học 6. 3.2.2. Sử dụng kênh hình trong khâu giảng bài mới sinh học 7. 3.2.3. Sử dụng kênh hình trong khâu giảng bài mới sinh học 8. 3.2.4. Sử dụng kênh hình trong khâu giảng bài mới sinh học 9. 3.3. Sử dụng kênh hình trong rèn luyện kĩ năng cho học sinh. 3.4. Sử dụng kênh hình trong rèn luyện thái độ cho học sinh. 3.5. Sử dụng kênh hình trong việc củng cố kiến thức cho học sinh. 3.5.1. Sử dụng kênh hình trong việc củng cố kiến thức cho học sinh sinh học 6. Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 1
2. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở 3.5.2. Sử dụng kênh hình trong việc củng cố kiến thức cho học sinh sinh học 7. 3.5.3. Sử dụng kênh hình trong việc củng cố kiến thức cho học sinh sinh học 8. 3.5.4. Sử dụng kênh hình trong việc củng cố kiến thức cho học sinh sinh học 9. II. KẾT QUẢ C- BÀI HỌC KINH NGHIỆM D- KẾT LUẬN E. ĐỀ XUẤT Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 2
3. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở A. PHẦN MỞ ĐẦU I- LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lý luận Đổi mới phương pháp dạy và học đã được xác định trong phương hướng và nhiệm vụ của những năm học gần đây,nhất là năm học 2018- 2019, vấn đề đổi mới phương pháp dạy và học được đẩy mạnh,“phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện những kỹ năng vận dụng những kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh”. Khác với quá trình nhận thức trong nghiên cứu khoa học quá trình nhận thức trong học tập không phát hiện những điều loài người chưa biết mà nhằm lĩnh hội những tri thức mà loài người đã tích lũy được thông qua những kênh chữ, kênh hình. Trong học tập nghiên cứu, kênh hình là điều cần thiết giúp học sinh khám phá, những hiểu biết mới đối với bản thân. Học sinh sẽ thông hiểu, ghi nhớ những gì đã nắm được qua hoạt động chủ động, nỗ lực của chính mình nhờ kênh hình. Từ đó người học cũng làm ra những tri thức mới cho khoa học. Từ khi thực hiện biên soạn lại chương trình và Sách giáo khoa Sinh học từ lớp 6 đến lớp 9. Đây là đổi mới mang tính cấp thiết. Sách giáo khoa mới có nhiều cải tiến đáng kể không chỉ về nội dung kiến thức mà có sự cải tiến về số lượng và chất lượng kênh hình. Sách giáo khoa thay đổi đòi hỏi người dạy và cả người học phải có sự thay đổi về phương pháp dạy và học cho phù hợp để có chất lượng cao trong giáo dục. Sinh học 6 đến sinh học 7 các em tìm hiểu những kiến thức chủ yếu về thực vật và động vật. Đến sinh học 8, các em sẽ được tìm hiểu những lĩnh vực mới của sinh học, cụ thể là nghiên cứu về cơ thể người. Sinh học 9 các em được tìm hiểu về các hiện tượng di truyền, các quy luật di truyền và các vấn đề về môi trường. Chính Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 3
4. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở vì vây, vieäc tìm hiểu kênh hình laø ñieàu cần thiết để giải quyết các lệnh trong bài và hạn chế những tiết dạy mang tính lý thuyết suông mà học sinh không hiểu bản chất vấn đề. Trước tất cả những vấn đề nêu trên và qua thực tế khi đứng lớp tôi nhận thấy rằng cần phải xây dựng một số biện pháp để khai thác triệt để kênh hình nhằm góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và kỹ năng vận dụng những kiến thức sinh học vào thực tế nên tôi đã chọn đề tài “Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở.” 2. Cơ sở thực tiễn Sách giáo khoa sinh học về thông tin kênh chữ và kênh hình trình bày với màu sắc hấp dẫn, thu hút sự chú ý tìm tòi của học sinh, đồng thời học sinh cũng có thể tìm hiểu các lĩnh vực này trong thực tế đời sống. Phần bài tập trong sách giáo khoa đã được bổ sung bằng sách bài tập sinh học góp phần hỗ trợ tích cực cho hoạt động học tập ở các nhóm, từ đó tiến hành tổ chức tiết dạy được liền mạch hơn. Việc đổi mới dạy học đang đi vào chiều sâu, giáo viên được bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, phương pháp giảng dạy mới, được xem các tiết dạy minh hoạ nên có điều kiện tìm hiểu kĩ hơn về phương pháp giảng dạy mới. Đề tài đã được đưa vào giảng dậy và cho kết quả hết sức khả quan, phát huy được tính tích cực trong học tập của học sinh. Công tác giảng dạy môn sinh học được thực hiện trên 4 khối lớp tạo điều kiện cho việc triển khai, khẳng định kết quả đề tài thêm chính xác. II – MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU. - Nhằm tìm ra những phương pháp khác nhau để khai thác tính chủ động của học sinh trong quá trình hoc tập và rèn luyện kỹ năng. - Rèn luyện và phát huy kỹ năng cho học sinh: Nhận biết -> Suy nghĩ -> So sánh -> Kết luận. - Học sinh biết sử dụng kênh hình vào việc hiểu và nhớ bài . Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 4
5. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở III – ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu. - Học sinh 4 khối lớp tại trường THCS Nguyễn Thị Định. - Kênh hình trong sách giáo khoa sinh học 6,7,8,9. - Sách giáo khoa, sách giáo viên và các loại tài liệu tham khảo khác. 2. Phạm vi nghiên cứu. - Đề tài được thực hiện dựa trên quá trình vận dụng dạy học thực tiễn ở cả 4 khối lớp tại trường THCS Nguyễn Thị Định. - Ñeà taøi naøy ñaõ ñöôïc tham khaûo yù kieán , ñoùng goùp yù kieán cuûa giaùo vieân boä moân sinh hoïc cuûa tröôøng. Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 5
6. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở B – NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ I – NỘI DUNG 1. Hướng dẫn sử dụng các phương tiện học tập : Phương tiện học tập rất đa dạng, nhiều chủng loại. Trong tất cả chúng là thành phần không thể thiếu được trong tiến trình tổ chức tiết học, đặc biệt là tiết học có sự chủ động của người học, ở đây chúng ta đang nói tới phương tiện học tập của học sinh, phương tiện này chủ yếu là sách giáo khoa, sách bài tập sinh học. Để kết quả học tập đạt kết quả cao thì đòi hỏi học sinh phải nắm được cách thức, yêu cầu của tài liệu sử dụng. Vì vậy trước khi đi vào nội dung của bài học cụ thể thì giáo viên cần phải nhắc nhở học sinh một số điều cần thiết khi sử dụng sách cho đạt hiệu quả cao. Một vài ký hiệu được dùng trong sách: +  ( lệnh ) những hoạt động cần thực hiện trên lớp gồm : Quan sát, thảo luận, trả lời câu hỏi + 1* , 2* , 3* : các câu hỏi, bài tập khó. + 1, 2, 3 : Các câu hỏi, bài tập ứng dụng. Với những bài có bảng cần điền tiếp, học sinh nên kẻ sẵn bảng đó vào vở ghi bài tập sinh , không nên điền trực tiếp vào sách giáo khoa. Cần ghi nhớ phần tóm tắt các ý chính đã được đóng khung ở cuối bài và đọc thêm mục “Em có biết” để thu nhận thêm thông tin. Ngoài ra giáo viên cũng cần thực hiện việc chia nhóm, phân công nhiệm vụ từng thành viên, thông báo cách thực hoạt động của nhóm Làm được tất cả các công việc trên góp phần tạo điều kiện cho các đối tượng học sinh có thể định hướng được yêu cầu cụ thể của mỗi bài, đồng thời tự xây dựng kế hoạch học tập mở rộng nội kiến thức nhằm chủ động tìm đến kiến thức. 2. Muïc ñích söû duïng keânh hình trong giaûng daïy moân sinh hoïc. * Giaùo vieân söû duïng keânh hình trong giaûng daïy ñeå:  Minh hoïa lôøi noùi, noäi dung kieán thöùc.  Khai thaùc caùc thoâng tin ( kieán thöùc caàn bieát) Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 6
7. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở  Vöøa chöùng minh, vöøa khai thaùc kieán thöùc. *Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh khi söû duïng keânh hình ñeå khai thaùc caùc thoâng tin. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân: - Neâu muïc ñích cuûa vieäc quan saùt keânh hình. - Tröng baøy, cho HS xem. - Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt. - Yeâu caàu hoïc sinh phaân tích , nhaän xeùt vaø ruùt ra keát luaän. Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh: - Naém ñöôïc muïc ñích ,yeâu caàu. - Quan saùt keânh hình. - Phaân tích ñaëc ñieåm, noäi dung cuûa ñoái töôïng theå hieän treân keânh hình. - Ruùt ra keát luaän. Trong quaù trình söû duïng, neáu chæ ñöa keânh hình trong choác laùt ñeå chöùng minh cho moät vaán ñeà thì seõ giaûm taùc duïng vaø haïn cheá tính saùng taïo cuûa hoïc sinh trong quaù trình nhaän thöùc tích cöïc. Vieäc söû duïng keânh hình neân thöïc hieän ña daïng nhö sau :  Keânh hình coù ñaày ñuû chuù thích ñeå hoïc sinh hình thaønh kieán thöùc môùi.  Keânh hình khoâng ñaày ñuû chuù thích giuùp hoïc sinh kieåm tra nhöõng thoâng tin, kieán thöùc coøn thieáu.  Keânh hình khoâng coù chuù thích nhaèm yeâu caàu hoïc sinh phaùt hieän kieán thöùc hoaëc kieåm tra kieán thöùc cuûa hoïc sinh. 3. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học. Söû duïng keânh hình ñöôïc thöïc hieän trong 3 böôùc leân lôùp nhö: - Böôùc 1: Söû duïng keânh hình trong khaâu kieåm tra kieán thöùc . - Böôùc 2: Söû duïng keânh hình trong khaâu giaûng baøi môùi. - Böôùc 3: Söû duïng keânh hình trong khaâu cuûng coá kieán thöùc. Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 7
8. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở 3.1. Sử dụng kênh hình trong khâu kiểm tra kiến thức học sinh ( kieåm tra baøi cuõ) Việc kiểm tra kiến thức học sinh của giáo viên ñöôïc tiến hành đầu tiết dạy. Khi kiểm tra, giáo viên cần hạn chế việc bắt buộc học sinh thuộc lòng nội dung bài học một cách máy móc mà cần tăng cường kiểm tra kiến thức thông qua việc phân tích, giải thích vì sao? Rút ra kết luận hoặc có thể sử dụng kênh hình trong sách giáo khoa (hoặc hình vẽ phóng lớn ) để học sinh trình bày kiến thức đã học theo các nội dung thể hiện trong kênh hình. Như vậy để trả lời được câu hỏi của giáo viên , trong quá trình học bài mới, học sinh phaûi phân tích các lĩnh vực, đồng thời suy nghĩ vaø phải tập trung quan sát, chú ý nghe thầy cô giảng bài thì hiệu quả của quá trình dạy và học được nâng cao. Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 8
9. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở 3.1.1. So sánh lớp 1 lá mầm và lớp 2 lá mầm (Sinh học 6) 3.1.2. Hãy nêu cấu tạo cơ thể trai sông (Sinh học 7) 1 2 3 10 9 4 8 5 6 7 11 Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 9
10. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở 3.1.3. Nêu cấu tạo của tế bào và vai trò của các bộ phận trong Tế bào (Sinh học 8) So sánh động mạch, tĩnh mạch và mao mạch về cấu tạo (Sinh học 8). Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 10
11. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở 3.1.4.Trình bày cơ chế hình thành thể đa bội do rối loạn nguyên phân, giảm phân (Sinh học 9)  Học sinh dựa vào kênh hình để trả lời những câu hỏi trên. 3.2. Sử dụng kênh hình trong khâu giảng bài mới. * Khai thác kiến thức trên kênh hình : Việc hình thành các khái niệm, giải thích các thí nghiệm và hoàn thành các lệnh trong bài là một trong những nhiệm vụ chính của quá trình dạy học. Nhiệm vụ này không thể hoàn thành trọn vẹn nếu không có sự hỗ trợ của các phương tiện thiết bị dạy học và quan trọng nhất là kênh hình trong sách giáo khoa. 3.2.1. Nêu cấu tạo của hoa (Sinh học 6) Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 11
12. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở 3.2.2. Nêu các đặc điểm cấu tạo ngoài của cá thích nghi với đời sống bơi lội.(Sinh học 7) 3.2.3. Hãy dựa vào hình vẽ để giải thích thí nghiệm sách giáo khoa. (Sinh học 8) Khi giáo viên dạy sang phần III nếu không có hình ảnh để học sinh quan sát mà chỉ giảng bằng lí thuyết suông thì học sinh lĩnh hội kiến thức rất khó khăn . Do đó giáo viên sử dụng hình 31.2 cho HS quan sát và đặt câu hỏi thảo luận GV sử dụng hình 9.1 trang 32 dể yêu cầu học sinh thảo tìm hiểu về cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ. Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 12
13. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở Dựa vào hình 31.2 phân tích mối quan hệ giữa trao đổi chất của cơ thể với môi trường ngoài và trao đổi chất của tế bào với môi trường trong. 3.2.4. Thảo luận nhóm trình bày cơ chế của kỹ thuật cấy gen (Sinh học 9) Enzim Enzim cắt cắt Tách ADN NST của “tế bào cho” Sơ đồ cấy gen Đoạn ADN bị cắt ra bằng cách dùng Gắn đoạn bị cắt vào plasmid nhờ plasmid enzim nối ADN tái tổ hợp Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận E.coli Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 13
14. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở 3.3. Sử dụng kênh hình để rèn luyện kỹ năng cho học sinh . Kênh hình là một công cụ quan trọng để rèn luyện kỹ năng học tập sinh học cho học sinh như : Kĩ năng quan sát, tìm nội dung được thể hiện trên kênh hình, kỹ năng đọc và phân tích hình ảnh, sơ đồ, kỹ năng so sánh rút ra kết luận, nhiệm vụ rèn luyện kỹ năng cho học sinh có thể diễn ra ở mọi khâu của quá trình lên lớp, trong mỗi khâu tuỳ theo nội dung, giáo viên nên chọn những kiến thức và biện pháp rèn luyện kỹ năng khác nhau. So sánh hệ tuần hoàn của lớp động vật nào dưới đây tiến hóa nhất? 3.4. Sử dụng kênh hình để rèn thaùi ñoä cho học sinh: Thoâng qua keânh hình giaùo vieân giaùo duïc yù thöùc cuûa hoïc sinh töø ñoù caùc em coù thaùi ñoä tích cöïc vôùi cuoäc soáng, vôùi moâi tröôøng. Ñeå reøn ñöôïc kyõ naêng naøy keânh hình phaûi mang tính minh hoạ và có tính thuyết phục cao vì theá keânh hình phần phần lớn là ảnh chụp thực. Thông qua kênh hình học sinh sẽ trả lời được các lệnh trong mục và vận dụng được vaøo thực tế cuộc sống. Sau đây là một số ví dụ về việc sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học giúp giáo viên đạt được mục đích trên. Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 14
15. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở Ví dụ 1 : khi dạy phần I bài 16 GV sử dụng Hình 16.1 trang 84/SGK để giáo dục ý thức bảo vệ sức khỏe cho học sinh. ? Quan sát hình ￿nh trên: Em nh￿n xét gì v￿ môi trư￿ng nơi này? Em Ví dụ 2: Em có nhận xét gì về môi trường nơi này? Em cần làm gì để bảo vệ môi trường? (Sinh học 9) đ￿ b￿o v￿ môi trư￿ng? Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 15
16. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở 3.5. Vận dụng kênh hình để củng cố kiến thức. Việc củng cố kiến thức cho học sinh có thể tiến hành ngay sau khi dạy xong một nội dung trong bài học hoặc cuối tiết học khi dạy xong toàn bộ nội dung bài học. Thời gian một tiết học ngắn, nội dung kiến thức nhiều, do đó khi mới tiếp thu xong học sinh chưa nhớ ngay kiến thức vừa học. Vì vậy ngay khi củng cố kiến thức cho học sinh, giáo viên không nên yêu cầu học sinh trả lời nội dung lý thuyết thuộc lòng ngay mà cần củng cố kiến thức qua các bài tập hoặc dưạ vào kênh hình để nêu câu hỏi và học sinh làm việc với kênh hình để giải quyết các yêu cầu mà giáo viên đặt ra. Củng cố kiến thức bằng cách sử dụng kênh hình nêu trên có tác dụng tích cực hơn là chỉ nêu câu hỏi rồi yêu cầu học sinh nhớ lại kiến thức vöøa học và khi đó học sinh chỉ biết đọc lại các nội dung đã ghi trong vở hoặc trong sách giáo khoa. 3.5.1. Sinh học 6 Tiết 30 Củng cố AI NHANH HƠN ? Yêu cầu : Mời 2 em lên bảng. Quan sát hình trên bảng. Dùng phấn viết lên bảng nối các bộ phận của nhị với số thích hợp. 1 2 3 Vòi nhụy 4 Đầu nhụy Bầu nhụy Noãn Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 16
17. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở 3.5.2. Dựa vào hình ảnh dưới đây trình bày cấu tạo bộ xương thằn lằn. (Sinh học 7) 3.5.3. Khi daïy xong kieán thöùc baøi 9, giaùo vieân sử dụng hình 9.1 ñeå cuûng coá kieán thöùc cho hoïc sinh :” Em haõy trình bày cấu tạo của bắp cơ và tế bào cơ?” (Sinh học 8) Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 17
18. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở 3.5.4. Sinh hoc 9 NGUYÊN PHÂN * KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ: Hãy quan sát hình ảnh, xác định giai đoạn của quá trình nguyên phân? Câu 1: a. Kỳ đầu b. Kỳ giữa c. Kỳ sau d. Kỳ cuối NGUYÊN PHÂN Câu 2: a. Kỳ đầu b. Kỳ giữa c. Kỳ sau d. Kỳ cuối Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 18
19. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở NGUYÊN PHÂN Câu 3: a. Kỳ đầu b. Kỳ giữa c. Kỳ sau d. Kỳ cuối NGUYÊN PHÂN Câu 4 a. Kỳ đầu b. Kỳ giữa c. Kỳ sau d. Kỳ cuối Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 19
20. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở NGUYÊN PHÂN Câu 5: a. Kỳ đầu b. Kỳ giữa c. Kỳ sau d. Kỳ cuối NGUYÊN PHÂN Câu 6: a. Kỳ đầu b. Kỳ giữa c. Kỳ sau d. Kỳ cuối Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 20
21. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở NGUYÊN PHÂN Câu 7 a. Kỳ đầu b. Kỳ giữa c. Kỳ sau d. Kỳ cuối  Như vậy việc củng cố kiến thức như trên sẽ giúp cho tiết học sinh động hơn vì trong quá trình học, học sinh phải tập trung, phải tích cực làm việc thì cuối tiết học mới có khẳ năng giải quyết những vấn đề mà giáo viên đưa ra. Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 21
22. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở II - kÕt qu¶ Kết quả nghiên cứu: Sau khi tieáp tuïc vận dụng vaø hoaøn thieän các biện pháp nhằm khai thác triệt để kênh hình và rèn kỹ năng cho học sinh thì kết quả thu được tương đối khả quan, ñoù laø hoïc sinh vaãn duy trì ñöôïc phöông phaùp hoïc taäp tích cöïc, caùc em coù yù thöùc ñuùng ñaén hôn khi hoïc taäp boä moân naøy, vaø toâi tin chắc rằng chaát löôïng boä moân sẽ ñöôïc naâng cao. C. BÀI H￿C KINH NGHIỆM Việc khai thác triệt để kênh hình trong tiết dạy sinh học mang lại kết quả hết sức tốt đẹp cho người học . Đây là một quá trình cần thực hiện kiên trì, liên tục ở nhiều khối lớp, đòi hỏi có sự hợp tác chặt chẽ giữa người dạy và người học. Bước đầu tạo được sự ham thích ở các em, học sinh thể hiện được sự chăm chỉ học bài, có sự chuẩn bị tích cực các yêu cầu của tiết học. Kỹ năng quan sát kênh hình của học sinh nhanh nhạy, chính xác phát hiện ra nhiều điều mới, kỹ năng vẽ hình rất tốt và có tính sáng tạo . D. KẾT LU￿N Kênh hình trong sách giáo khoa sinh học có tác dụng tích cực trong quá trình giảng dạy và rèn luyện kỹ năng cho học sinh . Vấn đề quan trọng là giáo viên phải biết chọn lọc , lựa chọn các kênh hình, qua đó tìm ra các nội dung phù hợp giữa kênh hình và kênh chữ để có thể sử dụng một cách tốt nhất kênh hình mọi khâu của quá trình lên lớp. Việc sử dụng kênh hình như là nguồn tri thức không phải là một việc làm hoàn toàn mới mẻ mà cũng không có gì là quá phức tạp, vấn đề là giáo viên phải chọn lọc, phải hướng dẫn, phải có phương pháp giúp học sinh có thói quen làm việc với kênh hình để tiết học mang lại hiệu qủa cao. Ngoài kênh hình trong sách giáo khoa yêu cầu giáo viên phải sưu tầm kênh hình từ nhiều nguồn như : Báo chí, chụp ảnh, băng hình, intenet đôi khi phải Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 22
23. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở ghép lại nhiều hình ảnh với nhau cho phù hợp với nội dung bài giảng. Điều này đòi hỏi giáo viên phải tốn nhiều công sức và thời gian, nhưng rõ ràng nếu sử dụng kênh hình theo hướng này thì học sinh sẽ tích cực suy nghĩ, tích cực làm việc hơn, qua đó sẽ phát huy tối đa sự tư duy sáng tạo hơn của người học. Và một điều chắc chắn là lớp học sinh đông hơn, học sinh sẽ hứng thú hơn khi học môn sinh học, các em có ấn tượng sâu sắc và đạt được mục đích cuối cùng của việc học tập môn sinh học trong trường phổ thông cơ sở là hiểu biết sinh học, từ đó hình thành niềm tin, niềm ham thích môn học ở các cấp học cao hơn. E - ®Ò xuÊt . Trên đây là toàn bộ nội dung đề tài “Sử dụng kênh hình trong dạy học môn sinh học THCS”. Trong quá trình tìm hiểu chuyeân ñeà chắc chắn sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót . Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô để nội dung chuyên đề ngày được hoàn thiện hơn, góp phần cho việc giảng dạy môn sinh học toát hôn ở trường THCS./. Xin tr©n thµnh c¶m ¬n. NTĐ , ngµy 15 th¸ng 9 n¨m 2018. Ng­êi viÕt Trương Thị Hồng Nhung Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 23
24. Sử dụng kênh hình trong giảng dạy môn sinh học ở Trung học cơ sở ý kiÕn nhËn xÐt - ®¸nh gi¸ cña héi ®ång khoa häc S¸ng kiÕn xÕp lo¹i: Chñ tÞch héi ®ång (Ký tªn vµ ®ãng dÊu) Trương Thị Hồng Nhung – Trường THCS Nguyễn Thị Định 24