SKKN Hóa học và vấn đề bảo vệ môi trường trong giảng dạy bộ môn Hóa học trong nhà trường Trung học Phổ thông

Nội dung tóm tắt: SKKN Hóa học và vấn đề bảo vệ môi trường trong giảng dạy bộ môn Hóa học trong nhà trường Trung học Phổ thông

1. e. Bón đúng cách hạt ngũ cốc. Vậy chúng ta cần bón phân Có nhiều phương pháp bón phân: bón vào hóa học như thế nào cho hợp lý và hiệu hố, bón vào rãnh, bón rải trên mặt đất, hoà quả? vào nước phun lên lá, bón phân kết hợp với GV: Yêu cầu đại diện nhóm 2 lên trình bày tưới nước, v.v phần chuẩn bị của nhóm. Có nhiều dạng bón phân: rắc bột, vo viên dúi vào gốc, pha thành dung dịch để tưới. Có nhiều thời kỳ bón phân: bón lót, bón thúc đẻ nhánh, thúc ra hoa, thúc kết quả, GV: Yêu cầu đại diện nhóm 2 lên trình bày thúc mẩy hạt, v.v phần chuẩn bị của nhóm. g. Bón phân cân đối HS : Trình bày như sơ đồ bên Bón phân cân đối có các tác dụng tốt là: - Ổn định và cải thiện độ phì nhiêu của chất, bảo vệ đất chống rửa trôi, xói mòn. Bón phân hợp lý là sử dụng lượng phân - Tăng năng suất cây trồng, nâng cao hiệu bón thích hợp cho cây đảm bảo tăng năng quả của phân bón và của các biện pháp kỹ suất cây trồng với hiệu quả kinh tế cao thuật canh tác khác. nhất, không để lại các hậu quả tiêu cực lên - Tăng phẩm chất nông sản. nông sản và môi trường sinh thái. Nói một - Bảo vệ nguồn nước, hạn chế chất thải cách ngắn gọn, bón phân hợp lý là thực độc hại gây ô nhiễm môi trường. hiện 5 đúng và một cân đối: 2. Một số chuý ý: * Tích hợp Hoá- Công nghệ 10 - vật lí - Cần có cách nhìn tổng hợp, toàn diện: GV cho các nhóm khác nhận xét, bổ khi bón phân cho cây không thể chỉ xuất sung và chỉnh sửa GV nhận xét, bổ sung và đặt thêm câu phát từ cách nhìn chật hẹp là cung cấp một hỏi cho các nhóm: số chất dinh dưỡng cho cây. GV: Trong thực tế loại đạm nào được sử dụng rộng rãi nhất? Tại sao? - Không nên để cho cây quá kiệt quệ rồi HS: - Đạm urê được sử dụng rộng rãi do mới bón phân. hàm lượng N cao (46%), tan nhiều trong - Cần theo dõi và nắm sát trạng thái của cây nước, cây dễ hấp thụ và có MT trung tính trên đồng ruộng. phù hợp với nhiều vùng đất GV:Có nên bón đạm amoni hoặc urê Ví dụ: Cây thiếu đạm phát triển còi cọc, lá cho đất có môi trường kiềm không ? Tại chuyển sang vàng, cây thừa đạm lá có màu sao ? HS : - Không,vì: xanh sẫm, lá mềm lướt, + - NH4 + OH  NH3 + H2O - Phải nắm bắt kịp thời điều kiện thời tiết, GV: Vậy có thể bón đạm amoni và urê cùng với vôi bột được không? khí hậu để có biện pháp bón phân hoá học HS: - Không, vì: + - hợp lí NH4 + OH  NH3 + H2O GV:Tại sao trời rét đậm không nên bón Ure? Kết luận: Phân bón là thức ăn của cây HS: Trời rét đậm không nên bón phân trồng, thiếu phân cây không thể sinh trưởng Urecho cây vì phân Ure khi tan trong nước 65
2. và cho năng suất, phẩm chất cao. Do vậy thu nhiệt làm nhiệt độ hạ, cây không hấp khi bón phân hóa học cần chú ý: thụ được, có trường hợp cây còn bị ngộ - Bón vừa đủ, phù hợp nhu cầu cây trồng; độc và chết. - Áp dụng qui tắc 4 đúng: đúng loại, đúng GV: Tại sao không bón phân đạm cho đất liều, đúng lúc, đúng cách; chua? - Cải tạo đất và môi trường sau khi bón HS: Đất chua là đất có độ pH<7 (do dư phân. thừa ion H+), đất chua gây ra nhiều bất lợi cho việc giữ gìn và cung cấp thức ăn cho cây, đồng thời làm cho đất ngày càng suy kiệt cả về lý tính, hóa tính và sinh học . + Khi bón phân đạm có chứa ion NH4 ion này sẽ sinh thêm ion H+ theo phương trình + + NH4 →NH3 + H ,làm tăng độ chua của đất. III- Ảnh hưởng của phân bón ảnh hưởng * Tích hợp Hoá với văn học và liên hệ đến cây trồng con người và môi trường. thực tiễn GV: Giải thích câu thành ngữ sau: 1. Những ảnh hưởng sấu đến con người Lúa chiêm lấp lóđầu bờ và môi trường sống: Hễ nghe tiếng sấm, phất cờ mà lên. - Phân bón có tác dụng làm tăng năng suất Tại sao sau mưa giông lúa (cây cối )lại cây trồng nhanh và đem lại lợi nhuận kinh xanh tốt? tế cao tuy nhiên việc lam dụng bón quá HS:Dưới tác dụng của nhiệt độ cao,N nhiều phân bón, cây không hấp thu hết gây 2 trong không khí bị biến đổi thành đạm ảnh hưởng đến cây trồng, con người và môi dưới dạng ( NO -, và NH +)cung cấp cho trường. 3 4 cây. GV: Tại sao dùng tro bón cho cây trồng? HS: Trong tro có chứa K2CO3 nên bón tro cho cây trồng là bón phân kali cho cây. - Nếu trong sản phẩm có chứa nhiều đạm, GV : rút ra kết luận về cách bón phân cho nhất là không cân đối thì đạm sẽ chuyển từ hợp lí NH + sang NO -, khi vào cơ thể người NO - 4 3 3 đều vào đất. Đất cày vùi rơm rạ hoặc bón sẽ chuyển sang dạng NO -, gây hại cho tim, 2 nhiều phân chuồng thì giảm lượng kali. Đất phổi và gan. có tỷ lệ sét nhiều hoặc đất để ải cách vụ thì VD: Dư lượng Nitrat gây ra hội chứng trẻ bón kali ít hơn các chân đất khác Có thể xanh (Methemoglobinemia), ung thư dạ nói đạm, lân, kali là 3 nguyên tố dinh dày. Đặc biệt, dư lượng Nitrat biểu hiện rõ dưỡng cần thiết nhất cho mỗi cây trồng. Vì nhất ở trẻ em. vậy bón phân đúng, đủ và cân đối là điều kiện cần thiết khi thâm canh cây trồng nhằm nâng cao giá trị canh tác. Nếu lạm dụng phân bón hoá học dùng để bảo quản thực phẩm sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ của người tiêu dùng: Khi ăn phải các loại rau hoặc hải sản có chứa dư lượng phân urê cao thì người ăn có thể bị 66
3. ngộ độc cấp tính với các triệu chứng đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy và tử vong. Nếu ăn rau hoặc hải sản có hàm lượng urê ít nhưng trong một thời gian dài sẽ bị ngộ độc mãn tính, thường xuyên đau đầu không rõ nguyên nhân, giảm trí nhớ và mất ngủ. Khi hàm lượng N vượt quá ngưỡng cho phép, có thể dẫn đến suy giảm hô hấp của tế bào, làm tăng sự phát triển của các khối u và là tiền đề gây ra bệnh ung thư. Hoạt động 3: Tìm hiểu về dư lượng phân bón ảnh hưởng đến cây trồng con người và môi trường. GV: Yêu cầu HS nhóm 3 lên trình bày. HS: Nhóm lên bảng trình bày phần chuẩn bị của nhóm. GV: Cho các nhóm khác nhận xét, bổ sung và kết luận. GV: Đặt câu hỏi cho các nhóm. GV: Bón quá nhiều phân cây có thể bị chết vì sao? HS: Bón quá nhiều phân bón tạo môi Ngộ độc cấp tính trường ưu trương nên cây không hút được - Việc bón phân với lượng quá lớn tạo nên nước. lượng dư thừa một số chất trong đất, nước, GV: Hiện nay phân đạm là loại phân bón không khí hoặc do quá trình chuyển hoá, di hoá học được dùng phổ biến để bón cho chuyển phân bón trong đất dẫn tới tinh rau xanh,nhưng nếu bón loại phân này trạng một số chất như kim loại nặng, nitrat, không đúng liều lượng sẽ có tác động gì vi sinh vật có hại vv được đưa vào đất đến môi trường và con người ? làm tăng mức độ ô nhiễm đất, nước mặt, HS: Cần bón đủ liều lượng cho từng loại nước ngầm. rau theo quy trình kĩ thuật. Nếu bón phân đạm quá mức sẽ gây tồn dư nitơ trong rau. - - Tồn dư chất độc hại trong nông sản: Một Hàm lượng đạm (N0 3 ) ở mứcbình thường số thành phần có hại trong phân bón hoặc khi hấp thu vào cơ thể con người không được tạo ra khi cây trồng hút và đồng hoá gây ngộ độc. Nó chỉ gây hại khi hàm lượng dinh dưỡng trong phân bón được tích luỹ đó vượt quá ngưỡng cho phép. Bởi trong - trong nông sản. Lượng tồn dư này có thể hệ tiêu hóa của con người khi hấp thụ N03 , - vượt mức cho phép làm ảnh hưởng trực tiếp từ N03 nó chuyển thành N0 2. Mà N02 là đến sức khỏe người tiêu dùng một trong những chất chuyển biến Hemoglobin (chất vận chuyển Oxi cho -Các khí được sinh ra do quá trình phân huỷ máu) chở thành Methahemoglobin (là chất một số loại phân bón hoá học gây ra mưa không hoạt động); nếu ở mức độ cao nó axit làm giảm năng suất mùa vụ, phá huỷ dẫn đến triệu chứng suy giảm hô hấp của tế các di sản văn hoá lâu đời bào và làm tăng phát triển của các khối u. Đặc biệt trong cơ thể con người, nếu hàm 67
4. - lượng N03 cao nó sẽ kết hợp với amin bậc 2. Cách khắc phục: 2,3 để trở thành Nitroamin là tiền đề gây ra - Trong bảo quản thực phẩm và một số chế bệnh ung thư. Vì vậy tổ chức Y tế thế giới - phẩm nông thuỷ sản có thể thực hiện khuyến cáo hàm lượng N03 trong sản phương pháp đông lạnh làm chậm lại tiến phẩm rau tươi sống không vượt quá trình phân hủy thức ăn. Nếu quá trình đông 300mg/kg rau tươi. Tuy nhiên từng loại rau - đá và xả đá được thực hiện một cách đúng khác nhau thì hàm lượng N03 được phép bài bản, thực phẩm sẽ giữ được màu sắc, cũng khác nhau. mùi vị và giá trị dinh dưỡng. GV: Tại sao một số ngư dân vẫn dùng Để hạn chế tối đa lượng phân bón dư phân đạm urê để bảo quản hải sản? việc thừa trong đất do bón phân quá liều, có thể làm đó có ảnh hưởng gì đến sức khoẻ của áp dụng các giải pháp về kỹ thuật sau đây: người tiêu dùng không? Theo em có thể khắc phục bằng cách nào? + Sử dụng các loại phân bón hoặc các chất có tác dụng làm tăng hiệu suất sử dụng của HS: Vì: phân bón. Hiện nay đã có một số loại phân + Khi urê hòa tan trong nước thì thu bón hoặc các chế phẩm có khả năng làm một lượng nhiệt khá lớn, giúp hải sản giữ tăng hiệu suất sử dụng đạm từ 25-50% khi được lạnh và ức chế vi khuẩn gây thối do sử dụng phối hợp với phân đạm. Cơ chế vậy hải sản không bị ươn, hỏng, làm cho tăng hiệu suất sử dụng dinh dưỡng được hải sản tươi lâu. xác định do việc hạn chế hoạt động của + Giá rẻ men phân giải Ureaza, men làm mất đạm; - Khi ăn phải các loại rau hoặc hải sản có tăng khả năng lưu dẫn N cho cây trồng. Các chứa dư lượng phân urê cao thì người ăn loại phân bón có công dụng nêu trên như: có thể bị ngộ độc cấp tính với các triệu Agrotain, có thể giảm ¼ đến ½ lượng chứng đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy và tử đạm so với lượng dùng thông thường mà vong. Nếu ăn rau hoặc hải sản có hàm cây trồng vẫn cho năng suất cao, chất lượng lượng urê ít nhưng trong một thời gian dài nông sản tốt. sẽ bị ngộ độc mãn tính, thường xuyên đau đầu không rõ nguyên nhân, giảm trí nhớ và + Tăng cường bón phân hữu cơ có tác dụng mất ngủ. Khi hàm lượng N vượt quá làm tăng hàm lượng mùn trong đất, do đó ngưỡng cho phép, có thể dẫn đến suy giảm tăng khả năng giữ phân. hô hấp của tế bào, làm tăng sự phát triển của các khối u và là tiền đề gây ra bệnh + Sử dụng phân bón hợp lý theo nguyên ung thư. tắc “năm đúng”: đúng loại phân, đúng lúc, Cách khắc phục: đúng đối tượng, đúng thời vụ, đúng cách - đông đá làm chậm lại quá trình phân huỷ bón sẽ góp phần tăng hiệu suất sử dụng thực phẩm phân bón, tránh lãng phí và giảm ô nhiễm - Dùng đá lẫn muối, để trong thùng kín, môi trường sạch duy trì ở 00C (ngăn cấp đông). - Dùng CO2 ( nước đá khô) để bảo quản \IV. Một số hoạt động sản xuất phân bón hoá học và những ảnh hưởng của nó đến môi trường 68
5. -1. Một số nhà máy sản xuất phân bón lớn: - -Nhà máy Supe phôt phát và hoá chất lâm thao - Sản xuất phân bón tại Nhà máy đạm Hà Bắc - Sản xuất phân bón tại Nhà máy đạm Phú Mỹ - Sản xuất phân lân nung chảy Văn Điển 2. Một số hình ảnh về sự ảnh hưởng của việc sản xuất đến môi trường. - Lượng khí thải ra ngoài môi trường(CO, CO2, NOx ):làm ô nhiễm môi trường không khí trên diện rộng Trong những cột khói của công ty phân lân Văn Điển thì có đến 2 ống khói quá thấp nên khói thường quẩn xuống địa bàn dân cư, có mùi khét rất khó chịu - Khí thải công nghiệp gây ra những biến đổi khí hậu, gây mưa axit làm thiệt hại lớn cho sự phát triển kinh tế và người dân. - Nhà máy Supe photphat và hoá chất Lâm thao hằng ngày vẫn thải ra một lượng lớn khí thải ra môi trường - Các hoá chất thải ra gây ô nhiễm môi trường đất (Cánh đồng bị ô nhiễm ở xã Thạch Sơn, huyện Lâm Thao, Phú Thọ - n ơi được mệnh danh là làng ung thư) 3. Một số giải pháp hạn chế sự tác động a. Từ phía nhà nước + Cần tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra pháp luật về công tác bảo vệ 69
6. môi trường, xử lý các nguồn chất thải tại các khu công nghiệp cũng như cụm khu công nghiệp. + Xử lý nghiêm các doanh nghiệp vi phạm, cũng như kiên quyết đình chỉ hoạt động hoặc cấp hoạt động theo quy định của pháp luật. + Nên quy hoạch, dịch chuyển các khu công nghiệp, vùng công nghiệp tới những khu đất biệt lập, nằm xa khu dân cư, vùng ngoại thành xa xôi + Tăng diện tích trồng rừng, trồng cây gần các khu công nghiệp, tuyên truyền cho người dân có ý thức bảo vệ môi trường sống xung quanh. b. Từ phía các doanh nghiệp Hoạt động 4 : Tìm hiểu về hoạt động sản xuất phân bón, ảnh hưởng của nó đến + Nên ưu tiên áp dụng những dây truyền môi trường? sản xuất thân thiện, xanh sạch với môi Nhu cầu về phân bón rất lớn, các nhà máy trường sống để đảm bảo rằng môi trường tại phân bón trong nước phần nào đã đáp ứng các khu công nghiệp. được nhu cầu của nông dân tuy nhiên do hoạt động sản xuất này cũng đã ảnh hưởng + Sử dụng hệ thống xử lý chất thải với công không nhỏ đến môi trường. nghệ hiện đại, tiên tiến, đảm bảo chất GV : Yêu cầu nhóm 4 lên trình bày. lượng. HS GV : Yêu cầu nhóm 4 lên trình bày. * Từ phía người dân HS - Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, gắn - Một số công ty sản xuất phân bón hóa học ở nước ta nhiệm vụ bảo vệ môi trường với phát triển kinh tế-xã hội. - Tăng cường trồng các loại cây xanh trong nhà và môi trường sống xung quanh. -Một số nhà máy sản xuất phân đạm, lân như : nhà máy đạm Phú Mỹ, đạm Hà bắc, nhà máy phân lân Ninh Bình, Văn Điển, Lâm Thao 70
7. - Trong quá trình sản xuất phân bón đã thải ra ngoiaf môi trường một số hoá chất độc hại : SO2, SO3, H2S, NO2, phôtpho tích tụ , ngấm voà đất, nước qua nhiều năm khiến môi trường khu vực xung quanh bị ô nhiễm nặng gây ra một só bệnh nguy hiểm. GV: Cho các nhóm nhận xét, bổ sung. GV: Kết luận, đánh giá GV:Thông báo: - Theo thống kê của Sở Y tế tỉnh Phú Thọ, tính từ năm 1991 đến cuối năm 2005, tại xã V. Hoạt động thực nghiệm: Thạch Sơn có 304 người chết thì đã có tới 106 người (chiếm 34,86%) chết do mắc 1. Đặc điểm: bệnh ung thư. -Loại đất : Đất thịt nhẹ, đất pha cát, đất hơi - Theo báo cáo của đoàn khảo sát của Cục chua. Bảo vệ môi trường và Viện Công nghệ môi - Các loại rau hay trồng: Su hào, các loại trường thì không khí khu vực Thạch Sơn bị rau cải, các loại rau thơm ô nhiễm rất nghiêm trọng bởi các chất khí -Đa số sử dụng phân bón hóa học. sulfur oxide (SO , SO ), chì (Pb), sulfur -Một số sử dụng phân chuồng hữu cơ đã 2 3 hydro (H S), amoniac (NH ), acid hydro hoai mục, nước giải để bón cho cây. 2 3 (HCl), hydro florua (HF), nitrite kim loại 2. Giải pháp : (NO2). Hàm lượng các thông số trên đều vượt quá tiêu chuẩn môi trường VN cho Lượng phân và cách bón cho bắp cải theo phép. tiêu chuẩn sản xuất rau an toàn: Các chất ô nhiễm tập trung chủ yếu xung - Lượng phân bón cho 1ha: 20 - 25 tấn phân quanh khu vực Công ty supephôtphat và chuồng hoai mục, 350 - 400 kg super lân, hóa chất Lâm Thao và Công ty cổ phần pin 300 kg đạm urê, 200 kg phân kali. ăcqui Vĩnh Phú. - Bón lót: Toàn bộ phân chuồng, phân lân. Hậu quả của ô nhiễm môi trường là vô Rạch hai hàng trên mặt luống bón phân, sau cùng nguy hiểm, có ảnh hưởng không chỉ đó lấp đất hoặc bón theo hốc trồng cây. tới sức khỏe của con người đang sống mà - Bón thúc lần 1: Thời kỳ hồi xanh, sau ngay cả các thế hệ tương lai cũng có thể trồng 7 - 10 ngày, bón 70 kg urê và 60 kg phải gánh chịu. kali sunfat hoà tưới vào gốc kết hợp xới vun làm cỏ vét rãnh. * Tích hợp Hoá học - Giáo dục môi - Bón thúc lần 2: Thời kỳ trải lá bàng, sau trồng 20 - 25 ngày, bón 150 kg urê và 80 kg trường kali sunfat, bón cách gốc 20 cm kết hợp xới GV: Vậy mỗi chúng ta cần phải có biện xáo làm cỏ lấp phân. pháp gì để làm không khí xung quanh - Bón thúc lần 3: Thời kỳ cuốn bắp, sau trong sạch hơn ? trồng 30 - 35 ngày, bón nốt lượng phân còn HS : Trồng rừng, trồng cây, bảo vệ môi lại, có thể bón vào gốc hoặc hòa nước tưới. trường sống xung quanh, tuyên truyền 71
8. GV bổ sung : Trong gia đình có thể trồng một số loại cây trồng như là những chiếc máy lọc không khí tự nhiên, hiệu quả là cây nhện, cây lan ý, cây cọ cảnh, cây kim tiền Cây thường xuân là loại cây dây leo này phát triển mạnh trong không gian nhỏ. Tán lá rậm rạp của thường xuân hấp thụ rất tốt formaldehyde (còn gọi là phoóc môn), một trong những chất gây ô nhiễm không khí trong nhà phổ biến nhất Lan ý là cây xứ nóng, thân thảo, thích nghi với môi trường có ít ánh sáng nhưng đòi hỏi phải tưới nước thường xuyên và độc hại cho vật nuôi Cụm hoa có một màu trắng dày trên cành thẳng đứng, trông rất kiêu sa. Lan Ý thích hợp trồng trong chậu nhỏ trong nhà, văn phòng hay bồn ngoài hiên, sảnh Cây có thể lọc được benzene Cây lưỡi hổ: Là loại cây này phát triển mạnh trong ánh sáng thấp. Vào ban đêm, nó hấp thụ carbon dioxide (CO2) và giải phóng oxy (một sự đảo ngược của quá trình tổng hợp oxy của hầu hết các cây). Hãy đặt một chậu gồm 2 cây trong phòng 72
9. ngủ của bạn để tăng oxi trong khi bạn ngủ. Ngoài ra, bạn cũng nên đặt cây này trong phòng có nhiều máy in, máy tính. Ngoài việc làm giảm carbon dioxide, cây lưỡi hổ còn làm giảm formaldehyde, benzene trong không khí. * Tích hợp hoá học với Địa lí Hoạt động 5: Tìm hiểu thực trạng bón phân cho rau tại vườn thực nghiệm của lớp em và ở gia đình mình. Từ đó đề xuất quy trình bón phân hợp lý? GV: Bằng những hiểu biết và hoạt động thực nghiêm em hãy nói lên thực trạng việc sử dụng phân bón hoá học mà các em và gia đình đã làm và biện pháp cải thiện thực trạng đó Yêu cầu nhóm 4 lên trình bày. GV: Cho các nhóm khác bổ sung GV: Nhận xét và bổ sung. Yêu cầu HS nêu được -Loại đất : Đất thịt nhẹ, đất hơi chua. - Các loại rau hay trồng: Su hào, các loại rau cải, các loại rau thơm GV : Thông báo : Phân bón hóa học rất cần thiết cho cây trồng nhưng có thể phá hủy hệ sinh thái và chuỗi thức ăn của vi sinh vật. Đất cần vi khuẩn để phân hủy các chất hữu cơ. Phân hóa học làm tăng lượng nitơ trong đất tạo môi trường quá ưu trương nên rễ cây; giun, vi khuẩn không thể sống trên đó, đất trở thành đất chết! Tệ hại hơn,việc phun bón thừa phân hóa học gây lắng đọng nitrat, ô nhiễm nguồn nước ngầm và môi trường xung quanh, dẫn đến bệnh chậm phát triển ở trẻ em và ung thư dạ dày, vòm họng ở người lớn. Do vậy khi bón phân hóa học cần chú ý: - Bón vừa đủ, phù hợp nhu cầu cây trồng; 73
10. - Áp dụng qui tắc 4 đúng: đúng loại, đúng liều, đúng lúc, đúng cách; - Cải tạo đất và môi trường sau khi bón phân. Các em cần lưu ý hướng sử dụng phân bón, hạn chế sử dụng phân bón hoá học và tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ và phân vi sinh. Vì thế hệ hôm nay và mai sau, vì sức khỏe và phồn vinh của loài người. Trong sản xuất chúng ta phải nâng cao tinh thần trách nhiệm của người sản xuất đối với người tiêu dùng. Không nên vì lợi ích trước mắt mà làm cho thiên nhiên nghèo đi, ảnh hưởng đến môi trường sống của cả cộng đồng. Sau khi nghiên cứu bài học này các em hãy tuyên truyền để giúp cho những người khác hiểu về ưu và nhược điểm của phân bón hóa học để sử dụng một cách hợp li khoa học là bảo vệ chính cuộc sống tương la của chúng ta. 4. Củng cố Bài 1:Ghép các loại phân bón ở cột I cho phù hợp với thành phần các chất chủ yếu chứa trong loại phân bón ở cột II Cột I Cột II A. Phân Kali 1. (NH2)2CO B. Urê 2. NH4NO3 C. Supephotphat đơn 3.Ca(H2PO4)2 D. Supe photphat kép 4. KNO3 5. Ca3(PO4)2 6.(NH4)2HPO4 7. Ca(H2PO4)2. CaSO4 Đáp án: A-4, B-1, C-7, D-3. Bài 2: Cho các mẫu phân đạm sau: Amoni clorua, Amoni sunfat, Natri nitrat. a. Hãy dùng thuốc thử thích hợp để nhận biết chúng? b. Chỉ dùng một thuốc thử để nhận biết chúng? Hướng dẫn: a. Nhận biết Hoá chất NH4Cl (NH4)2SO4 NaNO3 NaOH Khí mùi khai Khí mùi khai Không hiện tượng BaCl2 Không hiện tượng Có kết tủa trắng Không hiện tượng b. Bằng 1 hoá chất Hoá chất NH4Cl (NH4)2SO4 NaNO3 Ba(OH)2 Khí mùi khai Khí mùi khai, Có Không hiện tượng kết tủa trắng Bài 3: Sau khi bón đạm cho rau có thể thu hoạch rau thời gian nào tốt nhất để sản phẩm an toàn với người sử dụng và đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân? Giải thích? 74
11. A. 1-3 ngày sau khi bón. B. 5-9 ngày sau khi bón. C. 10-15 ngày sau khi bón. D. 16-20 ngày sau khi bón . Bài 4: Cây trồng có thể hấp thu nguyên tố Nitơ, Photpho, Kali dưới dạng. 3- + A. NH3, P2O5, K2OB. NO , P, K 4+ - + 3- + C. NH , H2PO4 , K D. N 2, PO4 , K . Bài 5: Một loại phân Lân nung chảy có chứa 30% Ca(PO4)2. Độ dinh dưỡng của phân Lân là: A. 30% B. 13,74% C. 16,03% D. 18,4% Bài 6: Loại phân bón có tác dụng làm tăng sức chống bệnh, chống rét, chịu hạn, giúp cây hấp thụ đạm tốt hơn. A. Phân Đạm.B. Phân Lân.C. Phân Kali D. phân chuồng Bài 7: Cách điều chế ”HNO3+ muối cacbonat” là của loại phân bón nào sau đây: A. Đạm Nitrat. B. Đạm. C. Supe photphat đơn D. Phân Kali. 5. Bài tập về nhà. - Dự án nghiên cứu tiếp theo dành cho học sinh các nhóm về nhà hoàn thành: Em hãy chọn một đối tượng cây trồng và hãy đề xuất một công thức bón phân hợp lí để sản xuất an toàn và đạt hiệu quả kinh tế cao. - Giáo viên in sẵn phần sản xuất rau an toàn cho học sinh về nhà nghiên cứu thêm (theo phụ lục 03) - Học bài và ôn tập kiến thức của cả chương nitơ - photpho. - Làm các bài tập SGK và bài tập phần luyện tập. RÚT KINH NGHIỆM SAU TIẾT DẠY: - Nên tạo thêm 1 số hình ảnh, video về thực tế sử dụng phân bón hóa học ở địa phương và hậu quả gây nên ở thực vật, nạn ô nhiễm môi trường do sử dụng phân chưa hợp lí. Kiến thức gần gũi với thực tế. Đa số HS hiểu bài. 75