SKKN Một số giải pháp nâng cao văn hóa đọc giúp học sinh rèn luyện kỹ năng thuyết minh về sách ở trường THPT Lê Lợi, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An

Nội dung tóm tắt: SKKN Một số giải pháp nâng cao văn hóa đọc giúp học sinh rèn luyện kỹ năng thuyết minh về sách ở trường THPT Lê Lợi, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An

1. văn hóa đọc của nhà trường. Qua hoạt động này, em mở mang, nâng cao hiểu biết bằng việc đọc sách, em yêu thích nhiều loại sách hơn và chúng em có được sân chơi bổ ích rèn luyện năng lực, phẩm chất của bản thân trong học tập. Cải thiện năng lực đọc, viết, nói, nghe khi tham gia thuyết minh về một quyển sách. Em Võ Tú Anh HS lớp 12A2 cũng vui mừng chia sẻ: Sau khi tham gia đọc sách và viết văn thuyết minh về một quyển sách em thấy bản thân trưởng thành lên nhiều. Bản thân tự tin, rèn giũa kỹ năng làm văn thuyết minh, tạo lập được văn bản thuyết minh với mục đích lan tỏa giá trị to lớn của sách và việc đọc sách. Qua đó chúng tôi nhận thấy việc Tổ chức nâng cao văn hóa đọc nhằm giúp HS rèn luyện kỹ năng viết văn thuyết minh về quyển sách đã giúp HS phát triển những phẩm chất, năng lực quý giá như sau: HS hình thành năng lực tự học, tự chiếm lĩnh tri thức: HS lựa chọn sách phù hợp với mục đích học tập, lứa tuổi để đọc sách khoa học hiệu quả. Rèn luyện khả năng nắm bắt, thâu tóm, thu nhận thông tin từ quyển sách và rút ra bài học ý nghĩa, vận dụng bài học đó vào giả quyết tình huống thực tiễn. Phát triển trí tuệ của HS: Thói quen đọc sách của HS sẽ góp phần mở mang kiến thức, nâng cao trình độ hiểu biết hướng tới phát triển toàn diện bản thân. Phát triển kỹ năng sống cho HS: Hoạt động nâng cao văn hóa đọc và thuyết minh giới thiệu một quyển sách giúp HS phát triển kỹ năng trình bày ý tưởng, kỹ năng hợp tác làm việc nhóm, kỹ năng tìm kiếm và xử lí thông tin để tạo sản phẩm học tập, kỹ năng đọc, viết, nói, nghe; kỹ năng hội họa, kỹ năng sử dụng công nghệ số trong học tập thời hiện đại; kỹ năng tạo lập văn bản thuyết minh về sách. Bồi đắp tâm hồn, giáo dục nhân cách HS: Qua hoạt động đọc sách và hiểu biết về vai trò của sách đối với đời sống con người HS biết trân trọng, gìn giữ và phát huy giá trị của sách qua hoạt động thuyết minh giới thiệu cuốn sách. HS chọn sách để đọc loại bỏ sách văn hóa phẩm độc hại và những hình thức giải trí không lành khác như game, điện tử Như vậy, qua khảo sát trên nhiều đối tượng từ đại diện giám hiệu nhà trường đến GV, HS chúng tôi nhận thấy hoạt động nâng cao văn hóa đọc nhằm giúp HS rèn luyện kỹ năng thuyết minh về sách là hoạt động bổ ích cho HS THPT Lê Lợi. Hoạt động thực sự hữu ích đối với hoạt động dạy và học trong nhà trường nên cần chia sẻ nhân rộng, phát triển để ngành giáo dục đạt được mục tiêu cải thiện môi trường đọc, góp phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành kỷ luật, đẩy mạng xây dựng xã hội học tập và hội nhập quốc tế. 3.2. Kết quả về hành động 3.2.1. Kết quả nâng cao văn hóa đọc trong nhà trường Tổng hợp kết quả khảo sát của 400 HS tham gia hoạt động nâng cao văn hóa đọc tại trường THPT Lê Lợi: 100% HS có nhu cầu tham gia mượn sách và đọc sách tại 44
2. thư viện nhà trường và các em còn tìm đến các thư viện khác. Qua hoạt động dạy học này đã tạo được thói quen đọc sách rộng rãi trong HS. Theo thống kê của ban thư viện, số HS tham gia mượn sách tăng cao so với trước khi tổ chức áp dụng các hình thức nâng cao văn hóa đọc trong nhà trường. HS trường THPT Lê Lợi còn thường xuyên tham gia mượn sách và đọc sách tại các thư viện lân cận như nhà sách miễn phí Thúy Nga, xóm 6, xã Nghĩa Đồng. Hình ảnh HS trường THPT Lê Lợi tham gia mược và đọc sách tại nhà sách mễn phí Thúy Nga- xóm 6, xã Nghĩa Đồng. 3.2.2. Kết quả thuyết minh về sách Kết quả khảo sát bài văn thuyết minh về một quyển sách văn học của 380 HS: Giỏi Khá Trung bình Yếu, Kém HS % HS % HS % HS % 95 25 195 51 90 24 0 0 Qua kết quả khảo sát trên cho thấy đa số các em đã vận dụng tốt kiến thức đã đọc về quyển sách để viết bài văn thuyết minh một cuốn sách, không có HS nào điểm kém đó là một tín hiệu đáng mừng. Đặc biết kết quả viết bài văn thuyết minh qua khảo sát nhóm HS của lớp 10A1 và 12A3 vô cùng khả quan, có 5 bài điểm 10 và 3 bài điểm 9; kết quả thi quay video giới thiệu sách có 2 giải nhất, 3 giải nhì; kết quả thi vẽ tranh minh họa về một quyển sách đạt 2 giải nhất. Kết quả đạt được là niềm say mê đọc sách và ý thức rèn luyện kỹ năng thuyết minh về quyển sách của các em. 45
3. PHẦN III: KẾT LUẬN 3.1. Kết luận 3.1.1. Quá trình nghiên cứu đề tài Để tổ chức hoạt động nâng cao văn hóa đọc giúp HS rèn luyện kỹ năng thuyết minh một quyển sách, chúng tôi đã trải qua quá trình thai nghén, nghiên cứu, thể nghiệm trong 3 năm học một cách nghiêm túc. Từ việc lập kế hoạch, xin phê duyệt của cấp trên, xin ý kiến phụ huynh HS rồi tiến hành áp dụng một số giải pháp nâng cao văn hóa đọc trong nhà trường. Trên cơ sở đó tổ chức, hướng dẫn rèn luyện kỹ năng thuyết minh giới thiệu một quyển sách. Các sản phẩm về bài văn thuyết minh, các video, hình ảnh minh họa giới thiệu quyển sách là minh chứng cho kết quả của hoạt động học tập này. 3.1.2.Ý nghĩa đề tài Đề tài “Một số giải pháp nâng cao văn hóa đọc giúp học sinh rèn luyện kỹ năng thuyết minh về quyển sách” đã mở ra sự kết nối giữa giá trị văn hóa đọc với kỹ năng làm văn thuyết minh để giới thiệu quyển sách của HS. Sản phẩm giới thiệu về sách của HS là kết quả của quá trình nâng cao văn hóa đọc trong nhà trường, HS tạo được thói quen đọc sách, lựa chọn đầu sách để đọc và có phương pháp đọc sách khoa học hiệu quả và có niềm đam mê đọc sách, ý thức gìn giữ và quảng bá sách trong đời sống qua các bài thuyết minh của các em. 3.1.2. Phạm vi ứng dụng của đề tài Bằng kế hoạch, tiến trình tổ chức nâng cao văn hóa đọc nhằm giúp HS rèn luyện kỹ năng thuyết minh về một quyển sách như thế này, tôi thiết nghĩ sáng kiến này có khả năng ứng dụng hiệu quả trong các trường cấp THPT. Vì vậy các trường học khác có thể mạnh dạn ứng dụng để tổ chức nhằm nâng cao chất lượng dạy học cũng như bồi đắp tình yêu sách và đọc sách trong các em. 3.2. Kiến nghị 3.2.1. Đối với các ban ngành cấp trên Quan tâm chỉ đạo sát sao, kịp thời và hỗ trợ các nguồn kinh phí cho các hoạt động ngoại khóa. Xây dựng, phổ biến các công văn chỉ đạo xây dựng và thực hiện nội dung hoạt động nâng cao văn hóa đọc, rèn luyện kỹ năng làm văn thuyết minh về quyển sách đến GV, hướng dạy học gắn lí thuyết với thực tiễn, học đi đôi với hành. Phát huy sự tham gia đồng bộ của các tổ chức, cá nhân trong phối hợp, hỗ trợ tạo điều kiện giúp đơc các nhóm tổ chuyên môn thực hiện hoạt động dạy học đạt kết quả cao. 3.2.2. Đối với tổ chức đoàn thể, cá nhân trong và ngoài nhà trường Tạo điều kiện hỗ trợ về vật chất lẫn tinh thần giúp tổ chuyên môn tổ chức 46
4. thành công các hoạt động ngoại khóa về nâng cao văn hóa đọc nhằm giúp HS rèn luyện kỹ năng thuyết minh về một quyển sách. 3.2.3. Đối với giáo viên GV tham gia xây dựng kế hoạch hoạt động, tham mưu cho tổ nhóm chuyên môn nhà trường những giải pháp tích cực, khả thi. Sau đó cùng tham gia triển khai kế hoạch đồng bộ, thực hiện đều tay, có tinh thần trách nhiệm đối với các bộ phận trong và ngoài nhà trường để hoạt động đạt kết quả cao. 3.2.4. Đối với học sinh Tham gia chủ động, tích cực, nghiêm túc, sáng tạo mọi hoạt động học tập được giao trong suốt quá trình tham gia hoạt động. Nâng cao tinh thần tự học, tự đọc sách để chiếm lĩnh tri thức, mở rộng hiểu biết, rèn luyện kỹ năng làm văn thuyết minh và các kỹ năng sống cần thiết khác. Tuy đã rất cố gắng nhưng đề tài nhất định còn nhiều thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự phản hồi, góp ý của đồng nghiệp để hoàn thiện hơn sáng kiến kinh nghiệm này nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học trong thực tiễn. Tôi chân thành cảm ơn! Tân Kỳ, ngày 03 tháng 3 năm 2022 47
5. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục Trung học phổ thông – Nhà xuất bản giáo dục. 2. Hướng dẫn dạy học môn Ngữ văn trung học phổ thông theo chương trình giáo dục phổ thông mới – Đỗ Ngọc Thống chủ biên, nhà xuất bản Đại học sư phạm. 3. Phương pháp dạy học Ngữ văn – Nguyễn Viết Chữ, nhà xuất bản Đại học sư phạm. 4. Kinh nghiệm viết một bài văn – Nguyễn Đăng Mạnh, nhà xuất bản giáo dục, năm 2007. 5. Những bài văn thuyết minh – Nhà xuất bản giáo dục. 6. Những câu nói hay về sách và văn hóa đọc - Nguyễn Mạnh Hùng, Nhà xuất bản lao động. 7. Nguồn thông tin mạng internet. 8. Cẩm nang nghề thư viện - Lê Văn Viết, nhà xuất bản văn hóa thông tin, 2000. 9. Tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ thư viện trường phổ thông - Lê Thị Chinh, nhà xuất bản giáo dục, 2009. 48
6. PHỤ LỤC 01 Bảng khảo sát HS sau khi áp dụng đề tài: Nội dung câu hỏi khảo sát Số lượng chọn Tỉ lệ % Câu 1: Em có cảm nhận như thế nào sau khi tham gia một số hoạt động nâng cao văn hóa đọc trong nhà trường? a. Rất thích 255 85% b. Bình thường 45 15% c. Không thích 0 0% Câu 2: Sau khi tham gia các hoạt động nâng cao văn hóa đọc em có thường xuyên đọc sách không? a. Có 298 99% b. Không 2 1% Câu 3: Em thấy thế nào khi nâng cao văn hóa đọc nhằm giúp HS rèn luyện kỹ năng thuyết minh về sách? a. Rất hiệu quả 245 82% b. Hiệu quả 55 18% c. Không hiệu quả 0 0% Câu 4: Em có muốn tham gia phong trào văn hóa đọc và thuyết minh giới thiệu về quyển sách không? c. Có 300 100% d. Không 0 0% Câu 5: Nếu em được lựa chọn hình thức thuyết minh về một quyển sách, em sẽ chọn hình thức nào sau đây? Vì sao? a. Viết bài văn thuyết minh 150 50% c. Vẽ tranh minh họa giới thiệu sách 40 13% 49
7. d. Quay video giới thiệu quyển sách 110 37% e. Không lựa chọn hình thức nào. 0 0% Câu 6: Sau khi được học, được phát huy năng lực, được rèn luyện, sáng tạo khi làm văn thuyết minh về quyển sách em thấy mình tiến bộ ở những phương diện nào? a. Thói quen đọc sách, mở rộng hiểu biết. 265 88% b. Rèn luyện kỹ năng làm văn thuyết minh 270 90% c. Kỹ năng sáng tạo, tự tin, hợp tác 298 99% d. Chưa thay đổi 0 0% PHỤ LỤC 02 Một số hình ảnh nâng cao văn hóa đọc của HS tại trường THPT Lê Lợi Tổ cộng tác thư viện tham gia hỗ trợ HS mượn trả sách tại thư viện nhà trường 50
8. Hoạt động đọc sách tại thư viện trường THPT Lê Lợi Ảnh chụp bài dự thi Review về cuốn sách của HS 51
9. Hình ảnh HS lớp 12A2 vẽ tranh minh họa giới thiệu thơ Tố Hữu Hình ảnh một trong những cuốn sách được HS 12A3 biên tập. 52