Sáng kiến kinh nghiệm Dạy phép nhân trong Toán 2

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Dạy phép nhân trong Toán 2

1. 5 x 6 = 5 + 5+ 5 +5 +5 +5 = 25 + 5 = 30 mà : 25 = 5 x 5 nếu có 5 x 6 = 5 x 5 + 5 đ. Tổ chức cho học sinh thực hành: Song song khi dạy cho học sinh hình thành phép nhân cũng như lập các bảng nhân tôi sẽ tổ chức cho học sinh: + Học xong bảng nhân nào thì học sinh vận dụng chắc chắn các dạng bài tập theo sách giáo khoa để củng cố, rèn luyện kỹ năng, tăng khả năng vận dụng của học sinh. + Để giờ thực hành nhẹ nhàng và có hiệu quả tôi suy nghĩ và chuyển các dạng bài tập thành trò chơi học tập. * Ví dụ 1: Yêu cầu học sinh xác định và thi nói nhanh phép tính với kết quả tương ứng, tổ chức thi giữa các nhóm 2 x 5 5 x 5 10 25 21 21 36 3 x 7 5 x 2 4 x 9 * Ví dụ 2: Bài tập 2 sách giáo khoa trang 95 - Đếm thêm hai số rồi viết số thích hợp vào chỗ trống: 2 4 6 14 20 Tôi sẽ chuyển thành chò trơi theo kiểu “tiếp sức” trong nhóm (hoặc tổ). - Học sinh sẽ nối tiếp nhau đếm thêm 2 và viết nhanh kết quả tiếp theo. - Sau đó yêu cầu học sinh “ bớt 2” từ 20 để các em nắm chắc kết quả của bảng nhân 2. - Tôi cũng sẽ cho học sinh đếm thêm 2 hoặc bớt 2 từ bất kỳ số nào trong dãy số: 2,4,6,8,10,12,14,16,18,20. 3. Biện pháp khác: Ngoài ra tôi còn thường xuyên kiểm tra mức độ ghi nhớ các bảng nhân đã học của từng cá nhân học sinh, bằng cách cho học sinh tự kiểm tra theo bàn, nhóm, tổ vào mỗi ngày giúp cho học sinh nắm chắc, ghi nhớ lâu bền các bảng nhân. Khi kiểm tra việc ghi nhớ các bảng nhân của học sinh tôi chú ý cho học sinh nêu lại cách tính thế nào để có kết quả bất kỳ phép nhân trong bảng. * Ví dụ: Khi kiểm tra học sinh ghi nhớ bảng nhân 5 tôi sẽ kiểm tra bất kỳ phép tính nào, chẳng hạn 5 x 4. 12
2. Hỏi : Làm thế nào để các em biết kết quả phép tính : Năm nhân bốn bằng 20 (5 x 4 = 20) ? Học sinh: Thực hiện tính tổng: 5 x 4 = 5 +5+5+5 = 20. Vậy 5 x 4 = 20. * Như vây học sinh sẽ luôn nắm chắc việc hình thành các phép nhân cũng như nguyên tắc khi lập các phép tính nhân trong bảng. Sau đây, tôi xin minh họa thông qua một tiết học cụ thể: Lớp 2: Tuần 20 – Tiết 96 BẢNG NHÂN 3 I/ Môc ®Ých, yêu cÇu : Gióp HS : - LËp b¶ng nh©n 3 (3 nh©n víi 1, 2, 3, , 10) vµ häc thuéc b¶ng nh©n 3. - Thùc hµnh nh©n 3, gi¶i bµi toán vµ ®Õm thêm 3. II/ §å dïng d¹y - häc : - 10 tÊm b×a, mői tÊm có 3 chÊm trßn (nh• SGK). III/ Các ho¹t ®éng d¹y - häc : TG Néi dung Các ho¹t ®éng d¹y Các ho¹t ®éng häc 3’ I. Bµi cũ : - Gäi 2 HS lên b¶ng lµm bµi tËp sau: - 2HS lên b¶ng lµm bµi, c¶ líp lµm + TÝnh: vµo nháp. 2cm x 8 = 2kg x 6 = 2cm x 8 = 16cm 2kg x 6 = 12kg 2cm x 5 = 2kg x 3 = 2cm x 5 = 10cm 2kg x 3 = 6 kg - NhËn xÐt cho ®iÓm . 30’ II. Bµi míi : 1) Giíi thiÖu bµi : Ghi ®Çu bµi 2)H•íng dÉn thµnh lËp b¶ng nh©n 3 - G¾n 1 tÊm b×a có 3 chÊm trßn lên b¶ng vµ hái: Có mÊy chÊm trßn? - Có 3 chÊm trßn. - 3 chÊm trßn ®•îc lÊy mÊy lÇn? - Ba chÊm trßn ®•îc lÊy 1 lÇn. - 3 ®•îc lÊy mÊy lÇn? - 3 ®•îc lÊy 1 lÇn. - 3 ®•îc lÊy 1 lÇn nên ta lËp ®•îc - HS ®äc phÐp nh©n: 3 nh©n 1 b»ng phÐp nh©n: 3 x 1 = 3 (ghi lên b¶ng 3. phÐp nh©n nµy). - G¾n tiÕp 2 tÇm b×a lên b¶ng vµ hái: Có hai tÊm b×a, mői tÊm có 3 chÊm trßn, vËy 3 chÊm trßn ®•îc lÊy mÊy lÇn? - Ba chÊm trßn ®•îc lÊy 2 lÇn - VËy 3 ®•îc lÊy mÊy lÇn? - H·y lËp phÐp tÝnh t•¬ng øng víi 3 - 3 ®•îc lÊy 2 lÇn . ®•îc lÊy 2 lÇn. - §ó lµ phÐp tÝnh 3 x 2. 13
3. TG Néi dung Các ho¹t ®éng d¹y Các ho¹t ®éng häc - 3 nh©n 2 b»ng mÊy? - ViÕt lên b¶ng phÐp nh©n: 3 x 2 = 6, - 3 nh©n 2 b»ng 6. gäi HS ®äc phÐp tÝnh. - Ba nh©n hai b»ng sáu. - H•íng dÉn HS lËp các phÐp tÝnh cßn l¹i t•¬ng tù nh• trên. Sau mői lÇn lËp - LËp các phÐp tÝnh 3 nh©n víi 3, 4, ®•îc phÐp tÝnh míi GV ghi lên b¶ng 5, 6, 7, 8, 9, 10 theo h•íng dÉn cña ®Ó có b¶ng nh©n 3. GV. - ChØ b¶ng vµ nói: §©y lµ b¶ng nh©n 3. Các phÐp nh©n trong b¶ng ®Òu có 1 - Nghe gi¶ng. thõa sè lµ 3, thõa sè cßn l¹i lÇn l•ît lµ các sè 1, 2, 3, , 10. - Yêu cÇu HS ®äc thuéc b¶ng nh©n 3 võa lËp ®•îc. - HS ®äc b¶ng nh©n . 3) LuyÖn tËp : a, Bµi 1 : TÝnh nhÈm: - Yêu cÇu HS lµm bµi vµo vë . - Gäi HS ®äc ch÷a bµi . - HS lµm bµi. - Gäi tên các thµnh phÇn vµ kÕt qu¶ - 1HS ®äc ch÷a bµi, líp ®æi vë ch÷a. cña phÐp nh©n 3 x 9 = 27 ; 3 x 7 = 21 - 3, 9, 3, 7 lµ thõa sè ; 27, 21 lµ tÝch b, Bµi 2 : - Gäi HS ®äc yêu cÇu cña ®Ò bµi . - Yêu cÇu HS tù lµm bµi . - 1HS ®äc yêu cÇu . - HS lµm bµi, 1HS lên b¶ng lµm bµi . 10 nhãm cã sè häc sinh lµ : 3 x 10 = 30 (häc sinh) - V× sao l¹i lÊy 3 x 10 = 30 (häc sinh §/S : 30 häc sinh )? - V× mét nhóm có 3 häc sinh, 10 c, Bµi 3 : §Õm thêm 3 råi viÕt sè thÝch nhóm tøc lµ 3 ®•îc lÊy 10 lÇn . hîp vµo « trèng 3 6 9 21 - Bµi toán yêu cÇu chóng ta lµm g×? - Sè ®Çu tiên trong d·y sè nµy lµ sè - ViÕt sè thÝch hîp vµo « trèng. nµo? - Sè ®Çu tiên trong d·y sè lµ sè 3. - TiÕp sau sè 3 lµ sè nµo? - 3 céng thêm mÊy th× b»ng 6? - TiÕp sau sè 3 lµ sè 6. - TiÕp sau sè 6 lµ sè nµo? - 3 céng thêm 3 th× b»ng 6. - 6 céng thêm mÊy th× b»ng 9? - TiÕp sau sè 6 lµ sè 9. + Trong d·y sè nµy, mői sè ®Òu b»ng - 6 céng thêm 3 th× b»ng 9. sè ®øng ngay tr•íc nó céng thêm 3. - Nghe gi¶ng - Yêu cÇu HS tù lµm bµi. - HS lµm bµi, 1 HS lên b¶ng lµm. - Gäi HS ®äc ch÷a bµi (®äc xu«i vµ - 1 HS ®äc ch÷a bµi, líp ®æi vë kiÓm 14
4. TG Néi dung Các ho¹t ®éng d¹y Các ho¹t ®éng häc ®äc ng•îc). tra. Cúng cè, 5’ dÆn dß : - Gäi HS ®äc thuéc lßng b¶ng nh©n 3. - NhËn xÐt tiÕt häc . - 3 – 4 HS ®äc thuéc lßng theo yêu cÇu. IV. Hiệu quả: Qua quá trình giảng dạy môn toán lớp 2 năm 2014 - 2015 tôi đã áp dụng kinh nghiệm về cách hình thành phép nhân và lập bảng nhân. Tôi nhận thấy rằng học sinh tôi nắm chắc chắn về hình thành phép nhân và thành lập bảng nhân, đặc biệt ở các bảng nhân sau ( Bảng nhân 3,4,5) hầu hết các em đều có kỹ năng lập một cách nhanh chóng và chính xác, nắm vững quy luật của từng bảng nhân. Ghi nhớ thuần thục các phép tính trong bảng nhân. Thực tế cho thấy học sinh nắm chắc về hình thành phép nhân và bảng nhân. Đa số các em vận dụng rất nhanh khi tính toán trên các dạng bài tập liên quan đến phép nhân. Cho đến thời điểm ( kết thúc học kỳ I năm học), qua khảo sát chất lượng trong lớp cũng như theo kết quả theo dõi quá trình học của học sinh, kết quả học về phép nhân của các em rất khả quan: Kết quả thực hiện Lớp Sĩ số Tiêu chí đánh giá HS thực hiện HS thực hiện đúng - nhanh đúng – chưa nhanh Số lượng Tỷ lệ % Số lượng Tỷ lệ % 1. Hình thành phép 30 100% 2 0% nhân 2B 32 2. Lập bảng nhân 30 100% 2 0% 3. Vận dụng làm các dạng bài tập liên 31 100% 1 0% quan đến phép nhân * Như vậy qua bảng kết quả cho thấy đa số học sinh thực hiện đúng - nhanh khi hình thành phép nhân, lập bảng nhân, vận dụng các dạng bài tập có liên quan đến phép nhân. Chỉ có 1 - 2 HS thực hiện đúng nhưng còn chưa nhanh. Nguyên nhân: Khả năng tiếp thu của các em còn chưa nhanh và hay quên. Tôi đã chú ý luyện tập các em thường xuyên bằng nhiều dạng bài tập phù hợp, kết hợp với sự kiên trì cuối cùng của các em cũng đã nắm được cách hình thành phép nhân, cách lập bảng nhân và vận dụng và làm được các bài tập song ở mức độ còn chậm. Tôi sẽ tiếp tục theo dõi và giúp đỡ các em để cuối năm mức độ thực hiện của các em là đúng và nhanh. Qua việc thực hiện giảng dạy phương pháp đặc thù bộ môn và các biện pháp áp dụng HS đã nắm chắc nội dung học phép nhân, có chiều hướng tiếp thu bài nhanh và chắc chắn. Tạo tiền đề cho các em học tốt khi chuyển sang nội dung học phép chia. Thực 15
5. tế cho thấy HS lớp tôi học xong phần phép nhân và chuyển sang nội dung học phần phép chia(bảng chia được xây dựng gắn với bảng nhân tương ứng) HS vận dụng bảng nhân tương ứng thành lập các bảng chia rất nhanh và vững chắc. Điều quan trọng nữa là HS đã nắm vững nội dung học phép nhân ở giai đoan 1 - 2 trong chương trình giảng dạy phép nhân ở tiểu học, tạo tiền đề vững chắc để học nội dung phép nhân ở giai đoạn 3. V.Đề xuất, kiến nghị: Trong năm học 2014 - 2015 tôi đã vận dụng các biện pháp và trình bày cùng với kết quả đã đạt được, bản thân tôi tin tưởng hiệu quả của các biện pháp đã trình bày. Qua đó tôi đã đúc kết được bài học kinh nghiệm trong quá trình dạy học về nội dung phép nhân: Khi hình thành khái niệm phép nhân và lập bảng nhân như sau: - Nghiên cứu và nắm vững nội dung giảng dạy phép nhân trong chương trình tiểu học nói chung và nội dung phép nhân trong chương trình lớp 2 nói riêng, cũng như các yêu cầu HS cần đạt được khi học nội dung phép nhân ở lớp hai. - Chuẩn bị dạy về phép nhân rèn luyện cho HS thật chắc chắn các kỹ năng, kỹ xảo cộng nhiều số hạng, đặc biệt là số hạng bằng nhau. - Chú trọng cho HS cách chuyển tổng các số hạng bằng nhau thành phép nhân. - Dạy kỹ và chắc chắn cho HS từng bảng nhân đầu tiên là bảng nhân 2, giúp cho HS hiểu và nắm vững nguyên tắc lập bảng, quy luật trong từng bảng nhân. các yêu cầu đó được nâng cao ở các bảng nhân sau ( bảng nhân 3,4,5). - Tổ chức cho học sinh được vận dụng nhiều dạng bài tập phù hợp để cững cố khái niệm phép nhân và bảng nhân mới hình thành. - Thường xuyên kiểm tra việc nắm bắt, ghi nhớ các bảng nhân của HS bằng nhiều hình thức. - Giáo viên cần trân trọng mọi cố gắng và các ý kiến của HS giúp cho HS chủ động , tích cực, sáng tạo trong quá trình học. - Lựa chọn, vận dụng các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp với từng bài, phù hợp với đối tượng học sinh. Bản thân giáo viên phải hết sức kiên trì nổ lực sử dụng liên tục, hiệu quả các biện pháp ngay từ khi bước đầu chuẩn bị dạy học nội dung phép nhân nhất định sẽ rất khả quan, góp phần nâng cao chất lượng môn toán ở lớp hai. TÁC GIẢ SÁNG KIẾN Đinh Thị Mai Phương 16
6. CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN (xác nhận, đánh giá, xếp loại) PHÒNG GD-ĐT (xác nhận, đánh giá, xếp loại) 17
7. MỤC LỤC Phần I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG I. Lí do chọn đề tài 1 II. Mục đích nghiên cứu2 III.Các phương pháp nghiên cứu2 IV.Đối tượng và phạm vi đề tài 2 Phần II: NỘI DUNG ĐỀ TÀI A. Nghiên cứu chương trình 3 B. Nội dung và biện pháp thực hiện3 I. Hình thành khái niệm phép nhân 3 II. Hướng dẫn lập bảng nhân 8 C. Kết quả thực hiện 16 Phần III: KẾT LUẬN 18 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1/ Sách giáo khoa Toán 2 – NXBGD 2010 Sách giáo viên Toán 2 – NXBGD 2010 2/ Giáo trình Phương pháp dạy và học Toán Tiểu học – Vũ Quốc Chung (chủ biên), Đào Thái Lai, Đỗ Tiến Đạt, Trần Ngọc Lan, Nguyễn Quang Hùng, Lê Ngọc Sơn - NXB Đại học Sư phạm 3/ Giáo trình thực hành phương pháp dạy học Toán ở Tiểu học – Trần Ngọc Lan – Đại học Sư phạm, 2009 4/ Phương pháp nghiên cứu KHGD – NXBGD 5/ Các loại sách tham khảo bài tập Toán lớp 2 18