Sáng kiến kinh nghiệm Sáng tạo trong dạy học tích hợp STEM để phát huy năng lực cho học sinh Lớp 4

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Sáng tạo trong dạy học tích hợp STEM để phát huy năng lực cho học sinh Lớp 4

1. 19 2– Thìa nhựa: lâu lạnh 3– Thìa thuỷ tinh: lạnh chậm 4– Thìa gỗ: không lạnh – GV mời các nhóm khác nhận xét. – Các nhóm khác nhận xét – GV phát phiếu học tập số 2 và yêu cầu – HS hoàn thành phiếu học tập số 2. HS hoàn thành. – GV mời đại diện một vài nhóm trình – Đại diện nhóm trình bày phiếu học bày phiếu học tập số 2. tập số 2. 1. Kể tên các loại sản phẩm dùng để giữ nhiệt cả mùa đông và mùa hè? Bình giữ nhiệt, giỏ giữ nhiệt ấm trà, 2. Kể tên các vật dẫn nhiệt, vật cách nhiệt. Vật dẫn nhiệt: Các kim loại: đồng, nhôm, sắt, inox Vật cách nhiệt: Gỗ, nhựa, len, bông 3. Chọn những từ hay cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống Kim loại có khả năng dẫn nhiệt tốt nhất. Gỗ có khả năng dẫn nhiệt kém nhất. Người ta thường sử dụng nhựa, gỗ, cao su, làm vật cách nhiệt. – GV mời HS các nhóm khác nhận xét, – Các nhóm khác nhận xét, góp ý góp ý. Hoạt động 3: Ứng dụng dẫn nhiệt a) GV yêu cầu HS quan sát các vật dụng ở trang 33 sách bài học STEM lớp 4. – GV mời 1 HS trả lời câu hỏi: Em quan – HS quan sát và trả lời:
2. 20 sát chiếc chảo Inox và cho biết. Chảo gồm 2 bộ phận 1. Chảo gồm những bộ phận nào? Tay cầm dẫn nhiệt kém 2. Bộ phận nào dẫn nhiệt tốt, dẫn nhiệt Lòng chảo dẫn nhiệt tốt kém? Tay cầm cách nhiệt 3. Vai trò của từng bộ phận là gì? Lòng chảo: làm chín thức ăn – GV mời HS quan sát và trả lời câu hỏi: – HS trả lời: Găng tay: dẫn nhiệt kém, 1. Găng tay dẫn nhiệt tốt hay dẫn nhiệt vai trò của gang tay: cách nhiệt, giữ ấm kém? trong mùa đông. 2. Vai trò của găng tay là gì? – GV mời HS quan sát và trả lời câu hỏi: – HS trả lời: Chai thuỷ tinh: dẫn nhiệt 1. Chai thuỷ tinh dẫn nhiệt tốt hay dẫn tốt, dùng để đựng nước. nhiệt kém? 2. Vai trò của chai thuỷ tinh là gì? – GV mời HS quan sát và trả lời câu hỏi: – Bàn là gồm 2 bộ phận 1. Bàn là gồm những bộ phận nào? – Vỏ dẫn nhiệt kém dùng để cách nhiệt 2. Bộ phận nào dẫn nhiệt tốt, dẫn nhiệt – Đế dẫn nhiệt tốt: dùng để là phẳng kém? 3. Vai trò của từng bộ phận? quần áo. b) Khi tìm hiểu về đới lạnh, bạn An nhận Bộ lông dày đóng vai trò quan trọng thấy nhiều con vật như gấu, tuần lộc có đối với việc giữ ấm cơ thể giúp chúng bộ lông dày hơn những con vật ở đới ôn chịu được lạnh. hoà hay đới nóng. Theo em, bộ lông dày có vai trò gì với các con vật? – GV mời HS khác nhận xét bổ sung. – HS nhận xét bổ sung. – GV phát phiếu học tập số 3 và yêu cầu – HS hoàn thiện phiếu học tập số 3 HS hoàn thiện – GV mời HS trình bày phiếu học tập số – HS trình bày phiếu học tập số 3 3 trước lớp. 1. Nhựa, len, dạ thường được dùng để làm vật cách nhiệt: Vì chúng có khả
3. 21 năng dẫn nhiệt kém. 2. Em hãy nêu cấu tạo chính của giỏ giữ nhiệt cho ấm trà. Giỏ ủ thường được làm từ các chất liệu như tre, nứa, lục bình, sứ; bên trong có lớp lót bằng vải và xốp là các vật cách nhiệt giúp giữ nhiệt cho bình trà. – GV mời HS nhận xét, bổ sung. – HS nhận xét, bổ sung – GV nhận xét đánh giá tổng kết hoạt động của giờ học. NGHỈ GIỮA TIẾT 1 VÀ TIẾT 2 LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG Hoạt động 4: Đề xuất ý tưởng và cách làm bình giữ nhiệt a) GV yêu cầu các nhóm thảo luận và – HS thảo luận nhóm theo tiêu chí chia sẻ ý tưởng làm bình giữ nhiệt theo tiêu chí trong sách Bài học STEM lớp 4 trang 33. – GV mời các nhóm thảo luận để lựa chọn ý tưởng làm bình giữ nhiệt. – GV: Cô mời các nhóm cử đại diện lên – Đại diện lên chia sẻ ý tưởng với cả chia sẻ ý tưởng với cả lớp. lớp Nhóm em sử dụng vật liệu gì để làm các lớp bọc bình, trang trí bình như thế nào? Mô tả phương án thiết kế: vẽ phác thảo bình, viết cách làm bình giữ nhiệt. – Cô mời các nhóm nhận xét, góp ý cho – Nhóm khác nhận xét, góp ý. nhóm bạn. – GV cho HS thảo luận nhóm để lựa – HS thảo luận nhóm
4. 22 chọn ý tưởng và đề xuất giải pháp làm Sản phẩm bình giữ nhiệt là gì? bình giữ nhiệt. Vật liệu dùng để làm các lớp cách nhiệt là gì? Vẽ, mô tả phương án thiết kế bình giữ nhiệt. – GV giao phiếu học tập số 4 và yêu cầu – HS hoàn thành phiếu học tập số 4. HS hoàn thành. – GV nhận xét, dẫn dắt sang hoạt động tiếp theo. Hoạt động 5: Làm bình giữ nhiệt a) Lựa chọn dụng cụ và vật liệu – GV cho các nhóm lựa chọn dụng cụ vật – HS lựa chọn dụng cụ vật liệu liệu để thực hành làm sản phẩm. – GV lưu ý HS khi sử dụng dụng cụ, vật liệu cẩn thận đảm bảo an toàn. – HS thực hiện làm sản phẩm theo nhóm. HS thực hiện làm sản phẩm theo nhóm – GV mời HS tham khảo các bước gợi ý như trang 34 sách STEM lớp 4. – GV quan sát và hỗ trợ các nhóm. – GV các em làm xong sản phẩm tự đối – Các nhóm kiểm tra và điều chỉnh sản chiếu, kiểm tra lại theo các tiêu chí. phẩm. GV nhận xét, đánh giá, chuyển sang hoạt động tiếp theo. Hoạt động 6: Thử nghiệm, trưng bày và giới thiệu sản phẩm bình giữ nhiệt. – GV cho các nhóm thử nghiệm sản – HS các nhóm thử nghiệm sản phẩm phẩm của nhóm mình bằng cách: cho của nhóm mình bằng cách dùng nhiệt nước lạnh vào bình và kiểm tra nước kế kiểm tra nước trước và sau khi cho trong bình sau một khoảng thời gian xem nước vào bình. bình nào giữ nhiệt tốt hơn. (dùng nhiệt kế
5. 23 kiểm tra nước trước và sau khi cho nước vào bình để có kết luận chính xác). – GV mời các nhóm trưng bày sản phẩm – Các nhóm trưng bày sản phẩm của của nhóm mình nhóm. – GV mời các nhóm cử đại diện giới – Đại diện nhóm giới thiệu về sản phẩm thiệu sản phẩm của nhóm. của nhóm. (cách làm, cách sử dụng, tác dụng của bình giữ nhiệt. Những khó khăn cách khắc phục trong qus trình làm sản phẩm). – GV: Các nhóm trao đổi, đặt câu hỏi – Các nhóm trao đổi cho nhóm bạn – GV yêu cầu HS hoàn thành phiếu đánh –HS hoàn thành phiếu đánh giá giá – GV mời HS: hãy dùng những bông hoa –HS bình chọn dựa vào phần giới thiệu để lên hình chọn cho nhóm mà mình yêu của các nhóm kết hợp với so sánh sản thích nhất. phẩm với các tiêu chí. –GV dựa vào kết quả bình chọn, phiếu đánh giá, GV nhận xét, tuyên dương nhóm nhận được nhiều bông hoa bình chọn nhất, động viên những nhóm làm chưa tốt để cố gắng hơn. TỔNG KẾT BÀI HỌC GV đề nghị HS sử bình giữ nhiệt để mang nước đi học. GV khen ngợi nhóm HS tích cực tham gia hoạt động, động viên các nhóm làm chưa tốt để lần sau cố gắng. – GV nhận xét và tổng kết buổi học.
6. 24 Các phiếu học tập tôi đã sử dụng hỗ trợ trong dạy học PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 1. Thế nào là ăn uống cân bằng và lành mạnh? 2. Ăn uống cân bằng và lành mạnh có lợi ích gì? 3. Nhìn vào Tháp dinh dưỡng (Tr.60 SGK) hãy cho biết: Trẻ trung bình một ngày nên ăn . . . muối, . trái cây, . đường. Trẻ cần 400 ml đến 600ml . 150 g đến 250 g .
7. 25 PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4 Vẽ ý tưởng của nhóm 1. Món ăn nhóm em chọn Thực vật: . Động vật: . 2. Ước lượng thức ăn Mô tả ngắn gọn cách làm mô hình món ăn 2.3.4. Linh hoạt khi xây dựng các tiêu chí đánh giá sản phẩm Tiêu chí đánh giá sản phẩm là căn cứ để học sinh dựa vào đó chế tạo sản phẩm và đánh giá sản phẩm sáng tạo của mình và của bạn. Các tiêu chí sản phẩm được đưa ra trước khi học sinh bắt tay vào chế tạo. Tiêu chí này không phải là của tôi đưa ra mà là do học sinh tự xây dựng nên, tôi chỉ là người tổng hợp ý kiến của các em sau khi đã thống nhất dựa trên mức độ khó, dễ của sản phẩm mà các em sẽ tạo. Do khả năng vận dụng kiến thức, sự sáng tạo của học sinh tiểu học còn hạn chế nên tôi không đưa ra yêu cầu quá cao đối với các em, chủ yếu tập trung vào các nội dung như: Chất lượng của sản phẩm phải lồng ghép các yếu tố khoa học, hình thức sản phẩm, tính ứng dụng của sản phẩm, độ bền của sản phẩm phải lồng ghép các yếu tố khoa học. Các em cần phải giải thích được các hoạt động của sản phẩm STEM đã chế tạo ra. Do đó học sinh cần nắm vững kiến thức, kỹ năng liên môn và áp dụng vào thực tế.
8. 26 Dưới đây là mẫu một phiếu đánh giá sản phẩm tôi sử dụng khi dạy bài 3: Vật liệu và dụng cụ trồng hoa, cây cảnh trong chậu tích hợp STEM Làm chậu hoa từ nguyên vật liệu tái chế PHIẾU ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM Tính Tính Tính thẩm Thuyết trình Tổng STT Tên sản phẩm Nhóm sáng tạo thực tiễn Nguyên liệu mĩ sản phẩm Commented [D1]: Commented [D2]: 1 2 3 4 5 6 2.3.5.Tạo ra các sân chơi bổ ích : Đây là một hình thức đánh giá và kiểm nghiệm sản phẩm STEM. Trên tinh thần “học mà chơi - chơi mà học”, việc tạo ra các sân chơi là cơ hội để học sinh đem kiến thức đã học áp dụng vào thực tế, giới thiệu sản phẩm các em đã tạo ra tới đông đảo bạn bè, thầy cô, phụ huynh Ngay trong giờ học, sau khi các em hoàn thành sản phẩm tôi vẫn thường tổ chức cho các em trưng bày sản phẩm của mình để tự đánh giá lẫn nhau . Qua đó các em học hỏi sự sáng tạo từ chính bạn mình. Với phạm vi rộng hơn chúng ta cũng có thể tổ chức thành các cuộc thi “ Ngày hội STEM”, “ Sáng tạo cùng STEM” để cho học sinh thể hiện bản thân . Một số sản phẩm STEM do học sinh lớp tôi sáng tạo ra
9. 28 III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI: 1. Hiệu quả kinh tế (Giá trị làm lợi tính thành tiền): Chính vì sản phẩm có tính ứng dụng cao, có thể sử dụng thay thế các sản phẩm mua tại cửa hàng nên lớp tôi đã sử dụng và trưng bày trong lớp như các chậu cây mi ni đặt tại cửa sổ, góc học tập, giá cây trước cửa lớp, bàn giáo viên 2. Hiệu quả về mặt xã hội (Giá trị làm lợi không tính thành tiền (nếu có)): a. Giá trị làm lợi cho môi trường: Các sản phẩm STEM chủ yếu được làm từ nguyên liệu tái chế như giấy báo, vỏ hộp nhựa, lon bia thân thiện với môi trường, làm giảm thiểu tác hại cho môi trường b. Giá trị làm lợi cho an toàn lao động: . c. Giá trị làm lợi khác: - Học sinh yêu thích môn học, hào hứng tham gia các hoạt động học tập - Nhớ kiến thức lâu hơn, các năng lực học tập được nâng lên - Khả năng sáng tạo, kĩ năng làm việc nhóm, tự tin được rèn luyện IV. CAM KẾT KHÔNG SAO CHÉP HOẶC VI PHẠM BẢN QUYỂN: Tôi cam đoan sáng kiến trên của tôi không sao chép hay vi phạm bản quyền. Nếu sai, tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. Mỹ Phúc, ngày 25 tháng 03 năm 2024 CƠ QUAN ĐƠN VỊ TÁC GIẢ SÁNG KIẾN ÁP DỤNG SÁNG KIẾN (xác nhận) Trần Kim Thanh
10. 29 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN MỸ LỘC