SKKN Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kỹ năng phát triển trong giờ Thể dục

Nội dung tóm tắt: SKKN Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kỹ năng phát triển trong giờ Thể dục

1. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU TÊN ĐỀ TÀI: “Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kỹ năng phát triển trong giờ Thể dục ” I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. Thể dục thể thao ra đời cùng với xã hội loài người và tồn tại mãi mãi về sau với ý nghĩa là một trong những điều kiện tất yếu của nền sản xuất xã hội và nhu cầu cuộc sống bản thân con người .Trong lĩnh vực về phương pháp đào tạo con người Các Mác có nói: “ Giáo dục trong tương lai sẽ thống nhất trong lao động sản xuất với giảng dạy và thể dục, sự thống nhất đó không chỉ là phương pháp nâng cao lao động sản xuất xã hội mà còn là phương pháp độc nhất để đào tạo những con người phát triển toàn diện “.Vì vậy thể dục thể thao có vị trí đặc biệt quan trọng đối với cuộc sống con người. Con người không có thể dục thể thao mau già cỗi, đặc biệt là không có biện pháp hữu hiệu để giải toả những nỗi nhọc nhằn, sự mệt mỗi sau những lúc lao động mệt nhọc. Ngày 27/3 /1946 chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh dân có cường thì nước mới thịnh và Người đã ra lời kêu gọi tập luyện thể dục thể thao để phát triển con người một cách toàn diện đáp ứng được yêu cầu của xã hội. Người nói: “Mỗi một người dân khoẻ mạnh thì làm cho cả nước khoẻ mạnh , mỗi một người dân yếu ớt thì làm cho cả nước yếu ớt và bản thân tôi ngày nào cũng tập luyện thể dục thể thao” Giáo dục thể chất nói chung và môn học thể dục trong nhà trường nói riêng, thể chất giữ vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện. Thể dục là một biện pháp tích cực, tác động nhiều đến sức khoẻ học sinh, nhằm cung cấp cho học sinh những kiến thức vận động cơ bản , làm cơ sở cho học sinh và rèn luyện thân thể bồi dưỡng đạo đức tác phong con người mới . Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992, Điều 41 có ghi: "Quy định chế độ Giáo dục thể chất bắt buộc trong trường học". Điều này xuất phát từ ý nghĩa to lớn của Giáo dục thể chất trong nhà trường. Phân môn thể dục cùng với các phân môn khác trong nhà trường, có nhiệm vụ quan trọng trong hình thành ở người học những nhân cách sống của con người lao động mới, trong thời đại mới, mà mục tiêu giáo dục của Đảng ta là đào tạo con người: Tự chủ, năng động, sáng tạo, có năng lực giải quyết vấn đề thực tiễn đặt ra, tự do được việc làm, lập nghiệp và thăng tiến trong cuộc sống. Qua đó góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, xã hội công bằng, văn minh. Không những thế, Giáo dục thể chất cho thế hệ thanh niên là một mặt của nền giáo dục tiến bộ, 1/31
2. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . là nhu cầu tất yếu khách quan của sự tồn tại và phát triển của một xã hội văn minh nói chung và của công cuộc xây dựng XHCN, bảo vệ Tổ quốc nói riêng. Phân môn thể dục còn mang lại cho thế hệ trẻ cuộc sống vui tươi, lành mạnh và tác động mạnh mẽ đến các mặt giáo dục như: Giáo dục đạo đức, giáo dục trí tuệ, lao động thẩm mĩ nhằm góp phần đào tạo thế hệ thanh niên Việt Nam thành những người "phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức". Hơn nữa đây là bộ môn khá phức tạp, các em vừa phải học lý thuyết lẫn thực hành. Trong quá trình thực hành sẽ tác động trực tiếp đến thể chất của các em nhất là các em nữ dễ bị mau mệt. Từ những vấn đề trên làm giảm tác dụng của giáo viên thể dục thể chất trong nhà trường. Vì vậy vấn đề khơi dậy tích cực của học sinh trong giờ học thể dục ở trường tiểu học là một việc làm cấp bách và cấp thiết trong giai đoạn hiện nay nhằm nâng cao hiệu quả một giờ học thể dục nội khoá nói riêng và giáo dục thể chất cho học sinh tiểu học nói chung. Mục tiêu và nhiệm vụ phải tiếp cận nhanh chóng, việc đổi mới phương pháp học nhằm phát huy tính tích cực của học sinh trong quá trình học tập chuẩn bị lớp người lao động có một có một hệ thống có giá trị phù hợp với yêu cầu phát triển đất nước trong thời kì mới đó là “Những con người và thế hệ thiết tha gắn bó với tư tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường, xây dựng bảo vệ tổ quốc, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hoá của dân tộc và con người Việt Nam, có ý thức công nghệ hiện đại, có tính tổ chức và kỷ luật, có sức khoẻ là những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “ Hồng” vừa “ Chuyên” như lời dặn của Bác Hồ. Đối với học sinh Tiểu học, các em còn nhỏ, hệ xương chưa phát triển đầy đủ, tổ chức sụn chiếm tỷ lệ cao, cột sống yếu. Hệ hô hấp ở độ tuổi này có đường hô hấp còn hẹp, hệ tuần hoàn hoạt động còn kém (do tim còn nhỏ). Sự tập trung chú ý chưa bền vững, dễ phân tán, tính hưng phấn cao, trí tưởng tượng phát triển hơn song còn nghèo nàn, tản mạn, ít có tổ chức, tư duy logic chưa cao. Do đó làm thế nào để dạy phân môn thể dục trong trường Tiểu học thực sự thu hút được học sinh tập trung chú ý, tích cực tập luyện và tập luyện có hiệu quả, phù hợp với các em là một vấn đề đòi hỏi cần phải có sự đầu tư, nghiên cứu. Từ thực tế giảng dạy và xuất phát từ mục tiêu trên, đáp ứng được yêu cầuđổi mới nội dung và phương pháp dạy học để tìm ra những biện pháp tối ưu nhất góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy tôi quyết định chọn và nghiên cứu đề tài: "Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục”. 2/31
3. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU. - Rèn cho học sinh có thói quen có ý thức tập luyện thể dục thể thao. - Điều chỉnh nội dung, phương pháp giáo dục thể chất phù hợp với học sinh Tiểu học. Giúp các em rèn luyện thân thể, có sức khỏe đảm bảo trong học tập. III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU - Tìm hiểu cơ sở lý luận của hoạt động ngoại khóa TDTT có tác dụng, lợi ích như thế nào đối với công tác giáo dục thể chất trong nhà trường; đối với học sinh Tiểu học. - Từ đó đề ra những nội dung, phương pháp thích hợp dạy môn thể dục đạt hiệu quả và chất lượng. IV. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Học sinh - trường Tiểu học . V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết; Phương pháp quan sát;Phương pháp thực nghiệm;Phương pháp luyện tập; - Sử dụng một số biện pháp nhằm hỗ trợ cho việc luyện tập kỷ thuật động tác; Tăng hiệu quả các bài tập. VI. PHẠM VI VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN ĐỀ TÀI: Đề tài thực hiện tại: Trường Tiểu học. Thời gian : Năm học: 2017 - 2018 (từ tháng 9/2017 đến tháng 5/2018) PHẦN II: NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI I .CƠ SỞ LÝ LUẬN: 1. Những vấn đề chung về giáo dục thể chất: 1.1. Khái niệm hoạt động giáo dục thể chất: - Thể chất: Chất lượng của cơ thể bao gồm sức khoẻ, khả năng vận động của cơ bắp, sự sẵn sàng được đánh giá bằng sức nhanh, sức bền. - Giáo dục thể chất. Là quá trình sư phạm nhằm giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ hoàn thiện về thể chất và nhân cách, nâng cao khả năng làm việc và kéo dài tuổi thọ. - Phát triển thể chất. Là quá trình biến đổi hình thành các thuộc tính tự nhiên về mặt hình thái và về mặt chức năng của cơ thể con người trong quá trình cuộc sống xã hội và cá nhân con người. Mức độ phát triển thể chất phụ thuộc phần lớn các yếu tố: Giáo dục, điều kiện sống, lao động, xã hội. 3/31
4. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . Các chỉ số đánh giá trình độ phát triển thể chất là chiều cao, cân nặng, lồng ngực, dung tích phổi và đồng thời là mức độ phát triển các tố chất thể lực, năng lực và khả năng chức phận của cơ thể con người. - Văn hoá thể chất. Là một bộ phận hữu cơ của nền văn hoá xã hội tồn tại dưới dạng các hoạt động nhằm hoàn thiện và phát triển những năng lực thể chất, củng cố sức khoẻ của con người, cũng như dưới dạng những thành tựu xã hội trong việc xây dựng, nắm vững và sử dụng các kĩ xảo, kĩ thuật luyện tập thể chất, trò chơi thể thao và thi đấu để hoàn thiện thể lực của con người. - Học vấn thể chất. Được xác định bởi tri thức chung, các hệ thống kĩ năng, kĩ xảo phong phú để điều khiển mọi hoạt động của cơ thể trong không gian và thời gian, biết sử dụng các kĩ năng, kĩ xảo vận động trong những điều kiện sống và hoạt động khác nhau của con người. 1.2. Mục tiêu của môn học Thể dục ở trường Tiểu học: Để thực hiện được mục tiêu chung của cấp học, chương trình môn học Thể dục ở trường Tiểu học giúp học sinh thực hiện: - Biết được một số kiến thức, kĩ năng cơ bản để tập luyện giữ gìn sức khỏe nâng cao thể lực. - Góp phần rèn luyện nếp sống lành mạnh, tác phông nhanh nhẹn, kỉ luật, thói quen tự giác tập luyện TDTT, giữ gìn vệ sinh. - Có sự tăng tiến về thể lực, thi đạt tiêu chuẩn rèn luyện thân thể và thể hiện khả năng rèn luyện của bản thân về TDTT. 1.3. Vị trí của hoạt động giáo dục Thể chất: Giáo dục thể chất trong trường học là một bộ phận hữu cơ của mục tiêu giáo dục và đào tạo, đồng thời là một mặt giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ nhằm tạo ra một lớp người; “Phát triển trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức”. Những yêu cầu bức bách về sức khoẻ, thể chất của thế hệ trẻ đòi hỏi công tác giáo dục thể chất trong nhà trường có một vị trí xứng đáng 1.4. Nhiệm vụ của hoạt động giáo dục Thể chất: - Góp phần phát triển đúng đắn thể chất và củng cố sức khoẻ. Giáo dục thể chất hướng vào việc hoàn thiện cơ thể học sinh về mặt hình thái và mặt chức năng, làm cho cơ thể vững vàng trước những ảnh hưởng không thuận lợi của môi trường bên ngoài, hướng vào việc phòng ngừa các bệnh tật và bảo vệ sức khoẻ cho học sinh. - Phát triển các phẩm chất vận động. 4/31
5. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . Năng lực vận động đa dạng của con người chỉ có được trên cơ sở tất cả các phẩm chất thể lực như sức mạnh, sức nhanh, sức bền, sức khéo léo được hình thành mạnh mẽ và hài hoà. - Hình thành và hoàn thiện các kĩ năng, kĩ xảo vận động. Các kĩ năng vận động quan trọng đối với cuộc sống được hình thành trong quá trình thực hành như đi, đứng, chạy nhảy, ném, phóng, Những động tác vận động này giúp cho con người nắm được những kĩ xảo, có được kinh nghiệm vận động khiến họ tự tin khi thực hiện các động tác trong điều kiện thay đổi của hoạt động lao động hàng ngày và hoạt động thể dục thể thao. Ham muốn và hài lòng có được trong quá trình luyện tập thể dục dần dần chuyển thành thói quen mong muốn luyện tập một cách đều đặn, có hệ thống sau đó biến thành nhu cầu bền vững về tập luyện thể dục và hoạt động thể thao 1.5. Đặc điểm của hoạt động giáo dục thể chất: Đặc điểm cơ bản của hoạt động này là học lí thuyết gắn liền với thực hành, biết lí thuyết để thực hành đúng và chính xác hơn, ngược lại qua thực hành qua thực hành sẽ làm cho học sinh hiểu lí thuyết được sâu, đầy đủ và chắc chắn hơn, từ đó hiệu quả học tập đạt chất lượng cao. Trong thực tế, phần thực hành chiếm tỉ trọng lớn, vì chỉ có thông qua thực hành tập luyện các bài tập TDTT đúng phương pháp khoa học mới đem lại sức khỏe, thể lực, mà sức khỏe thể lực là mục tiêu cơ bản của TDTT. Do đó, tập luyện là hình thức cơ bản thể hiện đặc trưng của môn học Thể dục. Thời lượng cần thiết để tập luyện, người hướng dẫn, sân tập, nhà Thể chất, các thiết bị và vấn đề an toàn trong tập luyện là những điều kiện quan trọng để môn học Thể dục thực hiện chức năng của mình và là những điều kiện quan trọng để môn học Thể dục thực hiện chức năng của mình và là yếu tố quyết định thực hiện mục tiêu môn học. 1.6. Nội dung hoạt động giáo dục Thể chất trong trường Tiểu học. - Lí thuyết chung - Đội hình đội ngũ. - Bài thể dục phát triển chung - Bật nhảy. - Nhảy xa kiểu ngồi. - Nhảy xa kiểu bước qua. - Ném bóng. 2. Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh Tiểu học và HĐGDTC: Giáo dục là hoạt động có mục đích của nhà sư phạm nhằm hình thành những phẩm chất nhất định cho học sinh, căn cứ vào đặc điểm cá nhân, đặc 5/31
6. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . điểm của nhóm theo lứa tuổi. Vì vậy, nội dung, phương pháp, các hình thức tổ chức giáo dục phải căn cứ vào đặc điểm của lứa tuổi. Học sinh Tiểu học là lứa tuổi thiếu nhi (6 -11 tuổi) với đặc trưng nổi bật là sự nhảy vọt về sinh lí. Đây là lứa tuổi phát triển mạnh mẽ nhưng không đồng đểu về mặt cơ thể. Sự phát triển của hệ xương, chủ yếu là xương tay, xương chân rất nhanh. Sự thay đổi về chất của lứa tuổi học sinh TH đã làm cho các em có những đặc điểm nhân cách khác với các lứa tuổi khác. Tuy nhiên, lứa tuổi học sinh TH chưa ý thức được hạn chế về sức lực của mình. Do đó, nhà sư phạm cần chú ý đến đặc điểm của học sinh để có những tác động giáo dục phù hợp. Tóm lại, những đặc điểm về tâm lí, đặc điểm nhận thức, giao tiếp, học tập, tình bạn của học sinh Tiểu học là cơ sở quan trọng đối với lực lượng giáo dục. Giáo dục nhà trường cần chú ý đến những đặc điểm trên để tổ chức các hoạt động giáo dục cho phù hợp với đặc điểm lứa tuổi. Tổ chức các HĐGDTC nếu không chú ý đến đặc điểm này sẽ không thể phát huy được tính tích cực chủ động của học sinh. Nắm vững được những đặc điểm của học sinh Tiểu học, người cán bộ quản lí, người giáo viên mới có thể chỉ đạo, tổ chức tốt các HĐGDTC trong các nhà trường hiện nay. 3. Nội dung quản lí hoạt động giáo dục thể chất: 3.1. Xây dựng kế hoạch giáo dục thể chất. * Xây dựng mục tiêu giáo dục thể chất, các nhiệm vụ giáo dục thể chất là cơ sở xây dựng mục tiêu giáo dục trong trường phổ thông. Việc xây dựng các mục tiêu này được cụ thể hóa theo đặc điểm lứa tuổi học sinh và các điều kiện của nhà trường. * Các hoạt động giáo dục thể chất có thể là: - Dạy học thể dục thể thao theo chương trình. - Tổ chức các hoạt động thể dục thể thao như Bóng đá, Bóng bàn, Cầu lông, Điền kinh, bơi lội, - Tổ chức hoạt động “Hội khoẻ Phù Đổng” * Việc xác định các nguồn lực bao gồm các vấn đề cơ bản sau: - Nhân sự, giáo viên thể dục, các tổ chức Đoàn, Đội, giáo viên chủ nhiệm - Cơ sở vật chất bao gồm các phương tiện, điều kiện sân bãi, - Tài chính: Cần xác định rõ nhu cầu tài chính và nguồn cấp tài chính. * Việc xây dựng kế hoạch thời gian bao gồm kế hoạch thời gian, tổ chức thực hiện kế hoạch và kế hoạch kiểm tra đánh giá. Thông thường kế hoạch thời gian được xây dựng theo học kỳ và năm học. 6/31
7. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . 3.2. Chỉ đạo giáo dục thể chất. * Xây dựng lực lượng nòng cốt cho giáo dục thể chất là giáo viên chủ nhiệm, giáo viên thể dục, Bí thư Đoàn và Tổng phụ trách Đội. * Chỉ đạo tổ chức thực hiện các hoạt động sau: - Bài học thể dục. - Hoạt động thể dục thể thao trong trường học. - Thể dục buổi sáng giữa giờ. - Tổ chức các hội thao, thao diễn, thể dục thể thao. - Tổ chức chỉ đạo trò chơi, tham quan du lịch, thi đấu, sinh hoạt CLB. - Tổ chức chỉ đạo tự rèn luyện sức khoẻ thể chất của học sinh. - Tổ chức vệ sinh trường học. 4. Các phương pháp tổ chức HĐGDTC: 4.1. Phương pháp tập luyện có định mức chặt chẽ: - Phương pháp phân đoạn. - Phương pháp hợp nhất (hoàn chỉnh). - Phương pháp tập luyện ổn định và biến đổi. - Phương pháp tập luyện vòng tròn. - Phương pháp tập luyện tổng hợp. 4.2. Phương pháp tập luyện có định mức toàn phần. - Phương pháp trò chơi. - Phương pháp thi đấu Như vậy, chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng hiểu thể dục thể thao có nhiều lợi ích và tác dụng thật là kỳ diệu. Thấy được tính chất quan trọng của sức khỏe nên khi bắt đầu công cuộc xây dựng đất nước Bác Hồ kính yêu đã ra lời kêu gọi toàn dân tập thể dục thông qua bài “Sức khỏe và thể dục” đăng trên báo cứu quốc. Thật vậy thể dục thể thao là một trong những công cụ cơ bản góp phần phát triển con người một cách toàn diện. Bất cứ ai muốn thành đạt thì bắt buộc phải học mà muốn học tập tốt thì phải có sức khỏe. Vậy nên việc luyện tập thể dục là trách nhiệm và bổn phận của mỗi người. Ngày nay khi xã hội ngày càng phát triển thì vấn đề sức khỏe là vấn đề được các ngành các cấp quan tâm hàng đầu, muốn làm việc gì cũng cần có sức khỏe, mà muốn có sức khỏe thì phải siêng năng luyện tập thể dục. Hồ chủ tịch có viết “ Luyện tập thể dục bồi bổ sức khỏe là bổn phận của mỗi một người yêu nước, việc đó không tốn kém khó khăn gì, gái trai già trẻ ai cũng nên làm và ai cũng làm được. Mỗi ngày lúc ngủ dậy tập một ít thể dục. Ngày nào cũng tập thì khí huyết lưu thông, tin thần đầy đủ. Như vậy là sức khỏe, ”. 7/31
8. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . II. CƠ SỞ THỰC TIỄN: 1. Thuận lợi: - Cùng với việc đổi mới nội dung, chương trình ở lớp 5, phân môn Thế dục là môn học được thay đổi nhiều về nội dung chương trình và cấu trúc sách giáo khoa. Vĩ nó được Xây dụng theo hướng tích cực, tránh sự trùng lập giảm thời lượng học tập tăng tính tích cực hoá hoạt động cho học sinh. - Ở các khối 1,2, 3, 4 đã thực hiện đối mới nội dung chương trình và phương pháp dạy học. Những điểm mới về nội dung chương trình đã có tác dụng rất tích cực đến quá trình lĩnh hội chỉ thức của học sinh. - Giáo viên được tập huấn, được hướng dẫn cách xây dụng thiết kế bài học theo hướng mới phân chia hoạt động cụ thể, rõ ràng, có chỉ dẫn các phương pháp dạy học theo từng chủ đề. - Học sinh luôn say mê, học hỏi, luôn có như cầu được hoạt động do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi thời kỳ này trẻ rất hiếu động. 2. Khó khăn: - Trong trường Tiểu học hiện nay, mặc dù thời gian biểu cũng như phân lượng thời gian số tiết cho các môn học rất rõ ràng nhưng ở môn thể dục nhiều khi Vẫn mang tính chất là môn phụ. Bới Vĩ khối lượng kiến thức Toán và Tiếng Việt rất nhiều nên phân môn Thể dục bị lấn lướt và bị cắt giảm thời lượng. - Giáo viên còn thiếu kinh nghiệm với cách thức tổ chức hoạt động tích cực cho học sinh lĩnh hội kiến thức. Hoặc có tổ chức thì còn lúng túng, mất thời gian, còn qua loa, đại khái. Chưa dành nhiều thời gian cho việc nghiên cứu kỹ đồ dùng giảng dạy trước khi lên lớp. Chính vì vậy, Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá hoạt động của học sinh trong phân môn Thể dục là vấn đề nóng bỏng, bức Xúc, cần thiết giúp học sinh chủ động trong các hoạt động, tự chiếm lĩnh, tự tìm kiếm kiến thức mới tốt hơn, trớ thành những người năng động, sảng tạo, làm bước đã để học sinh thích ứng với sự phát triển nhanh chóng của xã hội. Những vấn đề trăn trớ và tồn tại trên là đọng lực thúc đẩy tôi nghiên cứu thực tế giảng dạy, tìm tòi tham khảo sách báo, tạp chí, chuyên san, để bắt tay vào xây dụng chuyên đề tìm hiểu phương pháp dạy học phân môn Thế dục với mong muốn, các em đã có được sự tập trung trong học tập, tích cực tham gia các trò chơi vận động trong mỗi tiết học, các em học tốt hơn và kết quả học tập cuối năm tăng lên khá tốt. III.THỰC TRẠNG BAN ĐẦU CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: 1. Thuận lợi và khó khăn: 1.1. Thuận lợi: - Các em đang tuổi phát triển nên rất thích được vận động. 8/31
9. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . - Xã hội ngày càng phát triển nên các gia đình rất thích con em mình được tập luyện thể dục thể thao. - Ban Giám hiệu nhà trường đánh giá cao tầm quan trọng của môn thể dục đối với học sinh tiểu học nên quan tâm và tạo điều kiện tốt nhất trong môn học cũng như công tác tập huấn. 1.2. Khó khăn - Lứa tuổi nhỏ nên các em rất hiếu động, sự tập trung chú ý chưa cao, nhất là tâm lý đang học trong lớp được ra ngoài vận động. - Các em học sinh chưa hiểu được tác dụng của từng nội dung bài học đến sự phát triển của cơ thể. - Đa số phụ huynh học sinh coi môn thể dục là môn phụ nên ít quan tâm, việc tập luyện thêm ở nhà của các em là rất ít. 2. Đối với học sinh: - Các em còn chưa hiểu hết về tác dụng của môn học thể dục với sức khoẻ của bản thân. - Trong giờ tập chưa hình thành nếp học, chưa nghiêm túc, lớp tập chung rất mất trật tự, giáo viên mất rất nhiều thời gian ổn định lớp. Nhiều em trang phục không gọn gàng, còn nói tự do trong giờ. - Sức khoẻ, thể lực, tâm trí của các em chưa được nâng lên nhiều vì đa số thể lực, sức khoẻ học sinh còn yếu. 3. Đối với giáo viên: - Do điều kiện và năng lực có nhiều hạn chế về năng khiếu TDTT cũng như năng lực sư phạm cùng với việc sân tập, dụng cụ không đảm bảo, thời khoá biểu lại có những đặc thù riêng nên kết quả giảng dạy môn TD chỉ dừng lại ở mức độ hoàn thành chương trình, còn chất lượng hiệu quả giờ học Thể dục chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu giáo dục hiện nay. - Nhận thức của một hai giáo viên hiện nay còn xem nhẹ môn học Thể dục và cho đây là “môn phụ” là môn học không cần thiết lắm. Vì vậy, giờ Thể dục phải chăng cũng chỉ cho học sinh xếp hàng qua loa. - Về cơ sở vật chất và các điều kiện phục vụ giảng dạy Thể dục và hoạt động GDTC chưa đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất (sân tập, dụng cụ TDTT). 4. Về phía phụ huynh: Bố mẹ đi làm xa mặc con cái cho ông (bà); hoặc do gia đình vì một lí do nào đó (về kinh tế, tình cảm vv ) không quan tâm đến sự học hành của con cái. Phó mặc mọi việc cho nhà trường Qua khảo sát tôi thấy: 9/31
10. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . Số học sinh thích học môn Số học sinh không thích Số học STT Khối Thể dục học môn Thể dục sinh Số lượng % Số lượng % 1 3 276 78 28,3 198 71,7 2 4 302 101 33,4 201 66,6 3 5 278 79 28,4 199 71,6 IV. NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: 1. Các biện pháp chung: 1.1.Phương pháp hay nhóm phương pháp, tích cực hoạt động hay chủ động: - Thuật ngữ “ Phương pháp” được dùng ở những mức độ khác nhau, từ rất khái quát đến rất cụ thể như phương pháp biện chứng; phương pháp thực nghiệm; phương pháp thí nghiệm. Trong dạy học cũng tương tự: Phương pháp học; Phương pháp trực quan; phương pháp quan sát; phương pháp luyện tập - Phương pháp tích cực nói tới một nhóm phương pháp giáo dục dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của người học. Người ta dùng thuật ngữ rút gọn như vậy để tiết kiệm trong ngôn ngữ giao tiếp. Từ active (Anh) actif (pháp) có các nghĩa tương đương trong Tiếng Việt là tích cực chủ động hoạt động. Do đó active me thod đã được dịch sang Tiếng Việt theo những cách khác nhau: Phương pháp tính tích cực hoá hoạt động học tập, phương pháp hoạt động hoá người học, phương pháp học tập chủ động Tích cực trong “Phương pháp tích cực” được dùng với nghĩa là chủ động, hoạt động trái nghĩa với thụ động, không hoạt động chứ không dùng theo nghĩa trái với tích cực. - Tích cực biểu hiện trong hoạt động nhưng đó là những hoạt động chủ động, chủ động của thể thao vì vậy phương pháp dạy học tích cực thực chất là cách dạy hướng tới việc học tập chủ động chống lại thói quen học tập thụ động. - Dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh là dạy học dựa trên sức lực và trí tuệ của học sinh, để mỗi học sinh tự tìm tòi nghiên cứu, thực hành, tìm ra kiến thức và hình thành kỹ năng nhận thức kỹ năng thực hành. Trong quá trình dạy học theo hướng này, học sinh được hoàn toàn chủ động trong quá trình tìm tòi, phát hiện và giải quyết nhiệm vụ nhận thức dưới sự tổ chức hướng dẫn của giáo viên chớ không phải trong tình trạng giáo viên dẫn dắt tới đâu thì giải quyết đến đó. Dạy học theo hướng này cần phải dựa trên cơ sở học sinh được tự giác, tự do, tự khám phá theo sự tổ chức theo hướng dẫn của giáo viên, từ đó xây dựng phương pháp thích hợp cho mỗi học sinh theo hướng tích cực. Theo hướng này việc tổ chức dạy học cho học sinh chính là thực hiện một hệ thống các phương pháp tác động liên tục của giáo viên 10/31
11. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . nhằm khiêu gợi tư duy học sinh theo quy trình. Dạy học theo hướng này không chỉ giáo dục học sinh tư duy tích cực mà chủ yếu là tư duy độc lập, chuẩn bị cho tư duy sáng tạo, luyện tập, học sinh làm việc cá nhân và theo nhóm, trao đổi hợp tác với bạn với thầy. 1.2. Dạy học thông qua hoạt động tổ chức hoạt động của học sinh: - Phương pháp tích cực dựa trên cơ sở tâm lý học cho rằng nhân cách trẻ được hình thành qua các hành động có ý thức. Trí thông minh của trẻ phát triển nhờ sự “ Đối thoại” giữa chủ thể hoạt động với đối tượng với môi trường. Mối quan hệ giữa học và làm đã được nhiều tác giả nói đến “Suy nghĩ tức là hành động”(J.Piagiê) “ Cách tốt nhất để hiểu là” (Kant) “Học để hành; học và hành phải đi đôi. Học mà không hành thì vô ích; hành mà mà không học thì hành không trôi chảy” (Hồ Chí Minh). - Trong phương pháp tích cực, người học - chủ thể và hoạt động học- được cuốn hút vào những hoạt động học tập do giáo viên tổ chức chỉ đạo, thông qua đó được tự lực khám phá những cái nhìn chưa biết chứ không phải thụ động tiếp thu những tri thức đã sắp đặt sẵn. Những hoạt động của học sinh có thể kể ra theo cách suy nghĩ của mình, từ đó vừa nắm được kiến thưc, kỹ năng đó, không nhất thiết rập theo những khuôn mẫu có sẵn, được bộc lộ và phát huy tìm năng sáng tạo. - Theo cách này thì không chỉ giảng đơn mà cung cấp tri thức mà còn hướng dẫn hành động là một yêu cầu đặt ra không phải đối với từng cá nhân mà cả ở cấp độ cộng đồng. Chương trình giảng dạy phải giúp cho từng cá nhân người học biết hành động và tích cực tham gia các chương trình hành động. 1.3. Dạy học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học: - Phương pháp tích cực xem việc rèn luyện phương pháp học tập cho học sinh không phải là một biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học mà còn là một mục tiêu dạy học. Nếu rèn luyện cho người học kỹ năng, phương pháp, thói quen tự học, biết linh hoạt ứng dụng những điều kiện đã học vào những tình huống mới, biết tự lực phát hiện và giải quyết những vấn đề đặt ra thì sẽ tạo cho học sinh lòng ham học, khơi dạy tiềm năng vốn có trong mỗi con người. Ngày nay người ta nhấn mạnh hoạt động học trong quá trình dạy học, cố gắng tạo ra sự chuyển biến từ học tập thụ động sang tự học chủ động, quan tâm phát triển tự học ngay trong tiểu học có thầy hướng dẫn chứ không phải chỉ thị học ở nhà. 1.4. Tăng cường học tập cá thể phối hợp với học tập hợp tác: Phương pháp tích cực đòi hỏi sự cố gắng trí tuệ và nghị lực cao của mỗi học sinh trong quá trình tự lực giành lấy kiến thức mới trong học tập, không phải mỗi trí thức, kỹ năng. Thái độ đều được hình thành bằng con đường hoạt động 11/31
12. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . thuần cá nhân. Lớp học là môi trường giao tiếp thầy - trò, trò - thầy, tạo nên mỗi quan hệ hợp tác giữa các cá nhân trên con đường đi tới chân lý. Trong phương pháp hợp tác nói lên mối quan hệ giao tiếp trò - trò. Trong giáo dục công việc hợp tác tổ chức ở nhóm, tổ, lớp. Sử dụng phổ biến nhất là hoạt động xã hội. Hiệu quả học tập sẽ tăng lên nhất là lúc phải giải quyết những vấn đề gay cấn, lúc xuất hiện thực sự nhu cầu phối hợp giữa cá nhân để hoàn thành công việc. Trong hoạt động theo nhóm, tính cách năng lực của mỗi cá nhân được bộc lộ, được tổ chức kỉ luật, tinh thần tương trợ ý thức cộng đồng. Trong học tập hợp tác, mục tiêu hoạt động là chung của toàn nhóm nhưng mỗi cá nhân được phân công một nhiệm vụ cụ thể, phối hợp với nhau để cùng đạt mục tiêu chung. 1.5. Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò. - Trong học tập đánh giá học sinh không chỉ nhằm mục đích nhận định thực trạng và điều chỉnh hoạt động học của trò mà còn đồng thời tạo điều kiện nhận định thực trạng mà còn điều chỉnh hoạt động dạy của thầy. - Trước đây quan niệm đánh giá còn phiến diện , giáo viên giữ độc quyền đánh giá, trong dạy học theo hướng phát huy vai trò tích cực chủ động của người học giáo viên phải hướng dẫn học sinh tự đánh giá tự điều chỉnh cách học. Tóm lại phương pháp tích cực người được giáo dục trở thành người tự giáo dục, là nhân vật tự nguyện, chủ động tự giác, có ý thức về sự giáo dục bản thân mình, từ dạy học thông báo, giải thích, minh hoạ sang dạy học theo phương pháp tích cực, giáo viên trở thành người thiết kế, tổ chức hoạt động, độc lập hoặc theo nhóm nhỏ, để học sinh tự lực chiếm lĩnh các kiến thức mới, hình thành các kĩ năng, thái độ mới yêu cầu cần của chương trình. Trên lớp, học sinh hoạt động là chính, nhưng trước đó, khi soạn bài, giáo viên phải đầu tư nhiều công sức và thời gian mới có thể thực hiện bài trên lớp với vai trò là người gợi mở, xúc tác, động viên, cố vấn, trọng tài trong các hoạt động tìm tòi hào hứng, tranh luận sôi nổi của học sinh. Thực hiện phương pháp tích cực, vai trò của giáo viên không bị hạ thấp mà trái lại có yêu cầu cao hơn nhiều, giáo viên phải có trình độ chuyên môn sâu rộng, có trình độ sư phạm lành nghề, có đầu óc sáng tạo và nhạy cảm mới có thể tổ chức, hướng dẫn các hoạt động độc lập của học sinh mà nhiều khi diễn biến ngoài tầm dự kiến của giáo viên. 2. Các biện pháp cụ thể: 2.1. Giáo viên phải là người có năng khiếu: Thể dục thể thao là một môn học thuộc về lĩnh vực năng khiếu, các em ở lứa tuổi tiểu học thường nhìn và làm theo những gì mà giáo viên hướng dẫn 12/31
13. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . thực hiện. Đặc biệt là các em học sinh lớp một các em chưa biết gì về thể dục thể thao, không biết thế nào là đội hình đội ngũ, cái gì là tư thế cơ bản, trong quá trình học tập các em bắt chước theo giáo viên hướng dẫn rồi làm theo. Do đó việc trang bị cho mình một năng khiếu là điều cần thiết trong quá trình giảng dạy. Các em thường nhìn cô của mình ở một tài năng nào đó để học tập và làm theo. Vì vậy người giáo viên dạy thể dục cần có sự tập luyện, trang bị cho mình một vốn kiến thức cơ bản về thể dục thể thao để ứng dụng trong giảng dạy. Ví dụ: khi giảng dạy cho các em môn đá cầu ngoài việc hướng dẫn kỹ thuật đá cầu, người giáo viên còn đòi hỏi ở các em phải đạt một thành tích nhất định. Thế nhưng khi cô thực hiện làm mẫu với thành tích chưa cao thì học sinh khó có lòng tin khi tập luyện. Còn khi cô thực hiện làm mẫu với một thành tích khá cao, thì các em sẽ cảm thấy say mê thích thú, thông qua đó các em sẽ có sự cố gắng phấn đấu. Đối với việc này bản thân người giáo viên nếu chịu khó luyện tập sẽ đạt được. Đây cũng là một vấn đề đòi hỏi tính kiên trì của người giáo viên. Học sinh sẽ rất thích thú khi nghe thầy kể đến một số thành tích của kết quả tập luyện mà chính bản thân giáo viên là người thực hiện, học sinh sẽ càng hứng thú hơn khi trước mắt mình là những thành tích do chính giáo viên thực hiện. Ngược lại, các em sẽ cảm thấy nản lòng khi chỉ nghe cô nói mà chưa thấy cô làm thử bao giờ. Vậy: Nói đi đôi với làm nên dần dần tôi thấy các em có hứng thú hơn trong học tập, các em rất thích thú khi thấy tôi làm mẫu các động tác, tiết học trở nên sinh động hơn. 2.2. Khả năng truyền đạt của giáo viên đứng lớp: Trong mỗi tiết dạy việc học sinh có nắm được các kiến thức từ tiết học đó hay không phần nhiều là do khả năng truyền đạt của giáo viên khi đứng lớp. Học sinh tiếp thu nhanh hay chậm, nhiều hay ít là do cách hướng dẫn của người giáo viên. Ngay từ khi bắt đầu vào tiết học thì người giáo viên nên truyền thụ kiến thức cho học sinh bằng tâm huyết của mình, truyền thụ cho học sinh các kiến thức mà bản thân mình đã thu thập được từ trong nhà trường và trong cuộc sống, đối với một số học sinh cá biệt, các học sinh không có năng khiếu về thể dục thể thao thì người giáo viên phải sử dụng phương pháp giảng dạy đặc biệt, giảng 13/31
14. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . dạy thế nào cho học sinh hiểu chứ không nên câu lệ hình thức, phương pháp tập luyện không nên rập khuôn theo giáo án. Ví dụ: khi giảng dạy nội dung đi đều vòng phải vòng trái. Đối với các em học sinh giỏi, có năng khiếu thì việc tiếp thu kỹ thuật và thực hiện được một cách dễ dàng, nhưng đối với những em học sinh không có năng khiếu thì đây quả là một việc vô cùng khó khăn, hãy thật bình tĩnh, chúng ta hãy chia lớp thành hai nhóm, một nhóm là học sinh giỏi khá do em cán sự lớp điều khiển và nhóm còn lại do giáo viên trực tiếp hướng dẫn các em luyện tập, cứ đến giờ thể dục là lại chia nhóm, đến khi nào các em có thể thực hiện được cơ bản kỹ thuật. Đối với môn thể dục học ở ngoài trời trước một không gian rộng lớn, lời nói của giáo viên phải rõ ràng, dễ hiểu, dễ thu hút để hướng các em tập trung chú ý. Lúc này người giáo viên vừa là người thầy vừa là người nghệ sĩ mới thực sự làm cho học sinh say mê theo dõi. Nên kết hợp một cách nhuần nhuyễn khâu phân tích và thị phạm động tác để các em dễ theo dõi và nắm bắt ngay, nếu chịu khó lắng nghe theo dõi thì học sinh sẽ tiếp thu rất nhanh. Nói chung việc truyền đạt kiến thức từ giáo viên đến học sinh trong tiết dạy ngoài trời đóng vai trò hết sức quan trọng. Học sinh tiếp thu bài ở mức độ nào, tiết học trở nên sinh động hay không đều lệ thuộc rất nhiều vào cách truyền đạt của người giáo viên. Như vậy: Các em tiếp thu bài tốt, tiết học nhẹ nhàng hơn rất nhiều, những học sinh không thực hiện được động tác giảm hơn so với trước. 2.3. Quá trình tổ chức và quản lý học sinh: Trong một tiết học ngoài trời thì khâu quản lý học sinh thật vất vả. Thông thường các em hay đùa giỡn, ít nghiêm túc hơn so với các giờ học khác trong lớp. Vì vậy việc sắp xếp, tổ chức các em có nề nếp trong học tập là một điều quan trọng để tiết học được tiến hành thuận lợi. Đối với cấp tiểu học các em chưa thật sự làm quen được với thể dục thể thao, các em là lứa tuổi tinh nghịch, hay chọc phá bạn khi xếp hàng, muốn lớp học nghiêm túc thật khó. Để quản lý dễ dàng thì trong những tiết dạy đầu tiên 14/31
15. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . người giáo viên phải hướng dẫn chi tiết tỉ mỉ, đưa ra những qui định cụ thể (không được xô đẩy bạn, không được chạy đổi chỗ, không chen lấn, ) và cần phải giảng dạy theo kinh nghiệm của bản thân, không nên cứng nhắc theo giáo án, chọn cán sự lớp phải là học sinh nhanh nhẹn, nhạy bén với các tình huống, giọng hô rõ ràng, giới thiệu thật kỹ các khẩu lệnh cơ bản. Hướng dẫn học sinh tính tự quản dưới sự chỉ huy của cán sự lớp, giáo viên quan sát chấn chỉnh kịp thời những trường hợp học sinh làm sai, quậy phá dần dần các phương pháp quản lý đó sẽ trở thành thói quen thì tiết học sẽ tiến hành một cách dễ dàng. Giáo viên phải thật nghiêm khắc với những học sinh quậy phá, đùa giỡn, nên tuyên dương kịp thời những học sinh ngoan, giỏi để các bạn lấy đó làm gương. 2.4. Phát huy năng khiếu của học sinh: Đối với môn thể dục hầu hết ở các tiết đều đòi hỏi ở người học sinh phải có sự tập luyện. Vì vậy việc khuyến khích học sinh phát huy năng lực của mình là một điều hết sức cần thiết. Thông qua tiết học, các em sẽ thể hiện được năng khiếu của mình, giáo viên nên khuyến khích khả năng sẵn có của học sinh để các em có sự hứng thú trong học tập, tạo điều kiện cho các em tham gia các hoạt động về thể dục thể thao trong nhà trường. Thường thì những học sinh nào có năng khiếu thể dục thể thao thì sẽ tham gia tốt các hoạt động ngoài giờ do nhà trường tổ chức. Việc phát huy năng khiếu còn thể hiện ở trò chơi vận động trong mỗi tiết học, đa số các em có năng khiếu rất nhạy bén trong lúc tham gia trò chơi. Giáo viên hướng dẫn những học sinh này làm nồng cốt điều khiển các học sinh còn lại để thu hút cả lớp cùng tham gia trò chơi cho lớp học thêm sinh động. Mặt khác, giáo viên cần theo dõi, giúp đỡ những học sinh không có năng khiếu để có hướng rèn luyện kịp thời hướng dẫn các em làm quen với các bài tập, khuyến khích động viên các em luyện tập, giáo viên hướng dẫn các em luyện tập, có thể phân công những học sinh khá giỏi giúp các em luyện tập, đôi lúc nhờ sự hướng dẫn của bạn mà các em sẽ tiến bộ rõ lên. Đối với các học sinh không có năng khiếu giáo viên nên khuyến khích, động viên chứ không nên quát tháo la mắng, điều này sẽ làm cho các em thêm chán nản, lười học. Tôi thường khuyến khích học sinh bằng câu nói “Ngày xưa cô cũng không có năng khiếu như các em bây giờ, nhưng do siêng năng luyện tập dần dần thích môn thể dục lúc nào cũng không biết”. Bên cạnh đó người giáo viên phải tận tâm tận lực, dạy cho học sinh bằng cả tấm lòng giúp cho các em có niềm tin học tập. Nhìn chung dù ở môn học nào, học sinh say mê hoc tập phần lớn là do phương pháp giảng dạy của giáo viên, làm sao để trước mắt của các em người 15/31
16. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . giáo viên vừa là người thầy, người cô đáng kính mà cũng là một người bạn gần gũi thân thiết để các em luôn có một tâm trạng thoải mái, thân thiết, các em có hứng thú hơn trong học tập, lớp học sinh động hơn, kết quả học tập cũng tốt hơn. Các em tự tin trong luyện tập để trở thành những nhân tài cho đất nước. 2.5. Giáo viên thân thiện với học sinh: “Trường học thân thiện - học sinh tích cực” là yêu cầu cơ bản trong các trường học hiện nay, điều này chỉ thực hiện được khi mà bản thân người giáo viên phải là người thân thiện hòa đồng với học sinh với tất cả mọi người. Đối với những học sinh ngoan, chăm học thì giáo viên phải thương yêu tạo điều kiện phát huy hết năng khiếu của mình. Bên cạnh đó bao giờ cũng có những học sinh không tập trung, hay quậy phá, ngỗ nghịch. Câu hỏi đặt ra ở đây là đối với những học sinh cá biệt như thế thì người giáo viên phải làm như thế nào? Để trả lời câu hỏi này người giáo viên vừa phải là người thầy, vừa là người bạn gần gũi thân thiết để các em có thể chia sẽ những niềm vui nỗi buồn, ngay trong môi trường giáo dục ngoài việc hướng dẫn kiến thức cho học sinh người giáo viên phải tìm hiểu thật kỹ về tâm lý của các em, hiểu rõ các quyền trẻ em, dạy cho học sinh những gì mà mình tiếp thu được, quan tâm hơn đối với những học sinh cá biệt, phối hợp với gia đình tìm hiểu lý do dẫn đến những sai lầm của các em. Một học sinh có kiến thức hỏng, có tâm lý không muốn học, có hoàn cảnh gia đình khó khăn, không hạnh phúc, đây là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến sự chán nản học tập của các em. Bản thân là một giáo viên khi thấy học sinh lười học hoặc khi học mà không có sự cố gắng, không tham gia hoạt động sôi nổi thì giáo viên phải chủ động tìm hiểu lý do, kịp thời an ủi chia sẽ động viên giúp các em bỏ qua những mặc cảm của bản thân. Lúc này người giáo viên vừa là người thầy vừa là người bạn thân thiết của các em lắng nghe các em tâm sự, chia sẽ những nỗi buồn mà các em không thể chia sẽ cùng ai. Tìm hiểu lý do vì sao các em chán học, lười biếng không thích học, có đôi lúc các em nghịch nghợm quậy phá là do bản tính hiếu động của các em học sinh. Hãy cho các em tự làm quen với khâu quản lý lớp, tham gia thảo luận trước lớp, nếu còn trường hợp quậy phá hãy cho các em thay thế cán sự lớp, nhẹ nhàng nói cho em hiểu để làm được cán sự lớp giỏi thật khó vì thế chúng ta hãy giúp bạn mình chứ đừng nghịch phá nữa, hãy là người bạn hòa đồng vui vẻ, chứ đừng là người thầy khô khan trong những hoàn cảnh như thế này. Thực hiện được những điều trên tôi tin rằng các thầy cô dần dần sẽ giúp học sinh của mình tham gia tích cực vào các hoạt động tập thể, các em có hòa 16/31
17. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . đồng không có tâm lý mặc cảm lo sợ thì chắc rằng các em sẽ tham gia tốt các phong trào thể dục thể thao trong nhà trường. Nói chung trong môi trường giáo dục thì xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” đối với những học sinh cá biệt là rất khó nhưng với tấm lòng thương yêu học sinh của một người thầy, bất kỳ ai trong chúng ta cũng có thể làm được, dạy dỗ học sinh là trách nhiệm nhưng hướng các em thành những người có ích cho xã hội lại là cái bổn phận vô cùng thiêng liêng đối với mỗi người thầy chúng ta. Hãy dạy làm sao để khi ra đời các em ngoài những kiến thức mà thầy cô dạy, các em còn học được những kinh nghiệm sống thật quý báu. Hãy gần gũi hơn, xem các em như một người bạn, nói chuyện một cách thoải mái, đó là một thành công lớn. 2.6. Tổ chức một số trò chơi giúp học sinh hăng say trong giờ thể dục. 2.6.1. Trò chơi rèn luyện hô hấp, định hướng, phản xạ và khéo léo, tập trung chú ý: *Trò chơi lăn bóng: +Mục đích: Nhằm rèn luyện sự khéo léo, nhanh nhẹn. +Chuẩn bị: - Mỗi tổ 1 quả bóng nhỏ (bằng cao su, nhựa) hoặc bóng chuyền, bóng đá - Tập hợp thành 2 đến 4 hàng dọc (theo số tổ học sinh trong lớp), hàng nọ cách hàng kia 1 - 2 m, trong mỗi hàng em nọ cách em kia 1m - 1,5m. Các em đứng giang rộng hai chân hơn vai, thân trên ngả về trước, một tay chống lên đùi, một tay buông tự nhiên. Riêng em đứng trên cùng hai tay cầm bóng và em đứng cuối cùng đưa hai tay về trước để chuẩn bị đón bóng. +Cách chơi: Khi có hiệu lệnh cho trò chơi bắt đầu, những em đứng trên cùng của mỗi hàng nhanh chóng lăn bóng qua khe chân của các bạn cho người cuối cùng. Em cuối cùng nhận bóng, cầm bóng nhảy lò cò về phía trước, sau đó đứng lên phía đầu hàng và lăn bóng như bạn trước đó. Trò chơi cứ tiếp tục như vậy cho đến người cuối cùng (em đầu tiên chuyền bóng lúc này là người cuối cùng) nhận bóng nhảy lò cò về trước, đứng vào trước hàng của mình và dùng hai tay đưa bóng lên cao và hô to "Xong!". Căn cứ vào đó giáo viên xem tổ nào xong nhanh, hàng ngũ ngay ngắn tổ đó thắng cuộc. Khi lăn bóng, có thể bóng đi lệch hướng hoặc không có khả năng làm được đến người cuối cùng, các em trong hàng có quyền dùng tay chỉnh bóng hoặc đón bóng, nhặt lấy bóng rồi lăn bóng tiếp cho bạn. Trường hơp bóng lăn ra khỏi hàng thì bóng lệch ở chỗ nào em đó chạy ra nhặt bóng rồi lại tiếp tục lăn bóng. 17/31
18. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . 2.6.2. Trò chơi vòng tròn: +Mục đích: Nhằm luyện tập cách điểm số, cách chuyển đội hình từ 1 vòng tròn thành 2 vòng tròn và ngược lại, rèn luyện tác phong nhanh nhẹn, khẩn trương, giáo dục tinh thần tập thể. +Chuẩn bị: Tập hợp học sinh thành 1 vòng tròn mặt quay theo vòng tròn ngược chiều kim đồng hồ. Giáo viên chỉ định 1 học sinh nào đó bắt đầu điểm số 1, 2; 1,2 . cho đến hết. + Cách chơi: Các em vừa đi theo vòng tròn (ngược chiều kim đồng hồ) vừa vỗ tay đánh nhịp kết hợp với nghiêng người, ngả đầu như múa vừa đọc mấy câu: "Vòng tròn, vòng tròn, Từ một vòng tròn, Chúng ta cùng nhau Chuyển thành hai vòng tròn". Khi đọc đến ba từ "hai vòng tròn" thì những em số 1 nhảy sang trái một bước còn những em số 2 cũng nhảy sang phải một bước tạo thành 2 vòng tròn. Sau đó các em lại vừa đi vừa vỗ tay, nghiêng người ngả đầu như múa và đọc: "Vòng tròn, vòng tròn, Từ hai vòng tròn, Chúng ta cùng nhau Chuyển thành một vòng tròn". Khi đọc đến ba từ "một vòng tròn" thì những em số 1 nhảy sang phải một bước trong khi đó những em số 2 nhảy sang trái một bước để học sinh cả lớp về đội hình 1 vòng tròn. Sau đó trò chơi bắt đầu lại từ đầu và cứ tiếp tục như vậy như vừa múa vừa nhảy, đọc các vần điệu để cầm chịch. 2.6.3. Trò chơi rèn luyện kĩ năng đi, chạy và phát triển sức nhanh: - Trò chơi giành cờ chiến thắng: + Mục đích: Nhằm rèn luyện kĩ năng chạy, sự thông minh, nhanh nhẹn, khéo léo và sức nhanh. + Chuẩn bị: - Kẻ 2 vạch giới hạn cách nhau từ 10m - 16m. Ở chính giữa sân (khoảng giữa 2 vạch giới hạn) kẻ một vòng tròn có đường kính 0,5m - 1,0m và cắm vào đó 1 lá cờ nhỏ. 18/31
19. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . - Tuỳ theo số học sinh trong lớp nhiều hay ít để tổ chức đội hình chơi, mỗi lần chơi chỉ tổ chức cho 2 tổ, do đó nếu lớp có 4 tổ có thể tổ chức 2 sân chơi, hoặc 2 tổ chơi thì 2 tổ đứng xem sau đó đổi chỗ cho nhau và tập hợp thành 2 hàng ngang ở 2 bên đường giới hạn, mặt quay vào phía cờ. Cho học sinh ở mỗi hàng điểm số để từng em nhận biết số của mình. + Cách chơi: Khi bắt đầu cuộc chơi, giáo viên gọi tên đến số nào thì 2 em mang số đó của 2 hàng nhanh chóng chạy lên giành lấy cờ mang về cho đội mình. Khi người của đội bạn đã cầm lấy cờ, thì người cùng số phải chạy đuổi theo để giành lại cờ bằng cách vỗ nhẹ vào người bạn. Trong trường hợp này người cầm cờ bị thua, còn nếu không đuổi kịp để người cầm cờ chạy về qua vạch giới hạn, thì người cầm cờ coi như đã giành được cờ và là người thắng cuộc. Sau đó lại để cờ vào vòng tròn và trò chơi tiếp tục lại từ đầu. - Trò chơi mèo đuổi chuột: + Mục đích: Nhằm rèn luyện kĩ năng chạy, phát triển sức nhanh, sự thông minh sáng tạo. + Chuẩn bị: - Chọn một nơi sạch sẽ, thoáng mát, nền bằng phẳng. Tập hợp lớp thành một vòng tròn rộng mặt quay vào trong, các em dang tay ngang và nắm lấy bàn tay của nhau vào thành những "lỗ hổng" để cho "mèo" và "chuột" chạy đuổi nhau. - Chọn một em đóng vai "mèo", một em đóng vai "chuột". Hai em này đứng cách nhau 3m ở phía trong vòng tròn. + Cách chơi: Khi có hiệu lệnh của giáo viên, tất cả các em đứng theo vòng tròn nắm tay nhau lắc lư và nhún chân đồng thời đọc to các câu sau: "Mèo đuổi chuột, Mời bạn ra đây Tay nắm chặt tay, Đứng thành vòng rộng Chuột luồn lỗ hổng 19/31
20. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . Chạy vội chạy mau, Mèo đuổi đằng sau, Trốn đâu cho thoát!" Sau từ "thoát", "chuột" chạy luồn qua các "lỗ hổng" chạy trốn khỏi "mèo" còn "mèo" phải nhanh chóng luồn theo các "lỗ hổng" mà "chuột" đã chạy để đuổi bắt "chuột". Khi đuổi kịp, "mèo" đập nhẹ vào người "chuột" và coi như "chuột" bị bắt, trò chơi dừng lại đổi vai cho nhau hoặc thay bằng một đôi khác để trò chơi lại được tiếp tục. Trường hợp sau 1 - 2 phút mà "mèo" vẫn không bắt được "chuột" cũng phải dừng lại và thay bằng một đôi khác để tránh các em chơi quá sức. Các em không được chạy hoặc đuổi trước khi hát xong. Khi chạy qua các "lỗ hổng" các em đứng theo vòng tròn không được hạ tay xuống để cản đường. 2.6.4. Trò chơi rèn luyện kĩ năng bật nhảy và phát triển sức mạnh chân: - Trò chơi nhảy đúng nhảy nhanh: + Mục đích: Nhằm rèn luyện sự khéo léo linh hoạt, phát triển sức mạnh chân. + Chuẩn bị: Kẻ 2 ô vuông lớn, mỗi ô có cạnh 1m, rồi chia thành 4 ô nhỏ, mỗi ô có cạnh 0,5m và đánh số như hình vẽ. Kẻ 2 vạch chuẩn bị và xuất phát cách nhau 1m. Cách vạch xuất phát 0,5m kẻ ô số 1. Tập hợp học sinh thành 2 hàng dọc sau vạch chuẩn bị. + Cách chơi: Khi có lệnh của giáo viên, tất cả những em số 1 của mỗi hàng nhanh chóng bật bằng 2 chân từ vạch xuất phát vào ô số 1 (chạm đất bằng cả 2 chân) sau đó nhảy bật đặt chân trái vào ô số 2 rồi bật nhảy chân phải vào ô số 3, nhảy chụm 2 chân vào ô số 4, tiếp theo bật nhảy bằng 2 chân ra ngoài. Em số 1 nhảy xong đến số 2 và cứ lần lượt như vậy cho đến hết. Hàng nào nhảy đúng, nhảy xong nhanh nhất; hàng đó thắng cuộc. Những trường hợp nhảy không đạt yêu cầu bị trừ mỗi sai sót đó 1 điểm: - Bạn nhảy trước 2 chân chưa rời ô số 4, bạn tiếp theo đã rời khỏi vạch xuất phát. - Nhảy sai chân vào các ô quy định. - Nhảy để chân chạm vạch hoặc nhảy từ ô 4 không qua được ô 2 ra ngoài ô vuông. Cách dạy: 20/31
21. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . - Giáo viên gọi tên trò chơi sau đó chỉ dẫn cho học sinh biết vạch xuất phát, số thứ tự các ô vuông nhỏ và giải thích cách nhảy. - Giáo viên làm mẫu, sau đó cho mỗi hàng một em lên nhảy thử đồng thời tiếp tục giải thích cách chơi để tất cả học sinh đều nắm vững cách chơi. - Cho các hàng tự chơi thử 2 - 3 lần, trong quá trình đó giáo viên chỉ dẫn cho những học sinh nhảy sai chân vào các ô. - Cho các hàng nhảy thử 1 lần theo lệnh của giáo viên (thống nhất cho tất cả các hàng). - Thi đấu giữa các hàng. - Hướng dẫn cho học sinh cách kẻ ô và tự tập ở nhà. Đối với học sinh lớp 1, mỗi ô nhỏ 0,5m, lớp 2, 3: 0,6m, lớp 4, 5: 0,7m. - Trò chơi lò cò tiếp sức: + Mục đích: Phát triển sức mạnh chân, khả năng phối hợp nhanh nhẹn, khéo léo. + Chuẩn bị: - Kẻ một vạch xuất phát. Cách vạch xuất phát 4-10m (tuỳ theo khối lớp từ bé đến lớn) kẻ một vạch giới hạnh hoặc cầm 2-4 lá cờ hay đặt 2-4 vật làm chuẩn trong 2-4 vòng tròn nhỏ có đường kính 0,5m. - Tập hợp học sinh thành 2-4 hàng dọc sau vạch xuất phát thẳng hướng với cờ (vật chuẩn). Số lượng học sinh trong 2-4 hàng phải bằng nhau và tương đương nhau về giới tính. + Cách chơi: Khi có lệnh cho cuộc chơi bắt đầu, những em số 1 của mỗi hàng nhanh chóng bật nhảy lò cò bằng một chân về phía trước vòng qua cờ rồi lại nhảy lò cò trở lại vạch xuất phát và đưa tay chạm sang người số 2. Em số 2 lại nhảy lò cò như em số 1 và cứ tiếp tục như vậy cho đến hết. Hàng nào lò cò xong trước, ít phạm quy là thắng cuộc. Các trường hợp phạm quy: - Xuất phát trước lệnh. - Người trước chưa về đến nơi, chưa chạm tay người sau đã rời khỏi vạch xuất phát. - Không bật vòng qua cờ (vật chuẩn) - Không lò cò mà chạy. Cách dạy: - Ổn định lớp theo đội hình quy định. 21/31
22. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . - Giáo viên gọi tên trò chơi. Làm mẫu và giải thích thế nào là động tác nhảy lò cò. - Cho học sinh nhảy lò cò tại chỗ. - Cho từng tổ nhảy lò cò về trước sau đó đứng lại quay đằng sau rồi nhảy lò cò về chỗ cũ (khoảng cách nhảy khoảng 3-5m) - Giáo viên giải thích cách chơi. Chú ý giới thiệu chi tiết động tác chạm tay của người nhảy trước với người chuẩn bị nhảy vì đây là chỗ hay phạm quy. - Cho cả lớp chơi thử 1-2 lần. Giáo viên giải thích hoặc chỉ dẫn chỗ sai của một số học sinh để cả lớp nắm vững luật. - Cho các em chơi chính thức có phân thắng thua. Chú ý: Giáo viên gợi ý đồng thời cho phép các em tự bố trí người nhảy trước người nhảy sau trong đội của mình cho kết quả, ví dụ người thứ nhất là bạn khoẻ và nhanh sau đó đến bạn khác rồi một số bạn khoẻ và nhanh ở cuối 2.6.5.Trò rèn luyện kĩ năng ném đẩy, mang vác, co kéo và phát triển sức mạnh tay. -Trò chơi tung bóng cho nhau: +Mục đích: Nhằm rèn luyện sự khéo léo chính xác, nhanh nhẹn; khả năng tập trung chú ý cao. + Chuẩn bị: Hai học sinh một quả bóng nhỏ (bằng cao su, nhựa ). Tập hợp lớp thành 2 hàng dọc sau đó cho quay thành 2 hàng ngang quay mặt vào nhau theo từng đôi một hàng nọ cách hàng kia 2,5m - 6m. Trong từng hàng, em nọ cách em kia tối thiểu 1m. Nếu sân rộng có thể tập hợp lớp thành 4 hàng dọc để tạo thành 2 đội hình chơi, nếu sân hẹp thì cho học sinh chơi làm 2 -3 đợt. +Cách chơi: - Đối với học sinh lớp 1,2 , sau khi có lệnh của giáo viên, từng đôi một các em tung bóng cho nhau. Tung bóng bằng 1 tay theo kiểu đưa tay từ dưới thấp lên cao về trước (không được ném bóng). Khi tung bóng phải tung cho chính xác đến phía trước ngực bạn, em bắt bóng dùng 2 tay hoặc 1 tay bắt lấy bóng sau đó chuyền bóng sang tay thuận rồi lại tung bóng sang cho bạn và trò chơi cứ tếp tụcc như vậy, nếu bóng bị rơi thì nhặt lên và tiếp tục cuộc chơi. Khi tung và bắt bóng cần di chuyển chân sao cho tung và bắt bóng được chính xác, dễ dàng. Đối với học sinh lớp 3 không tập hợp theo hàng ngang mà là 2 hàng dọc đối chiều nhau khoảng mỗi bên 5 - 6 học sinh, như vậy 10 - 12 học sinh mới cần 1 bóng. Các em lần lượt tung bóng cho bạn ở hàng đối diện sau đó chạy vòng về 22/31
23. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . tập hợp ở cuối hàng của mình để chuẩn bị bắt và tung bòng. Trò chơi cứ liên tục như vậy, nếu bóng rơi thì nhặt lên và tiếp tục chơi. - Trò chơi kéo co: + Mục đích:Nhằm rèn luyện sức mạnh tay - ngực, sự phối hợp đồng đội và sự gắng sức. + Chuẩn bị: - Một dây chão bằng đay có đường kính 3cm - 4cm hoặc dây ni lông có đường kính 1,5cm - 2cm dài tối thiểu 10m. Có thể dùng dây trúc, hóp đá có đường kính 4 - 6cm dài 3 - 4m. Ở khoảng giữa của dây buộc 2 sợi dây màu đỏ hay khăn cách nhau 1m để làm giới hạn chỗ cầm dây của người đầu tiên của mỗi đội. Nếu bằng cây thì chỉ cần đánh dấu ở giữa. - Kẻ 2 vạch giới hạn song song với nhau, cách nhau 1m ở giữa sân, mỗi vạch dài khoảng 1m - 2m. Tuỳ theo dây dài hay ngắn để xác định số người chơi mỗi đợt. Số người chơi mỗi đợt chia ra làm 2 đội có số người bằng nhau và tỉ lệ nam nữ tương đương nhau. - Cho các em tập hợp ở 2 phần của dây và hai tay nắm lấy dây. Hai tay của hai em đứng đầu tiên của 2 đội cầm sát phía ngoài sợi dây đánh dấu chỗ tay cầm và một chân đặt sát vạch giới hạn, chân kia ở phía sau. Các em cầm dây đều ở tư thế sẵn sàng kéo dây về phía mình. + Cách chơi: Giáo viên hô "Chuẩn bị bắt đầu!" hoặc "Chuẩn bị " sau đó thổi một hồi còi. Sau lệnh đó hai bên bắt đầu dùng sức của hai tay kéo dây về phía sân của mình, sao cho người đầu tiên của đội bạn bị kéo ra khỏi vạch giới hạn của họ rồi qua khoảng cách 1m giữa sân chạm chân vào vạch giới hạn của hàng mình là thắng cuộc. Trường hợp 2 đội cứ co kéo nhau mãi không phân biệt thắng thua, thì sau 2- 3 phút giáo viên cũng cho dừng cuộc chơi và thay bằng 2 đội khác. Chú ý: Đối với học sinh tiểu học không nên cho các em kéo co theo kiểu không dùng dây mà là nắm lấy tay nhau ở 2 em đầu tiên, những em còn lại ôm lấy bụng bạn. 23/31
24. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . 2.6.6.Trò chơi rèn luyện kĩ năng leo trèo và phối hợp: - Trò chơi chuyền nhanh, nhảy nhanh: + Mục đích:Nhằm rèn luyện sự nhanh nhẹn, khéo léo, phát triển sức mạnh chân, giáo dục tinh thần tập thể. + Chuẩn bị: Tập hợp số học sinh trong lớp thành 2-4 hàng dọc, hàng nọ cách hàng kia 1,5 - 2m, trong mỗi hàng em nọ cách em kia 0,6m. Các em đứng 2 chân rộng bằng vai, thân trên ngả về trước. Em đứng đầu của mỗi hàng cầm 1 quả bóng (hoặc 1 chiếc khăn). + Cách chơi: Giáo viên phát lệnh "chuẩn bị !" những em đứng đầu của mỗi hàng cầm bóng bằng hai tay giơ lên cao. Khi thấy các em đã chuẩn bị xong, giáo viên hô "bắt đầu!" hoặc thổi một hồi còi, em cầm bóng nhanh chóng ngửa người đưa bóng bằng 2 tay cho bạn đứng sau mình, bạn số 2 đưa hai tay ra trước rồi nhận bóng, đưa ra sau cho số 3 và tiếp tục lần lượt như vậy cho đến em cuối cùng. Em cuối hàng sau khi nhận bóng, bước sang phải một bước rộng hơn vai, kẹp bóng vào giữa 2 đùi, bật nhảy bằng 2 chân về phía trước. Khi đến ngang em đứng ở đầu hàng, nhanh chóng đứng vào trước mặt bạn rồi ngửa người truyền bóng ra sau cho bạn. Trò chơi tiếp tục như vậy cho đến hết, em cuối cùng sau khi nhảy xong đứng vào đầu hàng, đưa bóng lên cao bằng 2 tay và hô to "Xong!". Giáo viên căn cứ vào đó xem hàng nào xong trước, ít phạm quy, hàng đó thắng cuộc. Nếu để bóng rơi, nhặt bóng và tiếp tục cuộc chơi bắt đầu từ chỗ bóng bị rơi. Những trường hợp phạm quy: – Trao bóng trước lệnh. – Không trao bóng theo thứ tự mà lăn bóng. – Không kẹp bóng nhảy mà ôm bóng chạy. -Trò chơi trao tín gậy: +Mục đích: Nhằm rèn luyện sức nhanh, sự phối hợp đồng đội khéo léo linh hoạt. +Chuẩn bị: – Kẻ hai vạch giới hạn song song với nhau, cách nhau 10-14m. Cách hai vạch giới hạn về phía ngoài 1m đánh dấu hai dấu chấm lơn hoặc dâu nhân hay một vòng tròn nhỏ. – Tập hợp lớp thành 2-4 hàng dọc phía hai bên vạch giới hạn cách vị trí đánh dấu (theo chiều ngang) khoảng 1,5m-2m. 24/31
25. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . – Hai em số 1 của 2 hàng đối diện nhau cầm một tín gậy dài 0,2m-0,3m đường kính 0,03-0,05m (cầm tín gậy bằng tay phải, cầm vào 1/2 phía sau của tín gậy. + Cách chơi: Khi có lệnh, các em số 1 chạy qua vạch giới hạn về phía dấu chấm của hàng đối diện sau đó chạy vòng lại. Khi số 1 chạy đến dấu chấm và bắt đầu vòng lại thì số 7 bắt đầu chạy về trước. Số 1 và số 7 cùng chạy và trao tín gậy cho nhau ở khoảng giữa 2 vạch giới hạn. Số 1 trao tín gậy bằng tay phải, số 7 nhận tín gậy bằng tay trái sau đó chuyển tín gậy sang phải để trao cho số 2. Số 7 nhận được tín gậy tiếp tục chạy đến dấu chấm thì quay lại. Khi số 7 bắt đầu chạy quay lại thì số 2 xuất phát và cùng chạy rồi gặp nhau và trao tín gậy cho nhau ở khu giới hạn. Số 2 nhận tín gậy bằng tay trái rồi lại chuyển sang tay phải để trao gậy vào tay trái số 8. Trò chơi cứ tiếp tục như vậy, cặp hàng nào xong trước, ít phạm quy là thắng cuộc. Số 1 sau khi trao gậy về tập hợp ở cuối hàng của mình, số 7 và số sau cũng vậy. Trường hợp đánh rơi tín gậy có quyền nhặt lên và tiếp tục cuộc chơi. Các trường hợp phạm quy: - Chưa có lệnh xuất phát, số 1 đã chạy qua vạch giới hạn. - Không chạy vòng hoặc không đặt chân vào chấm đã quy định. - Không trao được tín gậy cho nhau ở khu giới hạn. V. KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÓ SO SÁNH ĐỐI CHỨNG: Từ những cố gắng nghiên cứu tài liệu; kinh nghiệm giảng dạy của bản thân; sự đồng thuận hợp tác của các bạn đồng nghiệp, sự ủng hộ tích cực của các bậc cha mẹ đã giúp tôi đạt được một số kết quả trong các giờ Thể dục. Qua việc tổ chức các hoạt động cho học sinh, tôi đã chú trọng quan tâm, nhận thức đúng mức tầm quan trọng của việc dạy GDTC cho học sinh và chất lượng giáo dục được nâng lên rõ rệt. 25/31
26. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . 1. Về phía học sinh: Các em có ý thức học tập môn Thể dục và học tập tích cực; hứng thú; chủ động luyện tập lĩnh hội tri thức; không khí lớp học sôi nổi. 100% học sinh đều được giáo viên tạo mọi điều kiện khuyến khích khơi dậy tính tò mò, phát triển trí tưởng tượng, năng động, mạnh dạn, tự tin; được rèn luyện sức khỏe sẵn sàng học tập; 2. Về phía giáo viên: Giáo viên tích cực học tập; bồi dưỡng vững vàng về chuyên môn; nắm chắc qui trình, phương pháp giảng dạy; Giáo viên chịu khó gần gũi chuyện trò với học sinh, trả lời những câu hỏi vụn vặt của các em, không la mắng, giải quyết hợp lý, công bằng với mọi tình huống xảy ra giữa các em học sinh trong lớp. Trong giảng dạy, chú ý đến hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm nhiều hơ n. Và môn Thể dục không còn là một môn phụ mà là môn học thực sự có tác dụng GDTC quan trọng góp phần nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. 3. Kết quả thu được: Sau thực hiện một năm quá trình giảng dạy trên 3 khối lớp : Số học sinh thích học Số học sinh không thích Số học STT Khối môn Thể dục học môn Thể dục sinh Số lượng % Số lượng % 1 3 276 276 100 0 0 2 4 302 302 100 0 0 3 5 278 278 100 0 0  Như vậy với với các biện pháp như trên giáo viên giảng dạy theo hướng tích cực, chú ý quan tâm giáo dục cho học sinh tôi thấy có rất nhiều khả quan, chất lượng giáo dục được nâng lên thực sự. Nhờ có sự kiên trì và nghiêm túc trong hoạt động sư phạm của tập thể giáo viên nhà trường cùng với sự nỗ lực của các em học sinh trong học tập. Nhìn gương mặt của các em thích thú, say mê học tập cùng với sự hướng dẫn, quan tâm chỉ bảo của các thầy, các cô bằng cả “ Tâm mình” thì đó là thành công lớn của chúng tôi, của sự nghiệp giáo dục “sự nghiệp trồng người”. 26/31
27. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . Học sinh với những hội thi thể dục thể thao VI. BÀI HỌC KINH NGHIỆM Trong các hoạt động của nhà trường thì hoạt động dạy và học là hoạt động trung tâm, vì thế người giáo viên không thể tách rời hoạt động dạy học nhằm hoàn thành chương trình, đạt mục tiêu của trường đề ra. Muốn tổ chức hoạt động GDTC đạt hiệu quả người giáo viên phải biết lựa chọn và xử lý linh hoạt các biện pháp quản lý phù hợp với thực tế của trường. Cụ thể: 27/31
28. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . Một là: Người giáo viên phải trang bị cho mình một vốn kiến thức nhất định, rèn luyện năng khiếu để để đáp ứng yêu cầu trong từng tiết dạy, luôn luôn tạo niềm tin cho mình và cho học sinh bằng hình ảnh, việc làm cụ thể. Hai là: Một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn đến thành công trong tiết dạy là khả năng truyền đạt của giáo viên, phải dồn hết tâm huyết và trách nhiệm vào việc giảng dạy, tránh dạy qua loa làm ảnh hưởng đến sức khỏe và kết quả học tập của học sinh. Ba là: Quan tâm giúp đỡ, kịp thời nhắc nhở học sinh luyện ngay từ những buổi học đầu tiên giúp các em thích thú say mê học tập. Bốn là: Giáo viên tạo điều kiện cho học sinh phát huy năng khiếu trong từng tiết dạy, động viên khích lệ tinh thần những học sinh không có năng khiếu giúp các em có niềm tin phấn đấu. Năm là: Giáo viên phải xây dựng được “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Mà bản thân người giáo viên phải thực sự gần gũi để các em có thể cảm nhận được niềm vui, sự quan tâm chia sẽ. Tạo được niềm tin đối với các em, để các em không nản lòng khi gặp khó khăn trong học tập, trong cuộc sống. Sáu là: Sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, tập trung vào việc phát huy tính tích cực của học sinh . Thường xuyên sử dụng các phương pháp dạy học đặc thù của môn học giúp học sinh nhanh chóng có được kiến thức và kĩ năng cơ bản; hướng dẫn học sinh biết tự quản và cùng tham gia vào quá trình đánh giá. Bảy là: Dành nhiều thời gian cho học sinh được tập luyện, hoạt động, vui chơi và tự tổ chức, điều khiển tập luyện dưới sự giám sát của giáo viên; phát huy tính chủ động, tích cực của học sinh trong tập luyện; chú ý đặc điểm cá biệt của mỗi học sinh: ưu tiên sử dụng chia tổ, nhóm để tập luyện và tổ chức tập luyện theo hình thức phân nhóm quay vòng và phân nhãm không quay vòng, tại chỗ và di động, hình thức tập luyện "nước chảy". Tám là: Kết hợp nội dung học tập với trò chơi ở mức hợp lý; thường xuyờn áp dụng phương pháp trò chơi, thi đấu và điều chỉnh lượng vận động vừa sức cho học sinh. Chín là: Khi dạy học cần giải thích ngắn gọn, nên liên hệ với những điều học sinh đó biết: linh hoạt tổ chức tập luyện phù hợp với nội dung cũng như yêu cầu của bài học. Yêu cầu học sinh luyện tập tích cực, tự giác và mạnh dạn, tạo cơ hội để học sinh tham gia vào các hoạt động ,giúp đỡ nhau trong tập luyện. Phối hợp chặt chẽ với cán sự môn học, tổ chức học sinh tập luyện làm cho giờ học luôn tự nhiên, nhẹ nhàng và sinh động. Đồng thời thực hiện tốt việc chuẩn 28/31
29. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . bị bài dạy như soạn bài, chuẩn bị phương tiện, thiết bị, đồ dùng dạy học, luyện tập các động tác, bài tập kĩ thuật thể thao để làm Tóm lại: Phương pháp giảng dạy của người giáo viên là một thành tố vô cùng quan trọng tạo nên yếu tố của sự thành công trong công tác dạy và học. Người giáo viên cần có phương pháp giảng dạy;có kiến thức tâm lý học; hiểu biết đặc điểm tâm sinh lý học sinh; để truyền thụ cho học sinh một cách rõ ràng, chắc chắn. Khi giảng dạy cho học sinh; PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ I. KẾT LUẬN: Bác Hồ kính yêu đã từng dạy “Vì sự nghiệp mười năm trồng cây, vì sự nghiệp trăm năm trồng người”. Tôi rất tự hào khi tôi là một trong những người được xã hội tin tưởng giao cho sự nghiệp vĩ đại đó là “Sự ngiệp trồng người”. Bản thân là một giáo viên thể dục khi giảng dạy tôi luôn đặt sức khỏe lên hàng đầu. Ngày nay con người có nhu cầu luyện tập thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe. Nhưng tập thế nào cho đúng?. Và nên tuân thủ những qui tắc nào để đạt được kết quả cao? Làm thế nào để việc luyện tập thể dục thể thao thực sự là một món ăn tinh thần được tất cả mọi người đón nhận một cách tự giác. Vì vậy việc hướng dẫn các em học tập, rèn luyện thể chất ngay từ khi còn ngồi ở ghế nhà trường là nhiệm vụ của người giáo viên giảng dạy thể dục. Người giáo viên phải làm thế nào cho các em ngày càng yêu thích môn học này hơn, các em thích thú, say mê học tập thì kết quả đạt được mới cao. Tạo cho các em hứng thú say mê luyện tập thể dục thể thao ngay hôm nay để các em có được sức khỏe tốt. Bởi vì, muốn có một sức khỏe tốt phải biết kết hợp chặt chẽ giữa chế độ dinh dưỡng và các bài tập thể dục thể thao. Và đó cũng chính là phần thưởng quý giá nhất giành cho tập thể giáo viên ở trường chúng tôi. Để giáo dục tiểu học luôn luôn và mãi mãi là niềm tin của gia đình và xã hội, chúng ta, những thầy giáo, cô giáo, những nhà giáo dục phải góp phần thiết thực xây dựng mỗi ngôi trường là một mái nhà ấm áp tình yêu thương, tràn tiếng cười, tràn niềm vui: vui với kết quả dạy và học của thầy, của trò, vui trước sự lớn khôn trưởng thành của các em. Trên đây là một số những biện pháp đã giúp tôi dạy tốt môn Thể dục trong trường. Đây là những kinh nghiệm nhỏ của bản thân với mong muốn các cấp lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp tham khảo, đóng góp ý kiến để "Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ 29/31
30. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . Thể dục” cho học sinh trong trường Tiểu học ngày một hoàn thiện, đầy đủ và sâu sắc hơn II. KHUYẾN NGHỊ + Đối với Phòng GD&ĐT: Đầu tư xây dựng phòng học, phòng chức năng cho nhà trường. + Đối với chính quyền địa phương: Cần đầu tư thêm về quỹ đất, mở rộng diện tích để làm sân chơi, bãi tập. + Đối với CBVC: -Tích cực chủ động hơn nữa trong việc bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao chất lượng dạy học và tham gia tốt các phong trào văn nghệ thể dục, thể thao trong nhà trường. + Đối với HS: - Đi học đều và chuyên cần, có kế hoạch sinh hoạt hợp lý, chủ động, tích cực trong học tập và hoạt động phong trào TDTT. - Cần thường xuyên sưu tầm tài liệu, sách tham khảo phục vụ giảng dạy. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 19 tháng 5 năm 2018 Tôi xin cam đoan “Sáng kiến kinh nghiệm” của tôi thực hiện trong năm học : 2017 - 2018. Không sao chép của ai. Nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Tài liệu tập huấn GDTC cho học sinh Tiểu học. 2. Phương pháp dạy học các môn học ( Từ lớp 1 đến lớp 5) NXB Giáo dục. 3. Bộ chuẩn kiến thức kỹ năng trong các môn học ở tiểu học ( Từ lớp 1 đến lớp 5) NXB giáo dục. 4. Bộ SGK; SGV Thể dục Tiểu học ( Từ lớp 1 đến lớp 5) NXB giáo dục. 5. Các trò chơi vận động cho học sinh Tiểu học. 6. Đổi mới phương pháp dạy học . 7. Tập san văn học và tuổi trẻ của nhà xuất bản giáo dục Việt Nam. 8. Rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên 9. Một số tài liệu khác 30/31
31. Một số kinh nghiệm dạy học theo hướng tích cực và giáo dục kĩ năng phát triển trong giờ Thể dục . MỤC LỤC PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU: 1 I. Lý do chọn đề tài: 1 II. Mục đích nghiên cứu: 3 III. Nhiệm vụ nghiên cứu: 3 IV.Đối tượng nghiên cứu: 3 V. Phương pháp nghiên cứu: 3 VI.Phạm vi và thời gian thực hiện đề tài: .3 PHẦN II: NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI: 3 I. Cơ sở lý luận: 3 II.Cơ sở thực tiễn: 8 III. Thưc trạng ban đầu của giáo viên và học sinh: 8 1. Thuận lợi và khó khăn:. 8 2. Đối với học sinh 8 3 Đối với giáo viên: 9 4 Về phía phụ huynh: 9 IV. Những biện pháp thực hiện 10 1. Các biện pháp chung: 10 2. Các biện pháp cụ thể: 12 V.Kết quả thực hiện có so sánh đối chứng: 25 VI: Bài học kinh nghiệm: 27 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ: 29 I. Kết luận: 29 II. Khuyến nghị: 30 TÀI LIỆU THAM KHẢO: 30 31/31