Sáng kiến kinh nghiệm Lồng ghép kĩ năng sống vào một số môn học để nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Lồng ghép kĩ năng sống vào một số môn học để nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh

1. nhỏ, em sẽ gì? + Đọc diễn cảm: 4. Củng cố: 5. Nhận xét, dặn dò: Như vậy dựa vào nội dung bài học mà giáo viên có thể linh động và đặt hệ thống các câu hỏi khác nhau để giáo dục kĩ năng sống cho các em như ví dụ nêu ở trên. Bốn là: Kết hợp giáo dục kĩ năng sống một số hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Dựa vào một số tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp, tôi luôn sử dụng một số kĩ năng sống để lồng ghép vào giáo dục cho các em. VD: Khi đưa học sinh hoạt đọng ngoài giờ lên lớp bằng hình thức quan sát một số thực vật xung quanh trường học để xác định qua nội dung bài: “Thực vật cần gì để sống”(môn Khoa học, bài 57) Sau khi quan sát được một số loại thực vật sống ngoài trời có ánh nắng, một số loài sống thiếu ánh nắng, để học sinh có suy nghĩ đúng về các loài thực vật cần gì để sống. Tôi đã áp dụng Kĩ năng quan sát, so sánh có đối chứng để thấy sự phát triển khác nhau của cây trong những điều kiện khác nhau bằng câu hỏi so sánh như: - Các em quan sát hai cây hoa kia (một cây sống ngoài có ánh nắng, một cây sống bên trong không có ánh nắng) và nhận xét xem khác nhau chỗ nào? - Cây nào khỏe hơn? Cây nào yếu hơn. - Cây khỏe nhờ vào gì? Cây yếu là vì sao? Với hệ thống câu hỏi như vậy, tôi đã xây dựng cho các em Kĩ năng quan sát, so sánh có đối chứng để thấy sự phát triển khác nhau của cây trong những điều kiện khác nhau. Năm là: Giáo dục kĩ năng sống qua việc tích hợp vào các môn học: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh để có hiệu quả, bản thân đã vận dụng vào các môn học, tiết học, nhất là các môn như: Đạo đức, Tự nhiên - xã hội; Toán, để những tiết học cho sinh được trải nghiệm như trong cuộc sống thực. Để hình thành những kiến thức và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh qua các môn học, người giáo viên cần phải biết vận dụng nhiều phương pháp dạy học nhằm phát huy tính
2. tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh như: thực hành trong giao tiếp, thực hành trong hoạt động trò chơi thông qua các phương pháp và giải quyết vấn đề, phương pháp tổ chức hoạt động học nhóm, phương pháp đàm thoại, phương pháp hỏi đáp, tranh luận Thông qua các hoạt động học tập, học sinh được phát huy trải nghiệm, rèn luyện những kĩ năng hợp tác, bày tỏ ý kiến cá nhân, đóng vai, học sinh có được cơ hội rèn luyện, thực hành nhiều kĩ năng sống thiết thực. Như ở môn Đạo đức, để các chuẩn mực về đạo đức, thể hiện tình cảm của chính mình, tạo niềm tin, thói quen của học sinh. Giáo viên phải sử dụng phương pháp dạy học đổi mới theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Tổ chức cho học sinh thực hành các hoạt động học tập phong phú và đa dạng như: kể chuyện theo tranh; quan sát tranh ảnh, đóng vai theo tiểu phẩm; ứng xử tình huống; hoạt động múa hát, tập làm thơ, vẽ tranh, Giáo viên cần sử dụng và kết hợp các phương pháp dạy học tích cực như: học theo nhóm, cá nhân, thông qua đó học sinh được tiếp cận lối sống lành mạnh, biết được các hành vi ứng xử phù hợp với nền văn minh xã hội. Các kĩ năng để học sinh rèn luyện được phát triển từ dễ đến khó. Sau mỗi bài học, các em biết khám phá, tư duy, và hiểu biết việc nên làm và không nên làm theo suy nghĩ của chính mình. Là một giáo viên, tôi luôn tạo không khí thân thiện, áp dụng việc đổi mới phương pháp tạo điều kiện cho các em mạnh dạn, tự lập, tự khẳng định và phát huy mình hơn qua việc học nhóm. Ví dụ: Trong môn Đạo đức . Ở bài: TRUNG THỰC TRONG HỌC TẬP ( tiết 1) cần giáo dục kĩ năng sống cho các em như: Tại hoạt động 4: tôi đã lồng ghép giáo dục kĩ năng sống để giáo dục các em như: Hoạt động 4: Thảo luận nhóm (bài tập 2 sách giáo khoa) KNS: - Tự nhận thức về sự trung thực trong học tập của bản thân. - Bình luận, phê phán những hành vi khơng trung thực trong học tập. - Làm chủ bản thân trong học tập. - Các nhóm có cùng sự lựa chọn thảo luận, giải thích lí do sự lựa chọn của mình. * Sáu là : Dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh.
3. Thông qua các phương pháp dạy học tích cực như phương pháp đóng vai, phương pháp nhóm, tôi luôn lồng ghép một cách sáng tạo các kĩ năng sống phù hợp với nội dung bài học để phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh đây là một trong những tác động lớn đến việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Ví dụ: Khi dạy bài đạo đức: “Biết ơn thầy cô giáo” (tuần 15) Tôi đã áp dụng một số biện pháp để học sinh ứng dụng kĩ năng lắng nghe lời dạy bảo của thầy cô bằng cách: - Sau khi cho các nhóm lên bảng dán những câu ca dao nói về lòng biết ơn thầy cô giáo, tôi đã sử dụng một số câu hỏi để phát huy tính sáng tạo của các em và thông qua đó các em biết ứng dụng kĩ năng lắng nghe lời dạy bảo của thầy cô. - Em đã sưu tầm được câu tục ngữ trên ở đâu? - Vì sao họ lại viết câu tục ngữ đó vào nơi như thế? - Thông qua câu tục ngữ này gợi cho em điều gì? - Em sẽ làm gì sau khi học xong câu tục ngữ trên? Như vậy với hệ thống câu hỏi dẫn dắt như vậy, tôi đã giúp các em vận dung và thhực hiện tốt hai nhiệm vụ đó là: rèn luyện kĩ năng sống “Biết lắng nghe lời thầy cô giáo” đồng thời giup các em phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong tiết học và qua đó, các em tự tìm hiểu, tư duy nội dung bài tập yêu cầu và trình bày ý kiến của mình trước lớp, được các bạn nhận xét bổ sung để hoàn thành nội dung bài tập. e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động, để các em tự cảm nhận, đánh giá, nhận xét qua các hành vi từ đó hình thành các kĩ năng: thực hiện sự phối hợp trong và ngoài nhà trường tạo một e-kíp làm việc với sự phối hợp nhịp nhàng giúp các em có kĩ năng sống tốt, biết xử lí các thông tin một cách hiểu biết và thành thạo. Kết quả khảo sát trước khi áp dụng thí điểm đề tài: Tổng số Số học sinh có thái Số học sinh có thái Số học sinh học tập ở học sinh độ học tập tốt, giao độ học tập tốt mức trung bình, thái độ tiếp lịch sự, dễ gần còn thiếu gần gũi gũi
4. Kết quả khảo sát sau khi áp dụng thí điểm đề tài: Tổng số Số học sinh có thái Số học sinh có thái Số học sinh học tập ở học sinh độ học tập tốt, giao độ học tập tốt mức trung bình, thái độ tiếp lịch sự, dễ gần còn thiếu gần gũi gũi 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu: Kết quả thu được từ thành tựu nghiên trên là: Xử lí được các thông tin, các tình huống chiếm tỉ lệ 100% trong đó Xử lí nhanh và biết thể hiện trách nhiệm của mình chiếm 80% và biết xử lí thông tin nhưng không thấy được trách nhiệm của mình chiếm 20%. Chất lượng học tập: Tổng số học Số học sinh Số học sinh Số học sinh Số học sinh sinh giỏi khá trung bình yếu Như vậy kết quả thu được từ quá trình nghiên cứu cho thấy trong giáo dục rất cần rèn kĩ năng sống cho học sinh. Tuy rằng đây không phải là một kết quả tuyết đối nhung là bước đi đúng hướng phù hợp với yêu cầu giao dục hiện nay. Vì thế tôi đang nghiên cứu nâng cao hơn việc xây dựng kĩ năng sống cho các em. mục tiêu cuối cùng là giúp cá em phát triển một cách toàn diện: Đức, Trí, Thể Mỹ.
5. PHẦN KẾT LUẬN- KIẾN NGHỊ 1. KẾT LUẬN : Rèn luyện kĩ năng sống là một trong những mục tiêu dạy học quan trọng nói chung đối với ngành giáo dục chúng ta trong giai đoạn hiện nay. Nhưng việc tổ chức thành một học cụ thể hoặc đưa vào chương trình dạy học bằng hình thức tổ chức độc lập thì cho đến nay vẫn chưa có hướng dẫn của Bộ giáo dục mà chỉ có triển khai lồng ghép vào trong các môn học. Qua đó giúp học sinh nâng cao ý thức và thái độ trong học tập, trong xây dựng mối quan hệ với bạn bè, thầy cô, gia đình và trong giao tiếp xã hội. Rèn kĩ năng sống cho học sinh là một nội dung được đông đảo phụ huynh và dư luận quan tâm, bởi đây là một chương trình giáo dục hết sức cần thiết. Nhiều ý kiến cho rằng, các trường học hiện nay đã quá nặng về dạy kiến thức, ít quan tâm đến việc Rèn kĩ năng sống cho học sinh dẫn đến có một bộ phận học sinh trong các trường thiếu hụt hiểu biết về môi trường xung quanh, ứng xử cần thiết trong cuộc sống. Điều này cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến những bất cập trong hành vi, lối sống đạo đức của nhiều học sinh. Nội dung đề tài “Lồng ghép kĩ năng sống vào một số môn học cho học sinh lớp 4A tại trường tiểu học là một minh chứng cụ thể nhất trong việc xử lý giáo dục khi chưa có chương trình và hành động độc lập. Tuy rằng đây chưa phải là một công trình nghiên cứu to lớn hay hoàn hảo về việc rèn kĩ năng sống cho học sinh trong chương trình giáo dục mà chỉ là một sáng kiên nhỏ của giáo viên nhằm góp phần giáo dục học sinh phát triển toàn diện trong lục tiêu giáo dục của ngành. Với những nội dung được trình bày ở trên cho thấy việc lồng ghép kĩ năng sống vào một số môn học là một hình thức tổ chức dạy học sáng tạo, linh động mà mang lại hiệu quả cao hơn. Mong rằng sau này sẽ có nhiều cán bộ, giáo viên có những nghiến cứu cao hơn về lĩnh vực này. Nội dung nghiện cứu của tôi xin dừng lại đây. Với kiến thức, kình nghiệm cũng như tuổi nghề còn hạn chế sẽ không tránh khỏi những sai sót tỏng đề tài. Rất mong nhận được nhận xét và góp ý chân thành từ hội đồng khoa học và các bạn đồng nghiệp
6. 2. KIẾN NGHỊ: - Cần tăng cường nhiều lớp tập huấn về lĩnh vực này để giáo viên có dịp trao đổi và học hỏi lẫn nhau. - Tổ chức sinh hoạt chuyên môn với nội dung phong phú, thiết thực, động viên tinh thần cầu thị trong tự bồi dưỡng của giáo viên, giáo dục ý thức khiêm tốn học hỏi kinh nghiệm và sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp. Đánh giá đung đắn và đề xuất khen thưởng những giáo viên tích cực đổi mới phương pháp dạy học và thực hiện một cách có hiệu quả. - Cung cấp thêm một số tài liệu có liên quan về kĩ năng sống để giúp giáo viên có sơ sở thể hiện những ý tưởng sáng tạo của mình nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục chung của bạc học tiểu học cũng như các bậc học khác.
7. D . DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Sách giáo khoa, sách giáo viên lớp 4 năm 2015 . 2. Kĩ năng sống của nhà xất bản Giáo Dục 3. Một số tài liệu tham khảo trên Internet và sách báo khác