Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn thói quen đạo đức và hành vi văn minh cho trẻ Mẫu giáo lớn

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn thói quen đạo đức và hành vi văn minh cho trẻ Mẫu giáo lớn

1. MÑ chia quµ b¸nh Cho em phÇn h¬n Cã ®å ch¬i ®Ñp Còng nh­êng em lu«n ” * Ví dụ: HoÆc qua c©u chuyÖn “Hai anh em” c« kÓ ®Ó trÎ hiÓu néi dung truyÖn, hiÓu ®­îc t¹i sao ng­êi em ®­îc mäi ng­êi quý mÕn vµ gióp ®ì, qua ®ã gi¸o dôc trÎ thÊy ®­îc hµnh vi nµo ®óng, ch¼ng h¹n nh­ ng­êi em cã ®øc tÝnh ch¨m chØ, cÇn cï, th­¬ng ng­êi, thËt thµ, khi ng­êi em gÆp khã kh¨n th× ®­îc chim ®¹i bµng gióp ®ì vµ ng­êi em ®· trë nªn giµu cã. Khi ®· giµu råi, ng­êi em s½n sµng gióp ®ì ng­êi nghÌo ngay(chia vµng b¹c cho ng­êi nghÌo) Bªn c¹nh ®ã gi¸o dôc trÎ thÊy ®­îc hµnh vi nµo lµ sai, lµ kh«ng nªn. VÝ dô: khi chia gia tµi, ng­êi anh ®ßi lÊy tr©u bß, nhµ cöa, ruéng v­ên cßn chØ cho em c©y khÕ ngät vµ mét tóp lÒu tranh gióp trÎ thÊy ®­îc hµnh vi ®ã cña ng­êi anh lµ kh«ng ®­îc v× ng­êi anh kh«ng biÕt quan t©m gióp ®ì em. Qua ®ã, ta thÊy mÆt m¹nh cña c¸c t¸c phÈm v¨n häc dÔ ®i vµo lßng ng­êi, trÎ dÔ nhí dÔ ph©n biÖt ®­îc mÆt tèt, mÆt xÊu, biÕt ®¸nh gi¸ ®óng c¸c hµnh ®éng th«ng qua c¸c nh©n vËt, biÕt h­íng tíi c¸i thiÖn, bµi trõ c¸i ¸c. Th«ng qua ho¹t ®éng tæ chøc d¹o ch¬i ngoµi trêi còng lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng tiÖn ®Ó gi¸o dôc trÎ cã thãi quen hµnh vi s¨n sµng gióp ®ì nguêi kh¸c. * VÝ dô: Khi d¹o ch¬i ngoµi trêi, c« ®Ò nghÞ trÎ nh­êng cho c¸c em nhá xuèng tr­íc, gióp ®ì c¸c em xuèng cÇu thang, khi thÊy em bÞ ng· (hoÆc b¹n ng·) cÇn n©ng em (b¹n) dËy, hái han xem b¹n cã lµm sao kh«ng? Trong khi ch¬i cÇu tr­ît, cÇn nh­êng nhÞn kh«ng tranh giµnh nhau. (H 7: ThÊy b¹n ng· bÐ ®ì b¹n d¹y) Th«ng qua viÖc cho trÎ lµm quen víi lao ®éng cña ng­êi lín, qua viÖc tæ chøc cho trÎ tham gia mét sè c«ng viÖc cô thÓ võa søc víi trÎ nh­: kª bµn ¨n, chia vë bót, chia th×a, dän ®å ch¬i c« gi¸o dôc trÎ cã hµnh vi gióp ®ì ng­êi kh¸c. HoÆc cho trÎ cïng nhau ch¨m sãc c©y, vËt nu«i gÇn gòi nh­ cho gµ ¨n trÎ biÕt cïng nhau hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao, biÕt gióp ®ì nhau. §Ó h×nh thµnh c¸c hµnh vi thãi quen ®¹o ®øc, chuÈn mùc cho trÎ mÉu gi¸o lín, ta cßn ph¶i tiÕn hµnh th­êng xuyªn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ ë tr­êng mÇm non ë mäi lóc, mäi n¬i. HoÆc vÝ dô kh¸c: trong giê ho¹t ®éng ngoµi trêi, cã trÎ do ch¹y nhanh qu¸ nªn bÞ vÊp ng·. C« gi¸o dôc trÎ thÊy b¹n ng· kh«ng ®­îc c­êi, ph¶i n©ng b¹n dËy, hái han, an ñi b¹n xem b¹n cã ®au kh«ng? Th«ng qua viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng hµng ngµy cho trÎ, c« gi¸o khÐo lÐo lùa chän c¸c h×nh thøc gi¸o dôc cho phï hîp ®Ó gi¸o dôc h×nh thµnh c¸c thãi quen hµnh vi ®¹o ®øc chuÈn mùc cho trÎ.
2. §Ó gi¸o dôc trÎ cã hµnh vi s½n sµng gióp ®ì ng­êi kh¸c c« gi¸o ph¶i sö dông phèi hîp c¸c ph­¬ng ph¸p: trùc quan nªu g­¬ng ng­êi gÇn gòi trÎ, ng­êi thËt viÖc thËt, cã thÓ lµ c«, lµ c¸c b¹n trong líp ®Ó gi¸o dôc trÎ §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã th× c« gi¸o ph¶i x©y dùng mét tËp thÓ líp cã sù ®ång c¶m, chia sÎ, s½n sµng gióp ®ì c¸c b¹n khi cÇn thiÕt. * VÝ dô: Trong líp cã b¹n bÞ èm, trÎ ph¶i biÕt quan t©m, hái han, trß chuyÖn víi b¹n, cïng c« ch¨m sãc b¹n (mang n­íc cho b¹n uèng, lÊy kh¨n ­ít ®¾p tr¸n ). Bªn c¹nh ®ã, c« gi¸o sö dông ph­¬ng ph¸p kÓ chuyÖn: kÓ l¹i viÖc lµm cña b¹n kh¸c trong líp häc nªu g­¬ng lµm viÖc tèt cña b¹n ®Ó trÎ häc tËp. * VÝ dô: “H«m tr­íc, xuèng s©n ch¬i, c« thÊy b¹n Mai líp m×nh ®· cÇm tay ®ì 1 em bÐ líp C2 b­íc xuèng cÇu thang ®Êy. Nh­ thÕ b¹n Mai ®· lµm ®­îc mét viÖc tèt råi ®óng kh«ng? ” Vµ c« gi¸o kÞp thêi khÝch lÖ khen th­ëng ®éng viªn c¸c b¹n kh¸c ®Ó gióp ®ì trÎ kh¸c tÝch cùc häc tËp vµ h­íng tíi hµnh vi ®óng. Ngoµi ra c« gi¸o còng sö dông ph­¬ng ph¸p trß ch¬i, ph­¬ng ph¸p luyÖn tËp kÕt hîp víi ph­¬ng ph¸p nªu t×nh huèng ®Ó giã dô trÎ cã thãi quen hµnh vi s½n sµng gióp ®ì ng­êi kh¸c. * VÝ dô: C« kÓ mét c©u chuyÖn: “Cã mét b¹n nhá ®ang ch¹y rÊt nhanh ë trªn ®­êng, v× nghe thÊy mét tiÕng hÐt ë phÝa sau, b¹n ®ã ngo¸i l¹i nh×n ®»ng sau vµ thÕ lµ ®©m sÇm vµo mét bµ cô ®ang chèng gËy ®i ë trªn ®­êng, lµm cho cô ng· bÞch xuèng ®­êng, b¹n nhá ®ã kh«ng xin lçi mµ bá ®i lu«n mÆc cho bµ l·o cø loay hoay m·i trªn ®o¹n ®­êng ®ã ”. C« nªu t×nh huèng hái trÎ: “NÕu nh­ cã con ë ®ã con sÏ lµm g× ? §Ó trÎ suy nghÜ vµ nªu ra ý kiÕn nh»m gióp trÎ cã thãi quen hµnh vi biÕt gióp ®ì ng­êi giµ yÕu”. Tãm l¹i: ViÖc lÆp ®i lÆp l¹i cã hÖ thèng cïng mét hµnh vi trong nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ sÏ h×nh thµnh ë trÎ thãi quen ®¹o ®øc v÷ng ch¾c. Nhê vËy mµ trÎ cã nh÷ng th¸i ®é hµnh vi ®óng ®¾n trong cuéc sèng hµng ngµy nh­ t«n träng ng­êi lín ®oµn kÕt gióp ®ì b¹n bÌ, gióp ®ì em nhá khi c¸c hµnh vi cö chØ tèt ®­îc h×nh thµnh cÇn cã sù luyÖn tËp th­êng xuyªn liªn tôc. §Ó h×nh thµnh thãi quen cho trÎ kh«ng chØ riªng cã c« gi¸o mµ cßn cÇn cã sù kÕt hîp gi÷a c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh nh­: anh chÞ em, bè mÑ. T×nh tr¹ng hiÖn nay, gia ®×nh Ýt con, c¶ nhµ chØ quan t©m cho con, kh«ng cho con phôc vô ai ®· lµm mai mét ë trÎ thãi quen s½n sµng gióp ®ì ng­êi kh¸c. Vµ mçi gia ®×nh l¹i cã quan ®iÓm rÊt kh¸c nhau vÒ hµnh vi nµy nªn rÊt cÇn sù thèng nhÊt gi÷a gia ®×nh vµ nhµ tr­êng vÒ t­ t­ëng gi¸o dôc trÎ ®Ó cã kÕt qu¶ tèt nhÊt. * VÝ dô: C« hái trÎ: “Hai ngµy nghØ võa råi, con ®· lµm g× gióp bè mÑ, ë nhµ?” TrÎ cã thÓ kÓ: “Con nhÆt rau gióp mÑ”, “Con quÐt nhµ cho mÑ, lau bµn ghÕ” Qua nhiÒu ý kiÕn cña c¸c b¹n sÏ gióp trÎ h×nh thµnh thãi quen biÕt gióp ®ì ng­êi lín vµ trÎ sÏ ¸p dông trong ®êi sèng thùc hµng ngµy.
3. Tãm l¹i, viÖc gi¸o dôc trÎ cã thãi quen hµnh vi s½n sµng gióp ®ì ng­êi kh¸c lµ mét viÖc lµm v« cïng quan träng, gióp trÎ ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn. Biện pháp 7: Hµnh vi thãi quen øng xö v¨n minh n¬i c«ng céng: Hµnh vi thãi quen øng xö v¨n minh n¬i c«ng céng còng kh«ng thÓ thiÕu trong c¸c néi dung gi¸o dôc c¸c hµnh vi thãi quen ®¹o ®øc cho trÎ trong tr­êng mÇm non. Trong sinh ho¹t hµng ngµy c« gi¸o dôc trÎ biÕt t«n träng vµ thùc hiÖn nh÷ng quy ®Þnh chung nh­ kh«ng c­êi nãi ån µo, ®ïa nghÞch lµm mÊt trËt tù n¬i c«ng céng, kh«ng g©y rèi trong giê häc, ®i l¹i nhÑ nhµng, biÕt gi÷ g×n vÖ sinh m«i tr­êng ( cô thÓ lµ kh«ng vøt r¸c bõa b·i, biÕt nhÆt r¸c cho vµo thïng, kh«ng kh¹c nhæ, biÕt yªu quý, gi÷ g×n, b¶o vÖ nh÷ng c¶nh ®Ñp trong thiªn nhiªn thÓ hiÖn ë hµnh vi kh«ng ng¾t l¸, bÎ cµnh, nÐm sái ®¸ ) (H 8: BÐ nhÆt r¸c bá vµo thïng) Nh÷ng hµnh vi thãi quen ®ã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng g× qu¸ nghiªm ngÆt mµ ng­êi lín yªu cÇu trÎ ph¶i thùc hiÖn vµ rÌn luyÖn th­êng xuyªn ®Ó trë thµnh thãi quen hµng ngµy ë mäi lóc, mäi n¬i. Nh÷ng hµnh vi thãi quen ®¹o ®øc chuÈn mùc trong øng xö v¨n minh n¬i c«ng céng ®­îc gi¸o dôc trÎ tiÕn hµnh th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ë tr­êng mÇm non. Tr­íc hÕt gi¸o dôc hµnh vi thãi quen øng xö v¨n minh n¬i c«ng céng ®­îc tiÕn hµnh th«ng qua ho¹t ®éng vui ch¬i: Qua ho¹t ®éng nµy, trÎ n¾m ®­îc nh÷ng quy t¾c ch¬i cã vai trß lín trong viÖc gi¸o dôc hµnh vi thãi quen øng xö v¨n minh n¬i c«ng céng. * VÝ dô: Trß ch¬i: “b¸c sÜ” Èn sau vai ch¬i lµ ng­êi b¸c sÜ, y t¸, víi bÖnh nh©n giao tiÕp víi nhau th× trÎ còng häc ®­îc thãi quen ng­êi b¸c sÜ ph¶i ©n cÇn, nhÑ nhµng vui vÎ, biÕt ®éng viªn bÖnh nh©n, cßn bÖnh nh©n ®Õn kh¸m bÖnh ph¶i ®îi kh¸m theo thø tù ai ®Õn tr­íc th× kh¸m tr­íc, bÖnh nh©n ph¶i biÕt nghe lêi dÆn cña b¸c sÜ vµ trÎ cÇn hiÓu r»ng gi÷a c¸c gãc ch¬i cÇn cã sù yªn tÜnh. VÝ dô víi gãc s¸ch truyÖn, gãc líp häc. Cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o hiÖu qu¶, néi dung cña giê ch¬i. Tõ ®ã trÎ biÕt tù kiÓm so¸t m×nh: nÕu m×nh mÊt trËt tù th× sÏ ¶nh h­ëng tíi gãc ch¬i bªn c¹nh th× c¸c b¹n gãc bªn c¹nh sÏ kh«ng ch¬i ®­îc. Do ®ã, m×nh ph¶i gi÷ trËt tù t«n träng c¸c gãc ch¬i kh¸c. Qua viÖc nhËp vai ch¬i mµ c¸c thãi quen ngµy cµng ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, dÇn dÇn nã sÏ trë thµnh c¸i cña trÎ, trÎ ®­îc sö dông qua ®êi sèng thùc hµng ngµy. Bªn c¹nh ho¹t ®éng vui ch¬i, ho¹t ®éng häc tËp còng chiÕm vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng trong viÖc ph¸t triÓn toµn diÖn nh©n c¸ch trÎ. Qua c¸c giê häc trÎ cßn n¾m ®­îc c¸c quy t¾c hµnh vi ®¹o ®øc trong øng xö v¨n minh n¬i c«ng céng vµ cã th¸i ®é tÝch cùc, ®óng ®¾n víi thÕ giíi xung quanh.
4. * VÝ dô: TiÕt häc t×m hiÓu m«i tr­êng xung quanh víi ®Ò tµi “Mét sè loµi hoa” th«ng qua viÖc t×m hiÓu c¸c loµi hoa c« gi¸o dôc trÎ biÕt nhËn c¸i ®Ñp, yªu thiªn nhiªn vµ cã hµnh vi v¨n minh: kh«ng ng¾t l¸ bÎ cµnh n¬i c«ng céng. Qua ®ã gi¸o dôc trÎ biÕt ¬n ng­êi lao ®éng ®· ch¨m sãc, b¶o vÖ c©y hoa vµ nÕu nh­ ë nhµ cã trång hoa th× gi¸o dôc trÎ biÕt cïng ng­êi lín hµng ngµy ch¨m sãc, b¶o vÖ c©y hoa. * VÝ dô: Bµi: “Mét sè con vËt nu«i trong gia ®×nh” qua viÖc t×m hiÓu trß chuyÖn víi trÎ vÒ c¸c con vËt nu«i trong gia ®×nh, c« gi¸o dôc trÎ biÕt cïng ng­êi lín ch¨m sãc, b¶o vÖ (cho ¨n) kh«ng ®­îc nÐm ®¸, ®uæi b¾t * VÝ dô: Qua bµi th¬ : “Th­¬ng c©y” c« gi¸o dôc trÎ cã hµnh vi v¨n minh lµ kh«ng ®­îc ng¾t l¸ bÎ cµnh n¬i c«ng céng. “C©y non l¸ mÒm Cµnh lªn m¶nh kh¶nh B«ng hoa c¸nh máng §õng ng¾t nghe em C©y ®au l¸ khãc Hoa buån hÐo hon” Hay qua bµi th¬ “Bøc t­êng” c« cã thÓ gi¸o dôc trÎ biÕt gi÷ g×n m«i tr­êng xung quanh, kh«ng ®­îc dïng phÊn vÏ bËy lªn t­êng dï ë bÊt cø ®©u: “T­êng líp t­êng nhµ Kh«ng lµ c¸i b¶ng Xin ®õng b«i bÈn Mµ xÊu t­êng t«i” Hay qua bµi h¸t “Ra ch¬i v­ên hoa” th«ng qua giai ®iÖu bµi h¸t trÎ häc ®­îc thãi quen v¨n minh n¬i c«ng céng kh«ng h¸i hoa, ng¾t l¸ mµ ph¶i cã ý thøc b¶o vÖ c©y cèi, thiªn nhiªn nh­: “Ra v­ên hoa em ch¬i, em kh«ng h¸i mét b«ng hoa nµo, hoa s¾c th¾m nh×n em hoa c­êi, b«ng hoa nµy lµ cña chung ” hoÆc ë bµi h¸t “Hoa trong v­ên”. Nh­ vËy néi dung gi¸o dôc trÎ cã thãi quen øng xö v¨n minh n¬i c«ng céng ®­îc tÝch hîp trong rÊt nhiÒu m«n häc. Tuy nhiªn c« gi¸o còng cÇn ph¶i lùa chän néi dung lång ghÐp sao cho nhÑ nhµng cã ý nghÜa gi¸o dôc s©u s¾c. Th«ng qua ho¹t ®éng th¨m quan còng nh­ lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó gi¸o dôc hµnh vi thãi quen øng xö v¨n minh cho trÎ n¬i c«ng céng gi÷a con ng­êi víi thÕ giíi xung quanh. §Ó h×nh thµnh c¸c hµnh vi thãi quen ®¹o ®øc chuÈn mùc cho trÎ mÉu gi¸o lín, c« cßn ph¶i tiÕn hµnh trong c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc hµng ngµy ë tr­êng mÇm non.
5. * VÝ dô: Trong giê ¨n, giê ngñ: kh«ng nãi chuyÖn ån µo, kh«ng g©y mÊt trËt tù (Trªu träc b¹n, nghÞch ®å ch¬i mµ trÎ mang tõ nhµ ®Õn ) kh«ng kh¹c nhæ, n«n Ño bõa b·i, biÕt che miÖng khi h¾t h¬i ®ang trong giê ¨n Vµ hµng ngµy c« lu«n nh¾c nhë trÎ cã ý thøc b¶o vÖ gi÷ g×n tr­êng líp nh­: biÕt vøt r¸c ®óng n¬i quy ®Þnh, kh«ng vÏ bÈn lªn t­êng, bµn, s¹ch sÏ gän gµng ë nh÷ng n¬i sinh ho¹t chung. §Ó gi¸o dôc hµnh vi øng xö v¨n minh n¬i c«ng céng ®¹t kÕt qu¶ tèt c« cÇn ph¶i sö dông mét sè ph­¬ng ph¸p, ®Æc biÖt lµ ph­¬ng ph¸p trùc quan – ng­êi thËt viÖc thËt vµ ë ®©y chÝnh lµ c« gi¸o. C« gi¸o ph¶i lµ tÊm g­êng s¸ng cho trÎ nãi theo b¶n th©n c« ph¶i cã thãi quen hµnh vi tèt. Muèn vËy hµng ngµy c« lu«n ph¶i cã thãi quen tèt trong c¸ch øng xö v¨n minh n¬i c«ng céng ë mäi lóc mäi n¬i. §©y chÝnh lµ c¬ së lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó trÎ häc theo vµ cã thãi quen th­êng xuyªn. * VÝ dô: ThÊy sîi chiÕu dµi ë d­íi ch©n trÎ, c« nãi: “H ¬i, c« thÊy d­íi ch©n con cã sîi chiÕu ®Êy, con h·y nhÆt lªn vµ vøt vµo thïng r¸c, sau ®ã röa tay sach sÏ”. Nh­ vËy qua viÖc lµm nµy, c« gióp trÎ cã ý thøc biÕt gi÷ g×n vÖ sinh líp häc. HoÆc trong giê häc nÕu cã trÎ ch­a tËp trung chó ý (trªu b¹n, nghÞch d©y quÇn ¸o ) th× c« còng cã thÓ hái trÎ mét c©u hái nµo ®ã, nÕu trÎ kh«ng nh¾c l¹i ®­îc c« cã thÓ nãi mét c¸ch khÐo lÐo: “Võa råi do con ch­a chó ý nghe c« gi¶ng nªn ch­a tr¶ lêi ®­îc. B©y giê con chó ý nghe c« nãi l¹i nhÐ ” Vµ khi trÎ nh¾c l¹i ®­îc, c« cÇn ®éng viªn ngay. Nh­ thÕ trÎ sÏ häc ®­îc thãi quen lµ kh«ng nãi chuyÖn trong giê. Ngoµi ra c« còng cã thÓ sö dông tranh ¶nh, phim ®Ó giíi thiÖu cho trÎ c¸c thãi quen hµnh vi v¨n minh n¬i c«ng céng, ®Ó tõ ®ã trÎ nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ hµnh vi ®óng – sai. Bªn c¹nh ph­¬ng ph¸p gi¶ng gi¶i, th× gi¶i thÝch còng chiÕm ­u thÕ trong viÖc gi¸o dôc thãi quen ®¹o ®øc cho trÎ. Nã th­êng ®­îc kÕt hîp víi c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c g¾n víi t×nh huèng ®Ó gi¶i thÝch cho trÎ t¹i sao hµnh vi ®ã lµ ®óng – sai ®Ó trÎ hiÓu vµ ¸p dông qua ®êi sèng hµng ngµy cña trÎ. §èi víi trÎ mÉu gi¸o th«ng qua ho¹t ®éng nªu g­¬ng hµng ngµy gióp trÎ cã thÓ tù ®¸nh gi¸ vÒ m×nh vÒ b¹n trong mäi hµnh vi. ViÖc sö dông ph­¬ng ph¸p nªu g­¬ng lµ ®éng c¬ th«i thóc trÎ h­íng vÒ hµnh vi ®óng. Tãm l¹i, viÖc gi¸o dôc trÎ cã thãi quen hµnh vi øng xö v¨n minh n¬i c«ng céng lµ viÖc lµm v« cïng quan träng trong c«ng t¸c ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ ë tr­êng mÇm non, ®Æc biÖt lµ trÎ mÉu gi¸o. Mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng kh«ng thÓ thiÕu trong viÖc h×nh thµnh c¸c hµnh vi v¨n minh , thãi quen ®¹o ®øc cho trÎ mÉu gi¸o ®ã lµ sù phèi kÕt hîp gi÷a gi¸o viªn trªn líp vµ phô huynh trÎ. NÕu nh­ trªn líp gi¸o viªn cung cÊp cho trÎ nhËn biÕt c¸c hµnh vi ®óng sai, nh­ng khi vÒ nhµ mµ bè mÑ trÎ bá qua,
6. kh«ng quan t©m h­íng dÉn gióp trÎ cñng cè vµ thùc hiÖn th× b¶n th©n trÎ sÏ kh«ng thÓ tiÕp thu ®­îc. V× ®Æc ®iÓm cña trÎ mÇm non lµ nhanh nhí nh­ng còng nhanh quªn. Mäi ®iÒu trÎ häc ®Òu ph¶i ®­îc cñng cè th­êng xuyªn, mäi lóc mäi n¬i. ChÝnh v× vËy, gi¸o viªn cÇn th­êng xuyªn trao ®æi, h­íng dÉn phô huynh d¹y con c¸c hµnh vi v¨n minh, thãi quen ®¹o ®øc mµ c« ®· d¹y trªn líp ®Ó ë nhµ phô huynh cã h­íng d¹y con sao cho phï hîp, kh«ng bÞ m©u thuÉn víi nh÷ng g× con ®· ®­îc häc trªn líp. Nh­ vËy ®Ó hµnh vi trë thµnh thãi quen th× trÎ ph¶i th­êng xuyªn luyÖn tËp ë mäi lóc, mäi n¬i vµ ®Æc biÖt ph¶i cã sù gi¸o dôc thèng nhÊt, kÕt hîp gi÷a gia ®×nh vµ nhµ tr­êng. Ngoµi ra, ®Ó trÎ cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc mét c¸ch toµn diÖn vÒ nh©n c¸ch th× nh÷ng ng­êi lín trong gia ®×nh: «ng bµ, bè mÑ, anh chÞ còng nh­ c¸c c« gi¸o lu«n ph¶i lµ nh÷ng tÊm s¸ng, chuÈn mùc vÒ lêi nãi còng nh­ c¸c hµnh vi vÒ ®¹o ®øc cho trÎ noi theo. Tãm l¹i, gi¸o dôc trÎ c¸c hµnh vi thãi quen ®¹o ®øc chuÈn mùc cho trÎ mÉu gi¸o lín lµ mét viÖc lµm v« cïng cÇn thiÕt trong c«ng t¸c ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ ë tr­êng mÇm non, nã t¹o tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn toµn diÖn nh©n c¸ch trÎ. VËy h¬n ai hÕt, ng­êi lín vµ nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc trÎ cÇn cung cÊp cho trÎ nh÷ng hµnh vi ®¹o ®øc mang tÝnh chuÈn mùc. 4. Kết quả: Là giáo viên, đặc biệt là giáo viên mầm non, tôi hi vọng trẻ của mình sẽ phát triển nh©n c¸ch một cách toàn diện nhất. V× vËy, qua một năm học áp dụng những hình thức và các biện pháp giúp trẻ mẫu giáo hình thành các hành vi văn minh và thói quen đạo đức trên, nhìn chung cuối năm học trẻ đã hình thành các hành vi văn minh và thói quen đạo đức một cách khả quan. Cụ thể : 4.1. Đối với trẻ: Néi Dung §Çu n¨m tr­íc khi ¸p dông Cuèi n¨m sau khi ¸p biÖn ph¸p dông biÖn ph¸p Sốtrẻ T K § Sốtr T K § ẻ TrÎ cã thãi quen đạo đức 57 12 20 25 57 30 20 7 trong giao tiÕp. 100% 21% 36% 43% 100 54% 36% 11% % TrÎ cã hành vi v¨n minh lÞch 57 15 15 27 56 27 25 5
7. sù n¬i c«ng céng 100% 27% 27% 46% 100 48% 45% 7% % TrÎ cã thãi quen s½n sµng 57 18 25 14 56 35 19 3 gióp ®ì ng­êi kh¸c 100% 32% 45% 23% 100 63% 34% 3% % TrÎ cã thãi quen gän gµng, 57 10 18 29 56 25 29 3 ng¨n n¾p 100% 18% 32% 50% 100 45% 50% 5% % TrÎ cã thãi 57 18 22 17 56 35 20 2 quen vÖ sinh c¸ nh©n 100% 32% 39% 29% 100 63% 36% 2% % TrÎ cã thãi quen tu©n theo 57 15 22 10 56 37 19 1 kû luËt cña líp 100% 26% 39% 35% 100 66% 32% 2% % Dựa vào bảng khảo sát thì nhìn chung cuối năm trẻ đã đạt được một số kết quả khả quan: - Trẻ đã nhận thức đúng và thể hiện các hành vi văn minh và thói quen đạo đức cả ở nhà cũng như ở trường. Trẻ đã có nề nếp hơn, biết tự giác và tự tin hơn trong cuộc sống. - Trẻ biết yêu thương và thể hiện tình cảm đối với những người thân, với bạn bè, với những người gặp khó khăn Trẻ biết đoàn kết, giúp đỡ mọi người: Giúp cô và bố mẹ một số công việc vừa sức trẻ, khi bạn ngã biết đỡ bạn dạy, không đánh, cào, cấu bạn .Ngoài tình cảm với con người, trẻ còn biết yêu thương cảnh vật xung quanh, yêu cỏ cây, hoa lá, yêu quê hương
8. - Trẻ có hành vi văn minh trong giao tiếp: biết chào hỏi người lớn, biết cảm ơn, xin lỗi khi cần. Trẻ thể hiện được sự kính trọng người lớn qua những việc làm và lời nói: vâng – dạ, lấy tăm, lấy nước mời ông bà, bố mẹ . - Trẻ thực hiện thao tác rửa tay, rửa mặt đúng cách. Biết giữ gìn thân thể sạch sẽ, quần áo gọn gàng, biết nhặt rác bỏ vào đúng nơi quy định. Không còn mang quà bánh đến lớp và vứt rác bừa bãi. Khi chơi đồ chơi xong trẻ biết sắp xếp gọn gàng, không còn quăng ném lung tung nữa. Trẻ có kỹ năng và thói quen đúng trong ăn uống: mời cô, mời bạn trước khi ăn, trong khi ăn không nói chuyện, có cơm rơi phải nhặt vào đĩa, khi ăn xong trẻ biết cất ghế, bát, thìa đúng nơi quy định. - Trẻ biết giữ gìn vệ sinh, lịch sự nơi công cộng: không vứt rác bừa bãi, không hái hoa, bẻ cành, biết yêu quí, bảo vệ cảnh đẹp của thiên nhiên . 4.2. Đối với giáo viên và phụ huynh: Qua việc thực hiện “Một số biện pháp hình thành thói quen đạo đức và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo lớn” cũng đã giúp cho một giáo viên trẻ như tôi được trau dồi thêm kiến thức về các hành vi đạo đức. Từ đó tôi có thể xác định và thực hiện chuẩn mực nghề nghiệp giáo viên của mình. Tôi xác định rõ, cô giáo, đặc biệt là giáo viên mầm non cũng là người mẹ thứ 2 của trẻ, vì vậy cô phải luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo. Cùng với sự hướng dẫn và kết hợp với nhau, giáo viên cũng đã giúp cho phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc hình thành hành vi đạo đức cho trẻ. Vì vậy, 98% phụ huynh đã quan tâm đến con em mình hơn và coi việc hình thành hành vi văn minh và thói quen đạo đức cho trẻ là việc tất yếu. Phụ huynh luôn trao đổi, chia sẻ tình hình của trẻ cũng như kinh nghiệm với cô. Mối quan hệ giữa giáo viên và phụ huynh ngày càng được gắn kết và cùng thực hiện một mục đích chung, đó là giúp hình thành và phát triển nhân cách một cách toàn diện cho trẻ. 5. Bài học kinh nghiệm: §Ó c¸c biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶ vµ ®¹t ®­îc kÕt qu¶ trªn t«i ®· rót ra mét sè kinh nghiÖm sau: - Là người giáo viên tôi luôn luôn có ý thức và là tấm gương sáng cho trẻ noi theo ở mọi lúc, mọi nơi . - Cô giáo luôn luôn gần gũi, âu yếm trẻ và phải nắm được đặc điểm tâm lí của từng trẻ ở chính lứa tuổi mà mình phụ trách. - Gi¸o viªn cÇn ph¶i phèi hîp c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau vµ ph¶i ®ång ®Òu, kh«ng l¹m dông qu¸ nhiÒu nh­: ph­¬ng ph¸p gi¶i thÝch, ph­¬ng ph¸p gi¶ng gi¶i, ph­¬ng ph¸p ®µm tho¹i, mµ l·ng quªn ph­¬ng ph¸p sö dông trß ch¬i.
9. - CÇn cã sù thèng nhËn trong viÖc gi¸o dôc hµnh vi văn minh, thãi quen ®¹o ®øc chuÈn mùc cho trÎ ngay tõ ®Çu ë løa tuæi mÇm non vµ viÖc gi¸o dôc nµy cÇn ®­îc diÔn ra mét c¸ch th­êng xuyªn th× nh÷ng hµnh vi ®¹o ®øc chuÈn mùc míi trë thµnh thãi quen. - Phèi kÕt hîp chÆt chÏ hơn víi gia ®×nh trÎ trong viÖc gi¸o dôc hµnh vi văn minh và thãi quen ®¹o ®øc cho trÎ mÇm non d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau (th«ng qua häp phô huynh, giê ®ãn tr¶ trÎ, ).
10. III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận: Qua quá trình thực hiện “ Một số biện pháp hình thành thói quen đạo đức và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo lớn” cho trẻ, tôi đã rút ra kết luận sau: Giáo dục nhắm hình thành các thói quen đạo đức và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong việc giáo dục toàn diện nhân cách trẻ. Vì vậy, giáo dục đạo đức là nhiệm vụ cơ bản của giáo dục mầm non nhằm hình thành những thói quen đạo đức: yêu con người, con vật, cỏ cây hoa lá, yêu quê hương đất nước và những hành vi văn minh đối với mọi người và các đồ vật xung quanh: Biết chào hỏi, xin lỗi đúng hoàn cảnh, biết yêu quí, bảo vệ các đồ dùng, đồ chơi cho trẻ. Đồng thời, nó thực hiện một phần của nhiệm vụ giáo dục thể chất, giúp trẻ tăng trưởng về sức khoẻ, thể lực, nhanh nhẹn, hoạt bát và khéo léo hơn trong từng hành động. Mặt khác, qua việc hình thành thói quen đạo đức và hành vi văn minh cho trẻ còn giúp trẻ thực hiện các hành động một cách có ý thức, tự giác. Từ đó, trẻ biết điều chỉnh các thói quen không tốt cho phù hợp với yêu cầu quy định chung của xã hội. Từ nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức đó cho trẻ, mỗi người giáo viên, đặc biệt là giáo viên mầm non cần cố gắng học hỏi và trau dồi kiến thức hơn nữa để giáo dục trẻ một cách tốt nhất. Riêng bản thân tôi, mặc dù đã đạt được một số kết quả nhưng bản thân tôi vẫn không ngừng bồi dưỡng chuyên môn cho mình và tiếp tục phát huy những gì đã đạt được, đã làm được, những gì còn tồn tại cần phải khắc phục để chất lượng giáo dục đạo đức trong lớp, trong nhà trường ngày càng tốt hơn. 2. Kiến nghị: Qua thời gian thực hiện “Một số biện pháp hình thành thói quen đạo đức và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo lớn”, tôi nhận thấy vẫn còn bất cập, vì vậy, tôi mạnh dạn xin khuyến nghị một số vấn đề sau: - Phòng giáo dục cần tổ chức các lớp tập huấn hoặc các buổi tọa đàm về giáo dục đạo đức nhằm bồi dưỡng một cách có hệ thống những tri thức về giáo dục đạo đức, cụ thể là các thói quen đạo đức và hành vi văn minh cho trẻ cho giáo viên. - Cần trang bị đầy đủ cơ sở vật chất phù hợp với trẻ và nội dung chương trình giáo dục để giúp giáo viên áp dụng các biện pháp giáo dục thuận tiện, dễ dàng và phù hợp với lứa tuổi với số trẻ ở lớp
11. Trªn ®©y lµ mét sè bµi häc kinh nghiÖm cña t«i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi: “Mét sè biÖn ph¸p gióp h×nh thµnh thãi quen ®¹o ®øc và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo lớn”. T«i kÝnh mong sù ®ãng gãp cña Ban Gi¸m HiÖu vµ ®ång nghiÖp ®Ó s¸ng kiÕn kinh nghiÖm cña t«i ®­îc hoµn chØnh h¬n.
12. IV. PHả LảC: Hình ảnh minh hảa (H 1: Trẻ rửa tay trước khi ăn) (H 2: Trẻ lau mặt)
13. (H 3: Trẻ mời bạn trước khi ăn) (H 4: Trẻ đưa bằng hai tay khi chơi)
14. (H 5: Trẻ chào cô chào mẹ lễ phép) (H 6: Trẻ lau don giá tủ đồ chơi)
15. (H 1.7: Trẻ biết giúp đỡ bạn khi bạn ngã) (H 8: BÐ nhÆt r¸c bá vµo thïng)