Sáng kiến kinh nghiệm Phát triển năng lực cho học sinh THPT qua kiểu bài làm văn thuyết minh

Nội dung tóm tắt: Sáng kiến kinh nghiệm Phát triển năng lực cho học sinh THPT qua kiểu bài làm văn thuyết minh

1. Sản phẩm bài viết thuyết minh: Nhóm 1: THUYẾT MINH VỀ TRƯỜNG THPT CON CUÔNG Con Cuông - huyện miền núi phía Tây Nghệ An, nơi hội tụ nhiều yếu tố thuận lợi về điều kiện tự nhiên, lịch sử, văn hóa và truyền thống cách mạng với cảnh quan thiên nhiên đẹp, nguyên sơ như thác Khe Kèm, khe Nước Mọc, đập Phà Lài, du thuyền Sông Giăng hay những khu rừng nguyên sinh với hệ thống động, thực vật phong phú của Vườn Quốc gia Pù Mát. Huyện Con Cuông cũng có những di tích lịch sử, văn hóa nổi tiếng như khu di tích nhà cụ Vi Văn Khang, hang Ốc, bia Ma Nhai, thành Trà Lân. Trường THPT Con Cuông (tiền thân là trường cấp 3 Con Cuông) hình thành trên nền lịch sử, văn hóa đó. Từ trong khói lửa chiến tranh, năm 1967, trường THPT Con Cuông được thành lập. Nửa thế kỷ với 5 lần chuyển địa điểm, Môn Sơn là địa điểm đầu tiên của trường. sau khi đế quốc Mỹ ném bom đánh phá lần thứ nhất năm 1968, trường chuyển ra Cầu Nước Mọc (Bồng Khê). Năm 1972, đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miến Bắc lần thứ hai với mức độ ác liệt hơn, trường lại phải chuyển về Hang Ốc (Yên Khê). Đêm 21/11/1972, máy bay B52 oanh tạc đúng khu vực trường, nhà cửa sập đổ, cháy trụi hoàn toàn, thiệt hại lớn về người và tài sản, trường lại phải sơ tán về Tam Sơn (xã Tam Sơn, Anh Sơn ngày nay). Sau đó trường thêm một lần sơ tán nữa vào Kẻ Sùng, Mậu Đức. Hòa bình lập lại ở miền Bắc (1973), trường chuyển ra trung tâm huyện lị Con Cuông (nay là Thị Trấn Con Cuông) và ổn định cho đến nay. Trải qua muôn vàn khó khăn, gian khổ nhưng nhà trường đã vững vàng đi lên bằng tinh thần đoàn kết, trí tuệ và lòng nhiệt huyết của bao thế hệ giáo viên và học sinh. Từ chỗ khởi đầu chỉ có 3 thầy giáo và 43 học sinh tách ra từ huyện Tương Dương, đến nay trường đã có 33 lớp với 82 cán bộ giáo viên và 1279 học sinh. Trường có hệ thống cơ sở vật chất tốt đảm bảo cho công tác dạy học. khuôn viên nhà trường rộng hơn 10m2, trường có 6 dãy nhà cao tầng đảm bảo đầy đủ các phòng học, phòng thực hành thí nghiệm, phòng chức năng, phòng làm việc của BGH và các tổ chức đoàn thể. 100% lớp học được trang bị đầy đủ máy tính, màn hình 65 inh kết nối Wifi, camera phục vụ rất hiệu quả cho việc dạy và học (nhất là thời gian dạy học trực tiếp kết hợp trực tuyến như hiện nay). Đội ngũ thầy cô giáo giỏi về chuyên môn, nhiệt tình, hăng say và có trách nhiệm. Các thầy cô luôn là điểm tựa cho bao thế hệ học trò trưởng thành. Chất lượng giáo dục của nhà trường ngày càng được nâng lên. Kết quả học sinh giỏi tỉnh luôn dẫn đầu bảng B, số học sinh thi Đại học đạt điểm cao chiếm tỉ lệ lớn. Biết bao thế hệ học trò trưởng thành từ mái trường này giờ "tung cánh muôn phương" ở nhiều cương vị khác nhau, đang đóng góp công sức, trí tuệ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tự hào là học trò khóa 54 của nhà trường, chúng em sẽ nỗ lực cố gắng không ngừng để tô thắm thêm cho những trang sử vàng trong truyền thống đầy tự hào của nhà trường. 43
2. Nhóm 2: THUYẾT MINH VỀ CƠM LAM Ẩm thực là một nét đẹp văn hoá, là sản phẩm đặc trưng do bàn tay và khối óc của con người tạo ra. Cho đến nay, những giá trị văn hoá đó vẫn được đồng bào bảo tồn và phát huy. Một trong những đặc sản điển hình, phải kể đến là cơm Lam. Từ lâu, cơm Lam đã trở thành một món ăn độc đáo trong văn hoá ẩm thực của người Thái ở Con Cuông xứ Nghệ, món ăn giản dị mang hương vị đặc trưng của núi rừng. Cơn Lam được nấu một cách đặc biệt đó là nấu cơm trong ống tre hoặc ống nứa, cơm rất thơm, dẻo, hương vị ngon. Cơm Lam không đơn thuần chỉ là món ăn mà còn gắn với văn hoá truyền thống của người Thái. Để làm được cơm Lam đầu tiên phải chọn ống tre, nứa tươi không quá non hoặc quá già, thích hợp nhất từ tháng mười đến tháng một. Ống tre, nứa còn tươi, đem về chặt chia ra mỗi đốt thành một ống lam. Khâu tiếp theo là chọn gạo nếp, đây là khâu rất quan trọng vì nó quyết định độ ngon của cơm Lam, muốn cơm Lam ngon phải chọn loại gạo nương có hạt to, mẩy, trắng. Sau đó, vo gạo cho thật sạch rồi ngâm vào nước khoảng 5 đến 6 tiếng, vớt ra đển ráo nước, rồi đổ gạo vào ống nứa. Sau đó đổ nước vào ấm cho ngập gạo. Không nên đổ gạo đầy ống mà phải để cách miệng ống một chút khi gạo chín sẽ nở ra kín miệng ống. Sau đó lấy lá chuối hoặc lá rong đẩy kín miệng ống rồi cho vào bếp lửa nướng. Khi nướng phải xoay ống nứa liên tục, không ho ống lam quá cháy để hạt gạo chín đều. Đến khi có hơi nước bốc ra từ miêng ống và có mùi thơm tức là cơm đã chín. Khi ăn đem chẻ vỏ bên ngoài và có thể chấm cơm Lam với muối hoặc vừng để góp phần tăng thêm độ thơm ngon của cơm Lam. Cơm Lam của người Thái Con Cuông xứ Nghệ là đặc sản hấp dẫn với sựa hoà quyện giữa mùi thơm của nếp và hương thơm của tre, nứa để tạo nên hương vị thơm ngon của cơm Lam. Tự hào là người con của dân tộc Thái, chúng cần phải giữ gìn và phát huy truyền thống, đặc sản của dân tộc mình. Nhóm 3: THUYẾT MINH VỀ CAM CON CUÔNG Không nhộn nhịp, tráng lệ như thành phố Vinh, không ồn ào, náo nhiệt như thị xã Cửa Lò, không tấp nập như Hoàng Mai, Thái Hòa. Con Cuông trầm lắng, yên bình, trong lành và nên thơ. Chính vẻ đẹp nguyên sơ và thoáng đãng của Con Cuông, khiến du khách xao xuyến, bước đi như chậm lại mỗi dịp ghé thăm nơi đây. Từ thành phố Vinh đi về phía Tây Nam khoảng 130 Km, dừng chân tại eo Vực Bồng du khách sẽ được thưởng ngoạn cảm giác khám phá, giữa núi cao và vực sâu, với một bên là dãy núi đá Bồng Sơn, một bên là vực sông Lam sâu thăm thẳm. Ngoài những thắng cảnh đẹp đẽ và yên bình như Thái Khe Kèm, khe Nước 44
3. Mọc Con Cuông còn nổi bật với những đặc sản trong đó không thể không nhắc tới cam Con Cuông. Cam Con Cuông rất đa dạng, nhưng chủ yếu được trồng và bán nhiều nhất nơi đây chính là giống cam V2. Giống cam V2 được chọn tạo từ giống Valencia Olinda, làm sạch bệnh qua vi ghép, cây khoẻ và năng suất khá hơn so với giống gốc; đã được Bộ NN - PTNT công nhận là giống chính thức. Chính vì giống cây cam V2 là giống cam ngọt chín muộn, khả năng thích nghi rộng, kháng bệnh tốt, thu hoạch từ cuối tháng 12 đến tháng 3 âm lịch. Cây sinh trưởng phát triển tốt, phân cành đều, cây cân đối, khả năng ra hoa đậu quả cao Quả dễ bảo quản và bảo quản được lâu trên cây, thành phần và chất lượng nước quả tuyệt hảo Quả to trung bình (190,0 – 250,0 gr/quả), có thể lưu giữ trên cây lâu mà không bị giảm chất lượng, vỏ quả mỏng, vàng đẹp với độ dày trung bình 3,0 mm, lõi quả vàng ươm, số múi trung bình trên quả là 11, hàm lượng nước cao, tỷ lệ xơ thấp, chất lượng thơm, ngọt đậm, ít hạt, khả năng kháng bệnh (bệnh loét, chảy gôm, nấm đen gốc, khô cành) tốt hơn so với các giống hiện có trong nước. Tuy giống cây cho ra năng suất cao nhưng trồng cây khá đơn giản, không kén đất trồng: Đất phải giàu mùn (hàm lượng từ 2 - 2,5% trở lên), ngoài ra ta chỉ cần bổ sung các chất dinh dưỡng như: NPK, Ca, Mg Độ chua (pH). Độ pH thích hợp là 5,5 - 6,5. Nếu đất tốt và tơi xốp, đào hố 80 cm x 80 cm x 80 cm, đất đá và đất cằn có thể đào dài 100 cm, rộng 100cm và sâu 100 cm. Dùng phân hữu cơ được ủ hoai mục hoặc phân vi sinh 40-50 kg/hố trộn đều với 1 kg phân lân và 01 kg vôi bột và đất mặt lấp đầy hố ủ 1-2 tháng trước khi trồng. Khoảng cách và mật độ: 4m x 5m. Về giống cây trồng thì ta cần xử lí trước khi gieo hạt. Nếu ghép cây thì ta có thể cắt tán gọn, bầu chắn. Nếu cây có lá non nên cắt bỏ, bấm bỏ chồi vô dụng, cành tăm. Nếu rễ CọC quá dài, bị dập gãy trong quá trình vận chuyển, nên cắt bỏ Cho Cây ra rễ mới. BóC Vỏ bầu, Chờ trồng. Đối với ViệC trồng cây phụ thuộC Vào địa hình và độ ẩm. Hết sứC tránh đọng nướC, úng nướC gây hại Cho hô hấp Của bộ rễ, giảm sinh trưởng của cây mà còn tăng nấm bệnh. Trên đất trũng nên trồng nổi. Trên các thế đất khác trồng nửa chìm, nửa nổi. Đất khô hạn có thể trồng chìm. Khi trồng ta đặt bầu vào hố xong, ấn chặt, Cắm cọC buộC giữ Cây. Sau khi trồng không có mưa phải tiến hành tưới nướC để Cung cấp đủ ẩm cho Cây. Chăm sóC Cây sau khi trồng: kiểm tra chỉnh lại Cây nếu bị nghiêng ngả, vun gốC nếu bị xói lở. Khi Cây trồng đã sống, bén rễ ta cần phòng trừ sâu bệnh thường xuyên. Vườn cam cần làm sạch Cỏ dại, đặC biệt là xung quanh gốC Cam. Tránh để Cỏ mọC Cao Chắn mất ánh sáng của cây và hút lấy chất dinh dưỡng Của cây Nhờ những đặC điểm trên đã làm cho giống cam V2 nội trội hơn so với Các loại Cam khác. Chúng ta thấy mặC dù Cam V2 và cam xã Đoài đều Cho ra chất lượng, quả ngọt thơm nhưng cam Xã Đoài lại rất kén đất hơn so với Cam V2 và lại có giá thành rất Cao. Đối với Cam xoàn có năng suất Cao, vị ngọt nhưng chất lượng lại không đượC như Cam V2 thịt quả có màu vàng nhạt, lượng nướC trong quả ít, 45
4. trong quá trình Chăm sóC nếu Chăm sóC không đủ tốt thì dẫn đến mũi dễ bị Chai, sượng. Chính vì thế quả cam nơi đây có rất nhiều Chất dinh dưỡng. NướC Cam chứa hàm lượng Vitamin C rất Cao Có thể hỗ trợ kíCh thíCh sản xuất Các tế bào trắng. Từ đó tăng cường hệ thống miễn dịCh và giúp Cơ thể Chống lại bệnh tật, giúp Cân bằng huyết áp. Điều hòa mứC Cholesterol và đường huyết Cho Cả cơ thể, phòng chống ung thư. Ngoài ra, Cam còn giúp người dân nơi đây tăng thêm thu nhập và ổn định nền kinh tế. Quả cam còn góp phần làm phong phú ẩm thựC nơi đây như: nướC Cam đượC vắt nguyên chất, siro, sữa chua, kem, đượC giải khát những ngày hè nắng nóng Các món sốt để dùng với gà, vịt, Hay chỉ Cần hái ngay tại vườn và thưởng thứC ngay nhưng múi Cam mọng nướC. Dưới bàn tay nâng niu chă m sóc của người dân Con Cuông, nơi đây dù có khô cằn, nă ́ng gió nhưng những trái cam nơi này vẫn toát lên đươc hương vị đă c trưng mà các vùng đâ ́t khác khô ng thê ̉ so sánh đươ C̣ . Đặc trưng nô ỉ bâ t của những trái cam Con Cuông đó là hương thơm nô ng,̀ vi ̣thanh mát, tuy khô ng bă t́ mắt, hâ ṕ dâ n nhưng những khách hàng dù khó tinh nhâ t́ nê ú đã thưởng thức cam Con Cuô ng một lần thì chă ́c chă ́n sẽ khô ng bao giờ có thê ̉ nhâ ̀m lâ n với bâ ́t kỳ trái cam nào kháC đươC̣ . Nếu Có Cơ hội, mọi người hãy đến và thưởng thứC những trái Cam trên mảnh đất chúng tôi. 46